Στη σκηνή για μια γυναίκα…

Γυναίκες σύμβολα της χειραφέτησης, γυναίκες μύθοι, γυναίκες θεές κι αθάνατες, επαναστάτριες, αγωνίστριες, αγίες και ερωμένες, κατεστραμένες και αυτοκαταστροφικές, φυγάδες ή αυτόχειρες, ελεύθερες και σκλαβωμένες μέσα από οκτώ έργα και ισάριθμα πορτρέτα ηρωίδων που έζησαν στην φαντασία θεατρικών συγγραφέων ή έζησαν στην πραγματικότητα και μετατράπηκαν σε ρόλους.

“Νόρα”

Το Κουκλόσπιτο – Θέατρο της Οδού Κυκλάδων
Όταν στα τέλη του 19ου αιώνα, το αριστούργημα του Ιψεν κάνει μια θριαμβευτική πρεμιέρα στην Κοπεγχάγη, κοινό και κριτικοί του δίνουν τον χαρακτήρα ενός σχολίου για την διεκδίκηση των δικαιωμάτων της γυναίκας που αποκηρύσσει έμπρακτα ένα δήθεν ευτυχισμένο γάμο, εγκαταλείπει τα παιδιά της και φεύγει για να βρει την ελευθερία και τον εαυτό της. Η πουριτανική κοινωνία αντιδρά μαζικά κατηγορώντας τον συγγραφέα πως υπονομεύει απροκάλυπτα τον κοινωνικό θεσμό του γάμου. Στην μακρά ιστορία των ανεβασμάτων του «Κουκλόσπιτου» πολλές ερμηνεύτριες δίστασαν να υποδυθούν τη Νόρα ενώ κατά τον Μπερναντίνι υπήρξε ηθοποιός που απαίτησε από τον Ιψεν να τροποποιήσει την τελευταία σκηνή του έργου προκειμένου να ερμηνεύσει τον ρόλο. Παρότι στις μέρες μας, αυτές οι αντιλήψεις έχουν αλλάξει και η ανάγνωση του έργου ως φεμινιστικό μανιφέστο έχει εκλείψει, η πράξη της Νόρας παραμένει εκκωφαντικά επαναστατική για κάθε άνθρωπο και εποχή.
Τη Νόρα υποδύεται η Αμαλία Μουτούση

“Τζούλια” 

Δεσποινίς Τζούλια – θέατρο Βασιλάκου
Σχεδόν 130 χρόνια πριν ο Αύγουστος Στρίντμπεργκ συλλαμβάνει την ιδέα μιας ηρωίδας, την Τζούλια, γόνο αριστοκρατικής οικογένειας που αψηφά κάθε κοινωνικό στερεότυπο, την ισότητα των φύλων, την σεξουαλική ισότητα, τις ταξικές διαφορές και διεκδικεί την ευτυχία μ’ ένα μανιασμένο τρόπο. Σύμβολο του οργανωμένου κινήματος των φεμινιστριών την εποχή που ξεμύτισε το έργο, η Τζούλια πλέον έχει απομακρυνθεί από την μονοδιάστατη προσέγγιση – τώρα που σ’ ένα μεγάλο κομμάτι του κόσμου η συζήτηση αυτή έχει ξεπεραστεί. Εξακολουθεί ν’ αντιπροσωπεύει όμως την ανάγκη κάθε ανθρώπου να ζήσει μια ελεύθερη ζωή απαλλαγμένου από κοινωνικές ιδεοληψίες και βάρη.
Την Τζούλια υποδύεται η Μαρία Κίτσου

“Αννα Καρένινα”

Αννα Καρένινα – Στο Εθνικό θέατρο
Σχεδόν συνομήλικη με τις ηρωίδες του Στρίντμπεργκ και του Ιψεν, η Καρένινα του Τολστόϊ είναι μια φιγούρα εξίσου επαναστατική. Αριστοκράτισσα, εγκλωβισμένη σ’ ένα συμβατικό γάμο με έναν ισχυρό κυβερνητικό παράγοντα, βρίσκει διέξοδο στον έρωτα του κόμη Βρόνσκι. Κόντρα στις κοινωνικές επιταγές που την καταδικάζουν και την εξωστρακίζουν γίνεται αδιαπραγμάτευτα θυσία στις επιθυμίες για μια ζωή χωρίς δεσμεύσεις, μια ζωή όπως την ονειρεύτηκε. Ένα από τα δυναμικότερα ερωτικά δράματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας ή μια ανατρεπτική ιστορία περί κοινωνικής και προσωπικής ηθικής; Κλασσικότερη του κλασικού, η «Αννα Καρένινα» συνεχίζει να συναρπάζει.
Την Καρένινα υποδύεται η Μαρία Ναυπλιώτου

“Στέλλα”

Η Στέλλα με τα κόκκινα γάντια –  Ακαδημία Πλάτωνος
Σε στενή συγγένεια με την «Κάρμεν» του Προσπέρ Μεριμέ και την ομώνυμη όπερα του Μπιζέ, ο Μιχάλης Κακογιάννης γράφει στα 1950, με φόντο τον λαϊκό Πειραιά, για ένα αρχέτυπο – με την επίφαση μιας γυναίκας ελευθεριάζουσας. Η Στέλλα ερωτεύεται αλλά αρνείται ό,τι συνεπάγεται αυτό, την κυριαρχία του άνδρα πάνω της. Περιφρονεί με θάρρος τους κοινωνικούς κανόνες. Και θυσιάζει την ζωή της για να κερδίσει την ελευθερία του έρωτα της. Προηγουμένως βεβαίως, η τοπική κοινωνία την έχει κατακρεουργήσει απλώς επειδή δεν της μοιάζει. Μια μυθική περσόνα για την σύγχρονη ελληνική τέχνη, όχι μόνο μέσα από την κινηματογραφική αλλά και την θεατρική πορεία της.
Την Στέλλα υποδύεται η Χριστίνα Μαριάννου

“Μπες”

Δαμάζοντας τα κύματα – Εθνικό θέατρο
Η ριζοσπαστική, πολυεπίπεδη κινηματογραφική πρόταση του Λανς Φον Τρίερ, επιστράτευσε, μεταξύ άλλων αναλυτών και, διάσημα ονόματα του φεμινιστικού κόσμου. Η ιστορία της Μπες που στέκει ανυποχώρητη στο γάμο της με τον Γιαν, παρά τις αντιρρήσεις της εκκλησιαστικής κοινότητας – κι επιπλέον, όταν εκείνος μένει παράλυτος, διαθέτει το σώμα της περιμένοντας ένα θαύμα σαν θυσία σε βωμό, προκάλεσε την παρέμβαση των βρετανικών φεμινιστικών κινημάτων που άκμαζαν την δεκαετία του ’90. Γι’ αυτές, η Μπες είναι μεν ένα πρόσωπο που κινείται από υπερβολική επιθυμία να υπερβεί θεσμικούς και ηθικούς κανόνες αλλά τελικά, η «παρεκβατική» σεξουαλική συμπεριφορά της – κοιμάται με αγνώστους όταν ο άνδρας της το ζητά – είναι δείγμα υποταγής στους όρους μιας πατριαρχικής κοινωνίας. Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και από τους πολέμιους του Τρίερ, στο πρόσωπο της Μπες αναγνωρίστηκε μια ηρωίδα αγνής υπέρβασης, «μια σύγχρονη αγία» και μια μοντέρνα ανάγνωση γύρω από την έννοια της πίστης και του θαύματος.
Την Μπες υποδύεται η Ιωάννα Τσιριγκούλη

“Ιουλιέτα”

Ρωμαίος και Ιουλιέτα – Δημοτικό Θέατρο Πειραιά
Ο θρυλικός έρωτας της παγκόσμιας δραματουργίας επιφυλάσσει μια μεγαλειώδη πράξη αντίστασης. Δυο νέοι αντιστέκονται στην διαμορφωμένη κοινωνική συνθήκη που τους θέλει αιώνιους εχθρούς και παραδίνονται στον έρωτα τους. Η Ιουλιέτα αυτοκτονεί πλάι στο νεκρό σώμα του αγαπημένου της, αφού δεν συμβιβάζεται με τη μοίρα της, αφού η αγάπη της για τον Ρωμαίο ξεπερνάει το θεμιτό, το αποδεκτό. Δεν πράττει μόνο σπρωγμένη από το συναίσθημα της, μα διαμαρτυρόμενη στους κανόνες της εξουσίας.
Την Ιουλιέτα υποδύονται οι Κίττυ Παϊτατζόγλου και Δανάη Επιθυμιάδου

“Ερμιόνη”

Η ωραία του Πέραν – θέατρο του Νέου Κόσμου
Ένας άλλος Ρωμαίος και Ιουλιέτα στην Κωνσταντινούπολη του 20ου αιώνα. Ένας φτωχός νέος ερωτεύεται μια πλούσια αριστοκράτισσα. Κι όταν οι γονείς της απαγορεύουν ρητά αυτή την σχέση, εκείνη παίρνει φαρμάκι σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Η Ερμιόνη του Δημητρίου Παπαδόπουλου εκτινάσσεται από τα εδάφη ενός λαϊκού ρομάντζου στα ύψη μιας ηρωίδας που προτιμά τον θάνατο από την «φορεμένη» ζωή.
Την Ερμιόνη υποδύεται η Αντιγόνη Φρυδά

“Αθηνά”

Αθηνά Χατζηεσμέρ, ετών 17 -Στο Επί Κολωνώ
Δεν είναι ο έρωτας που την ωθεί στην αντίσταση, μα είναι η σαρωτική κοινωνική συνθήκη. Δεν είναι μια ηρωίδα μυθοπλασίας, αλλά μια αγωνίστρια στα χρόνια της Κατοχής που παρά το άγουρο της ηλικίας της, θυσιάζεται υπερασπιζόμενη το ιδανικό μιας ελεύθερης πατρίδας. Η Αθηνά Χατζηεσμέρ ήταν παιδί προσφύγων, μαθήτρια και εργάτρια σε ραφείο στα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου. Θύμα της γερμανικής βαναυσότητας εκτελέστηκε στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, δέκα ημέρες πριν τη απελευθέρωση, όταν αρνήθηκε να καταδώσει τους συναγωνιστές της στην Αντίσταση.
Την Αθηνά υποδύεται η Ηλιάνα Μαυρομάτη