Στέλλα Ζαφειροπούλου: Το διαφορετικό πρέπει να γίνει συνήθεια στα μάτια του κόσμου

Το “Φλάι” μας αφορά όλους. Αναλύστε μας το γιατί.

Γιατί η ελευθερία του να είσαι ο εαυτός σου είναι κάτι που αφορά όλους και γι’ αυτό ακριβώς μιλά το “Φλάι”. Δεν υπάρχει πολυτιμότερο πράγμα. Οφείλουμε να ζούμε τη ζωή μας με τέτοιο τρόπο, ώστε να σέβεται ο καθένας την ατομικότητα του άλλου, μέσα στα πλαίσια της κοινής αποδοχής για όλους. Ο συγκεκριμένος μονόλογος έχει σαν βάση του αυτό και από εκεί και πέρα αναφέρεται στις διαχωριστικές γραμμές, που τραβάμε, πολλές φορές χωρίς να το καταλάβουμε, γιατί έτσι έχουμε μάθει και δεν μπήκαμε καν στον κόπο να σκεφτούμε. Όλη αυτή η πίεση να γίνουμε αυτό, που άλλοι επιθυμούν για μας, στην καλύτερη περίπτωση έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία δυστυχισμένων και παραπλανημένων ανθρώπων. Στη χειρότερη, μιαν αντίδραση σαν αυτή, που έχει ο συγκεκριμένος άνθρωπος στο “Φλάι”.

Ποιος είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να αντιμετωπίσει κανείς την πραγματικότητα; Η φυγή ή η ανατροπή;

Η ανατροπή είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση. Απαιτεί ψυχικά αποθέματα, επιμονή και υπομονή. Η φυγή δείχνει ως πιο εύκολη λύση. Ό,τι κι αν επιλέξεις, έχει συνέπειες. Η δεύτερη φένεται πιο τελεσίδικη και ‘’φέρει’’ μέσα της-για αρκετούς- την παραίτηση. Δεν είναι πάντα έτσι. Και τα δυο απαιτούν δύναμη και καμιά φορά η φυγή είναι η μόνη λύση όταν τα έχεις εξαντλήσει όλα. Εξάλλου, κάποιες φορές, μπορεί να υπάρξει συσχετισμός ανάμεσά τους. Για να ανατρέψεις κάτι υπάρχουν στιγμές, που χρειάζεται να φύγεις.

“Το “Φλάι” θα μπορούσε να είναι ένα αλληγορικό παραμύθι, αν η αλήθεια του δεν τρόμαζε τόσο μια κοινωνία που αρνείται να αλλάξει”. Ένα κατανοητό παραμύθι και από την ευαίσθητη κοινωνία των εφήβων πιστεύετε;

Ναι, βέβαια κατανοητό και από την κοινωνία των εφήβων. Αλίμονο αν δεν ήταν. Οι έφηβοι είναι το μέλλον μας. Τα αυτιά και τα μάτια τους είναι ακόμα ανοιχτά. Την αλλαγή από αυτούς μπορούμε να την περιμενουμε. Η ανατροπή, που λέγαμε πιο πάνω, είναι πιο εύκολο να γίνει από εκείνους. Πρόσφατα, μάλιστα, μας επισκέφθηκε ένα σχολείο και η ενέργεια, που πήραμε, και η αναταπόκριση, που υπήρξε από αυτά τα παιδιά, σε αυτή την παράσταση, ήταν κάτι μαγικό. Αν μπορεί να αλλάξει ο τρόπος, που αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα, αν μπορούν να διαβρωθούν οι στερεοτυπικές αντιλήψεις μας, αφετηρία είναι οι νέοι.

Θα έρθει κάποτε η εποχή που η διαφορετικότητα θα “περνά απαρατήρητη”;

Η εποχή έχει να κάνει με τους ανθρώπους. Ειλικρινά, όμως, δε νομίζω ότι θα γίνουν ποτέ τα πράγματα τόσο ιδανικά. Ξέρεις… για να γίνει κάτι καλό χρειάζεται η συνεχής προσπάθεια πολλών. Για να γίνει κάτι άσχημο, δυστυχώς, και ένας… είναι αρκετός. Αυτό δε σημαίνει ότι θα πρέπει να σταματήσουμε να προσπαθούμε. Ακόμα και ένας να αλλάξει τον τρόπο που σκέφτεται είναι κάτι. Αυτός ο ένας μπορεί να αλλάξει τη ζωή για κάποιον άλλον. Για να γίνει όμως αυτό θα πρέπει να βγουν όλοι στο δρόμο. Για να μάθει ο κόσμος να μην αντιδρά άσχημα στο διαφορετικό, θα πρέπει αυτό να γίνει συνήθεια στα μάτια του. Όλα από τις αισθήσεις ξεκινούν. Γεύση, όραση, όσφρηση, ακοή, αφή. Δες, άκου, άγγιξε. Όταν εμείς οι ίδιοι δεχόμαστε να απομονωθούμε απο τη μάζα, τότε δεν φταίει μόνο η μάζα, φταίμε κι εμείς.

Τελικά ποιοι είναι αυτοί που τακτοποιούν τους ανθρώπους σε κατηγορίες;

Εμείς οι ίδιοι είμαστε. Που επιλέγουμε να αφεθούμε σε αυτούς, που μας μεγαλώνουν, σε ιδέες και αντιλήψεις, που άκριτα μπαίνουν και σφηνώνουν στο κεφάλι μας. Ας σκεφτούμε την κατηγοριοποίηση σαν κουτάκια. Υπάρχει αυτός, που έχει την ιδέα για τα κουτάκια, αυτός που την υλοποιεί και αυτός που την αγοράζει/πιστεύει/ χρησιμοποιεί. Σκέψου το κουτάκι σαν μια ανάγκη μας. Όλα από εκεί ξεκινούν. Αλλά γιατί έχουμε ανάγκη να ‘’αγοράσουμε’’ κάτι που μας τυποποιεί; Αν μιλήσουμε με όρους αγοράς, υπάρχει ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης. Εσύ μου προσφέρεις ένα κουτάκι. Αλλά αν δεν στο ζητήσω δεν μπορείς να μου το πουλήσεις. Αλλά αν θέλεις να μου το πουλήσεις κι εγώ δεν θέλω να στο ζητήσω, τότε πρέπει να μου δημιουργήσεις τις συνθήκες, ώστε να αναγκαστώ να το ζητήσω. Και τότε με κάνεις να νιώθω ανασφαλής χωρίς αυτό. Πατάς δηλαδή πάνω στη μεγαλύτερη ανάγκη μου. Την ασφάλεια. Και μου δίνεις το ‘’κλειδί’’, για να κλειδώσω, να τυποποιηθώ και να μείνω ‘’ασφαλής’’. Τουλάχιστον έτσι θα νομίσω. Καθόλου δεν θα είναι έτσι, όμως.

Πώς το εμπνευστήκατε όλο αυτό;

Το ‘’Φλάι’’ ξεκίνησα να το γράφω με αφορμή μια άσκηση σε ένα σεμινάριο δημιουργικής γραφής. Μιλούσε για την περιγραφή μιας ημέρας από τη ζωή μιας μύγας. Στην πορεία, όμως, οι λέξεις μου πήραν άλλο δρόμο και άρχισαν να δημιουργούν κάτι περισσότερο από αυτό. Έτσι, ένα ανθρώπινο πλάσμα, που αποκτά έξι πόδια και φτερά και αποδομεί τη λογική ξεκινά να εξιστορεί συμβάντα της ζωής του. Πρόκειται για ένα κείμενο γεμάτο μεταφορές και συμβολισμούς, αμιγώς σαρκαστικό, που επιχειρεί τον αποπροσανατολισμό του εχθρού, όχι για να έρθει σε αντιπαράθεση μαζί του, αλλά για να καταδείξει τις αδυναμίες του.

Μια αισιόδοξη φράση, έτσι για κατακλείδα.

Αυτή που έχω πάντα μέσα μου, πάνω μου, μπροστά μου. ‘’Ό,τι δε συνέβη ποτέ είναι ό,τι δε θελήσαμε αρκετά’’.