Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου: όσα μας άρεσαν και όσα μας προβλημάτισαν…
Καμία, μα καμία σχέση δεν είχε η χθεσινή συνέντευξη Τύπου για το Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου από εκείνην που ζήσαμε -εντυπωσιακά λιγότεροι άνθρωποι- στις 29 Μαρτίου, στο αμφιθέατρο του Μουσείου της Ακρόπολης. Ολα ήταν διαφορετικά.
Ο τόπος, γνώριμος, αγαπημένος και φορτισμένος, για καλλιτέχνες και κοινό: η Πειραιώς 260, ένας χώρος που για πρώτη φορά φιλοξενεί την ετήσια συνέντευξη Τύπου του Φεστιβάλ Αθηνών.
Οσοι φτάσαμε εκεί γνωρίζαμε το προφανές: ότι επιτέλους το Φεστιβάλ Αθηνών, έπειτα από περιπέτειες και παλινωδίες, θα γίνει τελικά φέτος. Ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής, Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, η αλήθεια είναι ότι ανέλαβε υψηλό ρίσκο. Και ήταν φυσικό και ανθρώπινο να ακουστεί κάποια στιγμή από μικροφώνου η φράση «έχω τρακ». Ξέραμε ότι δεν έπρεπε να έχουμε τεράστιες απαιτήσεις, ούτε να εξαντλήσουμε την αυστηρότητά μας σ’ αυτή την πρώτη χρονιά. Θ’ ακολουθήσουν άλλες δύο, αφού ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος ανακοίνωσε ότι η θητεία του θα είναι τριετής.
Οι στιγμές που μας άρεσαν
• Οι πολλές φορές που ανέφερε ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος ότι συνεχίζει μιαν επιτυχημένη διαδρομή. Από τη διατύπωσή του για «το απρόσωπο πρωτόκολλο που έχει τη χρησιμότητά του», από την απάντησή του τον πρόεδρο του Δ.Σ. κ. Αντωνακόπουλο ότι «είναι ένα φεστιβάλ με ιστορία κι εγώ ένας σκυταλοδρόμος. Δεν είναι ένα καινούργιο φεστιβάλ. Είμαι ένα κομματάκι του», ή τη φράση της Δήμητρας Κονδυλάκη «είχαμε την τύχη να υπάρχουν προτάσεις σημαντικών καλλιτεχνών». Και μ’ αυτόν τον τρόπο διέψευσε τις παλαιότερες δικές του δηλώσεις (σε site αλλά και στην πρώτη συνάντηση στο θεάτρο «Σφενδόνη») ο Βαγ. Θεοδωρόπουλος, ότι ο Γιαν Φαμπρ δεν βρήκε πρόγραμμα γιατί ο Γιώργος Λούκος δεν είχε αφήσει τίποτα.
• Το πλήρες πρόγραμμα που κατάφερε να στήσει για την Πειραιώς 260, για το Ηρώδειο, για την Επίδαυρο. Πλήρες σε αριθμούς και προτάσεις. Στην πορεία θα διαπιστώσουμε την καλλιτεχνική επάρκεια και την ικανοποίηση των θεατών. Αλλά αυτό είναι πάντα το ρίσκο ενός φεστιβάλ.
• Η συνέχεια της συνέργειας με φορείς της πόλης και του πολιτισμού (Δήμος Αθηναίων, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, Μέγαρο Μουσικής, Εθνικό Θέατρο, Περιφέρεια Πελοποννήσου, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, κ.ά.).
• Η ιδέα για το Λύκειον Επιδαύρου, που πράγματι μπορεί να γίνει ένας θεσμός που να προσελκύσει κόσμο, να διδάξει νέους καλλιτέχνες, να τους (μας) γνωρίσει τα 50 «κοχύλια»-αρχαία θέατρα της χώρας, όπως είπε ο Σταύρος Μπένος και να απεξαρτήσει τους επαγγελματίες της Επιδαύρου από το ρεπερτόριο του Φεστιβάλ Επιδαύρου. Απεξαρτώντας, ταυτοχρόνως, και τον καλλιτεχνικό διευθυντή, από τη δυσκολία της «συνταγής» που θα φέρνει κόσμο για τις επτά ή οκτώ ετήσιες παραστάσεις.
• Η εξαιρετική ατάκα του αναπληρωτή καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, Θοδωρή Αμπαζή: «Θα είμαστε στην Επίδαυρο για όσους αναρωτιούνται, και θα είμαστε σθεναρά».
• Η πρόθεση του προέδρου του Δ.Σ. κ. Αντωνακόπουλου ότι μέχρι το τέλος του 2016 ευελπιστεί ότι θα έχουν εξοφληθεί και οι περσινές οφειλές σε καλλιτέχνες και οι φετινές: «Πρόθεση της διοίκησης είναι στο τέλος της χρονιάς να ικανοποιήσει όλες τις υποχρεώσεις και της περασμένες και τις φετινές».
Οι στιγμές που μας δυσαρέστησαν, μας προβλημάτισαν, προκάλεσαν αμηχανία
• Η παρουσία και η χθεσινή παρέμβαση του υπουργού Πολιτισμού, Αριστείδη Μπαλτά. Καμία σχέση δεν είχε η έκταση και το περιεχόμενο της υπουργικής ομιλίας, μ’ εκείνην στη συνέντευξη Τύπου με τον Γιαν Φαμπρ. Περιορίστηκε να δηλώσει μάλλον αμήχανα «ξέρετε ότι αυτή η χρονιά ήταν δύσκολη για το Φεστιβάλ. Περάσαμε διάφορες περιπέτειες», αρνήθηκε να απαντήσει στις ερωτήσεις που προσπαθούσε να διατυπώσει ο δημοσιογράφος Ηλίας Κανέλλης, κι ενώ ήδη είχε δηλώσει ότι θα αποχωρούσε νωρίτερα γιατί είχε κυβερνητική υποχρέωση. (σ.σ. Η ανακοίνωση που έφτασε από το υπουργείο Πολιτισμού αργά το απόγευμα της Δευτέρας ήταν ότι ο υπουργός επισκέφθηκε το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης).
• Η αίσθηση ότι το φετινό πρόγραμμα θυμίζει αρκετά, σε πολλά σημεία του, το ρεπερτόριο που έχουμε παρακολουθήσει στο Θέατρο του Νέου Κόσμου. Ασφαλώς όταν ξεκινάει κανείς, επιλέγει σίγουρα πατήματα, αλλά κάποιες στιγμές διέκρινα θεματολογικές «εμμονές» στις επιλογές: «Εντονο είναι το στίγμα μια θεατρικής επαναδιαπραγμάτευσης της σύγχρονης Ιστορίας, τόσο με αμιγώς ποιητικούς όρους, όσο και με αφετηρία το θέατρο ντοκουμέντο», όπως είπε η Δήμητρα Κονδυλάκη. Ετσι, κυριαρχούν οι περφόμανς και οι παραστάσεις που θίγουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο πολιτικο-κοινωνικά θέματα.
• Η αίσθηση, απλώς αίσθηση, ότι η μακροσκελής εναρκτήρια ομιλία του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου είχε κάτι από «προγραμματικές δηλώσεις πολιτιστικής πολιτικής».
• Η τοποθέτηση του συμβούλου διεθνών παραγωγών Matthias von Hartz ότι «όλοι οι ξένοι καλλιτέχνες είπαν αμέσως “ναι” στην πρόσκλησή μου για το Φεστιβάλ, κι αυτό δεν είναι το σύνηθες». Μα αγαπητέ, Matthias von Hartz, “ναι” έλεγαν συνέχεια έως τώρα πολλοί ξένοι καλλιτέχνες στον Γιώργο Λούκο. Μήπως δηλαδή είπαν “ναι” οι άνθρωποι, στη φήμη του Φεστιβάλ που γνώριζαν, μιας που οι περισσότεροι από τους ξένους έχουν ξανάρθει; Ο ίδιος άνθρωπος, ο Matthias von Hartz δήλωσε έκπληκτος που το πρόγραμμα ενός φεστιβάλ δημιουργήθηκε σε πέντε εβδομάδες. Απλώς να θυμίσουμε ότι αυτό έχει ξαναγίνει στο Φεστιβάλ (την περίοδο που ο τότε υπουργός Πολιτισμού, Κώστας Τζαβάρας, δεν ανανεώσε εγκαίρως τη θητεία του Γιώργου Λούκου).
• Σ’ αυτή τη φάση το Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου δημιούργησε θέσεις τεσσάρων νέων συμβούλων (Δήμητρα Κονδυλάκη για το ελληνικό θέατρο, Matthias von Hartz για τις διεθνείς παραγωγές, Στεριανή Τσιντζιλώνηη για το χορό). Από τη χθεσινή συνέντευξη Τύπου έλειπε μόνο σε ταξίδι μόνο η Τζωρτζίνα Κακουδάκη που είναι σύμβουλος Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων. Μένει να αποδειχθεί πόσο αποτελεσματικό θα είναι αυτό το σχήμα.
• Η παραδοχή, πάλι του κ. Αντωνακόπουλου, ότι η «εκταμίευση είναι πιο καθυστερημένη από άλλες χρονιές».
• «Τι παράξενο. Μόνο ένα όνομα δεν ακούστηκε στη σημερινή συνέντευξη τύπου του Φεστιβάλ Αθηνών. Γιώργος Λούκος», έγραψε το προφίλ του στο facebook ο Γιώργος Βαλαής. Η αλήθεια είναι ότι ούτε το όνομα του Γιαν Φαμπρ ακούστηκε. Δύο αόρατοι άνθρωποι, για διαφορετικούς λόγους ο καθένας…
