Γιάννης και Παναγιώτης Κλίνης: Δύο αδέλφια παίζουν μαζί στο θέατρο – αλλά δεν ήταν εύκολο

Είναι αδέλφια. Έχουν επτά χρόνια διαφορά. Και οι δύο σε δρόμους καλλιτεχνικών αναζητήσεων. Ο ένας μεταφραστής, απόφοιτος του Ιονίου Πανεπιστημίου. Ο άλλος εικαστικός, απόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Πάει καιρός που η συγγένεια τους έχει γίνει σκηνική. Παράδοξο ωστόσο που, τώρα, την εξασκούν σ’ ένα έργο σαν τον μολιερικό «Μισάνθρωπο».

Ο Παναγιώτης και ο Γιάννης Κλίνης συμπρωταγωνιστούν στη σκηνή του «104» – με τον πρώτο συνάμα να σκηνοθετεί και να μεταφράζει την εμβληματική τραγικωμωδία του Μολιέρου. Ήταν προφανώς ένα προσωπικό στοίχημα του Παναγιώτη, στο οποίο δεν θα μπορούσε να μην συμβάλει και ο Γιάννης. Βεβαίως, δεν είναι αυτή η πρώτη φορά που συναντιούνται στο θέατρο. Πριν από εννιά χρόνια, είχαν δουλέψει μαζί στον «Καλιγούλα» της Νέας Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου, σκηνοθετημένο από τον «φρέσκο» τότε Γιώργο Σαχίνη. Είχε προηγηθεί η μνημειώδης «Αντιγόνη» του Λευτέρη Βογιατζή, στο πρώτο ανέβασμα της για το Φεστιβάλ Αθηνών και το Θέατρο της Οδού Κυκλάδων. Ήταν καλοκαίρι του 2005. Πέρασαν δέκα χρόνια δηλαδή, για να ξαναβρεθούν επί σκηνής. «Αυτή η φορά όμως ήταν η πιο ουσιαστική. Ακολούθησα τον κώδικα του Παναγιώτη με μεγάλο ενθουσιασμό. Δεν ήταν κάτι ξένο για μένα, αλλά κάτι απόλυτα αναγνωρίσιμο. Ήθελα να παίξω μαζί του» λέει ο Γιάννης που στην παράσταση υποδύεται τον Φιλέντ, τον στενότερο φίλο του «Μισανθρώπου».

Το θέατρο ήρθε στη ζωή τους περίπου σαν δώρο για να τους βγάλει από το μοναχισμό που επέβαλαν οι παρθενικές τους επιλογές, εκείνες του μεταφραστή και του εικαστικού. Και δείχνουν να το χαίρονται, με τον ίδιο τρόπο. «Το θέατρο μας δίνει την ευκαιρία να μην μεγαλώσουμε ποτέ! Να είμαστε μαζί με άλλους ανθρώπους, να συνδημιουργούμε, να παίζουμε σαν μικρά παιδιά» εξηγεί ο Παναγιώτης· μολονότι εξακολουθεί να αφιερώνει πολύ χρόνο στις μεταφράσεις του.

Κι αν η αγάπη για το θέατρο είναι κάτι ακόμα που τους ενώνει, είναι από την άλλη κι αυτό που τους χωρίζει. Η «χαριτωμένη» συνθήκη (στα μάτια και τ’ αυτιά των άλλων) δύο αδελφών ηθοποιών δεν ήταν εύκολη υπόθεση για κανέναν από τους δύο. «Τα κοινά βιώματα, οι κώδικες και τα σύνδρομα της οικογένειας, οι διαφορές και οι ομοιότητες μεταξύ μας ήταν θέματα που έπρεπε πάντα να διαχειριστούμε. Νομίζω η αποδοχή είναι ένας τρόπος να προχωρήσει κανείς. Με μεγάλη χαρά βλέπω ότι, με το πέρασμα των χρόνων, ο Γιάννης εξελίσσεται ως καλλιτέχνης. Ακολουθεί έναν δικό του προσωπικό δρόμο. Πέρα από τη βαθιά αγάπη που αισθάνομαι για εκείνον τον θαυμάζω και τον εκτιμώ. Προσπαθώ να μην τον κρίνω αλλά να δέχομαι αυτό που μου δίνει κάθε φορά. Αν κάτι δεν μου αρέσει του το λέω, το συζητάμε, χωρίς εμπάθεια».

Την ίδια σχεδόν, διαπίστωση κάνει και ο Γιάννης. Ομολογεί πως τουλάχιστον μέχρι μια ηλικία δεν του ήταν εύκολο να αποδεχτεί τον αδελφό του σε μια δουλειά συνώνυμη της έκθεσης κι αυτό δυσκόλεψε περισσότερο όταν άρχισαν να παίζουν στις ίδιες παραστάσεις. «Ήταν περίεργο γιατί αναγνώριζα τον Παναγιώτη ως αδερφό αλλά και όχι. Μεγαλώνοντας τα πράγματα άρχισαν να φιλτράρονται μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα. Βλέποντας τον να αρθρώνει τον δικό του προσωπικό λόγο και να ορίζει τα πράγματα στο θέατρο σύμφωνα με τις δικές του επιθυμίες και ανάγκες, απαλλάχτηκα από οποιαδήποτε διάθεση κριτικής απέναντί του. Πώς να κρίνεις κάτι που σου προσφέρεται γενναιόδωρα, με ειλικρίνεια και χωρίς επιτήδευση από τον ίδιο σου τον αδερφό;» αναρωτιέται τώρα.

Σήμερα πιο ώριμοι και σίγουρα πιο ψύχραιμοι μέσα στη σχέση τους, τους μοιάζει πιο φυσικό να απομακρύνονται από τον συγγενικό δεσμό και να αναγνωρίζουν τα καλά ή τα κακά ο ένας για τον άλλον. Ο Παναγιώτης ας πούμε, βλέπει στον μικρό αδελφό του έναν άνθρωπο που ορίζεται από τον έντονο ψυχισμό του – κι αυτό είναι πρόβλημα και αρετή μαζί. Ο «μικρός» πάλι, όπως τον αποκαλεί, βλέπει στον αδελφό του «έναν χαρισματικό άνθρωπο στον τρόπο που επικοινωνεί παρακινεί και προσφέρει. Το μεγαλύτερο προσόν και η μεγαλύτερη δυσκολία του είναι η απόλυτη στάση του στα πράγματα. Αυτό τον φωτίζει, αυτό τον σκοτεινιάζει».

Ξέρουν πως, με έναν αθόρυβο τρόπο, έχουν επηρεάσει ο ένας τον άλλο. Ο Γιάννης φυσικά, ήταν πιο επιρρεπής σε αυτό, καθότι μικρότερος. Θυμάται να πηγαίνει στη δραματική σχολή Βεάκη για να δει τον Παναγιώτη, όπως παλαιότερα δεχόταν τα ελκυστικά ερεθίσματα μιας εφηβείας που επέλεγε νωρίτερα από εκείνον τις ταινίες, τα βιβλία, τα περιοδικά ακόμα και τα ρούχα. Δεν είναι τυχαίο που ο Γιάννης ακολούθησε τον ίδιο δρόμο, αν και όπως το επεξεργάζεται τώρα «νομίζω ότι οι επιλογές και όχι η πορεία του Παναγιώτη με επηρέασαν στην εξέλιξή μου».