Η Γη της Επαγγελίας
Το έπος του κορυφαίου πολωνού σκηνοθέτη Andrzej Wajda προτάθηκε το 1975 για το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας αλλά το έχασε από το «Dersu Uzala» του Akira Kurosava.
Η ιστορία διαδραματίζεται στην πόλη του Λοτζ, ένα από τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά κέντρα υφαντουργίας του 19ου αιώνα, που βρίσκεται σε ραγδαία ανάπτυξη. Η ψαλίδα μεταξύ εργοστασιαρχών, συνήθως Γερμανών, Εβραίων, Πολωνών, και εργατικής τάξης, ολοένα και μεγαλώνει. Τρεις νέοι φίλοι, ένας Πολωνός, ένας Εβραίος κι ένας Γερμανός, βάζουν τα χρήματά τους για να χτίσουν ένα εργοστάσιο. Όμως ο άγριος καπιταλισμός τους καταπίνει και τους αναγκάζει να πράξουν ενάντια στις ηθικές αρχές τους.
Μέσα από τη ζωή τους, ο Βάιντα, αντικατοπτρίζει την μετάβαση της Πολωνίας του 19ου αιώνα, από τον φεουδαλισμό στον καπιταλισμό.
Ο ίδιος ο πολωνός δημιουργός αναφέρει για την ταινία του: “Η Γη της επαγγελίας” είναι μια αξιόλογη και ενδιαφέρουσα ταινία, η οποία είχε μεγάλη σημασία για μένα. Έγινε από σύμπτωση, η οποία συμβαίνει μόνο στους τυχερούς σκηνοθέτες. Και εγώ έχω τύχη. Πρώτον, γιατί υπήρχε ένα ρεαλιστικό μυθιστόρημα, μυθιστόρημα –φωτογραφία, κάτι που δεν εμφανίζεται συχνά στην πολωνική λογοτεχνία. Δεύτερον, ότι τα γυρίσματα έγιναν στην πόλη, η οποία δεν άλλαξε πολύ από το 19ο αιώνα. Καλή επιλογή ήταν η παρουσίαση της ιστορίας τριών νέων, που ο καθένας εκπροσωπεί ένα διαφορετικό έθνος, αλλά όταν ξεκινούν μαζί μία επιχείρηση, όλοι στρέφονται εναντίον τους. Όλα αυτά τα στοιχεία υπάρχουν στο βιβλίο, υπάρχουν όμως και άλλες ιστορίες τις οποίες αφαίρεσα. Σκέφτηκα ότι αν ο Μποροβιέτσκι έμεινε μαζί με την αρραβωνιαστικιά του την Άνκα, δεν θα μπορούσε να γίνει εργοστασιάρχης στην πόλη Λοτζ. Για να γίνει αυτό έπρεπε να παντρευτεί τη Μάντα – την Γερμανίδα. Αυτοί οι τρεις ήρωες, τους οποίους έπαιξαν νέοι ηθοποιοί που μόλις άρχισαν τη καλλιτεχνική τους καριέρα, έδωσαν πολύ δύναμη στη ταινία. Χαίρομαι πως αυτή η εμπειρία τους βοήθησε στην μετέπειτα πορεία τους. Είναι πολύ σημαντική ταινία και χρειαστήκαμε μεγάλη προσπάθεια από όλη την ομάδα να την ολοκληρώσουμε.
Οι γαλλικές εφημερίδες προσπάθησαν να βρουν σε αυτήν την ταινία αντισημιτικά στοιχεία. Το ίδιο έγινε και με την ταινία «Η θυσία του Κόρτσακ» την οποία θεωρώ πολύ αξιόλογη. Την μία στις Κάνες η ταινία χειροκροτήθηκε ενθουσιωδώς και την άλλη δέχτηκε σκληρή κριτική στο «Le Monde». Έγραψαν πως ήταν αντισημιτική. Ξέχασαν όμως να πουν ότι πριν κάποιες μέρες οι γάλλοι φασίστες κατέστρεψαν ένα εβραϊκό νεκροταφείο και η κριτική αυτή είχε σκοπό να αποσπάει την προσοχή του κοινού από αυτό το γεγονός. Συχνά διάλεγα την πεζογραφία του Γιαρόσλαβ Ιβασκιέβιτς γιατί αυτός ο συγγραφέας διαλέγει ένα ασυνήθιστο θέμα, εκφραστικούς ήρωες και καλό περιβάλλον. Δυστυχώς αυτές οι ταινίες δεν έγιναν τόσο γνωστές όσο οι πολιτικές που γύρισα».