Όρνιθες: Τα πουλιά πετούν για την Επίδαυρο
Με τους «Ορνιθες» του Αριστοφάνη, την σκηνοθετική υπογραφή του Νίκου Καραθάνου κι ένα ζηλευτό θίασο κάνει το ντεμπούτο της στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.
Ο Γιάννης Σεβδικαλής έχασε τα δυο του πόδια σε ατύχημα. Σήμερα περπατά με τεχνητά μέλη και προετοιμάζεται για τους παρα-Ολυμπιακούς Αγώνες. Η Βασιλική Δρίβα εργάζεται ως δημόσια υπάλληλος και πάσχει από νανισμό. Και οι δύο αυτοί νέοι άνθρωποι είναι το ορατό, το γήινο επιχείρημα του Νίκου Καραθάνου για να ανεβάσει τους «Ορνιθες» του Αριστοφάνη – ένα έργο που, όπως λέει, μιλά για την «πίστη στο απίστευτο». Δεν μπορείς παρά να τον πιστέψεις. Ο ίδιος λέει πως «η σκέψη μου για τα πράγματα περνάει μέσα από αυτούς τους ανθρώπους. Δεν ξέρω αν θα έκανα αυτό το έργο, αν δεν έβρισκα τον Γιάννη και την Βασιλική».
Για την δημιουργία των «Ορνίθων» χρειάστηκε, πράγματι, πίστη. Μέχρι να βρει καταφύγιο κάτω από τις “φτερούγες” της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση και θέση στον προγραμματισμό του Φεστιβάλ Επιδαύρου στις 19 και 20 Αυγούστου, ο σχεδιασμός της παράστασης κινδύνευσε να ακυρωθεί, ύστερα από την αναστάτωση της έλευσης Φαμπρ στο Ελληνικό Φεστιβάλ και την αποχώρηση του αρχικού χρηματοδότη της. Η Στέγη πάλι το αντιμετώπισε διαφορετικά.
«Ήταν αδύνατον να αρνηθούμε στον εαυτό μας αυτήν την ευκαιρία να ανοιχτούμε και να πάμε κάπου αλλού. Όμως όλα προέκυψαν οργανικά και φυσικά» εξηγεί η αναπληρώτρια γενική διευθύντρια της Στέγης, Αφροδίτη Παναγιωτάκου που τοποθετεί κάτω από τον τίτλο των «Ορνίθων» μια επεξηγηματική φράση, δανεισμένη από το Νίκο Καραθάνο, τα «συλλυπητήρια στον φόβο». Καθόλου τυχαίο λοιπόν που οι «Ορνιθες» σηματοδοτούν και την πρώτη συμμετοχή του οργανισμού στο Φεστιβάλ της Επιδαύρου. Υπό αυτές τις συνθήκες η Στέγη θα διατηρήσει μια «ροή παρουσίας στο θεραπευτήριο της Επιδαύρου» χωρίς ωστόσο να θεωρεί δεδομένη την ετήσια κάθοδο της σ’ αυτήν.
Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Νίκος Καραθάνος
Κάπως έτσι, η σύγχρονη περιπέτεια των «Ορνίθων» συναντά την παλιά. Την περιπέτεια δύο φίλων, του Πεισθέταιρου και του Ευελπίδη που, προκειμένου να δημιουργήσουν μια νέα πραγματικότητα για να κατοικήσουν, εγκαταλείπουν την Αθήνα και πετούν προς την Νεφελοκοκκυγία, την χώρα των πουλιών. Η ουτοπική παραβολή του Αριστοφάνη περιγράφει, κατά τον Νίκο Καραθάνο (υποδύεται τον Πεισθέταιρο), την ανάγκη των ανθρώπων «να φτιάξουν μια καινούργια κοινωνία, μεταναστεύοντας στα σύννεφα μαζί με τα πουλιά και τους θεούς».
Σ’ αυτό το ταξίδι προς τα πάνω, με ή χωρίς φτερά, ο Καραθάνος παρασύρει τον Χρήστο Λούλη (τον Εποπα των «Ορνίθων») που διακρίνει «μια ανθρώπινη κατάσταση για το πως μπορούμε να ανυψωθούμε, να σηκωθούν τα πόδια μας από το έδαφος, για την συγκίνηση, την χαρά, την φαντασία, το χιούμορ που αυτό προϋποθέτει». Παρασύρει τον Αρη Σερβετάλη (στο ρόλο του Ευελπίδη) που βλέπει «την ανάγκη του ανθρώπου να ξεφύγει από εκεί που πιέζεται» μα και την Αλεξάνδρα Αϊδίνη που γυμνάζεται για «μια επίκληση στην πτήση, δηλαδή την απελευθέρωση, την στιγμή που το παράλογο έχει πάρει θέση στη ζωή μας».
Αρης Σερβετάλης, Χρήστος Λούλης, Αφροδίτη Παναγιωτάκου
Ένα σμήνος από σταθερούς μα και νέους συνεργάτες του Νίκου Καραθάνου, ο θίασος της παράστασης που, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει τους Αγγελο Παπαδημητρίου, Εμιλυ Κολιανδρή, Γαλήνη Χατζηπασχάλη, Γιάννη Κότσιφα, Φωτεινή Μπαξεβάνη, Μιχάλη Σαράντη, Εκτορα Λιάτσο, Κωνσταντίνο Μπιμπή ενώ εισάγει και την Νατάσσα Μποφίλιου στο χώρο του αρχαίου δράματος. Ως κορυφαία του Χορού, η σημαντική ερμηνεύρια της νεότερης γενιάς, έρχεται για να «εξυπηρετήσει» όπως λέει την μουσική του Αγγελου Τριανταφύλλου, θέτοντας ωστόσο τον εαυτό της στην διάθεση του σκηνοθέτη «που έχει μάθει να ανακαλύπτει παντού την ομορφιά».
Η νέα σύνθεση του Άγγελου Τριανταφύλλου απομακρύνεται από το έργο που υπέγραψε ο Μάνος Χατζιδάκις για το ιστορικό ανέβασμα των «Ορνίθων» από τον Κάρολο Κουν «με επιρροές από λυρική, κλασική αλλά pop και electro μουσική». Νέα και η μετάφραση του έργου από τον πρωτοεμφανιζόμενο στο χώρο Γιάννη Αστερή που ανακαλύπτει εδώ μια ξεχωριστή περίπτωση ανάμεσα στις κωμωδίες του Αριστοφάνη αφού «κρύβει μια ανησυχία πριν την ουτοπία».
Εμιλυ Κολιανδρή, Γαλήνη Χατζηπασχάλη
Με την προπώληση των εισιτηρίων να έχει μόλις ξεκινήσει, η Στέγη αναγγέλλει και δωρεάν μετακίνηση με πούλμαν, δίνοντας στο κοινό της ένα επιπλέον κίνητρο για να ταξιδέψει στην Επίδαυρο στις 19 και 20 Αυγούστου.
Τόσο για τους «Ορνιθες» όσο και για τις παραγωγές του Εθνικού «Οιδίποδας τύραννος» και «Λυσιστράτη», το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου εγκαινιάζει ένα πιλοτικό πρόγραμμα λειτουργίας παιδικού σταθμού μέσα στους χώρους του θεάτρου. Υπό την επίβλεψη νηπιαγωγών και θεατρολόγων, οι γονείς θα μπορούν να αφήνουν τα παιδιά τους κατά την διάρκεια της παράστασης ώστε να συμμετέχουν σε θεατρικές δράσεις εμπνευσμένες από το έργο που θα παίζεται κάθε φορά στην αργολική ορχήστρα.
Ο θίασος σε απαρτία