Συν & Πλην: «4», του Ροντρίγκο Γκαρσία, μια παράσταση που είχε μόνο πλην (-)

Το έργο

Πολύ δύσκολο να περιγράψει κανείς αυτή την περφόρμανς, δεδομένου ότι δεν στηρίζεται σ’ ένα θεατρικό έργο. Στη σκηνή, πριν ξεκινήσει η παράσταση, βλέπουμε μια πολύθρόνα χαλάρωσης, ένα τεράστιο σαπούνι Μασσαλίας, σε μέγεθος μεγάλης μπανιέρας, έναν προβολέα, διάφορα σκόρπια υλικά και μια τεράστια οθόνη στο βάθος της σκηνής. Στην αρχή εμφανίστηκαν 4 άνθρωποι, δεμένοι αναμεταξύ τους μ’ έναν ιστό. Περπατούν μπερδεμένοι, γίνονται κουβάρι οι ίδιοι, σαν μαριονέτες, σαν αλυσοδεμένοι. Παλεύουν• αγκαλιάζονται.

Κι ενώ στέκουν έτσι εκεί για ώρα, ακούγεται μια φωνή να λέει διάφορες σκόρπιες σκέψεις, η μετάφραση των οποίων εμφανίζεται με τεράστια γράμματα (ό,τι πρέπει για μύωπες) στη γιγαντοοθόνη: «Το γκρέμισμα είναι εποικοδομητικό»• «Αν δεν έχεις καλές ιδέες βάλτες στη διαπασών»• «Η απόκρυψη είναι αναγέννηση»… 

Φράσεις φτιαγμένες με τρόπο που εντυπωσιάζουν, κρύβοντας την κοινοτοπία τους… Στην πορεία γίνεται φανερό ότι αυτή η φωνή λέει διάφορες σκέψεις που έκανε από παιδί και το πώς τις διαχειρίστηκε στην πορεία της ενηλικίωσης. Θα μπορούσε να είναι μια φωναχτή συνεδρία σε ψυχαναλυτή. Μόνο που κάποια στιγμή οι τέσσερις ηθοποιοί έπαψαν πια να είναι αγκαλιασμένοι, και έφεραν από τα παρασκήνια τέσσερις κόκκορες, που φορούσαν ελβιέλες!!!

Οι τέσσερις ηθοποιοί και οι τέσσερις κόκκορες έμειναν πάνω στη σκηνή σε όλη τη διάρκεια της παράστασης, και εμβόλιμα έφτασαν και δύο μικρά κοριτσάκια, μακιγιαρισμένα ως μικρομέγαλα, και η φωνή σ’ εκείνο το σημείο αρχίζει να υπογραμμίζει τα πρότυπα της αισθητικής και της ομορφιάς, την έννοια του ωραίου -κατά τη γνώμη της. Κι όλα αυτά διανθισμένα με σεξουαλικές φαντασιώσεις και απωθημένα. Σε κάποιο σημείο οι ηθοποιοί σήκωσαν μερικούς θεατές και τους έβαλαν να χορέψουν ρυθμούς σάμπα. Μετά εμφανίστηκε ένα drone και ένας σαμουράι, ο οποίος εξιστόρησε στα δύο μικρομέγαλα κοριτσάκια τις ερωτικές φαντασιώσεις του ως παιδί (με έντονα τα στοιχεία της πρόκλησης και του κυνισμού ως προς τις παιδικές μνήμες) με πρωταγωνιστές των αναμνησέων τους γονείς του και την ανέραστη νονά του. Και ήταν, μέσω του drone και των εικόνων που προβάλλονταν στη γιγαντοοθόνη, το σχόλιο του Ροντρίγκο Γκαρσία στη βιομηχανία της εικόνας και της κυρίαρχης αισθητικής. Ή θα ήθελε να ήταν…

Λίγο αργότερα, κι ενώ οι δύο από τους κόκορες στέκονται ανήμποροι μέσα στα μεγάλα αθλητικά που τους φορούν και παραπαίουν, δύο από τους ηθοποιούς σαπουνίζονται πάνω στο τεράστιο σαπούνι Μασσαλίας, ξεπλένονται, σκουπίζονται. Η φωνή συνεχίζει να λέει τις φαντασιώσεις της και τις απόψεις της για το σεξ, με την ίδια σκληρότητα και τον ίδιο κυνισμό. Συνεπικούρουν σε όλο αυτό το κλίμα, οι φωτισμοί και ο ήχος.

Η παράσταση
Ηταν μόνο αυτό με τους τέσσερις ανθρώπους να χοροπηδάνε χωρίς λόγο, με προκλήσεις λεκτικές και σωματικές, επίσης χωρίς κανένα στόχο, με καμία ένδειξη υποκριτικής. Για όλους αυτούς τους λόγους οι αποχωρήσεις θεατών συνεχίστηκαν σε όλη τη διάρκεια της παράστασης, Οσο για το χειροκρότημα, ήταν από τα πιο χλιαρά που έχουν ακουστεί ποτέ σε παράσταση, για όσους χειροκρότησαν… Εξ όλων αυτών, σ’ αυτή την παράσταση κυριαρχούν οι αρνητικές εντυπώσεις.

Τα πλην (-)

• Η παρουσία των πουλερικών στη σκηνή. Ενόχλησε ιδιαίτερα τους θεατές ο τρόπος που χρησιμοποιήθηκαν τα ζώα επί σκηνής, αφού ήταν φανερό ότι υπέστησαν έντονο στρες και παρέμειναν, χωρίς λόγο, στη σκηνή, σε όλη τη διάρκεια της παράστασης. Οταν πρωτοεμφανίστηκαν οι κόκκορες στη σκηνή, ένας θεατής ανέβηκε πάνω στη σκηνή και διαμαρτυρήθηκε έντονα, ενώ αποχώρησαν αρκετοί εκείνη τη στιγμή. Κατά την είσοδό μας στην παράσταση μοιράστηκε ένα μικρό χαρτάκι από την καλλιτεχνική διεύθυνση του Φεστιβάλ Αθηνών που έλεγε τα εξής: «Θα θέλαμε να σας ενημέρωσουμε ότι τα τέσσερα κοκκόρια που συμμετέχουν στο “4” του Ροντρίγκο Γκαρσία, δεν ταξιδεύουν με το θίασο, παρέχονται από ελληνικό ορνιθοτροφείο και επιστρέφονται στον ιδιοκτήτη τους μετά το πέρας της παράστασης. Επίσης το κεφάλι – μάσκα λύκου που εμφανίζεται είναι σκηνογραφική κατασκευή και δεν προέρχεται από αληθινο ζώο». Μόνο που το πρόβλημα δεν βρίσκεται στο αν ταξιδεύουν ή όχι τα κοκκόρια, αλλά η μεταχείρισή τους επί σκηνής. Και το κυριότερο το κατά πόσο η παράσταση σε πείθει για την αισθητική αναγκαιότητά τους.

• Η ανούσια πρόκληση. Είναι στα «εργαλεία» του Ροντρίγκο Γκαρσία η πρόκληση. Αυτή τη φορά όλοι (ή σχεδόν όλοι) συμφώνησαν ότι το παράκανε. Και μάλιστα χωρίς να υπάρχει στόχος ή αποτέλεσμα. Μόνο εμμονή.

• Το συναίσθημα των θεατών. Είναι από εκείνες τις περιπτώσεις που οι θεατές βγαίνουν από μια παράσταση εξοργισμένοι, θυμωμένοι, απογοητευμένοι, αμήχανοι. Πάντως χωρίς να έχουν επικοινωνήσει με την τέχνη του θεάτρου.

Το συν (+)

• Η απόφαση. Το μόνο θετικό είναι ότι αρκετοί θεατές αποφάσισαν ότι δεν πρόκειται να ξαναδούν παράσταση του Ροντρίγκο Γκαρσία. Ο,τι ήταν ρηξικέλευθο πριν από μια δεκαετία, που πρωτοήρθε στο Φεστιβάλ Αθηνών μια μια ανατρεπτική παράσταση, βασισμένη στην αλήθεια των παιδιών από τις φαβέλες, σήμερα μοιάζει πια κουρασμένο και παρωχημένο.