Συν + Πλην: Αριστοφανειάδα στο Ηρώδειο

Το έργο

Πρόκειται για νέο έργο, με συστατικά στοιχεία από όλες τις κωμωδίες του Αριστοφάνη. Η ομάδα του Κώστα Γάκη (Κωνσταντίνος Μπιμπής και Αθηνά Μουστάκα), σε συμπαραγωγή με το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης, είχε την ιδέα να αφηγηθεί τα high lights του αριστοφανικού έργου, με αφορμή τον θάνατο του Αριστοφάνη και την κάθοδό του στον Αδη. Κι επειδή πολύ του κακοφαίνεται του Αριστοφάνη, προσπαθεί να πείσει τον θεό του Κάτω Κόσμου να του χαρίσει μια εβδομάδα ακόμη στη γη για να ολοκληρώσει το τελευταίο του έργο. Ο Αδης συμφωνεί, με την προϋπόθεση να πείσει τους… μόνιμους κατοίκους του Κάτω Κόσμου, παρουσιάζοντας σκηνές από τα έργα του. Ανάλογα με την ψήφο τους, θα αποφάσιζε ο Αδης αν θα έδινε την πολυπόθητη, για τον Αριστοφάνη, παράταση.

Και από εκείνη τη στιγμή και για περίπου δύο ώρες έξι ηθοποιοί έγιναν όλοι οι ρόλοι του αριστοφανικού έργου, αλλά έγιναν και κάποιες από τις μεγάλες στιγμές της παγκόσμιας δραματουργίας στους αιώνες που ακολούθησαν, θεατρικής ή κινηματογραφικής (Αμλετ, «Τρεις αδελφές» έως τον Τιτανικό και τον Batman!!!). Οι δημιουργοί του νέου κειμένου έφτιαξαν ένα νέο κείμενο, με ομοιοκαταληξία στο μεγαλύτερο μέρος του, πατώντας σε όλα τα κλισέ των αριστοφανικών παραστάσεων τα τελευταία χρόνια (επιλέγοντας να μη γίνεται φανερό αν τα ενστερνίζονται ή αν τα χλευάζουν).

Η παράσταση

Μια κακή έκπληξη μας περίμενε τη Δευτέρα το βράδυ στο Ηρώδειο, μιας που κάποιοι, εμπιστευόμενοι τα μέχρι τώρα δείγματα της ομάδας του Κώστα Γάκη, πιστεύαμε ότι κάτι ενδιαφέρον και πρωτότυπο θα βλέπαμε. Αντ’ αυτού είδαμε χοντροκομμένα αστεία, σκηνικά ευρήματα ερασιτεχνικών παραστάσεων, διδακτισμό και άγαρμπη σύνδεση με την παρούσα πολιτική πραγματικότητα, οτιδήποτε που κλέβει το γέλιο των θεατών -είτε αυτό παραπέμπει σε σεξουαλικά υπονοούμενα, είτε σε πολιτική επικαιρότητα.

Το Ηρώδειο ήταν γεμάτο την περασμένη Δευτέρα, με παρόντες τους περισσότερους εκ Κρήτης βουλευτές, ανάμεσά τους και τον Γιώργο Σταθάκη. Και οι θεατές κάλεσαν τρεις έως τέσσερις φορές τους συντελεστές της παράστασης στη σκηνή, πιστοποιώντας ότι αυτό που είδαμε ήταν μια πρόταση κομμένη και ραμμένη να «συνομιλήσει» με ό,τι θέλει ν’ ακούει το ευρύ κοινό. Που κυρίως έχει γαλουχηθεί από τα τηλεοπτικά πρότυπα διαλόγων, ερμηνειών και αισθητικής. Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε και προς το τέλος η σκηνοθεσία (;) επέλεξε να παρουσιάσει τους ηθοποιούς με τα ονόματα των τηλεοπτικών τους ρόλων που τους έκαναν γνωστούς. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, στο τέλος η σκηνοθεσία τους καλεί να μείνουν μόνο με τα εσώρουχα!!! Ετσι, για να γελάσουμε….

Τα πλην (-)

• Οι ερμηνείες. Μερικοί από τους καλούς σύγχρονους ηθοποιούς (Αντώνης Καφετζόπουλος, Γεράσιμος Γεννατάς, Θάνος Τοκάκης, Γιώργος Πυρπασόπουλος, Ευαγγελία Μουμούρη, Γιάννης Δρακόπουλος), προσπάθησαν, κάποιοι φιλότιμα, κάποιοι βαριεστημένα, να υπηρετήσουν την παράσταση και τη σκηνοθετική γραμμή. Και τσαλακώθηκαν άγαρμπα. Διασώθηκαν στοιχειωδώς ο Γεράσιμος Γεννατάς και η Ευαγγελία Μουμούρη, ενώ ο Αντώνης Καφετζόπουλος αρκετές στιγμές ήταν σαν να μίλαγε από μέσα του…

• Το σκηνικό και τα σκηνικά ευρήματα. Εντάξει, κάνουν όλες οι παραγωγές οικονομία, αλλά είναι άλλο η οικονομία και η ευφυής αξιοποίηση διαφόρων πραγμάτων, και άλλων η επιδεικτική κακογουστιά σκηνικών αντικειμένων που έμοιαζαν να προέρχονται από εργασίες παιδιών νηπιαγωγείου. Παρ’ όλα αυτά, το τροχόσπιτο δεν ήταν κακή ιδέα.

• Οι αντιδράσεις του κοινού. Παρά τις αποχωρήσεις, ιδίως από το πάνω διάζωμα, αρκετών θεατών από το κατάμεστο Ηρώδειο, ομολογώ ότι αισθάνθηκα περίεργα που περίπου 5.000 άνθρωποι γελούσαν και χειροκροτούσαν με χοντροκομμένα αστεία, κοινότοπες παραπομπές σε σεξουαλικά υπονοούμενα και ακόμα πιο χοντροκομμένες σκηνικές αποδόσεις τους.

• Ο στόχος της παράστασης. Ειλικρινά αναρωτήθηκα, τι ήθελαν να κάνουν οι δημιουργοί αυτής της παράστασης; Ενα σχόλιο στο αριστοφανικό έργο, μια ειρωνεία στην υποδοχή και την αντιμετώπιση του αριστοφανικού έργου ή μια παράσταση που είναι κομμένη και ραμμένη να «περπατήσει» στα θέατρα και τα στάδια της περιοδείας που ακολουθεί;

• Αριστοφανιάδα ή Αριστοφανειάδα; Με δύο διαφορετικούς τρόπους είναι γραμμένος ο τίτλος της παράστασης. Αλλιώς στο site του Φεστιβάλ, με -ει, αλλιώς στο πρόγραμμα της παράστασης, με -ι. Οι κανόνες της γραμματικής που θυμάμαι λένε ότι τα τόπων και θεών γράφονται με -ι. Αλλά πάλι μπορεί να κάνω λάθος…

Τα συν (+)

• Προσπάθησα να βρω… Ισως το μόνο να ήταν το βοριαδάκι που φύσαγε και δεν αισθανθήκαμε και τη ζέστη των μαρμάρων του Ηρωδείου.

Συμπέρασμα

• Πολύ κρίμα, γιατί όλοι τους, και οι επί σκηνής και οι εκτός σκηνής, έχουν δώσει ικανοποιητικά δείγματα δουλειάς, τόσο στη σκηνοθεσία όσο και στην ερμηνεία. Ας θεωρήσουμε ότι ήταν μια ατυχής στιγμή.