Ορνιθες, ποιος είναι ο δρόμος για την ουτοπία;
Ρωτήσαμε οκτώ από τους πρωταγωνιστές των «Ορνίθων» που ανεβαίνουν στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου (19-20 Αυγούστου) σε σκηνοθεσία του Νίκου Καραθάνου για το πως φαντάζονται, με κάθε ελευθερία, την δική τους Νεφελοκοκκυγία.
Κάποιος, μεταγενέστερος του Αριστοφάνη, είπε ότι η μεγαλύτερη διαφορά των πουλιών από τους ανθρώπους είναι πως όταν χτίζουν αφήνουν το τοπίο όπως ήταν πριν. Στη Νεφελοκοκκυγία όμως, την χώρα που οι άνθρωποι κατοικούν μαζί με τα πουλιά, ανάμεσα στα σύννεφα και στο αχανές θεϊκό σύμπαν, το τοπίο είναι αυστηρά φαντασιακό. Μια πολιτεία των ονείρων, μια ουτοπία, την δική τους ουτοπία – που μπορεί να μην απέχει δραματικά απ’ όσα γευόμαστε, αγγίζουμε και βιώνουμε στην γήινη εμπειρία μας – οραματίζονται οκτώ πρόσωπα των «Ορνίθων» που χτίζουν με λόγια και φαντασία την δική τους Νεφελοκοκκυγία. Χρήστος Λούλης, Αρης Σερβετάλης, Γαλήνη Χατζηπασχάλη, Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Εμιλυ Κολιανδρή, Φωτεινή Μπαξεβάνη, Νατάσα Μποφίλιου, Μιχάλης Σαράντης πάνε γι’ άλλες πολιτείες, λυτρωτικές.
Όταν θα έχουν σταματήσει οι πόλεμοι και η πείνα, όταν τα παιδιά θα βρίσκουν το ταλέντο τους να χτίζουν καινούργιους κόσμους, όταν η παλιά γενιά καταλάβει πως δανείστηκε τον κόσμο από τη νεότερη, τότε θα έχουμε φτιάξει τη Nεφελοκοκκυγία μας… Mπορεί αυτή να μη βρεθεί ποτέ. Oταν όμως σταματήσουν οι καλλιτέχνες, οι πολιτικοί, οι επιστήμονες, οι δάσκαλοι, οι γιατροί, να την αναζητούν, τότε θα έρθει η μέρα που ο κόσμος μας θα είναι ακόμα πιο σκληρός και άδικος από ό,τι είναι σήμερα. Η αναζήτησή της είναι πιο σημαντική από την ίδια, γιατί πολλές φορές φτιαχτήκαν ουτοπίες που δεν ήταν ουτοπίες. Πολλοί σωτήρες φάνηκαν που δεν ήταν σωτήρες. Πολλοί άνθρωποι εξορίστηκαν γιατί δεν συμφώνησαν με τους πολλούς ή τους δυνατούς της εκάστοτε Nεφελοκοκκυγίας. Η ανθρώπινη φύση έχει διαμορφωθεί στα τρέχοντα νερά, αυτά που ψάχνουν να βρουν που θα χυθούν και όχι στα λιμνάζοντα. Εύχομαι να είμαστε πάντα στο σωστό δρόμο, αυτόν που δεν τελειώνει. Η Nεφελοκοκκυγία είναι πάντα παρακάτω κι όχι εδώ. Όποιος σας πει ότι φτάσατε, μην τον πιστέψετε…
Αρης Σερβετάλης
Εκεί όπου δεν κόβονται οι μαργαρίτες και δεν φθείρονται τα παπούτσια. Εκεί όπου δεν χρειάζονται σίτες τα παράθυρα και κλειδαριές οι πόρτες. Εκεί όπου δεν χτίζονται τα ποτάμια και δεν τσιμεντάρονται οι θάλασσες. Εκεί όπου τα θηρία δεν κρύβονται από τους ανθρώπους. Εκεί όπου η αλήθεια δεν διαστρεβλώνεται και το πρόσωπο δεν καλύπτεται. Εκεί όπου ο έξυπνος δεν επιδεικνύεται και ο όμορφος δεν αρέσκεται. Εκεί όπου οι μύγες δεν σκοτώνονται. Εκεί όπου τα ρούχα δεν λεκιάζουν και τα χέρια δεν βρωμίζουν. Εκεί όπου τα αυτιά δεν βασανίζονται από φλυαρίες. Εκεί όπου τα μάτια δεν αλλοιώνονται δεν κοκκινίζουν δεν ανοιγοκλείνουν δεν παθαίνουν επιπεφυκίτιδα. Εκεί όπου τα δόντια δεν πέφτουν. Εκεί όπου το δέρμα δεν ζαρώνει και το στομάχι δεν μουγκρίζει. Εκεί όπου δεν υπάρχουν συσκευές κινητής τηλεφωνίας ή άλλης ασύρματης ή ενσύρματης δικτύωσης. Εκεί όπου η σκέψη δεν είναι πονοκέφαλος. Εκεί όπου η καρδιά δεν κουράζεται, δεν χρειάζεται ρύθμισμα, ξεβούλωμα, φούσκωμα, επισκευή, αντικατάσταση. Εκεί όπου δεν τρως μόνος. Εκεί όπου δεν αφοδεύεις, δεν χτενίζεσαι, δεν αποθηκεύεις. Εκεί όπου δεν σε καίει ο ήλιος και δεν σε τυφλώνει το φως. Εκεί όπου εύχεσαι για τον άλλον.
Αλεξάνδρα Αϊδίνη
Η μόνη ουτοπία στην οποία μπορώ και θέλω να πιστεύω – όταν όλες οι πινακίδες δείχνουν να είναι άπειρα τα χιλιόμετρα που μας χωρίζουν απ’ αυτήν εξ’ ορισμού – είναι εκείνη η μικρή κίνηση που η ίδια η ουτοπία γεννάει μέσα μας για να τη φτάσουμε. Εκείνο το βήμα που μας πάει έστω και ένα εκατοστό πιο πέρα από τους φόβους μας και το συνηθισμένο. «Ο ίλιγγος δεν είναι φόβος μήπως πέσουμε αλλά θέληση να πετάξουμε», λέει ένα ιταλικό τραγούδι. Αυτό θα επέλεγα για σύνθημα της δικής μου Νεφελοκοκκυγίας. Η αποδοχή της φθαρτής μας φύσης και της έκτασης που μας αναλογεί. Η συμφιλίωση με τις αδυναμίες μας και με εκείνες των άλλων είναι εκείνο που δίνει την ώθηση στο άπειρο των δυνατοτήτων μας. Σε μια επιστροφή. Στην αναμέτρηση με μια πραγματικότητα με τις συνέπειες της έχουμε ανάγκη να πιστέψουμε, τώρα που το αληθινό και το φυσικό μοιάζει πιο ανέφικτο και ακατόρθωτο από ποτέ.
Γαλήνη Χατζηπασχάλη
Τώρα, έτσι όπως είμαι τώρα, θα ήθελα το «Imagine» του Lennon να γινόταν αλήθεια. Αλλά επειδή ξέρω πως αυτό ανήκει μόνο στην φαντασία, ας θέλω κάτι που μοιάζει πιο υπαρκτό, «θέλω να πέσω μέσα στο λάκκο με τ’ αστεία που σκάβω από παιδί, την τέλεια ληστεία που έχω σκαρφιστεί. Θέλω να πέσω μέσα, σε χάχανα και γέλια να πνίγω, να γίνω πριγκηπέσσα, της μάνας μου τα ρούχα να φορώ, να χαθώ». Αλλά κι αυτό πως να γίνει, ε Τζίμη;
Έτσι έρχεται η ωραία λογική, τσακ, κατεβάζει ταχύτητα και καθώς βολτάρω μέσα στη ζωή και χαζεύω από δω κι από κει, λέω, τι καλά που το όνειρο είναι το μόνο που έχουμε στ’ αλήθεια μέχρι το τέλος∙ σωθήκαμε.
Εμιλυ Κολιανδρή
Φαντάζομαι έναν κόσμο που τα παιδιά μεγαλώνουν παίζοντας. Και γελώντας… Και οι γονείς τους τα κοιτάνε και χορταίνουν απ’ το γέλιο τους. Και δεν φοβούνται να γεράσουν. Και η μόνη τους έγνοια όταν τα αφήσουν θα είναι που δεν θα βλέπουν το γέλιο τους… Ρομαντικό; Μελό; Ακατόρθωτο; Μπορεί… Μα κι αν δεν πιστέψεις για μια στιγμή, για λίγο, φευγαλέα ότι μπορεί να συμβεί, ότι κάποια στιγμή, κάπου στο μέλλον μπορεί να συμβεί, πώς να βρεις το κουράγιο να συνεχίσεις να ζεις; Γιατί σε κάτι πρέπει να πιστέψεις κι ας είναι κι απίστευτο… Μέχρι τότε θα ξεκουράζομαι στην Νεφελοκοκκυγία μου με τον Αλέξανδρο, τη Σμαράγδα, τα κουβαδάκια τους και ο Χρήστος θα τους φτιάχνει τα πιο υπέροχα κάστρα και δράκους στην άμμο. Αυτό τουλάχιστον μπορεί να συμβεί. Καλά όχι φέτος… Αλλά του χρόνου σίγουρα!
Φωτεινή Μπαξεβάνη
Η Νεφελοκοκκυγία του Αριστοφάνη χτίζεται σε έναν χώρο ανάμεσα στους θεούς και στους ανθρώπους ∙ τα πουλιά δηλαδή μένουν σε μια ενδιάμεση, ασφαλή ζώνη και οι άνθρωποι τους ακολουθούν ως εκεί. Σκέφτομαι λοιπόν, πως θα ήταν αν εμείς πράγματι προσπαθούσαμε να ανακαλύψουμε το θεό μέσα μας. Αν κάναμε ένα εσωτερικό ταξίδι, αν πηγαίναμε στα δικά μας βάθη για να δώσουμε στην ψυχή μας φτερά και μια ώθηση για να φτάσει σε μεγαλύτερα ύψη. Αν αγαπούσαμε τους άλλους, αυτό είναι η ουτοπία. Δεν είναι ένα ταξίδι μακρινό, όχι. Η Νεφελοκοκκυγία δεν πρόκειται να μας έρθει ουρανοκατέβατη.
Νατάσσα Μποφίλιου
Ένας τόπος ουτοπίας είναι ο τόπος που κατοικούν τα όνειρα σου. Εκεί που κανείς δε σε κρίνει και δε σε φρενάρει. Δικαιούσαι να ονειρεύεσαι ό,τι θέλεις και να βλέπεις τον εαυτό σου να ζει στον κόσμο που φαντασιακά συναντά την ευτυχία και την ελευθερία. Η «Νεφελοκοκκυγία» είναι η προσπάθεια να γίνει αυτή η ουτοπία υπαρκτή πραγματικότητα. Είναι μια θαρραλέα πράξη ανασύνταξης όλων των δυνάμεων σου για την «ίδρυση» του κόσμου που θέλεις να ζεις τις ημέρες σου. Πιστεύω στις απανταχού «Νεφελοκοκκυγίες», γιατί σίγουρα προσπαθώντας το ακατόρθωτο, έρχεσαι πιο κοντά στην αλήθεια σου, στον πυρήνα σου και έχεις την ευκαιρία μέσα από το όνειρο να γίνεις ίσως και καλύτερος άνθρωπος.
Μιχάλης Σαράντης
1994, καλοκαίρι. Μουντιάλ. Ημιτελικοί. Βραζιλία-Ολλανδία. Ταβέρνα στο χωριό. Είμαι με τους φίλους μου, τρώμε πίτσες και σουβλάκια. Πιο κει οι γονείς μου με τους γονείς των φίλων μου τρώνε, πίνουν, λένε χαζομάρες. Είναι οι δέκα μέρες του χρόνου που δεν δουλεύουν. Το κορίτσι που μου αρέσει με κοιτά και χαμογελάει. Τέλεια. Κάθεται πιο κει με τους δικούς της. Ξέρει ότι μου αρέσει – έχω βάλει τον Κώστα να της το πει. Τα ποδήλατα μας είναι έξω παρκαρισμένα. Τα άλογα μας. Τα κουράσαμε σήμερα, βρήκαμε τρία πηγάδια βαθιά κρυμμένα σε κάτι χωράφια απάτητα. Είδαμε και φίδι. Ματς τέλος. Η Βραζιλία στον τελικό. Τρέχοντας όλη η πιτσιρικαρία, βουρ στη πλατεία. Έχει κανονιστεί κρυφτό. Μέχρι το πρωί.
Η Μνήμη. Κρατώ ζωντανή την μνήμη. Εκεί είναι η ουτοπία μου. Μέσα σε αυτό το δοχείο. Οι άνθρωποι μου είναι η Νεφελοκοκκυγία μου. Οι ζωντανοί μου και οι νεκροί μου. Αυτοί που κατοικούν στο παρόν μου και την μνήμη μου. Μαζί μπορούμε να κάνουμε τα πάντα.
