Επί της λεωφόρου Καλλιρρόης, στην κόκκινη «πύλη» του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στέκεται κόσμος πολύς, έτοιμος να περάσει το κατώφλι του. Κι έχει λόγο· το ΕΜΣΤ είναι ανοιχτό για το κοινό κι έχει έκθεση να παρουσιάσει. Μετά από τόσες διοικητικές περιπέτειες, δεν ήταν αυτονόητο.
Στην είσοδο του ΕΜΣΤ
Πρωινό συννεφιασμένης Δευτέρας και η κίνηση στους κεντρικούς άξονες (Συγγρού, Φραντζή και Καλλιρρόης) που συνορεύουν με το μουσείο, προδίδει μια πόλη νευρικά ζωντανή. Όμως, το πραγματικό συμβάν βρίσκεται εντός του. Στον ισόγειο και στον υπόγειο χώρο του πάλαι ποτέ «Φιξ», 70 έργα εικαστικών απ’ όλο τον κόσμο διακόπτουν το απέραντο λευκό του εσωτερικού του, επιχειρώντας να ξεκινήσουν ένα διάλογο, διαπολιτισμικό, πολιτιστικό, στοχαστικό, δημιουργικό με δύο σημεία αφετηρίας: Την Αθήνα και την Αμβέρσα.
«Κρίσιμοι διάλογοι: Αθήνα – Αμβέρσα» – Στον πυρετό της προετοιμασίας
«Η ιδέα της έκθεσης ξεκίνησε από την αγωνία για την τύχη του μουσείου και πως θα το θέσουμε σε λειτουργία. Βρεθήκαμε τελικά να εξερευνούμε τις δυνατότητες που έχει η σύγχρονη τέχνη για πολλαπλές αναγνώσεις και ερμηνείες. Είναι μια ευκαιρία ανταλλαγής πρακτικής, γνώσης και αμφιβολιών. Και φυσικά για εμάς είναι η έκθεση που επανεκκινεί το πρόγραμμα του ΕΜΣΤ· είναι ένα νέο κεφάλαιο που μας επιτρέπει να βρισκόμαστε σ’ αυτό το κτήριο κι ένα βήμα για να βρεθούμε πιο κοντά στην επίσημη ημέρα των εγκαινίων του» εξηγεί η διευθύντρια του Κατερίνα Κοσκινά.
Στο πρώτο αυτό βήμα συμπράττει καθοριστικά το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Φλάνδρας με έδρα την Αμβέρσα, το Mhka, προσφέροντας έργα της συλλογής του και οργανώνοντας με αυτά μια αυτοσχέδια συνομιλία μεταξύ διεθνών καλλιτεχνών. «Είναι ένα από τα σημαντικότερα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε σήμερα. Η Ελλάδα είναι ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας του ευρωπαϊκού πολιτισμού και την ίδια ώρα είναι ο τόπος όπου διατυπώνονται πολλά από τα επείγοντα ερωτήματα της εποχής μας» σχολιάζει ο ομότιμος της Κατερίνας Κοσκινά, Μπαρτ Ντεμπαρέ.
Εργο του Κώστα Βαρώτσου
Δεν είναι σύμπτωση λοιπόν που το πολιτικό ή κοινωνικό σχόλιο είναι διακριτό στα περισσότερα έργα της έκθεσης, τα ταξινομημένα σε 22 θεματικές ενότητες που επισημαίνουν με διαφορετικούς αλλά και συγγενικούς τρόπους σύγχρονα ζητήματα των ημερών: Η μνήμη και η καταστροφή, η πόλη και η πολιτική, η ύλη και το σώμα.
Ο Βλαντ Μονρόε ενδεδυμένος ως Πάπας.
Ο Κώστας Βαρώτσος δανείζεται την προπέλα από το σαπιοκάραβο που στα 1997 βυθιζόταν στη Νότια Ιταλία παρασύροντας στο θάνατο 81 Αλβανούς μετανάστες. Ήταν το πρώτο ναυάγιο «μεταναστευτικού» τύπου στη σύγχρονη ιστορία της Μεσογείου που σήμερα εξακολουθεί να σηματοδοτεί μια πραγματικότητα μέσα από ένα ίχνος του «όχι μέσα από ένα μοιρολόϊ αλλά ταξιδεύοντας σε μια νέα θάλασσα». Τα απαρχαιωμένα αγροτικά εργαλεία που οργώνουν τα χώματα της Ινδίας αφηγούνται σύμφωνα με τον Ν.Σ. Χάρσα την εκμετάλλευση του πληθυσμού της πατρίδας του από τον κόσμο της Δύσης. Με φόντο την πόλη του Κρεμλίνου, ο Βλαντ Μονρόε – ενδεδυμένος άλλοτε σε Φαραώ κι άλλοτε σε Μπιν Λάντεν – σαρκάζει τις φόρμες της εξουσίας. Η Γιοχάνα Καντλ απεικονίζει ζωγραφικά τη συνύπαρξη ενός mall κι ενός καταυλισμού τσιγγάνων στις παρυφές μιας σύγχρονης πόλης. Ο Κώστας Τσόκλης γεμίζει ένα βαρέλι πετρελαίου με καύσιμο από κομμάτια του ουρανού, η Δανάη Στράτου ταξιδεύει με ποταμόπλοια στους μεγαλύτερους ποταμούς του πλανήτη, τους ηχογραφεί και τους μαγνητοσκοπεί, δημιουργώντας έναν κύκλο υδάτινης ζωής του κόσμου.
Εργο της Γιοχάνα Καντλ.
Στο σύνολο τους 66 δημιουργοί από κάθε γωνιά του κόσμου αποτυπώνουν το σιωπηρό προβληματισμό τους αναφορικά με τον κόσμο που μας περιβάλλει κι ενίοτε μας υπερβαίνει. «Ο στόχος μας δεν ήταν να προβάλλουμε τα έργα γνωστών καλλιτεχνών αλλά να ωθήσουμε σημαντικούς εικαστικούς της εποχής μας να συνομιλήσουν με λιγότερο διακεκριμένους δημιουργούς και να μεταφέρουμε μηνύματα και προβληματισμούς που γεννιούνται στα νέα ιστορικά πλαίσια» διευκρινίζει η κ. Κοσκινά αφού όπως υπερθεματίζει ο Μπαρτ ΝτεΜπαρέ «η τέχνη μπορεί να μην σώσει τον κόσμο αλλά όπως πάντα, θα μας βοηθήσει να τον αφηγηθούμε».
Πλάνο από την εγκατάσταση της Δανάης Στράτου.
Η έκθεση «Κρίσιμοι διάλογοι: Αθήνα -Αμβέρσα» ανοίγει απόψε Δευτέρα 31 Οκτωβρίου με δωρεάν είσοδο για το κοινό και θα διαρκέσει έως τις 29 Ιανουαρίου ενώ τον προσεχή Απρίλιο θα μεταφερθεί στο μουσείο Mhka της Φλάνδρας.
