Flâneur#13: Θεατρικό ταξίδι στις σκηνές του ΚΘΒΕ

Ο μόνος τρόπος να απαντηθούν τέτοιου είδους απορίες, είναι η προσωπική διαπίστωση. Ένα ταξίδι στη Θεσσαλονίκη θα μου έδινε την ευκαιρία να δω όχι μόνο κι άλλες παραστάσεις του φετινού προγραμματισμού του ΚΘΒΕ, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο το κοινό της πόλης υποδέχεται αυτές τις επιλογές. Και ίσως να διακρίνω τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος η σημερινή του καλλιτεχνική διοίκηση.

_{Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών}

Το μεσημέρι της 28ης Οκτωβρίου, λίγο μετά το τέλος της παρέλασης, έφτασα στην πόλη. Ήταν προγραμματισμένο να δω δύο από τις σημαντικές φετινές παραγωγές του ΚΘΒΕ: την «Μάνα Κουράγιο» του Μπέρτολτ Μπρεχτ στην Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών το βράδυ της Παρασκευής και «Το τρίτο στεφάνι» του Κώστα Ταχτσή στη Μονή Λαζαριστών το βράδυ του Σαββάτου. Δύο σημαντικά κείμενα, το ένα του παγκόσμιου ρεπερτορίου, το άλλο της σύγχρονης ελληνικής πεζογραφίας.

_{Μονή Λαζαριστών}

Και για τις δύο παραστάσεις ο Γιάννης Αναστασάκης, καλλιτεχνικός διευθυντής του ΚΘΒΕ προσκάλεσε δύο έμπειρους και καταξιωμένους σκηνοθέτες (τον Σέρβο Νικήτα Μιλιβόγιεβιτς για το «Μάνα Κουράγιο», τον Θανάση Παπαγεωργίου για «Το τρίτο στεφάνι») και δύο δημοφιλείς ηθοποιούς: η Λυδία Φωτοπούλου, που έχει συνδεθεί με την ιστορία του ΚΘΒΕ και έχει δώσει σπουδαίους ρόλους και στις θεατρικές σκηνές της Αθήνας τα τελευταία χρόνια, υποδύθηκε τη Μάνα Κουράγιο. Η πληθωρική και πολύπλευρη Ελισάβετ Κωνσταντινίδου ερμήνευσε τη θρυλική Εκάβη του μυθιστορήματος του Κ. Ταχτσή, αναδεικνύοντας τις αντιφάσεις, την τρυφερότητα και την οικεία τραγικότητα της ηρωίδας. Για τη «Μάνα Κουράγιο» ζητήθηκε νέα μετάφραση από τον Γιώργο Δεπάστα.

_{Γιάννης Αναστασάκης, καλλιτεχνικός διευθυντής του ΚΘΒΕ}

Με την πρώτη ματιά είναι φανερό ότι στον σχεδιασμό του ΚΘΒΕ είναι να επενδύει σε σημαντικά κείμενα και σε δοκιμασμένους και καταξιωμένους συνεργάτες, να μετακαλεί, να ανοίγεται. Με σταθερό στηλοβάτη, σε όλα, το δυναμικό του ΚΘΒΕ – καλλιτεχνικό, διοικητικό, τεχνικό.

_{Έκθεση με ιστορικά κοστούμια των παραστάσεων του ΚΘΒΕ στην Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών} 

Η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών είναι η ιστορική έδρα του ΚΘΒΕ, στο κέντρο της πόλης, απέναντι από τον Λευκό Πύργο. Στη διαδρομή προς την πλατεία του θεάτρου μπορεί να δει κανείς, σε προθήκες, μερικά από τα ιστορικά κοστούμια των παραστάσεων του ΚΘΒΕ. Παρά τις αποδράσεις του τριημέρου, το θέατρο ήταν γεμάτο και όλοι είχαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε τη λιτή αλλά δυναμική σκηνοθεσία του Νικήτα Μιλιβόγιεβιτς, την ωριμότητα και το πάθος της Λυδίας Φωτοπούλου, τη δυνατή μετάφραση του Γιώργου Δεπάστα, η οποία μας χάρισε το διαρκώς επίκαιρο κείμενο του Μπρεχτ.

_{Η Λυδία Φωτοπούλου πρωταγωνιστεί στο έργο “Μάνα Κουράγιο” που παρουσιάζεται στην Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών}

Η Μονή Λαζαριστών (πρώτη φορά την επισκέφτηκα) είναι στις δυτικές συνοικίες της Θεσσαλονίκης. Είναι ένας έξοχος θεατρικός χώρος, με σύγχρονες υποδομές, με αμφιθεατρική σκηνή, με άνετα φουαγιέ και με μια μεγάλη θερινή σκηνή στον προαύλιο χώρο. Για τις ανάγκες της παράστασης «Το τρίτο στεφάνι» αξιοποιήθηκαν όλες οι δυνατότητες της σκηνής, και για σχεδόν τέσσερις ώρες, η Ελισάβετ Κωνσταντινίδου (δεν έλειψε σχεδόν καθόλου από τη σκηνή) και οι υπόλοιποι ηθοποιοί του ΚΘΒΕ αφηγήθηκαν μερικές όψεις της Ελλάδας του 20ού αιώνα, έτσι όπως τις κατέγραψε ο Κώστας Ταχτσής μέσα από τις μνήμες και τα πάθη της Εκάβης και της Νίνας. Κι εδώ το μεγάλης χωρητικότητας θέατρο ήταν γεμάτο, με κοινό όλων των ηλικιών.

_{Η Ελισάβετ Κωνσταντινίδου πρωταγωνιστεί στο “Τρίτο Στεφάνι” που παρουσιάζεται στη Μονή Λαζαριστών}

Δύο επιτυχημένες παραστάσεις για το ξεκίνημα της χειμερινής σεζόν, λοιπόν. Επιτυχημένες εισπρακτικά, αλλά και καλλιτεχνικά. Ασφαλώς η επιτυχία αυτή κρύβει σχεδιασμό και εύστοχη ανάγνωση της τοπικής πραγματικότητας και των διαθέσεων του κοινού. Το ΚΘΒΕ επέλεξε για την Κεντρική του Σκηνή, ένα κλασικό κείμενο, ένα κείμενο με αδυσώπητη επικαιρότητα, μια πιο «δύσκολη» πρόταση για το αστικό κοινό του κέντρου και τους φοιτητές της πόλης. Για τη Μονή Λαζαριστών επέλεξε ένα κείμενο οικείο σε ευρύτερο κοινό, μια παράσταση με χιούμορ, συγκίνηση και αναφορές στην πόλη της Θεσσαλονίκης.

_{Εσωτερικό της αίθουσας της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών}

Οι επιλογές και οι κατευθύνσεις του ΚΘΒΕ φαίνεται να είναι καλοδεχούμενες από το κοινό της πόλης. Κι αυτό είναι αναγκαία συνθήκη για την επιβίωση την οικονομική και για τη στήριξη, την ψυχολογική, ενός φορέα. Φαίνεται ότι το στοίχημα αυτό το κερδίζουν στο ΚΘΒΕ.

Ένα επιπρόσθετο καλό είναι ότι δεν έμεινε μόνο στον σχεδιασμό του ρεπερτορίου, βασική αρμοδιότητα κάθε καλλιτεχνικής διεύθυνσης. Ο Γιάννης Αναστασάκης και η Μαρία Τσιμά φαίνεται ότι έχουν επιλέξει και άλλα πράγματα, διόλου αυτονόητα για την εποχή μας, αλλά απολύτως αναγκαία για τη σοβαρότητα ενός πολιτιστικού οργανισμού, κρατικού ή μη: επένδυσαν σε συνεργάτες και συντελεστές, έκαναν μετακλήσεις και παρουσίασαν ένα αποτέλεσμα ολοκληρωμένο, δύο νέες προτάσεις διαφορετικές μεν, καλοδουλεμένες δε. Οι επιλογές και οι κατευθύνσεις του ΚΘΒΕ φαίνεται να είναι καλοδεχούμενες από το κοινό της πόλης. Κι αυτό είναι αναγκαία συνθήκη για την επιβίωση την οικονομική και για τη στήριξη, την ψυχολογική, ενός φορέα. Φαίνεται ότι το στοίχημα αυτό το κερδίζουν στο ΚΘΒΕ.

Ένα ιστορικό θέατρο, με μεγάλη διαδρομή και μεγάλους καλλιτέχνες, ένα θέατρο που ταλαιπωρήθηκε τα τελευταία χρόνια από κακοδιαχειρίση και κακούς καλλιτεχνικούς σχεδιασμούς, φαίνεται ότι βρίσκει την περπατησιά του και τη συνέχεια της πορείας που του αξίζει. Μακάρι να μην διαψευστούν τα σημερινά σημάδια.