Συν + Πλην: Φοβάσαι; στο θέατρο Ιλίσια-Βολανάκης

Η παράσταση

Η Ελενα Κανακούλη, η σκηνοθέτιδα της παράστασης, έχοντας στη διάθεσή της έναν εύστοχα αξιοποιημένο χώρο (σκηνικά-κοστούμια Εύα Γουλάκου), που δεν είναι και η ευκολότερη σκηνή, και αξιοποιώντας τις δυνατότητες των τριών σημαντικών ηθοποιών που είχε στη διάθεσή της, έστησε μια παράσταση που είχε σασπένς, είχε χιούμορ, είχε πίκρα, είχε αγωνία, και ταυτοχρόνως ανέδειξε τις πολλές και ιδιαίτερες αποχρώσεις του ψυχισμού αυτών των τριών ανθρώπων. Κυρίως ανέδειξε τις αποχρώσεις του φόβου, αλλά και τις αποχρώσεις της ανάγκης για επικοινωνία, για επαφή, για κατανόηση, για αποδοχή. Δεν ξέρω αν είναι μόνο μαύρη κωμωδία ή αν είναι και μια πικρή προσέγγιση, δια της τεθλασμένης, στην έκθεση (όλων μας) σ’ έναν κόσμο περίεργο, αδιάκριτο, φωνακλάδικο, που αναγκάζει αυτούς τους δύο ανθρώπους, έναν σίριαλ κίλερ κι ένα θύμα, να επιστρέψουν εκεί που ήταν ασφαλείς, στο υπόγειό τους, εκεί που τα πράγματα ήταν σαφή, εκεί που ξέρει ο καθένας τα όριά του και το ρόλο του. Πάντως και αυτή η ανατροπή γίνεται στο τέλος του έργου. Ενα έργο που ασφαλώς είναι κυρίως μια παραβολή για το πόσο έτοιμοι είμαστε να ζήσουμε σε μια αδηφάγα και αυθάδη κοινωνία.

Τα Συν (+)

• Το έργο: Πρόκειται για ένα σύγχρονο έργο, ενός πολύ νέου ανθρώπου -που ήταν παρών και στην επίσημη πρεμιέρα και φάνηκε να το απολαμβάνει. Ενα έργο που δεν ακολουθεί κανένα κλισέ (τα παρακολουθεί όμως όλα, και τα αναγνωρίζει), αλλά αναζητεί το ίδιο, πάντα ποθούμενο: την αγάπη, τη σχέση, την επαφή, την επικοινωνία.

• Ο χώρος: Εχει ιδιαίτερη σημασία, πάντα, ο χώρος, το περιβάλλον, η υποδοχή. Εκείνος ο υπόγειος χώρος, το παλιό πάρκινγκ, ανανεώθηκε με γούστο και άποψη από τον νέο καλλιτεχνικό διευθυντή του, Θανάση Τσαλταμπάση και τους παραγωγούς που έχουν αναλάβει το χώρο, και μεταμορφώθηκε σε ένα φιλόξενο και καλόγουστο φουαγιέ θεάτρου και σε μια άνετη και καλοστημένη πλατεία.

• Η σκηνοθεσία: Με ψυχραιμία και ευαισθησία προσέγγισε το έργο η Ελενα Κανακούλη, μια νέα γυναίκα, που δεν έχει μεγάλη θητεία στη σκηνοθεσία, έχει όμως μεγάλη θητεία στο σύμπαν του θεάτρου και στη δραματουργία. Μεγάλο σχολείο. Εστησε μια παράσταση, με ηχηρές σιωπές, με σασπένς, με τρυφερότητα.

• Οι ερμηνείες: Στην κόψη του ξυραφιού πατούσαν διαρκώς και οι τρεις ηθοποιοί της παράστασης. Και απέδωσαν έξοχα τους ρόλους τους: ο Νίκος Ψαρράς, πιο ώριμος από ποτέ, κινείται με ευελιξία και ευαισθησία από την αρχική φιγούρα του σίριαλ κίλλερ, που στην ουσία είναι φοβισμένος και απελπισμένος, μέχρι τον άνθρωπο που χρειάζεται αγάπη, την οποία όμως τη δίνει καταπιέζοντας και ελέγχοντας αυτόν που είναι δίπλα του. Η Αλεξία Καλτσίκη γίνεται ένα πλάσμα αδιαφανές, που δεν ξέρεις αν υποκρίνεται ότι δεν φοβάται, ή αν πράγματι έχει ξεπεράσει το φόβο. Που ανεβαίνει βήμα βήμα τη σκάλα της αυτογνωσίας της. Γιατί κι αυτή αναζητεί… Και η Βαγγελιώ Ανδρεαδάκη ερμηνεύει με σπαρακτική υπερβολή (αναδεικνύοντας τη δική της μοναξιά, αλλά και το πάθος της για να μην αφεθεί) τον ρόλο της αφελούς γυναίκας της διπλανής πόρτας, που έχει άλλες αξίες, που έχει καλή καρδιά αλλά ελλιπή αντίληψη του διαφορετικού και του «κακού». Και βεβαίως, είναι δίπλα σε μια μορφή εξουσίας και μεταδίδει ακριβώς τη βεβαιότητά της. Της εξουσίας.

Τα Πλην (-)

• Ο θεατρικός χρόνος. Αυτός επάνω στη σκηνή, που μερικές φορές είχε μεγαλύτερες καθυστερήσεις απ’ όσο έπρεπε στις κινήσεις των ηθοποιών. Είχε πραγματικό χρόνο στις κινήσεις τους και υπήρχαν στιγμές που νόμιζες ότι η Βαγγελιώ Ανδρεαδάκη πάει πράγματι στο διπλανό σπίτι να φέρει κάτι. Δεν κατανοήσα, ομολογώ, την αναγκαιότητα αυτού του χρόνου. Υπήρχαν δηλαδη, σε κάποιες στιγμές, ειδικά στο δεύτερο μέρος, κάποια μικρά κενά, ανάμεσα στη δράση, αδικαιολόγητα. Η πρόθεση (ενδεχομένως) να δημιουργήσει αυτό περισσότερη αγωνία, δεν λειτούργησε. Γενικότερα, ένα μικρό «σφίξιμο» νομίζω ότι είναι απαραίτητο.

Το άθροισμα (=)

• Αυτό που κυρίως σου μένει βγαίνοντας στο επίπεδο της οδού Παπαδιαμαντοπούλου είναι ένα εύστοχο και ευφυές νέο έργο, που αναρωτιέται με λοξό τρόπο για πολλά από όσα μας απασχολούν, τρεις σπουδαίες ερμηνείες, και μερικές φράσεις που δίνουν το στίγμα του έργου και ακουμπούν στην αναζήτηση της εποχής: «Να πάρουμε το αρνητικό και να το κάνουμε θετικό• «αυτή είναι η ευκαιρία μας» – και στην προκειμένη περίπτωση και παράσταση, η ευκαιρία που αναδεικνύεται είναι η συνύπαρξη. Μια παράσταση έκπληξη, για πολλούς λόγους.