Γιατί ξαφνικά δεν δουλεύουν τα θέατρα της Αθήνας;

Οι ψίθυροι στις αρχές του Οκτωβρίου πως η νέα θεατρική σεζόν ξεκινούσε απογοητευτικά έχουν πυκνώσει. Ενάμιση μήνα αργότερα – όπου παραδοσιακά η χειμερινή περίοδος έχει “ωριμάσει” και ετοιμάζεται να δώσει τη σκυτάλη στην εορταστική κίνηση – η θεατρική κοινότητα φαίνεται πως παρακολουθεί με έντονο σκεπτικισμό τη χαμηλή ανταπόκριση στο ταμείο. Την ώρα που κάποιοι – προφανώς πιο απαισιόδοξοι – μιλούν για τη χειρότερη, μέχρι στιγμής, επίδοση μέσα στο χρονικό πλαίσιο της επταετούς οικονομικής κρίσης.

Τα γεγονότα για κάποιους είναι αμείλικτα. Ονόματα «μαρκίζας» στο στενό πυρήνα της θεατρικής Αθήνας σημειώνουν ιστορικά χαμηλά της τάξεως των 20 και 30 εισιτηρίων σε ημέρες μαζικής προσέλευσης όπως η Κυριακή ενώ η ανταπόκριση είναι ακόμα χαμηλότερη κατά τις καθημερινές. Σαν αποτέλεσμα αυτού, παραγωγές ακυρώνονται “αθόρυβα” τις ημέρες που δεν κόβουν αρκετά εισιτήρια ενώ άλλες που έκαναν πρεμιέρα πριν από δύο ή τρεις εβδομάδες φλερτάρουν με την ακραία λύση να κατέβουν προτού καν συμπληρώσουν ένα μήνα παρουσίας στο ρεπερτόριο της πόλης.

_{Ο Αιμίλιος Χειλάκης στον «Ταρτούφο» που ανεβαίνει στο θέατρο «Τζένη Καρέζη».}

Το περίεργο είναι πως ακόμα και παραστάσεις που πέρυσι “σάρωσαν” τόσο σε επίπεδο εισιτηρίων όσο και σε θετικές κριτικές δυσκολεύονται να βρουν το βηματισμό τους στη νέα σεζόν, μετά τη χλιαρή εκκίνηση των 80 εισιτηρίων σε σκηνές χωρητικότητας 300 και 400 θέσεων.

«Μου κάνει εντύπωση. Μοιάζει σαν να μην έχει ξεκινήσει επί της ουσίας η σεζόν» διαπιστώνει ο Αιμίλιος Χειλάκης, πρωταγωνιστής, σκηνοθέτης και παραγωγός του «Ταρτούφου» που ανεβαίνει στο θέατρο «Τζένη Καρέζη» της οδού Πανεπιστημίου. Η παράσταση που πέρυσι, με έδρα το θέατρο της «Κιβωτού» γνώριζε απανωτά sold out, φέτος δούλεψε για τις δύο πρώτες εβδομάδες «κάτω των προσδοκιών» κι έπρεπε να φτάσει στα τέλη Οκτωβρίου για να βελτιωθεί η κατάσταση. «Θα μπορούσαμε να το αποδώσουμε στην οικονομική δυσπραγία – τις προάλλες διάβαζα για τις μαζικές απολύσεις του φθινοπώρου στον ιδιωτικό τομέα – αλλά στην περίπτωση μας συμβαίνει και το άλλο παράδοξο: Ο “Ταρτούφος” κάνει 200 και 250 εισιτήρια σε 400άρι θέατρο, τις ημέρες με το ακριβότερο εισιτήριο, αυτό των 20 ευρώ. Αντίθετα, την Τετάρτη και την Πέμπτη όπου η είσοδος κοστίζει 16 ευρώ, η κίνηση είναι πολύ πεσμένη».

_{Ο Ακις Βλουτής παραγωγός και πρωταγωνιστής στο «Πάρτι γενεθλίων» του «Από μηχανής»}

Ανάμεσα στις κεντρικές παραγωγές των θεάτρων και αυτές του πρώτου διημέρου της εβδομάδας, οι δεύτερες μοιάζουν να έχουν πληγεί περισσότερο. Ο Ακις Βλουτής του «Από μηχανής», όπου μόλις έκανε πρεμιέρα η βασική παραγωγή του θεάτρου, το «Πάρτι γενεθλίων» βλέπει τις περιφερειακές παραστάσεις του ρεπερτορίου να πηγαίνουν απλά «συμπαθητικά. Είμαι ευχαριστημένος στην περίπτωση που βγάλουν τα έξοδα τους. Δύσκολα μια παράσταση Δευτερό-Τριτου κάνει επιτυχία, πόσω μάλλον φέτος, όπου θα είναι μετρημένα όσα θα αντέξουν» σημειώνει.

_{Ο παραγωγός των θεάτρων Βρετάνια, Αθηνών, Μουσούρη και Γκλόρια, Κάρολος Παυλάκης}

Οι πρώτες “διορθωτικές” κινήσεις στην τιμολογιακή πολιτική των θεάτρων ως μέτρο αντίδρασης στο φαινόμενο της μειωμένης ή περιορισμένης προσέλευσης έχουν γίνει με μικρές μειώσεις – ενδεικτικές ωστόσο της ανάγκης να μπει επειγόντως κοινό στα θέατρα. Ο Κάρολος Παυλάκης, ο έμπειρος επιχειρηματίας που διαχειρίζεται τέσσερα κεντρικά θέατρα – Βρετάνια, Αθηνών, Μουσούρη και Γκλόρια – παρότι αναγνωρίζει το «πολύ άσχημο ξεκίνημα της σεζόν» και παραδέχεται πως πλέον «μόνο τα Σάββατα γεμίζουμε» δεν εγκρίνει τη μέθοδο της επανατιμολόγησης αφού «ήδη τα εισιτήρια είναι πολύ χαμηλά και απευθύνονται σε όλες τις κοινωνικές κατηγορίες. Το εισιτήριο μας για τους ανέργους κοστίζει 10 ευρώ. Μπροστά στο δίλημμα να το ρίξω κι άλλο, θα προτιμούσα να επιτραπεί η δωρεάν είσοδος στα θέατρα για τις ευπαθείς ομάδες. Κατά τα άλλα, όταν κοστολογείς ένα θέαμα στα 5 ευρώ, το ρεζιλεύεις, το απαξιώνεις. Γιατί το κόστος μιας παραγωγής παραμένει σταθερό, δεν αλλάζει».

_{Ο Τάσος Ιορδανίδης, πρωταγωνιστής στο «Εγκλημα και τιμωρία» και παραγωγός του θεάτρου «Ανεσις»}

Την ίδια ώρα, η επιλογή της προπώλησης που εφαρμόστηκε εκτεταμένα κατά τους προηγούμενους μήνες φαίνεται να έχει θολώσει το τοπίο της εμπορικής επιτυχίας ή αποτυχίας. «Δεν μπορείς να εκτιμήσεις ακριβώς ποια παράσταση θα “πήγαινε” έτσι κι αλλιώς ή έχει μια αξιοπρεπή παρουσία επειδή ο κόσμος επωφελήθηκε από τις προσφορές» παρατηρεί ο Τάσος Ιορδανίδης, παραγωγός του, λιγότερο κεντρικού, «Ανεσις» και πρωταγωνιστής του «Εγκλημα και τιμωρία», μια παράσταση που ευτυχεί να διαγράφει την ίδια καλή πορεία με την περσινή χρονιά, χωρίς να πέφτει κάτω από το 70% της πληρότητας· αγγίζοντας και το 90% τα Σαββατοκύριακα.

Καθώς πλησιάζει το άνοιγμα της εορταστικής περιόδου πουσυνήθως τονώνει την κίνηση, θα νόμιζε κανείς πως κοντοζυγώνει και η ανάσα που χρειάζονται τα θέατρα για να ορθοποδήσουν. Ο κ. Παυλάκης ωστόσο, έχει αντίθετη άποψη. «Αυτά που πρόκειται να δουλέψουν, θα κουτσοδουλέψουν. Φέτος φαίνεται πως θα συμβιβαστούμε με αυτό. Δεν θα ανατραπούν τα πράγματα τα Χριστούγεννα ή την Πρωτοχρονιά. Ακόμα κι αν συμβεί, δεν θα σωθούμε από αυτό».

_{Από τις μεγαλύτερες ως τώρα εμπορικές επιτυχίες της σεζόν, το «Για μια ανάσα» στο θέατρο «Διάνα». Με τις Ελένη Ράντου και Ελένη Ουζουνίδου.}

«Δεν είναι λίγες οι παραστάσεις που πηγαίνουν καλά ώστε να είναι ύποπτο ή να δημιουργείται ζήτημα» παρατηρεί με ψυχραιμία η Ελένη Κούρκουλα, παραγωγός των «Αθηναϊκών θεάτρων» που από φέτος – μετά και την αποδέσμευση του «Παλλάς» – “τρέχει” έξι μεγάλες σκηνές της πόλης. Σύμφωνα με την κ. Κούρκουλα, οι παραστάσεις των «Αθηναϊκών θεάτρων» δουλεύουν περισσότερο από πέρυσι, δίνοντας μια πιο αισιόδοξη εκδοχή της φετινής σεζόν. «Δεν είναι δίκαιο να ενοχοποιήσουμε τη χρονιά ως κακή. Νομίζω πως και φέτος, όπως κάθε χρόνο, υπάρχουν οι επιτυχίες και οι αποτυχίες. Ίσως, στεκόμαστε στις αποτυχίες που αφορούν σε πιο μεγάλα θέατρα. Κατά τα άλλα, νομίζω ότι διανύουμε μια κανονική χρονιά, δεδομένης της κρίσης».