Δεν μπορώ να συνεχίσω. Θα συνεχίσω…

Εδώ κι ένα μήνα, στο κέντρο της Αθήνας, η ομάδα Salao παρουσιάζει (για πρώτη φορά στην Ελλάδα), στο Faust, το έργο «Ο γέρος και η θάλασσα». Πρόκειται για μια παράσταση βασισμένη στη νουβέλα του βραβευμένου με Νόμπελ συγγραφέα Έρνεστ Μίλλερ Χέμινγουεϊ.

Από πάρα πολύ μικρή, μού προκαλεί δέος η πλήρης ψυχή όσων δεν αφήνονται να τους στραπατσάρει ο ρεαλισμός τη συμμετοχή σε έναν αγώνα. Γι’ αυτό αγαπώ τον Σαντιάγκο, τον γερο-ψαρά, του Χέμινγουεϊ. Γιατί έμαθε να συλλαβίζει την αξιοπρέπεια με το πείσμα και την ακμή του πρώτου επαναστάτη. Η ιστορία του γερο-ψαρά και του ξιφία, που ψάρεψε μετά από εβδομάδες ολόκληρες άκαρπων προσπαθειών, είναι ένα από τα τελευταία έργα του Χέμινγουεϊ (κυκλοφόρησε το 1952) και αποτελεί το αριστούργημά του.

Πρόκειται για μια αλληγορία για τις μάχες που δίνει ο άνθρωπος – μάχες κι αγώνες, που πρέπει να τις εξουσιάζει με τέτοιον τρόπο, ώστε ακόμα και ο χαμός του να έχει αξιοπρέπεια και ν’ αποτελεί ταυτόχρονα μια νίκη. Ο ξιφίας του Σαντιάγκο δεν έφτασε ολόκληρος στο λιμάνι. Ο Σαντιάγκο γύρισε μόνο με τη ραχοκοκαλιά του. Όλο το κρέας του φαγώθηκε στη διαδρομή από καρχαρίες.

Ο γέρος δε λύγισε. Ούτε έχασε την παραμικρή ποσότητα δύναμης, που η έλλειψή της θα του στερούσε τη δυνατότητα να ξαναπροσπαθήσει με τόλμη, πίστη και επιμονή. Δεν τον ισοπεδώνουν ούτε η ερημιά της μεγάλης θάλασσας, ούτε ο δύστροπος νόμος των πιθανοτήτων.

Η ιστορία γίνεται παράσταση (σκηνοθεσία-διασκευή: Σοφία Αντωνίου) από τέσσερις ηθοποιούς (Σοφία Αντωνίου, Βασιλεία Ιγγλέση, Έμμη Χάλαρη, Γιώργος Χοτζόγλου) κι έναν μουσικό επί σκηνής (Αποστόλης Λαγαρίας). Με κεντρικό χαρακτήρα τον γερο-ψαρά, οι ηθοποιοί αναλαμβάνουν τους ρόλους της θάλασσας, του ξιφία, των καρχαριών και του μικρού φίλου του γέρου, του Μανολίνο.

Υπάρχει ευρηματικότητα, υπάρχει ατμόσφαιρα ικανή να θυμίσει στον θεατή τη σιωπή και το θόρυβο ενός θαλασσινού τόπου. Είναι πολλά τα σημεία, στα οποία, με τη βοήθεια σκηνικών αντικειμένων (σκηνικά & κοστούμια: Ιφιγένεια Δούρα, Σοφία Αντωνίου), δίνεται μορφή σε ένα φεγγάρι, σ’ ένα καΐκι, σ’ ένα ψηλό κύμα, σ’ ένα σελαχίμορφο τέρας. Και η διασκευή και η σκηνοθεσία υπηρετούν την ακρίβεια μιας δυναμικής σύνοψης. Μακριά από τεράστιες περιόδους και υπερθεματισμούς.

Στις ομάδες, η μία ωραία ιδέα πολλαπλασιάζεται. Στις ομάδες, ο Χέμινγουεϊ αναφέρεται με το μικρό του όνομα. Όσο υπάρχουν ομάδες: ένα όνειρο που ονειρευόμαστε μόνοι μας είναι απλά ένα όνειρο. Ένα όνειρο που ονειρευόμαστε μαζί με άλλους είναι πραγματικότητα.

*Ο τίτλος του κειμένου είναι λόγια του Σάμιουελ Μπέκετ.