Citizenfour
H αληθινή ιστορία του Edward Snowden – πρόσφατα παρακολουθήσαμε στις αίθουσες την κινηματογραφική εκδοχή του Oliver Stone- μέσα από ένα ντοκιμαντέρ που έφτασε αναπάντεχα μέχρι τα Όσκαρ.
Το 2013, ο Έντουαρντ Σνόουντεν αποκάλυψε σε δύο δημοσιογράφους τα πρoγράμματα μαζικής παρακολούθησης που εφαρμόζει η Αμερικανική κυβέρνηση. Αυτή η συνάντηση και οι δραματικές μέρες που ακολούθησαν καταγράφηκαν από τη Laura Poitras.
Τα κίνητρα της απόφασης να διοχετεύεσει ο ήρωας στον τύπο τις απόρρητες πληροφορίες από την NSA σχετικά με τα πρoγράμματα μαζικής παρακολούθησης που εφαρμόζουν οι Αμερικανικές και Βρετανικές κυβερνήσεις προσπαθεί να ανιχνεύσει το φιλμ. Η σκηνοθέτιδα παρακολουθεί τα σημαντικά ραντεβού της διαδρομής του και επιχειρεί να εντοπίσει τα σημεία εκείνα που «άλλαξαν» την έως τότε κοσμοθεωρία του αμερικανού και τον ανάδειξαν σε τραγική φιγούρα που απέκτησε ορκισμένους εχθρούς αλλά και φίλους. Το έρωτημα «προδότης ή ήρωας;» που σημαδεύει την ταινία του Stone δεν είναι αβάσιμο. Το ντοκιμαντέρ της Laura Poitras στέκεται αρχικά σε απόσταση απέναντι του και με ιδιαίτερη μέριμνα που ακολουθεί τη λογική μιας ταινίας κατασκοπίας, εστιάζει στο ταξίδι του στο Χονγκ Κονγκ όπου κι έδωσε τα περίφημα έγγραφα του σε εκείνη και τους δημοσιογράφους συνεργάτες της. Με όρους θρίλερ, απρόοπτο σασπένς και καλοφτιαγμένες σκηνές έρευνας που δεν κουράζουν, το φιλμ είναι μια ευχάριστη έκπληξη παρότι στο τέλος δεν αποφεύγει την ηρωοποίηση του πρωταγωνιστή της, ο οποίος είναι περισσότερο αμφιλεγόμενος και σκοτεινός από ότι θέλει να μας δείξει η ντοκιμαντερίστικη εκδοχή.
Κωνσταντίνος Καϊμάκης
