5 (ή και παραπάνω) παραστάσεις που θα θυμάμαι απ’ το 2016

Το ξεκινήσαμε πέρυσι αλλά φέτος έγινε θεσμός. Πέρυσι ήμασταν επτά, φέτος είμαστε δώδεκα. Όλα έχουν αλλάξει· η σεζόν, τα έργα, οι παραστάσεις, οι σκηνοθέτες, οι πρωταγωνιστές – σε λίγες μέρες αλλάζει κι ο χρόνος. Το μόνο που παραμένει ίδιο είναι η όρεξη για καλό θέατρο. Και τη μοιραζόμαστε, όλοι ανεξαιρέτως. Οι θεατρικοί συντάκτες του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου που αναζητούμε ξανά τα ίχνη μιας σεζόν (2015-2016), αναδεύουμε τις παραστασιακές μας εμπειρίες κι όσα εγγράφηκαν μέσα μας στη διάρκεια ενός θεατρικού (κι όχι ημερολογιακού) χρόνου. Όσες παραστάσεις είδαμε – γιατί δεν τις είδαμε όλες. Όσες θα θυμόμαστε γιατί και όπως ο χρόνος έτσι και το θέατρο είναι μνήμη.

Μανώλης Βαμβούνης, γράφει στο gkoultoura.gr 

• Οι Αναστατώσεις του Οικότροφου Τέρλες (Πόρτα, σκηνοθεσία: Γεωργία Μαυραγάνη). Η σημαντικότερη, συναισθηματικά, σε ένταση, σε ειλικρίνεια, σε ευθύτητα, σε ωμότητα, queer παράσταση φέτος – και η πιο αδυσώπητα έντονη θεατρική εμπειρία της χρονιάς. Μια αδίστακτη καταβύθιση στο σκοτάδι της εφηβικής σεξουαλικότητας, με τους τοίχους του οικοτροφείου να σε πνίγουν, μαζί με τις ηθικές εντολές της εποχής που γέννησε τον φασισμό.
• Αγαπημένε μου Χέρμπερτ (Θέατρο Τέχνης, σκηνοθεσία: Παντελής Δεντάκης). Το αριστούργημα της σεζόν που αγνοήθηκε από κοινό και κριτικούς. Το γελοίο και το δραματικό είναι στα χέρια του Δεντάκη δύο αδυσώπητα νυστέρια – βγάζει από τους ηθοποιούς του αξεπέραστες ερμηνείες που σου φέρνουν χαμόγελο και σε μουδιάζουν αμείλικτα. «Έχω μέσα μου μια θάλασσα από άκλαφτα δάκρυα» indeed.
• Ο Φιλιπ Γκλας Αγοράζει μια Φραντζόλα Ψωμί (Θέατρο 104, σκηνοθεσία Σοφία Μαραθάκη). Το θέατρο των Αtonaλ ξεχαρβαλώνει παιχνιδιάρικα τους κανόνες επικοινωνίας-λόγου-θεάτρου και τους μπερδεύει ξανά δήθεν τυχαία με τρόπο αδιανόητο, διασκεδαστικό, εντυπωσιακό, σαν αριστουργηματική παρτιτούρα. Ξανά στην πεντάδα μου, άξια.
• Όρνιθες (Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, Φεστιβάλ Επιδαύρου, σκηνοθεσία: Νίκος Καραθάνος). Είναι ίσως το πιο… Καραθάνος πράγμα που έχουμε δει. Το πιο ποίημα. Χαρακτηριστικό του, η μη ανάγκη του μέτρου. Είναι σε στιγμές υπέρμετρα γελοίος, υπέρμετρα λαϊκός, υπέρμετρα όμως σε άλλες στιγμές και ρομαντικός και μαγικός. Ποτέ συμβατικός. Ποτέ μαζεμένος. Ναι, ειδικά για τη σκηνή του τουρτοπόλεμου.
• Insomnia Greca (Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Ντέλλας). Αρχαίες τραγωδίες και σύγχρονες δραματουργίες σαν αρχιτεκτονικό σχέδιο για ξενύχτηδες γκουλτουριάρηδες σε τρεις ξεχωριστές θεατρικές αγρυπνίες που κατέλαβαν τους χώρους του Δημοτικού Πειραιά, αργά μετά τα μεσάνυχτα ως το ξημέρωμα, τα Χριστούγεννα, την Αποκριά και τη Μεγάλη Παρασκευή.

Σπύρος Κακουριώτης, γράφει στην «Αυγή» 

• Το γήρας – Ένα χορικό (Πειραματική Σκηνή, Εθνικό θεάτρο, σκηνοθεσία: Σοφία Μαυραγάνη) γιατί χρησιμοποιώντας ηθοποιούς και… «λαϊκούς» κατάφερε να μιλήσει με χιούμορ για τα γηρατειά και τον θάνατο, τιθασεύοντας ένα άναρχο πρωτογενές υλικό.
• Το άλλο σπίτι  (Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, σκηνοθεσία: Ελένη Ευθυμίου), γιατί απέδειξε ότι το πραγματικό θέατρο, ανθρώπων με αναπηρία ή χωρίς, λειτουργεί θεραπευτικά και στη σκηνή και στην πλατεία, παράγοντας γνήσια και καθόλου εκβιασμένη συγκίνηση.
• Ο Φίλιπ Γκλας αγοράζει μια φραντζόλα ψωμί (Θέατρο 104, σκηνοθεσία: Σοφία Μαραθάκη) για τη «γουντιαλενική» αίσθηση του παράλογου και, κυρίως, τους ρυθμούς που την μετατρέπουν σε κομμάτι μουσικού θεάτρου.
• Η κυρία με τη στριχνύνη και Ο πιανίστας (Εθνική Λυρική Σκηνή, σκηνοθεσία: Αλέξανδρος Ευκλείδης) για την ανανέωση του ενδιαφέροντος για ένα «δύσκολο» συνθέτη, αλλά και την «πρόγευση» των δυνατοτήτων της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ.
• Λυσιστράτη (Εθνικό θέατρο, Φεστιβάλ Επιδαύρου, σκηνοθεσία: Μιχαήλ Μαρμαρινού), γιατί ανιχνεύει έναν διαφορετικό δρόμο προσέγγισης του Αριστοφάνη, περισσότερο λυρικό και ταυτόχρονα μαγικό, ανανεώνοντας ένα κλινικά νεκρό είδος.

  
  Ο Φίλιπ Γκλας αγοράζει μια φραντζόλα ψωμί

Αντιγόνη Καράλη, γράφει στο «Εθνος» 

• Λυσιστράτη (Εθνικό θέατρο, Φεστιβάλ Επιδαύρου, σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινός)
• Όρνιθες (Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, Φεστιβάλ Επιδαύρου, σκηνοθεσία: Νίκος Καραθάνος
• Τα παιδιά του ήλιου (Θέατρο Τέχνης, σκηνοθεσία Νίκος Μαστοράκης)
• Ο θεός της σφαγής (Θέατρο Αθηνών, σκηνοθεσία Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης)
• Ο θεατροποιός (Θέατρο Πόρτα, σκηνοθεσία Ακύλλας Καραζήσης)

• Κουκλόσπιτο (Θέατρο οδού Κυκλάδων «Λευτέρης Βογιατζής», σκηνοθεσία: Γιώργος Σκεύας ).
• Όταν ξυπνήσουμε εμείς οι νεκροί (Θέατρο Τέχνης, σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς).

Δημήτρης Μαστρογιαννίτης, γράφει στην Athens Voice 

• Φάουστ (Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, σκηνοθεσία: Κατερίνα Ευαγγελάτου) Πυρετική σκηνοθεσία, εκσυχρονισμός χωρίς εκπτώσεις, αλλόκοτη σύζευξη μινιμαλισμού (σκηνικό) και μαξιμαλισμού (μουσική/χορογραφία) [!], και ένας Μεφιστοφελής (Αργύρης Πανταζάρας) παρακαταθήκη στο μέλλον.
• Όσα η καρδιά μου στην καταιγίδα (Θέατρο Τέχνης, σκηνοθεσία Γιάννης Σκουρλέτης). Σαν λυγμός (σε δημοτικό τραγούδι) για όλους τους ανεκπλήρωτους έρωτες και μια μεγάλη έκπληξη: Η εμφάνιση μιας εξαιρετικής και συνάμα δωρικής Τάνιας Τσανακλίδου στο ρόλο της μάνας.
• Τα παιδιά του ήλιου (Θέατρο Τέχνης, σκηνοθεσία: Νίκος Μαστοράκης). Μας προκάλεσε να φωνάξουμε «θέατρο ολέ ολέ» καθώς μ’ ένα πολιτικό έργο (Γκόρκι) έπαιξαν σε σύστημα ο ένας για όλους και όλοι για την παράσταση με προπονητή σκηνοθέτη που ήξερε γιατί διάλεξε το έργο και τι ήθελε να πει.
• Όταν ξυπνήσουμε εμείς οι νεκροί (Θέατρο Τέχνης, σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς). Για το πιο περίεργο έργο του Ίψεν η παράσταση επιφύλασσε υπόγειο (αλλά διαβρωτικό) χιούμορ, ενώ στήθηκε σαν παρτίδα πόκερ για δυνατούς παίχτες (δες σπουδαίους ηθοποιούς τριών γενεών, από Πιτακή έως Σαράντη).
• Προδοσία (Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, σκηνοθεσία: Γιάννης Μόσχος). Οι χώροι του Δημοτικού Θεάτρου αξιοποιήθηκαν με ευφυΐα δημιουργώντας το ιδανικό περιβάλλον για τις σκηνές και τα χρονικά άλματα της (πιντερικής) ιλαροτραγωδίας, ενώ διέθετε ένα ισοσκελές (υποκριτικά) ερωτικό τρίγωνο.

_{Οταν ξυπνήσουμε εμείς οι νεκροί}


Γιώργος Μητρόπουλος, γράφει και μεταδίδει στο «Euronews» 

• Ο θεός της σφαγής (Θέατρο Αθηνών: σκηνοθεσία: Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη)
• Τα παιδιά του ήλιου (Θέατρο Τέχνης, σκηνοθεσία: Νίκος Μαστοράκης)
• Το κουκλόσπιτο (Θέατρο της Οδού Κυκλάδων, σκηνοθεσία: Γιώργος Σκεύας)
• Λυσιστράτη (Εθνικό Θέατρο, Φεστιβάλ Επιδαύρου, σκηνοθεσία: Μιχαήλ Μαρμαρινός)
• Όρνιθες (Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, σκηνοθεσία Νίκος Καραθάνος)

Κώστας Μοστράτος, παρουσιάζει εκπομπή στον «9.84» 

• 2666 (Φεστιβάλ Αθηνών, σκηνοθεσία Ζουλιέν Γκοσλέν). Πώς ένα ογκώδες μυθιστόρημα μπορεί να διασκευαστεί για το θέατρο, χωρίς να χάσει την τολμηρή δυναμική του; Πώς η χρήση των νέων ψηφιακών μέσων μπορεί να συμβάλλει δημιουργικά στη θεατρική πράξη; Μπορεί μία δεκάωρη παράσταση να είναι απολαυστική για τον θεατή και να έχει δουλευτεί από το πρώτο ως το τελευταίο λεπτό; Το 2666 απάντησε θετικά σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα. Όχι απλά η καλύτερη στιγμή του φετινού Φεστιβάλ, αλλά και μία από τις ωραιότερες που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια. Από τον μόλις 29 ετών Γάλλο Ζουλιέν Γκοσλέν.
• Cold Blood (Φεστιβάλ Αθηνών, σκηνοθεσία Ζακό Βαν Ντορμέλ – Μισέλ Αν Ντε Μέι). Μια αποκάλυψη για όσους είδαν για πρώτη φορά δουλειά των φοβερών Βέλγων. Μια επιβεβαίωση για όσους είχαν δει την πρώτη τους εμφάνιση στην Ελλάδα με το (ανώτερο δραματουργικά) «Kiss and Cry» στη Στέγη. Συγκίνηση μέχρι δακρύων και μια πολύχρωμη χορευτική τελετουργία δαχτύλων με θέμα τον έρωτα και τον θάνατο, εν τέλει την ίδια τη ζωή.
• Ριχάρδος Γ΄ (Εθνικό Θέατρο) – Ορέστεια (παραγωγή Λυκόφως) σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά. Παραστάσεις που δίχασαν, αγαπήθηκαν ή και επικρίθηκαν έντονα. Ο Χουβαρδάς αποτελεί τη μοναδική, ίσως, περίπτωση σκηνοθέτη που έχει πάντα μία ισχυρή ερμηνευτική άποψη πάνω στα κείμενα, – όμως διόλου αυθαίρετη. Φτάνει να αφουγκραστείς τα ίδια τα έργα. Και στις δύο περιπτώσεις, οι ηθοποιοί έδωσαν τον καλύτερο τους εαυτό, σεβόμενοι απόλυτα το σκηνοθετικό όραμα, ενώ οι επιρροές κινήθηκαν από το γερμανικό εξπρεσιονισμό στα άδυτα της ψυχανάλυσης και από τη σύγχρονη ελληνική ιστορία σε ένα, καθόλου μακρινό, δυσοίωνο μέλλον.
• Λυσιστράτη (Εθνικό Θέατρο, Φεστιβάλ Επιδαύρου, σκηνοθεσία: Μιχαήλ Μαρμαρινός) – Όρνιθες (Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, σκηνοθεσία Νίκος Καραθάνος). Δύο γνωστοί σκηνοθέτες καταπιάνονται για πρώτη φορά με τον Αριστοφάνη και προκαλούν θύελλα συζητήσεων. Από το άφθονο γυμνό ως τον σεβασμό και την εξυπηρέτηση των κειμένων ή την πολιτική ή όχι προσέγγιση των καλλιτεχνών. Ανεξάρτητα από το αν συμφωνούμε ή διαφωνούμε με το τελικό αποτέλεσμα, το βέβαιο είναι ότι αμφότερες οι παραστάσεις μας θύμισαν την αφοπλιστική ποίηση που ως αναγνώστες πάντα αναγνωρίζαμε στα έργα του μεγάλου κωμωδιογράφου, αλλά ως θεατές είχαμε, από καιρό, ξεχάσει.

2666

Νάντια Μπακοπούλου, γράφει στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων 

• Cold Blood (Φεστιβάλ Αθηνών, σκηνoθεσία: Μισέλ Αν ντε Με – Ζακό Βαν Ντορμέλ). Ιστορίες επτά περίεργων θανάτων με μοναδικούς πρωταγωνιστές επιδέξια δάχτυλα και χέρια που χορεύουν. Η χορογράφος Μισέλ Αν ντε Με και ο κινηματογραφιστής Ζακό Βαν Ντορμέλ πραγματοποιούν ένα έξυπνο πάντρεμα κινηματογράφου, θεάτρου, χορού και μουσικής, σε μια παράσταση όπου ο θάνατος γίνεται απλά η αφορμή για ένα ατελείωτο ταξίδι ονειρικών εικόνων. Από τις περιπτώσεις όπου οι λέξεις δεν επαρκούν… Ενα αριστούργημα που δεν ξεχνάς ποτέ.
• Ορέστεια (Φεστιβάλ Επιδαύρου, σκηνοθεσία Γιάννης Χουβαρδάς) Τολμηρή ανάγνωση της αισχύλειας τριλογίας μ’ έναν εξαιρετικό θίασο πρωταγωνιστών που μοιράζεται όλους τους ρόλους. Από τις πιο δυνατές στιγμές της παράστασης (και ως σύλληψη και ως εκτέλεση), η σκηνή της αναγνώρισης, που απασχολεί τη σκέψη σου για μέρες: Ο Ορέστης του Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη επιστρέφει στο μνήμα του πατέρα του, για ν’ ακολουθήσει μια συγκλονιστική αναγνώριση στη νοηματική με την Ηλέκτρα της Στεφανίας Γουλιώτη, υπό τους ήχους της «Πονεμένης ψυχής» των Τόνυ Μαρούδα και Τζένης Χαρίτου προτού τα δύο αδέλφια παραδοθούν στον ρυθμό του τάνγκο.
• Τα παιδιά του ήλιου (Θέατρο Τέχνης, σκηνοθεσία: Νίκος Μαστοράκης). Ένα σπουδαίο, παρότι ως τώρα, παραγκωνισμένο έργο του Μαξίμ Γκόρκι σε μια άρτια παράσταση η οποία ισορροπεί δεξιοτεχνικά ανάμεσα στο δράμα και στην ιλαρότητα. Στρωτή αφήγηση, στιβαρή σκηνοθετική άποψη που διαχειρίζεται με ισοτιμία τόσο την υπαρξιακή όσο και την κοινωνικο-πολιτική ένταση του κειμένου και ένας δεμένος θίασος που σε ξαφνιάζει ευχάριστα με τις ερμηνείες του.
• Links (Λυρική Σκηνή, Θέατρο Ολύμπια, χορογραφία: Αντώνης Φωνιαδάκης). Εκτός από τις τρεις πυρετικές χορογραφίες του Αντώνη Φωνιαδάκη – που δίνουν το στίγμα μιας νέας, συναρπαστικής αρχής για τη Λυρική – η μουσική της παράστασης είναι καθηλωτική. Οι δύο κορυφαίοι του μπαρόκ, Μπαχ και Χαίντελ, αν και δεν συναντήθηκαν ποτέ στην πραγματική ζωή, «συνομιλούν» μέσα από τη σύνθεση των έργων τους που έχει επιμεληθεί ο Ζυλιέν Ταρρίντ. Αν κυκλοφορούσε σε cd θα γινόταν ανάρπαστο.
• Ορνιθες (Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Φεστιβάλ Επιδαύρου, σκηνοθεσία: Νίκος Καραθάνος). Σ’ αυτή την εκδοχή, πέρα και πάνω απ’ όλα, προέχει το συναίσθημα, «ο πόθος για μιαν άλλη ζωή». Σ’ ένα καλοστημένο σκηνικό σύμπαν που αναβλύζει λυρισμό, χαρά και απελευθερωτική ενέργεια, ο Νίκος Καραθάνος μας χαρίζει μια παράσταση που εξελίσσεται σε γιορτή των αισθήσεων, θυμίζοντάς μας πως μπορείς ακόμα και να πετάξεις, αν βρεθεί κάποιος να σου δείξει τον τρόπο.

_{Cold Blood}

Αργυρώ Μποζώνη, γράφει στο «Thetoc.gr» και στο «Elculture» 

Γιώργος Νάστος, γράφει στο BΗΜΑgazino 

• Το γήρας – ένα χορικό (Εθνικό θέατρο, σκηνοθεσία: Γεωργία Μαυραγάνη) Εκλαιγα με λυγμούς, ποτάμι τα δάκρυα. Το θέατρο (της επινόησης εν προκειμένω) ως εργαλείο συμφιλίωσης με την ιδέα ότι όλοι θα πεθάνουμε – και οι πιο πολλοί θα έχουμε προλάβει να γεράσουμε πρώτα.
• Ο Φιλιπ Γκλας αγοράζει μια φραντζόλα ψωμί (Θέατρο 104, σκηνοθεσία: Σοφία Μαραθάκη). Απίστευτα έξυπνη δουλειά και η μεγάλη έκπληξη της περασμένης σεζόν. Χιούμορ παράλογο, αναρχικό και σουρεάλ. Μια ομάδα σε ρεσιτάλ ακρίβειας. Παίζεται ξανά. Σπεύσατε.
• Τα παιδιά του Ηλιου (Θέατρο Τέχνης, σκηνοθεσία: Νίκος Μαστοράκης) Αυτό που λέμε παραστασάρα, αληθινό θέατρο. Και τι ηθοποιοί! Όλους τους θαύμασα όμως η Φωτεινή Μπαξεβάνη με συγκίνησε βαθιά με την ερμηνεία της. Δεν έπαιζε, ήταν.
• Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο (Θέατρο Πόρτα, σκηνοθεσία: Σοφία Πάσχου). Εβλεπα τους patari project να μεγαλουργούν πάνω στη σκηνή και τους ζήλευα σκεπτόμενος πόσο δημιουργική (και κεφάτη) διαδικασία πρέπει να ήταν οι πρόβες τους. Μου συμβαίνει αυτό στο θέατρο όταν μου αρέσει κάτι πολύ.
• Σκοτεινές γλώσσες (Θέατρο Πόρτα, σκηνοθεσία: Θωμάς Μοσχόπουλος). Έργο ζουμερό, σημερινό και ενδιαφέρον. Υποδειγματική η μετάφραση του Μοσχόπουλου. Χρειαζόμαστε περισσότερες σέξι παραστάσεις.

_{Τα παιδιά του Ηλιου}

Ολγα Σελλά, γράφει στo Monopoli.gr 

Ωφέλιμη ερώτηση που με καλεί να ανασύρω ό,τι με συγκίνησε τόσο που η ένταση έχει περάσει προ πολλού τη διάρκεια μιας θεατρικής παράστασης.

• Το κουκλόσπιτο (Θέατρο της οδού Κυκλάδων, σκηνοθεσία Γιώργος Σκεύας). Εστιάζοντας κυρίως στις λεπτές αποχρώσεις των χαρακτήρων, τα διαρκή διλήμματα που θέτει το κλασικό αυτό κείμενο, η σκηνοθεσία έχτισε μια σπάνια θεατρική ατμόσφαιρα. Στο ρόλο της Νόρας, η Αμαλία Μουτούση σε μία από τις καλύτερες ερμηνείες της.
• Προδοσία (Δημοτικό θέατρο Πειραιά, σκηνοθεσία Γιάννης Μόσχος). Ο σκηνοθέτης αξιοποίησε με τον καλύτερο τρόπο τη δίνη ενός ερωτικού τριγώνου, τη δίνη των διαπροσωπικών σχέσεων αενάως και ανέδειξε, με ευφυή τρόπο, το υπέροχο Δημοτικό Θέατρο. Τις επιλογές του στήριξαν ιδανικά οι Γιώργος Γλάστρας, Μαρία Σκουλά, Νίκος Ψαρράς.
• Οι αναστατώσεις του Οικότροφου Τέρλες (Πόρτα, σκηνοθεσία Γεωργία Μαυραγάνη) Γεμάτη αρετές η δύσκολη υπόθεση της μεταφοράς του έργου του Μούζιλ – ηθοποιοί, σκηνικά, ρυθμός και μια συνταρακτική λιτότητα – με αποτέλεσμα να απολαύσουμε ταυτόχρονα δύο τέχνες – και θέατρο και λογοτεχνία.
• Καθαρή πόλη (Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, σκηνοθεσία ΑνέστηςΑζάς – Πρόδρομος Τσινικόρης) Πατώντας πάνω στο είδος που γνωρίζει και υπηρετεί, το θέατρο-ντοκουμέντο, το σκηνοθετικό δίδυμο παρουσίασε μια από τις πιο συγκλονιστικές παραστάσεις αυτής της κατηγορίας. Και έφερε στη σκηνή πέντε πραγματικές καθαρίστριες-μετανάστριες για να εξιστορήσουν τις δικές τους διαδρομές και ταυτοχρόνως να αγγίξουν την νεοελληνική πραγματικότητα.
• Ορνιθες (Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Φεστιβάλ Επιδαύρου, σκηνοθεσία Νίκος Καραθάνος) και Λυσιστράτη (Εθνικό θέατρο, Φεστιβάλ Επιδαύρου, σκηνοθεσία: Μιχαήλ Μαρμαρινός) Τελευταίες, αλλά διόλου έσχατες, δύο επιδαύριες παραστάσεις, που συζητήθηκαν όσο τίποτα το περασμένο καλοκαίρι. Έγιναν sold out, ξανάγιναν, προκάλεσαν διαφωνίες, συζητήσεις και αντεγκλήσεις. Και οι δύο σκηνοθέτες επιχείρησαν να ανατρέψουν, ο καθένας με τον δικό του τρόπο, τη συνήθη ανάγνωση των αριστοφανικών κειμένων στο θέατρο. Δεν θέλησαν στενά να ανατρέψουν, αλλά να καταθέσουν νέα ματιά στο αριστοφανικό έργο. Με τόλμη, ανατρέχοντας και οι δύο στο μεδούλι της ποιητικής του Αριστοφάνη. Δύο παραστάσεις- σταθμός για το θέατρο του 2016.

_{Προδοσία}

Μάρη Τιγκαράκη, γράφει στο monopoli.gr 

Προσπαθώντας να συντάξω το φετινό top-5, ανέτρεξα στο αρχείο των θεατρικών παραστάσεων του monopoli.gr. Απίστευτο το πόσες παραστάσεις παίζονται κάθε σεζόν. Τελικά ήταν πιο εύκολο απ’ όσο νόμιζα. Μέσα σε μια λίστα που μοιάζει ατελείωτη, το μάτι «σκαλώνει» αυτόματα σε κάποιους τίτλους. Είναι αυτές οι-λίγες- παραστάσεις που τελικά με άγγιξαν και δεν «έφυγαν» ποτέ από το μυαλό μου. Αυτές που θα ήθελα να ξαναδώ. Αυτές που θα πρότεινα στους φίλους μου με το χέρι στην καρδιά…

• Links (Λυρική Σκηνή, Θέατρο Ολύμπια, χορογραφία: Αντώνης Φωνιαδάκης)
• Ριχάρδος Γ’ (Εθνικό θέατρο, σκηνοθεσία: Γιάννης Χουβαρδάς)
• Το Κουκλόσπιτο (Θέατρο της Οδού Κυκλάδων, σκηνοθεσία: Γιώργος Σκεύας)
• Ο Θεός της σφαγής (Θέατρο Αθηνών, σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης)
• Όρνιθες (Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Φεστιβάλ Επιδαύρου, σκηνοθεσία: Νίκος Καραθάνος)

+one
Μια παράσταση που σίγουρα θα ξαναδώ: Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο (Θέατρο Πόρτα, σκηνοθεσία: Σοφία Πάσχου)

_{Ριχάρδος Γ΄}

Στέλλα Χαραμή, γράφει στο monopoli.gr, στην Athens Voice και στο Spirto.net 

• Ο θεός της σφαγής (Θέατρο Αθηνών, σκηνοθεσία Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης). Ενα κουαρτέτο αρίστων (Στεφανία Γουλιώτη, Λουκία Μιχαλοπούλου, Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης και Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος) οδηγούν σε ξέφρενο ρυθμό το έργο της Γιασμίν Ρεζά που σατιρίζει τα αδιέξοδα του δυτικού πολιτισμού και του σύγχρονου ανθρώπου με την πρόφαση της κωμωδίας και το βάθος του υπαρξιακού δράματος.
• Παιδιά του ήλιου (Θέατρο Τέχνης, σκηνοθεσία: Νίκος Μαστοράκης). Ένας θίασος εκλεκτών συστήνεται στα ξαφνικά και υπό τη σοφή σκηνοθετική καθοδήγηση παρουσιάζει το μετα-τσεχωφικό αριστούργημα του Γκόρκι σε μια από τις πιο λαμπερές στιγμές κλασικού θεάτρου της χρονιάς.
• Ριχάρδος Γ΄ (Εθνικό θέατρο, σκηνοθεσία Γιάννης Χουβαρδάς). Η πιο εκκεντρική πρόταση που έχει καταθέσει ποτέ ο έμπειρος σκηνοθέτης παντρεύοντας στοιχεία εξπρεσιονισμού, glam rock και κόμικ για να φωτίσει αριστοτεχνικά την σαιξπηρική τραγωδία, οφείλοντας τα μάλα σ’ ένα άψογο σύνολο πρωταγωνιστών.
• Το κουκλόσπιτο (Θέατρο της Οδού Κυκλάδων, σκηνοθεσία Γιώργος Σκεύας). Το υποκριτικό θηρίο που λέγεται Αμαλία Μουτούση ξύπνησε – χωρίς βρυχηθμούς. Σε μια συνταρακτική, εσωτερικής υφής, ερμηνεία στο ρόλο της ιψενικής Νόρα, ενταγμένη σε μια προσεγμένη, από κάθε άποψη, παράσταση.
• Λυσιστράτη (Εθνικό θέατρο, Φεστιβάλ Επιδαύρου, σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινός) & Όρνιθες (Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Φεστιβάλ Επιδαύρου, σκηνοθεσία: Νίκος Καραθάνος) Παρότι αξιοποίησαν διαφορετικά εργαλεία και διατύπωσαν διαφορετική γλώσσα για να αποκωδικοποιήσουν τον Αριστοφάνη και οι δύο παραστάσεις συνέστησαν μια ενότητα στην παραστατική ιστορία της αρχαίας κωμωδίας, διαγράφοντας, αν μη τι άλλο, έναν καινούργιο δρόμο για τους επόμενους.

+ one

• Exhibit B (Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, σύλληψη – εικαστική εγκατάσταση Μάικλ Μπέιλι) Η στιγμή που ένα έργο Τέχνης παύει να λειτουργεί μόνο με υψηλά αισθητικά κριτήρια και χωνεύεται ως συναισθηματικό υλικό που συνταράζει το νου και τηνψυχή του θεατή. Η μνημειώδης, εικαστικής μαγείας περφόρμανς από το νοτιαφρικανικό σχήμα του Μπέιλι, ένα βίαιο μάθημα ιστορίας και αυτογνωσίας μαζί.

_{Λυσιστράτη}