Ανακοινώθηκαν τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας 2015
Είναι τέλος του 2016, και από το υπουργείο Πολιτισμού ανακοινώθηκαν τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας για τα βιβλία που εκδόθηκαν το 2014. Κάτι οι καθυστερήσεις στη συγκρότηση των επιτροπών, κάτι οι αλλαγές υπουργών, τελικά δόθηκαν. Και το θέμα είναι ότι η Κριτική Επιτροπή μας αποζημίωσε με τις περισσότερες από τις επιλογές της.
Και ανάμεσα στη μεγάλη παρέα των βραβευθέντων είναι ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος (ομόφωνα, με το Μεγάλο Βραβείο για το σύνολο του έργου του), ο Χρήστος Χωμενίδης για το μυθιστόρημά του «Νίκη», η Κατερίνα Σχινά για το δοκίμιό της «Καλή και ανάποδη. Ο πολιτισμός του πλεκτού», ο Νίκος Μπακουνάκης για το έργο του «Δημοσιογράφος ή ρεπόρτερ. Η αφήγηση στις ελληνικές εφημερίδες 19ος-20ός αιώνας», η Ρίκα Μπενβενίστε (ομόφωνα) για το βιβλίο της «Αυτοί που επέζησαν. Αντίσταση, εκτόπιση, επιστροφή. Θεσσαλονικείς Εβραίοι στη δεκαετία του 1940», οι πρωτοεμφανιζόμενοι Χρίστος Κυθρεώτης και Μαρία Φίλη, εξ ημισείας, για τα βιβλία τους.
Στους δύσκολους καιρούς που περνάει ο χώρος του βιβλίου εδώ και πολλά χρόνια, η επιλογή σημαντικών τίτλων και εκδόσεων που προάγουν το λόγο και τη σκέψη, που ανατρέχουν στην ιστορία είναι τουλάχιστον παρηγοριά. Για το ότι εξακολουθούν, και σ’ αυτή τη χώρα, να υπάρχουν άνθρωποι που σκέφτονται, που βάζουν τη σκέψη τους στο χαρτί· για το ότι υπάρχουν επαγγελματίες (οι εκδότες και οι βιβλιοπώλες), που επενδύουν σε έναν κλυδωνιζόμενο χώρο του πολιτισμού· για το ότι υπάρχουν πολίτες που επιλέγουν ως ψυχαγωγία, διαφυγή και αναζήτηση παιδείας τις σελίδες και την παρέα ενός βιβλίου.
Ακολουθούν οι πλήρεις πίνακες των βραβευθέντων και των υποψηφίων, καθώς και το σκεπτικό για τη βράβευση του κάθε βιβλίου που επέλεξε η Κριτική Επιτροπή.
ΜΕΓΑΛΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ
Απονέμεται ομόφωνα στον Ηλία Χ. Παπαδημητρακόπουλο για το σύνολο του έργου του.
ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΟΣ
Απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Χρήστο Χωμενίδη για το έργο του με τίτλο «Νίκη» εκδόσεις Πατάκη.
ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΙΗΓΗΜΑΤΟΣ – ΝΟΥΒΕΛΑΣ
Απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Ανδρέα Μήτσου για το έργο του με τίτλο «Η εξαίσια γυναίκα και τα ψάρια», εκδόσεις Καστανιώτη.
ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΟΙΗΣΗΣ
Απονέμεται κατά πλειοψηφία στην Ζέφη Δαράκη για το έργο της με τίτλο «Η σπηλιά με τα βεγγαλικά», εκδόσεις Νεφέλη.
ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΟΚΙΜΙΟΥ – ΚΡΙΤΙΚΗΣ
Απονέμεται κατά πλειοψηφία στην Κατερίνα Σχινά για το έργο της με τίτλο «Καλή και ανάποδη. Ο πολιτισμός του πλεκτού», εκδόσεις Κίχλη.
ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΜΑΡΤΥΡΙΑΣ – ΒΙΟΓΡΑΦΙΑΣ – ΧΡΟΝΙΚΟΥ – ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
Απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Νίκο Μπακουνάκη για το έργο του με τίτλο “Δημοσιογράφος ή ρεπόρτερ. Η αφήγηση στις ελληνικές εφημερίδες, 19ος – 20ος αιώνας”, Εκδόσεις Πόλις.
ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΡΩΤΟΕΜΦΑΝΙΖΟΜΕΝΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
Απονέμεται εξ ημισείας στον Χρίστο Κυθρεώτη για το έργο του με τίτλο «Μια Χαρά», εκδόσεις Πατάκη και στην Μαρία Φίλη για το έργο της με τίτλο «Το πιο Παράξενο Απόκτημα των Εντόμων», εκδόσεις Μελάνι.
ΚΡΑΤΙΚΟ ΕΙΔΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΣΕ ΛΟΓΟΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΟΑΓΕΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΤΟ ΔΙΑΛΟΓΟ ΠΑΝΩ ΣΕ ΕΥΑΙΣΘΗΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ
Απονέμεται ομόφωνα την Ρίκα Μπενβενίστε για το έργο της με τίτλο “Αυτοί που επέζησαν. Αντίσταση, εκτόπιση, επιστροφή. Θεσσαλονικείς Εβραίοι στη δεκαετία του 1940”, εκδόσεις Πόλις.
ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ
Η Επιτροπή εισηγείται την απονομή τιμητικής διάκρισης στα λογοτεχνικά περιοδικά «Νέα Ευθύνη» και «Φρέαρ» για τη συμβολή τους στην προβολή και διάδοση της ελληνικής λογοτεχνίας.
Ο βραχύς κατάλογος υποψήφιων προς βράβευση (για έργα εκδοθέντα το έτος 2014), από τον οποίο επελέγησαν οι ανωτέρω βραβευθέντες είναι ο ακόλουθος (αλφαβητικά):
Υποψήφιοι για το Βραβείο Μυθιστορήματος:
- Ανέστιος – Ημερολόγια, Αλεξάνδρα Δεληγιώργη, Εκδόσεις Άγρα
- Τελευταία έξοδος. Στυμφαλία, Μιχάλης Μοδινός, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
- Ο άσος στο μανίκι, Γιάννης Πλιάγκος, Εκδόσεις Κέδρος
- Ο κηπουρός κι ο καιροσκόπος, Δημήτρης Φύσσας, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
- Νίκη, Χρήστος Χωμενίδης, Εκδόσεις Πατάκη
Υποψήφιοι για το Βραβείο Διηγήματος – Νουβέλας:
- Η εξαίσια γυναίκα και τα ψάρια, Ανδρέας Μήτσου, Εκδόσεις Καστανιώτη
- Το καλό θα ’ρθει από τη θάλασσα, Χρήστος Οικονόμου, Εκδόσεις Πόλις
- Γκιακ, Δημοσθένης Παπαμάρκος, Εκδόσεις Αντίποδες
- Ο δάσκαλος αγαπούσε το βωβό σινεμά, Λάκης Παπαστάθης, Εκδόσεις Πόλις
- Νοέμβριος, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Εκδόσεις Πατάκη
Υποψήφιοι για το Βραβείο Ποίησης:
- «Terrarium, Το πείραμα του Ward», Γαλάνη Ελένη, Εκδόσεις Μελάνι
- Η σπηλιά με τα βεγγαλικά, Δαράκη Ζέφη, Εκδόσεις Νεφέλη
- Μνήμη σχεδόν πλήρης, Κακάρογλου Λεωνίδας, Βιβλιοπωλείον της Εστία
- Επί ανέμων, ασπαλάθων κι απήγανων, Ντάντος Χρήστος, Εκδόσεις Οροπέδιο
- Κρύβε λόγια, Παπαγεωργίου Χρίστος, Εκδόσεις Κίχλη.
Υποψήφιοι για το Βραβείο Δοκιμίου – Κριτικής:
- Μετά θάρρους ανησυχίαν εμπνέοντος. Η κριτική πρόσληψη του Γ.Μ. Βιζυηνού (1873-1896), Λάμπρος Βαρελάς, Εκδόσεις University Studio Press
- Ανιχνεύοντας την “αόρατη γραφή”. Γυναίκες και γραφή στα χρόνια του ελληνικού διαφωτισμού – ρομαντισμού, Σοφία Ντενίση, Εκδόσεις Νεφέλη
- “Σαν κ’ εμένα καμωμένοι”, Ο ομοφυλόφιλος Καβάφης και η ποιητική της σεξουαλικότητας, Δημήτρης Παπανικολάου, Εκδόσεις Πατάκη
- Καλή και ανάποδη. Ο πολιτισμός του πλεκτού, Κατερίνα Σχινά, Εκδόσεις Κίχλη
- Κουλτούρα και λογοτεχνία. Πολιτισμικές διαθλάσεις και χρονότοποι ιδεών, Δημήτρης Τζιόβας, Εκδόσεις Πόλις
Υποψήφιοι για το Βραβείο Μαρτυρίας – Bιογραφίας – Χρονικού – Ταξιδιωτικής Λογοτεχνίας:
- Τα παιδιά του Οικοτροφείου, Θεόδωρος Κώτσιος, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
- Ο κόσμος κατ’ εμέ. Ο βίος και τα πάθη μου, Ροβήρος Μανθούλης, Εκδόσεις Γαβριηλίδη
- Δημοσιογράφος ή ρεπόρτερ. Η αφήγηση στις ελληνικές εφημερίδες, 19ος -20ος αιώνας, Νίκος Μπακουνάκης, Εκδόσεις Πόλις
- Αυτοί που επέζησαν. Αντίσταση, εκτόπιση, επιστροφή. Θεσσαλονικείς Εβραίοι στη δεκαετία του 1940, Ρίκα Μπενβενίστε, Εκδόσεις Πόλις
- Ο φερετζές και το πηλήκιο, Παύλος Τσίμας, Εκδόσεις Μεταίχμιο.
Υποψήφιοι για το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα:
- Κατερίνα Ζησάκη, Ιστορίες απ΄το Ονειροσφαγείο, Εκδόσεις Μανδραγόρας
- Χρίστος Κυθρεώτης, Μια Χαρά, Εκδόσεις Πατάκη
- Παναγιώτης Λογγινίδης, Αναίτια εποχή, Εκδόσεις Κέδρος
- Ειρήνη Μαργαρίτη, Φλαμίνγκο, Εκδόσεις Μελάνι
- Μαρία Φίλη, Το πιο Παράξενο Απόκτημα των Εντόμων, Εκδόσεις Μελάνι
Υπενθυμίζεται ότι η σύνθεση της αρμόδιας επιτροπής έχει ως εξής:
Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας :
1. Αλέξης Ζήρας, Συγγραφέας, Πρόεδρος
2. Γιώργος Ανδρειωμένος, Καθηγητής του Τμήματος Φιλολογίας της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών και Πολιτισμικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Αντιπρόεδρος
3. Δημήτρης Καργιώτης, Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
4. Έλλη Λεμονίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών, του Πανεπιστημίου Πατρών
5. Μαρία Σκιαδαρέση, Συγγραφέας
6. Λίλυ Εξαρχοπούλου, Συγγραφέας
7. Λίνα Πανταλέων, Κριτικός Λογοτεχνίας
8. Νένα Κοκκινάκη, Κριτικός Λογοτεχνίας
9. Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος, Κριτικός Λογοτεχνίας
Σκεπτικά για τις απονομές Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων