Εικαστικές βόλτες στη Χριστουγενιάτικη Αθήνα: 5 εκθέσεις που αξίζει να επισκεφτείτε μέσα στις γιορτές
Χάρη στο «πνεύμα των ημερών» και τις, περιορισμένες φέτος, εορταστικές αργίες, οι βόλτες στην πόλη γίνονται μακρύτερες, η περιπλάνηση και το «χαζολόγημα» αντικαθιστούν για λίγο το άγχος του λεωφορείου για τη δουλειά, αφήνοντας χώρο για μια διαφορετική ματιά γύρω μας. Αυτό το βλέμμα υπόσχονται να ικανοποιήσουν πλουσιοπάροχα μουσεία και γκαλερί, προσφέροντας δεκάδες εικαστικές εκθέσεις, τις περισσότερες με ελεύθερη είσοδο ή με πολύ χαμηλό εισιτήριο. Αποστρέφοντας τα μάτια από τις φωτισμένες βιτρίνες, κατευθυνθήκαμε με αργό βήμα σε μερικές από τις σημαντικότερες.
Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς): Τρεις γενιές ελληνικής ζωγραφικής
Τρεις γενιές ελληνικής ζωγραφικής εκπροσωπούνται στις τρεις αναδρομικές εκθέσεις που φιλοξενεί το Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς σε τρεις κορυφαίους Έλληνες δημιουργούς: τον Γιάννη Τσαρούχη (1910-1989), την Όπυ Ζούνη (1941-2008) και τον Χρήστο Μποκόρο (γ. 1956).
Γιάννης Τσαρούχης: Εικονογράφηση μιας βιογραφίας. Δεύτερο μέρος (1940-1989). Κάθε έργο έχει και μια ιστορία να αφηγηθεί, παρακολουθώντας τον ζωγράφο της Γενιάς του ’30 στη δημιουργική πορεία του, από τον πόλεμο στην Αλβανία μέχρι και τον θάνατό του. Στήνοντας μια χρονολογική αφήγηση, με σταθμούς τα σπίτια όπου κατά καιρούς κατοικούσε, η Νίκη Γρυπάρη, πρόεδρος του Ιδρύματος Τσαρούχη, ξεδιπλώνει μέσα από αντιπροσωπευτικά έργα, που «ακουμπάνε» στις ιστορικές περιπέτειες αυτού του τόπου, ολόκληρο το μεταπολεμικό έργο του Τσαρούχη. Από τα έργα που φτιάχνει στην Κατοχή για να ζήσει, πουλώντας τα σε μαυραγορίτες, τις τελετές του Εμφυλίου, που παρακολουθεί από το παράθυρό του στην πλατεία Συντάγματος, μέχρι την «αναδρομική» που σκαρφίστηκε για να μπορέσει να πάρει μαζί του όλα του τα έργα, όταν αυτοεξορίστηκε στο Παρίσι μετά την επιβολή της δικτατορίας.
Όπυ Ζούνη: Τάξη στο χάος. Για πρώτη φορά διοργανώνεται μια αναδρομική έκθεση του έργου αυτής της γενναίας γυναίκας, που υπήρξε η κορυφαία εκπρόσωπος της γεωμετρικής αφαίρεσης στην ελληνική ζωγραφική. Οκτώ χρόνια μετά τον θάνατό της, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να ακολουθήσει την πορεία της από τα πρώτα της βήματά στο Κάιρο, την πρώτη, αντιδικτατορική, έκθεση στην Αθήνα, το 1971, μέχρι την κατάκτηση της διεθνούς αναγνώρισης και την ακατάβλητη εργατικότητα η οποία την διέκρινε τα δώδεκα τελευταία χρόνια, όταν μέσα από την τέχνη της πάλευε τον καρκίνο. Παράλληλα, αναγνωρίζεται η πορεία της μαθηματικής σκέψης της, ο προβληματισμός της για τους όγκους, το φως και τον χώρο, την απόδοση της τρίτης διάστασης, μέχρι την τελική σύνθεση της γεωμετρικότητας με τα εξπρεσιονιστικά ζωγραφικά στοιχεία που χαρακτήριζαν την πρώιμη δουλειά της. Αν όλα αυτά ακούγονται «βαριά» για τον χριστουγεννιάτικο επισκέπτη, η έκθεση που επιμελήθηκε η Ελένη Αθανασίου ξεχειλίζει από ορθολογισμένο πάθος για ζωή, μέσα από χαρούμενα κόκκινα και μπλε πλακάτα χρώματα, γραμμές κάθετες και οριζόντιες, τετράγωνα, τρίγωνα, γεωμετρικούς όγκους, προσφέροντας στον θεατή αυτής της κατά βάση διανοητικής ζωγραφικής μια αίσθηση αβίαστης παιδικότητας…
Χρήστος Μποκόρος:Όψεις αδήλων. Μια μνημειακή κατασκευή, με τις χαρακτηριστικές ξύλινες σανίδες που χρησιμοποιεί συχνά ως ζωγραφικές επιφάνειες ο Αγρινιώτης εικαστικός, υποδέχεται τον επισκέπτη στο αίθριο του μουσείου, για να τον οδηγήσει στον 2ο όροφο, όπου σε δύο αίθουσες απλώνεται μια αναδρομή στο έργο του, από τους πρώτους πίνακες που φιλοτέχνησε στα χρόνια των σπουδών του στην ΑΣΚΤ μέχρι τα πλέον πρόσφατα έργα, δύο ημιτελή πορτρέτα των παιδιών του. Η πορεία του καλλιτέχνη από τη «μαθητεία στο πραγματικό» στους «πειρασμούς του αοράτου», και από εκεί στην αναζήτηση για τα «στοιχειώδη», αποτυπώνεται σαν διαδρομή αυτογνωσίας, που είναι παράλληλα γνώση του κόσμου, των ανθρώπων, της «μέσα πατρίδας»… (Οι τρεις εκθέσεις θα παραμείνουν ανοιχτές στο κοινό έως τις 26 Φεβρουαρίου).
Μέγαρο Εϋνάρδου (ΜΙΕΤ): Μακρής και Μπότσογλου
Ανηφορίζοντας την Πειραιώς προς την Ομόνοια και μετά στην Αγ. Κωνστανίνου 20, δίπλα στο Εθνικό Θέατρο, το νεοκλασικό Μέγαρο Εϋνάρδου στεγάζει δυο εκθέσεις οργανωμένες από το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης. Οι δημιουργοί που φιλοξενούνται, γνωστοί και από τους σημαντικότερους, τα έργα όμως που περιλαμβάνονται παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό.
Η έκθεση Μέμος Μακρής: Από την Αθήνα στο Παρίσι, 1934-1950, έχει στο επίκεντρό της 17 «σπουδές», σχέδια που ο διάσημος γλύπτης φιλοτέχνησε κατά τη διάρκεια της Κατοχής, στη Σχολή Καλών Τεχνών, τα οποία πλαισιώνονται από δέκα γλυπτά πορτρέτα, τέσσερα της ίδιας περιόδου και έξι των χρόνων 1945-1950, όταν σπούδαζε στο Παρίσι. Τα σχέδια, μοναδικές ζωγραφικές αποτυπώσεις του Μακρή (1913-1993) που μας είναι γνωστές, διατηρήθηκαν χάρη σε έναν… ατυχή έρωτα. Βρέθηκαν πρόσφατα στα κατάλοιπα της ζωγράφου Ελένης Σταθοπούλου, με την οποία ο γλύπτης συνδεόταν αισθηματικά, στην Αθήνα και το Παρίσι, μέχρις ότου γνώρισε τη μετέπειτα σύντροφο της καλλιτεχνικής και πολιτικής του διαδρομής, Ζιζή Σίρνιτς. Μέσα από τη μικρή σε μέγεθος έκθεση, ο επισκέπτης μπορεί να διακρίνει την εξέλιξη της φόρμας του Μακρή, που χωρίς να αποστεί από τη ρεαλιστική απεικόνιση κερδίζει σε εκφραστικότητα. (Έως 25 Φεβρουαρίου 2017).
Όμως και στη μεγάλη αίθουσα του ισογείου φιλοξενείται μια «πρώτη», για λίγες ακόμη μέρες. Πρόκειται για 110 τοπιογραφίες του Χρόνη Μπότσογλου (γεν. 1941), με τον τίτλο Απέναντι του βουνού. Είναι η πρώτη φορά που ο εικαστικός ασχολείται με αυτό το είδος ζωγραφικής και, μολονότι απεικονίζει το βουνό και τα τοπία που βλέπει από το θερινό του εργαστήριο, στο Πετρί της Λέσβου, το αποτέλεσμα δεν είναι καθόλου μονότονο, αντιθέτως. Οι πίνακές του διαθέτουν μια δυναμική γραμμή που σπάνια συναντά κανείς σε τοπιογραφίες. (Έως 7 Ιανουαρίου 2017).
