Βιβλία στο… κομοδίνο: 5 επιλογές για αυτή την εβδομάδα

• Θανάσης Γιοχάλας – Ζωή Βαΐου «Ο Κίτσος ο λεβέντης και άλλες αγγελίες», (εκδ. Βιβλιοπωλείο της Εστίας). Οι αναγνώστες του εντύπου «Εφημερίς» διάβαζαν στις 19 Ιανουαρίου του 1878 την εξής αγγελία: «Εδραπέτευσεν ο Κίτσος ο λεβέντης, η έλαφος του κ. Παρασκευαΐδου. Ο συλλαβών αυτήν παρακαλείται να την παραδόση τω ιδιοκτήτη». Και είναι μία από τις 2.600 αγγελίες της περιόδου 1833-1940, που ανιχνεύτηκαν σε 142 περιοδικά και εφημερίδες της Αθήνας. Πρόκειται για αγγελίες κυρίως ιδιωτικού, αλλά και δημοσίου συμφέροντος και ενδιαφέροντος. Οι διαφημιστικές καταχωρίσεις, οι υποχρεωτικές δημοσιοποιήσεις (πλειστηριασμοί), οι αγορές, οι πωλήσεις, τα συγχαρητήρια, αλλά και απειλητικά αγγελτήρια, οι δηλώσεις απωλείας ή εξαφάνισης, η προσφορά και η ζήτηση εργασίας αποτελούν το υλικό αυτής της άκρως ενδιαφέρουσας και γοητευτικής καταγραφής, που σκιαγραφεί ταυτοχρόνως και τα ενδιαφέροντα των πολιτών στη διάρκεια αυτών των χρόνων.

• Τεοντόρ Αντόρνο, «Minima Moralia», μετάφραση Λευτέρης Αναγνώστου, πρόλογος Δημήτριος Μακρής, (εκδ. Αλεξάνδρεια). Ενα κλασικό κείμενο του μεγάλου στοχαστή, πολλοί το θεωρούν το κύριο έργο του Αντόρνο, γραμμένο στο τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου, που συμπυκνώνει με μοναδικό τρόπο την εμπειρία και τον στοχασμό του 20ού αιώνα. Περιέχει 153 Αφορισμούς του, κείμενα μικρής έκτασης και μεγάλης πυκνότητας, καταγράφει τα προσωπικά του βιώματα που αναζητούνται στον χαμένο χρόνο και την κατεστραμμένη πατρίδα του εξόριστου συγγραφέα. Είναι η πρώτη μετάφραση του βιβλία στα ελληνικά που γίνεται κατ’ ευθείαν από το γερμανικό πρωτότυπο, με την έγκριση των εκδόσεων Suhrkamp.

• Παντελής Μπουκάλας, «Οταν το ρήμα γίνεται όνομα – Η “Αγαπώ” και το σφρίγος της ποιητικής γλώσσας των δημοτικών», ο πρώτος τόμος της σειράς «Πιάνω γραφή να γράψω – Δοκίμια για το δημοτικό τραγούδι», (εκδ. Αγρα). Ο αγαπημένος και αγαπητός Παντελής Μπουκάλας αγαπά τη γλώσσα και τις διαδρομές της. Και στο δημοτικό τραγούδι έχει βρει πολλά από όσα μας χαρακτηρίζουν και έχουν διαμορφώσει, ασυνείδητα ίσως, το αισθητικό μας προφίλ. Με αυτό τον τόμο ξεκινά μια μεγάλη σειρά, μια μεγάλη προσπάθεια (δεν τρομάζει από τις μεγάλες προσπάθειες ο Παντελής Μπουκάλας), που όταν θα ολοκληρωθεί θα έχουν ερευνηθεί είκοσι περίπου θέματα. Με οδηγό πάντα την ανώνυμη ελληνική ποίηση, αλλά με πολλές επισκέψεις στην επώνυμη, σε όλη τη φάση της, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, αλλά και στην ποίηση γειτονικών λαών, ο Παντελής Μπουκάλας θέλει να πει ιστορίες: «την ιστορία μιας λέξης (όπως η λέξη αγαπώ και η μεταβολή της από ρήμα σε ουσιαστικό : η αγαπώ / ο αγαπώς), ενός μοτίβου (και το μουστάκι του έστριφτε…), ενός λογοτεχνικού τεχνάσματος (λ.χ. οι αδύνατες ευχές), συμβόλων που υπηρετήθηκαν συστηματικά από την ανώνυμη ποίηση (το μαντίλι, η ελιά σαν σημάδι του σώματος, ο αριθμός εννιά), ενός πάθους (το ενεπίγνωστο οιδιπόδειο στα δημοτικά), ενός τραγουδιού (« Κόκκιν’ αχείλι φίλησα », « Η μάνα η φόνισσα » η « Ο γυρισμός του ξενιτεμένου ») η μιας κατηγορίας τραγουδιών (της αγάπης, της ξενιτιάς η των μοιρολογιών)• τέλος, την ιστορία της σχέσης ορισμένων ποιητών μας (η συγκεκριμένων ποιημάτων τους) με τη δημοτική ποίηση. Και να πω τις ιστορίες αυτές περίπου κατά τον τρόπο των παραμυθιών : με κλαδιά και κλαδάκια να ξεφυτρώνουν σχεδόν ατιθάσευτα πάνω στον κορμό, και δίχως τον φόβο της επανάληψης. Αλλά και με την παράθεση όσο το δυνατόν περισσότερων ακέραιων τραγουδιών, ώστε να αναμοχλεύεται αποτελεσματικότερα η μνήμη του αναγνώστη. Και να φανερώνεται πλήρης στα μάτια του η ποιητική ωραιότητα».

• Κατερίνα Οικονομάκου, «Ο τραγουδιστής του Αουσβιτς Εστρόγκο Ναχάμα – Θεσσαλονίκη 1918 – Βερολίνο 2000», (εκδ. Καπόν). Ποιος ήταν ο Εστρόγκο Ναχάμα; Ποιος ήταν ο σεβάσμιος κάντορας της εβραϊκής κοινότητας του Δυτικού Βερολίνου που άφησε εποχή με την υπέροχη φωνή του; Ποιος ήταν ο συγκλονιστικός ψάλτης στην ταινία «Καμπαρέ» του Bob Fosse; Ήταν ένας νεαρός Εβραίος από τη Θεσσαλονίκη. Ένα θύμα του ναζισμού. Ένας κρατούμενος του Άουσβιτς, που επιβίωσε χάρη στη φωνή του. Ο Εστρόγκο Ναχάμα γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1918 και εκτοπίστηκε στο Άουσβιτς τον Μάρτιο του 1943. Το σπάνιο ταλέντο του τον έσωσε από τον θάνατο. «“Γέμισε πέτρες το καρότσι τραγουδιστή;” “Ναι”. “Έ, τότε έλα εδώ και πες μας ένα τραγούδι”», θα αφηγηθεί χρόνια αργότερα. «Κι εγώ τραγουδούσα για τους κάπο, για τους γιατρούς του στρατοπέδου, για τους άνδρες των Ες Ες». Η ανταμοιβή του, ένα κομμάτι ψωμί πεταμένο στις λάσπες. «Αυτό με κράτησε στη ζωή. Έτσι επέζησα στο Άουσβιτς. Μόνο χάρη σ’ αυτό». Ο Ναχαμά θα βγει από το στρατόπεδο ζωντανός το 1945 και θα φτάσει με τα πόδια στην κατεστραμμένη γερμανική πρωτεύουσα, με την ελπίδα να επιστρέψει από εκεί στην Ελλάδα. Ακόμη δεν γνωρίζει πως από το Ολοκαύτωμα δεν έχει επιβιώσει κανείς από τους δικούς του. Μόνος στο Βερολίνο, χωρίς να γνωρίζει τη γλώσσα, θα συναντηθεί τυχαία με έναν παλιό συγκρατούμενό του στο Άουσβιτς, ο οποίος και θα τον συστήσει στον επικεφαλής μιας Συναγωγής του Βερολίνου με τη φράση: «Ένας Έλληνας με υπέροχη φωνή». Και από εκεί θα αρχίσει η λαμπρή του σταδιοδρομία, που θα τον κάνει γνωστό σ’ όλο τον κόσμο, πλην της πατρίδας του. Στην Ελλάδα είναι εντελώς άγνωστα και το όνομά του και η ιστορία του.

• Marc Van De Mieroop, «Ιστορία της Αρχαίας Εγγύς Ανατολής [περ. 3000-323 π.Χ.]», μετάφραση Κωνσταντίνος Κοπανιάς, (εκδ. Πατάκης). Το βιβλίο προσφέρει στον αναγνώστη µία ευσύνοπτη επισκόπηση της αρχαίας Εγγύς Ανατολής, όπου ήκµασε µία πληθώρα πολιτισµών. Ξεκινά µε την εµφάνιση της γραφής γύρω στο 3000 π.Χ., συνεχίζει µε την εµφάνιση των πρώτων πόλεων στη Μεσοποταµία, την ανάπτυξη του βαβυλωνιακού και του χεττιτικού βασιλείου και καταλήγει στην περίοδο ακµής της ασσυριακής και της περσικής αυτοκρατορίας. «Ποτέ άλλοτε δεν ήταν τόσο σηµαντικό για µας να κατανοήσουµε τον τρόπο που διαµορφώθηκε η σύγχρονη Μέση Ανατολή. Αυτό το εµβριθές και ευανάγνωστο βιβλίο µάς επιτρέπει να προσεγγίσουµε τα σηµαντικότεραθέµατα της αρχαίας Εγγύς Ανατολής, αλλά και να γνωρίσουµε τους διάφορους λαούς και τις κοινωνίες που υπήρξαν σ’ εκείνη την περιοχή ακόµη και πριν από την αρχή της ιστορίας. Αυτό το βιβλίο αποτελεί απαραίτητο ανάγνωσµα για όσους επιθυµούν να κατανοήσουν τις απαρχές της σηµερινής Μέσης Ανατολής», σημειώνει ο Roger Matthews, από το Πανεπιστήµιο του Reading.

Bρείτε τα βιβλία στις καλύτερες τιμές στις αγοράς εδώ!