Συν & Πλην: Οι τρειςευτυχισμένοι στο θέατρο Πορεία
Θετικές και αρνητικές σκέψεις για την παράσταση «Οι τρειςευτυχισμένοι», του Ευγένιου Λαμπίς, που παρουσιάζεται στο θεάτρο «Πορεία» σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά.
Κι επειδή για πρώτη φορά (προφανώς) το βλέπαμε όλοι αυτό το έργο, παρακολουθήσαμε ένα πανέξυπνο κείμενο, πολύ μπροστά από την εποχή του, μέσα από το οποίο ο Λαμπίς «αποσκοπούσε να αποδείξει ότι, αντίθετα από αυτό που θέλει η παράδοση, δεν είναι ο μοιχός εραστής ο πιο ευτυχισμένος, αλλά ο κερατωμένος σύζυγος, τον οποίο η σύζυγος και ο εραστής έχουν στα “όπα-όπα”». Οταν μάλιστα ο κερατωμένος σύζυγος επιδίδεται, με εξαιρετική επιτυχία, στο ίδιο «αμάρτημα», καταλαβαίνετε πόσα ευτράπελα μπορούν να συμβούν, πόσες παρεξηγήσεις, πόσες ανατροπές. Ασφαλώς μέσα σ’ αυτή την ιστορία του, ο Λαμπίς «έκρυψε» την κενότητα και την υποκρισία της αστικής τάξης της εποχής του, τον καθωσπρεπισμό της δημόσιας εικόνας της και την επιδεικτική συμπεριφορά, στοιχεία που προφανώς δεν ανήκουν μόνο στον 19ο αιώνα.
Ο Δημοσθένης Γρίβας επέλεξε κατάλληλες μουσικές συνοδείες και οι ηθοποιοί του απέδωσαν εξαιρετικά την υποκρισία, την αθωότητα, την πονηριά, αλλά και το ακατέργαστο των χαρακτήρων, όπου ήταν απαραίτητο, δίνοντας έτσι την ταξική διάσταση και αποκαλύπτοντας την αλήθεια των προσώπων, αυτήν που θέλουν να κρύβουν. Με πινελιές όχι κραυγαλέες ανέδειξε το στοιχείο της φάρσας, αλλά και τις συμβάσεις των συμπεριφορών, τα ψέματα, αλλά και την κτητικότητα, το καθοριστικό και βασανιστικό στοιχείο των σχέσεων. Και έστησε μια παράσταση που δεν πρόδωσε στο ελάχιστο το πνεύμα και το ύφος του Λαμπίς, αλλά κατάφερε όλα αυτά τα στοιχεία να τα κάνει να αφορούν και τους σημερινούς θεατές. Κατάφερε δηλαδή να μεταφέρει τη διαχρονικότητα του κειμένου και τις αιχμές που ο Λαμπίς άγγιζε τότε, στο σήμερα.
Τα Συν (+)
- Η μετάφραση: Από τα βασικά ατού της παράστασης, αφού ο Στρατής Πασχάλης συνέδεσε με ευφυΐα και γνώση το λόγο και το ύφος του 19ου αιώνα με την προφορικότητα του 21ου.
- Τα σκηνικά, τα κοστούμια: η Εύα Μανιδάκη είχε επίσης καθοριστική συμμετοχή στο αποτέλεσμα της παράστασης, αφού έστησε ένα σκηνικό που παρέπεμπε σ’ ένα καθώς πρέπει αστικό χώρο, αλλά εκείνο που έκανε τη διαφορά ήταν τα στοιχεία που ενέταξε ως μέρος της διακόσμησης και ως μέρος της φάρσας: το περιστρεφόμενο πορτρέτο των συζύγων του Μαρζαβέλ (του χοντρού και τάχα αφελούς κερατωμένου συζύγου), το κεφάλι του ελαφιού (κέρατα παντού) που είναι η κρύπτη μηνυμάτων για τους εραστές, το ραδιόφωνο που βογγάει καθώς το κλωτσάνε να σταματήσει, κ.λπ. Και κάτι ακόμα: πρόκειται για το τρίτο έργο που προσαρμόζεται στο σκηνικό της «Μεγάλης Χίμαιρας» και καταφέρνει κάθε φορά να γίνεται ενδιαφέρον και ελκυστικό και να συνδυάζει τα στοιχεία όλων των παραστάσεων που παίζονται στο θέατρο «Πορεία». Οσο για τα κοστούμια της Ιωάννα Τσάμη υπογράμμισαν με ευστοχία την ελαφρότητα, τη δηθενιά, τον επιτηδευμένο καθωσπρεπισμό και συνέβαλαν στο τελικό αποτέλεσμα.
- Η κίνηση: η δουλειά που είχε να κάνει, και αυτή τη φορά, η Σταυρούλα Σιάμου ήταν δύσκολη και βασική στο αποτέλεσμα της παράστασης. Επρεπε να συνδυάσει πολλά: να συγκεράσει μέρος της ερμηνείας, των χαρακτήρων και της πλοκής στην κίνηση, έβαλε στοιχεία βωβού κινηματογράφου, και τελικά πέτυχε ένα σπουδαίο αποτέλεσμα.
- Οι ερμηνείες: Είναι απολύτως σίγουρο ότι ο Δημήτρης Τάρλοου είναι κομμένος και ραμμένος για έργα του Λαμπίς. Δεν είναι η πρώτη φορά που παίζει σε έργο του Γάλλου συγγραφέα. Και αυτή τη φορά, στο ρόλο του δήθεν αθώου, δήθεν αδικημένου και κερατωμένου Μαρζαβέλ, έχοντας ένα μαξιλάρι στην κοιλιά του για να δείξει όχι μόνο την ηλικία αλλά και τη μαλθακότητα της τάξης του αποδίδει με χιούμορ και άνεση τον ρόλο του. Αλλά κανείς δεν υστέρησε σ’ αυτή την παράσταση: η Αλκηστις Πουλοπούλου ως Ερμάνς είχε μπρίο, τσαχπινιά και πονηριά, ο Αγγελος Παπαδημητρίου γοητευτικός ως η προηγούμενη γενιά του εραστή (στον ίδιο σύζυγο -ένα από τα βασικά στοιχεία της ιστορίας), ο Χρήστος Λούλης ως Ερνέστος, ο εραστής, απατεωνάκος, που προσπαθεί να την βγάλει όσο το δυνατόν πιο εύκολα αλλά αντιμετωπίζει τα πιο δύσκολα, ο Λαέρτης Μαλκόστης ως Αλσατός υπηρέτης απολαυστικός σε έναν τελείως διαφορετικό ρόλο που δείχνει το εύρος των δυνατοτήτων στις ερμηνείες του, η Ιωάννα Κολλιοπούλου έκπληξη στον πρώτο της, κατά δήλωσή της, κωμικό ρόλο και η Λένα Παπαληγούρα έμπειρη, σίγουρη, ακραία αστεία χωρίς ακραίες κινήσεις, στον διπλό ρόλο της υπηρέτριας, απέδειξε, για μία ακόμη φορά τις τεράστιες δυνατότητές της και το πόσο της πάει η κωμωδία.
Τα Πλην (-)
- Η διάρκεια, ο ρυθμός. Θα μπορούσε σίγουρα να έχει λίγο μικρότερη διάρκεια η όλη παράσταση, θα μπορούσε να έχει δουλευτεί κάπως περισσότερο ο ρυθμός (βασικό στοιχείο τέτοιων παραστάσεων), αλλά είδαμε την πρεμιέρα και όλα αυτά δουλεύονται και λυαίονται πάντα στη συνέχεια. Επίσης θα μπορούσε να υπάρχει ένα μικρό διάλειμμα μεταξύ δεύτερου και τρίτου μέρους.
- Κάποιες σκηνικές αστοχίες. Υπήρχαν κάποια παραπάνω φορτώματα (όπως στο τρίτο μέρος το στρώσιμο με αληθινά κλαδιά δέντρων του δαπέδου της σκηνής, το οποίο μας διαβεβαίωσαν ότι θα διορθωθεί πολύ σύντομα), που δεν βοηθούσαν τη ροή της παράστασης. Για την ακρίβεια μετέφεραν ένα μικρό άγχος στους θεατές και δεν πρόσθεταν κάτι. Και η αλήθεια είναι ότι διακρίναμε κάποιες αμηχανίες (μικρές και αποσπασματικές) σε κάποιους ηθοποιούς ως προς τη ροή και τον ρυθμό της παράστασης. Αλλά είπαμε, ήταν η πρώτη και αυτά διορθώνονται στην πορεία.
- Ηταν αναμφιβόλως μια καλοσχεδιασμένη, καλοστημένη, καλοδουλεμένη παράσταση, που δημιουργεί το απαιτούμενο ευφρόσυνο αίσθημα στο κοινό και ταυτοχρόνως το καλεί να σκεφτεί τις υπόγειες διαδρομές και συμπεριφορές (των ηρώων και όσων μας θυμίζουν), σχολιάζοντας θαυμάσια (όσο και υπαινικτικά) τη διαχρονική δηθενιά και επιτήδευση κάθε μορφής. Μια παράσταση που μπορεί να προτείνει κανείς χωρίς ενδοιασμούς, γιατί το κοινό θα περάσει καλά.
