Keep Watching

Όταν τα χρυσά αγαλματάκια «βάφτηκαν» μαύρα…

Το χρονικό βραβεύσεων έγχρωμων καλλιτεχνών σε όλες τις βασικές κατηγορίες της Αμερικανικής Ακαδημίας των Όσκαρ από το 1940 μέχρι και σήμερα.Στέλλα Χαραμή

15.02.2017

Από την εποχή που η διάκριση ενός Όσκαρ σηματοδοτούσε ένα θηριώδες βήμα για τα ανθρώπινα δικαιώματα των μαύρων στην Αμερική των φυλετικών διακρίσεων, μέχρι σήμερα 76 χρόνια και πολλές απονομές αργότερα, χαρτογραφούμε όλες τις φορτισμένες στιγμές όπου Αφροαμερικανοί ηθοποιοί, παραγωγοί, σεναριογράφοι, συνθέτες και τραγουδιστές τιμώνταν με βραβείο Όσκαρ.

Λίστα που, όπως όλα δείχνουν, θα αυξηθεί σημαντικά, κρίνοντας από τις 15 υποψηφιότητες έγχρωμων δημιουργών σε όλες τις βασικές κατηγορίες του θεσμού. Το πόσα ακριβώς αγαλματάκια θα καταλήξουν σε χέρια έγχρωμων καλλιτεχνών θα του δούμε την Κυριακή 26 Φεβρουαρίου στην COSMOTE TV στην αποκλειστική live μετάδοση της 89ης απονομής των βραβείων Όσκαρ.

Μέχρι τότε μπορούμε ν’ απολαύσουμε οσκαρικές ταινίες και αφιερώματα στα κανάλια COSMOTE CINEMA 1HD και COSMOTE CINEMA 2HD.

Hattie MacDaniel, 1940

Στα 1940, αφήνοντας πίσω της υποψηφιότητες σαν της Ολίβια ΝτεΧάβιλαντ και της Τζεραλντίν Φίτζεραλντ, η Χάτι ΜακΝτάνιελ γίνεται η πρώτη αφρο-αμερικανίδα στην ιστορία που κερδίζει Όσκαρ. Η εμφάνιση της στο ρόλο της Μάμι, μιας μαύρης σκλάβας στο πολυβραβευμένο έπος «Όσα παίρνει ο άνεμος», για την οποία απέσπασε Οσκαρ Β΄ Γυναικείου Ρόλου, ήταν ένα ορόσημο στην παγκόσμια κινηματογραφική ιστορία. Κόρη δυο πρώην σκλάβων, η ίδια αισθάνθηκε τρομερά δικαιωμένη και στον βαθιά φορτισμένο λόγο της ευχήθηκε «να είμαι για πάντα ένα σημείο αναφοράς της φυλής μου και της κινηματογραφικής βιομηχανίας». Σημειωτέον πως η βράβευση της έγινε σ’ ένα ξενοδοχείο όπου εφάρμοζε τον τρέχοντα, τότε, νόμο των φυλετικών διαχωρισμών.

Sidney Poitier, 1964

Όταν ο 37χρονος Πουατιέ παραλάμβανε το Όσκαρ Α΄ Ανδρικού ρόλου από τα χέρια της Ανν Μπάνκροφτ για την ερμηνεία του στο φιλμ «Λευκοί Άγγελοι, Μαύροι Άγγελοι» (Lilies on the field) γνώριζε πολύ καλά πως γραφόταν ιστορία. Η λακωνική φράση του «ήταν μεγάλο το ταξίδι μέχρι αυτή τη στιγμή» σηματοδότησε επίσης και μια ακόμα δυναμική στιγμή καθώς ο Σίντνεϊ Πουατιέ ήταν (και παραμένει) ο νεότερος έγχρωμος νικητής στην κατηγορία του Α’ Ανδρικού ρόλου. Πέντε χρόνια νωρίτερα, είχε βρεθεί ξανά στην πεντάδα των υποψηφίων στο επίσης αντιρατσιστικό φιλμ «Οταν σπάσαμε τις αλυσίδες» του Στάνλεϊ Κρέιμερ.

Isaac Hayes, 1972

Το εμβληματικό funky, blues, disco σάουντρακ της cult αστυνομικής περιπέτειας «Saft», έφερε τον Αϊσακ Χέιζ, τρίτο (σε χρονολογική σειρά) στη λίστα των έγχρωμων καλλιτεχνών που κέρδιζαν Όσκαρ. Όσκαρ Τραγουδιού για τον Χέιζ λοιπόν, γιο ενός φτωχού γεωργού σιτηρών από το Τενεσί.

Louis Gosset Jr, 1983

Άλλη μια πρωτιά κατοχυρωνόταν στην δεκαετία του ’80 όταν ο Λούις Γκόσετ Τζούνιορ βραβευόταν με Οσκαρ Β΄ Ανδρικού ρόλου για την εμφάνιση του σ’ ένα από τα hit της εποχής, το «Ιπτάμενος και Τζέντλεμαν» (An officer and a gentleman) ταινία που αποθέωσε τη γοητεία του Ρίτσαρντ Γκιρ.

Irene Cara, 1984

Μπορεί το όνομα της να χάνεται στο star system της πιο γκλίτερ δεκαετίας που πέρασε ποτέ, αλλά το τραγούδι με το οποίο η Ιρένε Κάρα κέρδισε το Όσκαρ τραγουδιού εξακολουθεί να χορεύεται σε ρετρό και disco nights. «Flashdance – What a feeling» από την ομώνυμη ταινία που ακολουθούσε την παράδοση του τηλεοπτικού «Fame» με ήρωες φιλόδοξους χορευτές που κυνηγούσαν τα όνειρα τους στην ανταγωνιστική αμερικανική αγορά.

Prince, 1985

Το κινηματογραφικό ντεμπούτο του Prince στην, σχεδόν αυτοβιογραφική ταινία του, «Purple rain» συνοδευόταν από ένα score υψηλών αξιώσεων που όχι μόνο κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερης Μουσικής αλλά ανέδειξε σε super hit και το ομώνυμο τραγούδι – ένα από τα μνημεία της ποπ κουλτούρας. Η οσκαρική βράβευση ήταν πάντοτε μια μεγάλη έκπληξη για τον αδικοχαμένο Prince που «δεν μπορούσε να την φανταστεί ούτε στα πιο μεγάλα όνειρα του».

Stevie Wonder, 1985

Μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του «τυφλού θρύλου», το «I just called to say i love you» είχε προηγουμένως βραβευτεί από την Ακαδημία με Οσκαρ Τραγουδιού καθώς ακούστηκε στη ρομαντική κομεντί «Η γυναικάρα με τα κόκκινα» (Woman in Red) του Τζιν Γουάιλντερ, νικώντας κι άλλες μεγάλες επιτυχίες της εποχής όπως το «Against all odds» του Φιλ Κόλινς αλλά και τα ομώνυμα τραγούδια των φιλμ «Ghostbusters» και «Footloose».

Lionel Richie, 1986

Ο Μιχαήλ Μπαρίνσκικοφ αυτοβιογραφείται – με λίγη χολυγουντιανή μυθοπλασία – αναφορικά με την «απόδραση» του ως κορυφαίος χορευτής από την Σοβιετική Ένωση και ο Λάιονελ Ρίτσι τραγουδάει «Say You, say me». Το Όσκαρ πάει στον δεύτερο για το Καλύτερο Τραγούδι – το μοναδικό Οσκαρ που απέσπασαν οι «Λευκές Νύχτες» (White nights).

Herbie Hancock, 1987

Η βιογραφία του θρύλου της τζαζ Λέστερ Γιανγκ στο «Μεσάνυχτα και κάτι» (Round midnight) είχε κι ένα εφάμιλλο soundtrack από τον Χέρμπι Χάνκοκ, που κατάφερε να αφήσει πίσω του θρυλικούς συνυποψηφίους όπως τον Ενιο Μορικόνε και τον Λέοναρντ Ρόουζμαν.

Denzel Washington, 1990 & 2002

Ο μοναδικός, τουλάχιστον για την ώρα, αφρο-αμερικανός ηθοποιός που έχει όλο το «σετ» των Οσκαρ σε κάποια προθήκη του σπιτιού του. Νικητής στην Β΄ καλύτερη ανδρική ερμηνεία στο πολεμικό «Glory» – φόρος τιμής στους μαύρους πολεμιστές του Αμερικανικού Εμφύλιου – και στην Α΄ καλύτερη ανδρική ερμηνεία στην αστυνομική περιπέτεια «Ημέρα εκπαίδευσης» (Training day). Η δεύτερη βράβευση του συνέπεσε με αυτήν της Χάλε Μπέρι, ως της πρώτης γυναίκας που κέρδιζε Οσκαρ Α΄ Γυναικείου Ρόλου.

Whoopi Goldberg, 1991

Ήταν η δεύτερη φορά που κέρδιζε υποψηφιότητα για την ερμηνεία της στην κατηγορία του Β΄ Γυναικείου Ρόλου μα η πρώτη που βραβευόταν γι’ αυτήν. Η Γούπι Γκόλντμπεργκ πραγματοποιούσε το «παιδικό της όνειρο» χάρη στην ερμηνεία της στο ρομαντικό φιλμ φαντασίας «Αόρατος εραστής» (The ghost), ως συμπρωταγωνίστρια του Πάτρικ Σουέιζι.

Cuba Gooding Jr., 1997

Όποιος δεν θυμάται τον παραληρηματικό του λόγο αγάπης του Κιούμπα Γκούντινγκ Τζούνιορ ξεχνάει μια από τις πιο, επεισοδιακά, ευχάριστες στιγμές βραβεύσεων της τελευταίας εικοσαετίας. Β΄ Ανδρικός ρόλος για το φιλμ «Τζέρι ΜακΓουάιρ» δίπλα στον επίσης υποψήφιο για την ίδια ταινία, Τομ Κρουζ.

Halle Berry, 2002

Το Οσκαρ Α΄ Γυναικείου ρόλου της Χάλε Μπέρι έμελε κι αυτό να γραφτεί με χρυσά γράμματα αφού ήταν το πρώτο στην ιστορία του θεσμού που αποδιδόταν σε αφροαμερικανίδα πρωταγωνίστρια. Τιμήθηκε για την ερμηνεία της στον «Χορό των τεράτων» (Monsters Ball) του Σπάικ Λι, γεγονός που η ίδια περιέγραψε ως μια «στιγμή πολύ μεγαλύτερη από μένα» και αφιέρωσε το Οσκαρ «σε κάθε άφοβη, ανώνυμη έγχρωμη γυναίκα που τώρα έχει μια ευκαιρία γιατί ο δρόμος άνοιξε».

Jamie Foxx, 2005

Αφιερώνοντας το Οσκαρ στον πρώτο αφρο-αμερικανό άνδρα νικητή του θεσμού, το Σίντνεϊ Πουατιέ, ο Τζέιμ Φοξ τιμήθηκε με το Οσκαρ Α’ Ανδρικού ρόλου ενσαρκώνοντας μοναδικά το θρύλο των blues Ρέι Τσαρλς στο «Ray». Αξιοσημείωτο δε, πως ο Φοξ ήταν υποψήφιος την ίδια χρονιά και στην κατηγορία του Β΄ Ανδρικού ρόλου.

Morgan Freeman, 2005

Τέσσερις υποψηφιότητες μετά, μια από τις σημαντικότερες φιγούρες στο χώρο των Αφροαμερικανών ηθοποιών, ο βετεράνος Μόργκαν Φρίμαν απέσπασε το πρώτο του Οσκαρ, στην κατηγορία του Β΄ Ανδρικού ρόλου, για την ερμηνεία του ως προπονητής στο «Million dollar baby» του Κλιντ Ιστγουντ.

Three 6 Mafia, 2006

Οι ράπερς από το Μέμφις δεν έκρυψαν την έκπληξη και τον ενθουσιασμό τους όταν παρέλαβαν το βραβείο Τραγουδιού «It’s hard outthere for a pimp» που επένδυσε μουσικά το «Hustle and flow»· ταινία – φαβορί στην κατηγορία του Οσκαρ Α΄ Ανδρικού ρόλου για τον Τέρενς Χάουαρντ.

Forest Whitaker, 2007

Η καθηλωτική του ερμηνεία ως ο Πρόεδρος της Ουγκάντα Ιντι Αμίν στον «Τελευταίο βασιλιά της Σκωτίας» (Last King of Scotland) εκτόπισε συνυποψηφίους σαν τον Πίτερ Ο’Τουλ και το Λεονάρντο ΝτιΚάπριο· αναδεικνύοντας, όπως ο ίδιος αυτοσυστήθηκε, «ένα αγόρι από τις φτωχογειτονιές του Νότιου Λος Άντζελες που αφοσιώθηκε στα όνειρα του».

Jennifer Hudson, 2007

Συστήθηκε στο αμερικανικό κοινό ως υποψήφια σε talent show και βρέθηκε στα 25 της χρόνια να παραλαμβάνει το Όσκαρ Β’ Γυναικείου ρόλου για την πρώτη της κινηματογραφική εμφάνιση στην ταινία «Dream Girls». Πρωταγωνίστρια της ήταν η Μπιγιονσέ ερμηνεύοντας της Νταϊάνα Ρος και το δρόμο της προς τη δόξα μαζί με τις Supremes.

Geoffrey Fletcher, 2010

Έξι αγαλματάκια για το «Precious», μεταξύ των οποίων το Όσκαρ της καλύτερης ταινίας της χρονιάς και ο Τζέφρι Φλέτσερ, υπεύθυνος για τη διασκευή σεναρίου (βασίστηκε στη νουβέλα «Push») ήταν ένας από τους νικητές τους. Την ίδια ώρα γινόταν και ο πρώτος αφροαμερικανός που διακρινόταν σε αυτή την κατηγορία.

Mo’Nique, 2010

Εκτοπίζοντας διάσημες συνυποψήφιες της, όπως η Πενέλοπε Κρουζ και η Μάτζι Τζίλενχαλ η Μονίκ στέφθηκε νικήτρια στην κατηγορία του Β΄ Γυναικείου ρόλου για το φιλμ «Precious» του Λι Ντάνιελς.

Octavia Spencer, 2012

Το μεγάλο σουξέ της «Υπηρέτριας» (The Help) για τη, χωρίς δικαιώματα, ζωή των έγχρωμων οικονόμων στην Αμερική των 60s ανάδειξε στο κομμάτι των ερμηνειών την Οκτάβια Σπένσερ στην κατηγορία του Β΄ Γυναικείου Ρόλου. Η βασική πρωταγωνίστρια Βαϊόλα Ντέιβις αρκέστηκε μόνο στο να δει το όνομα της ανάμεσα στις υποψήφιες για τον Α΄ Γυναικείο ρόλο.

Steve McQeen, 2014

Μπορεί να έχασε το Όσκαρ για την Καλύτερη σκηνοθεσία της χρονιάς – εξαιτίας στον Αλφόνσο Κουαρόν και το «Gravity» – ωστόσο ο Στιβ ΜακΚουίν έγινε ο πρώτος έγχρωμος παραγωγός που κέρδιζε Όσκαρ στην ιστορία του θεσμού. Το συνταρακτικό «12 χρόνια σκλάβος» αποζημίωσε τον ΜακΚουίν, ο οποίος αφιέρωσε το βραβείο «στα 21 εκατομμύρια ανθρώπων που υποφέρουν τη σκλαβιά σήμερα όπως και οι πρόγονοι του».

Lupita Nyong’o, 2014

«Δεν μπορώ να ξεχάσω ότι αυτή η μεγάλη χαρά στη ζωή μου οφείλεται στον πόνο ζωής κάποιου άλλου». Με αυτά τα λόγια η Λουπίτα Νόγκο υποδέχθηκε την ανάδειξη της σε νικήτρια για το Όσκαρ Β΄ Γυναικείου ρόλου στο «12 χρόνια σκλάβος», τη μεταφορά της βιογραφίας του Σόλομον Νόρθαπ. Ήταν η πρώτη – και νικηφόρα όπως αποδείχθηκε – υποψηφιότητα της Νόγκο.

John Ridley, 2014

Η αυτοβιογραφία του Σόλομον Νόρθαπ, του ανθρώπου που έγινε υπόδειγμα και σύμβολο του αγώνα για ανεξαρτησία των Αφροαμερικανών στην Αμερική του 1850, έγινε κινηματογραφικό σενάριο χάρη στον Τζον Ρίντλεϊ, ο οποίος και τιμήθηκε με το Όσκαρ Διασκευής Σεναρίου, το τρίτο της συλλογής του «12 χρόνια Σκλάβος».

Common and John Legend, 2015

Επεκτείνοντας τη μακρά λίστα των έγχρωμων τραγουδιστών που κερδίζουν Όσκαρ ο Τζον Λέτζεντ και ο Κόμον διακρίθηκαν στην κατηγορία του Καλύτερου Τραγουδιού με το «Glory». Ήταν το βασικό τραγούδι της ταινίας «Selma», η καταγραφή ενός λιγότερο προβεβλημένου επεισοδίου στον αγώνα του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ για τα δικαιώματα των μαύρων.