Θεατής: Ο Παπαγάλλος μου στο θέατρο Σφενδόνη

Μόλις το 2013 κυκλοφόρησε από τη Βουλή των Ελλήνων ένα σπάνιο χειρόγραφο της Σοφίας Τρικούπη, αδερφής του Χαρίλαου Τρικούπη. Ο Παπαγάλλος είναι ένα ολιγοσέλιδο διήγημα -κατά το ορθότερο αναμνηστικές σκέψεις- στις σελίδες του οποίου εκφράζεται η συντριβή για την απώλεια ενός πουλιού, που είχε άρρηκτη σχέση με την ηρωίδα, με συναισθήματα που απορρέουν και από την νωπή απώλεια του αδερφού της αλλά και εικόνες της πολιτικής ζωής του 19ου αιώνα.

Η παράσταση

Όταν η πραγματικότητα πρέπει να γίνει “τέχνη”, γεγονός που προϋποθέτει φαντασία, χρειάζεται μεράκι και μαεστρία για να μην παραπέμπει σε κάτι κατασκευασμένο. Η Άννα Κοκκίνου, χρόνια τώρα, έχει αποδείξει έμπρακτα ότι διαθέτει περίσσια και από τα δύο.

Κάθε της δουλειά, βασισμένη κυρίως στην ιστορία ή πρόσωπα ιστορικά, είναι ιδωμένη με πρωτοτυπία και ιδιότυπη πρωτοβουλία. Έτσι και με τη φετινή της επιλογή ακολούθησε γνωστά κατατόπια, οικεία στο κοινό της, μια παράσταση-μονόλογο με αναπαραστατική απαγγελία ενός άγνωστου και σπάνιου κειμένου.

Χωρίς να λοξοδρομήσει διόλου από τη βάση, το κείμενο -κειμήλιο για την περίπτωση-, κατάφερε να δημιουργήσει εκ νέου μια δουλειά με εμφανή τον δημιουργικό της χαρακτήρα και να αναδείξει πέρα από τον λόγο και την σπάνια ποιότητα που διέθετε η ηρωίδα της. Δεν την ενέταξε ως ένα ακόμη πρόσωπο στην ιστορική μνήμη, αλλά συνέθεσε έναν αληθή κόσμο, τον κόσμο της Σοφίας, μέσα στον οποίο πραγματώνεται το ποιόν της ηρωίδας.

Ένα λοιπόν κείμενο για την απώλεια μεταμορφώθηκε σε μια λεπτεπίλεπτη παράσταση μέσα στην οποία καθρεφτίζεται το πορτρέτο της ηρωίδας και ακόμα περισσότερο εκείνο του αδερφού της. Εκεί μέσα οι δύο μεγάλες απώλειες, του πουλιού αλλά και του αδελφού, γίνονται μια, κράμα μνήμης, θλίψης και αναζήτησης. Ο παπαγάλος λειτουργεί απελευθερωτικά μέσα στο αυστηρό πλαίσιο που ζει. Είναι η χαρά της ζωής, μια πλευρά που η Σοφία συγκράτησε στα ενδότερα λόγω των περιστάσεων αλλά ουδέποτε φαίνεται να απαρνήθηκε.

Τα δύο παιδιά -μικρά παπαγαλάκια- που πλαισιώνουν σε στιγμές την στέρεα, σαν πορσελάνινη κούκλα, Σοφία (Άννα Κοκκίνου) εκφράζουν αυτήν την allegro εκδοχή της που απέχει από τα συμβατικά, μετατρέποντας τον παπαγάλο σε εύρημα – αποκτά ακόμα και ανθρώπινη λαλιά για να ενημερώσει για την άφιξη του Τρικούπη- που βγάζει και εκείνη από το δικό της “κλουβί” για να πετάξει, έστω και για λίγο, προς την ελευθερία, την απεραντοσύνη του ουρανού, εκεί που τα μέτρα και τα όρια εκλείπουν. Αλλά και η πολιτική ανασκόπηση έχει θέση, καθώς στην εκτενή αναφορά για τον αδερφό καταγράφεται και η αντιμετώπισή του από τους πολιτικούς πρωταγωνιστές της εποχής.

Η ίδια η Κοκκίνου χωρίς εξάρσεις, με ακριβολογία και μετρημένο συναισθηματισμό, ακίνητη σχεδόν σε όλη τη διάρκεια -ο περιορισμός αυτός έχει διττό αντίκτυπο καθώς συμβολίζει επιτυχώς την τυπική αυστηρότητα της ηρωίδας, αφήνει όμως λόγω της επαναληπτικότητας και του συνδυασμού με τον μονόλογο σημάδια μονοτονίας- , με έμφαση στις συσπάσεις του προσώπου και τα ραγίσματα στη φωνή -σε αυτά τα δύο διακρίνει κανείς όλη την υποβόσκουσα δραματική ένταση και τις διακυμάνσεις-, πείθει και κερδίζει με το σπαθί της στο ρίσκο αυτής της δραματοποίησης.

Στα συν της παράστασης λογίζονται τα κοστούμια (εποχής) και η μουσική επένδυση.