Πρώτη φορά στο Φεστιβάλ – Οι σκηνοθέτες κάνουν τις συστάσεις πριν κάνουν το ντεμπούτο τους

Ιώ Βουλγαράκη – Πρώτη φορά στο Μικρό Θέατρο της Επιδαύρου

_{credit/Κική Παπαδοπούλου}

Πέντε χρόνια πριν σχημάτιζε την ομάδα των «Πυρ» μαζί τον Αργύρη Ξάφη και τη Δέσποινα Κούρτη, στους κόλπους της οποίας έχει υπογράψει τις τρεις από τις έξι (μέχρι σήμερα) σκηνοθεσίες της. Η ρωσοτραφής σκηνοθέτις – αριστούχος του περίφημου Gitis της Μόσχας – θα έπιανε δουλειά στην Αθήνα το 2013 παρουσιάζοντας το «Γλέντι της Πανούκλας» του Αλεξάντερ Πούσκιν στο «Βυρσοδεψείο» με αποκορύφωμα της δουλειάς της (εντός Ελλάδος) τη «Μισαλλοδοξία» στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και (εκτός Ελλάδος) το «KassandER» του Δημήτρη Δημητριάδη για το Ινστιτούτο Γκροτόφσκι. Το καλοκαίρι του 2014 έκανε το ντεμπούτο της στο Φεστιβάλ Αθηνών με τους «Ληστές» του Σίλερ ενώ φέτος επιχειρεί στην Επίδαυρο – και πάλι με τους «Πυρ» – με την «Αφιξη» (7 και 8 Ιουλίου), μια παράσταση που εφορμά από τη ραψωδία της «Μνηστηροφονίας» στην ομηρική «Οδύσσεια».

Στράφηκε στη σκηνοθεσία γιατί:

Εγώ είπα «θα κάνω θέατρο» – έτσι ακριβώς το είπα στους γονείς μου- στα εφτά μου χρόνια και έκτοτε δεν το αμφισβήτησα ποτέ. Υπήρξα όμως αρκετά δυστυχής και καταπιεσμένη ως ηθοποιός κατά την διάρκεια των πρώτων μου σπουδών, εδώ στο Εθνικό, πριν φύγω για τη Μόσχα. Θα μπορούσα να δώσω στην καταπίεση αυτή βέβαια πολλές ερμηνείες, που αφορούν την ίδια την σπουδή, αλλά τελικά το πιο σημαντικό είναι πως δεν είμαι ηθοποιός. Αντίθετα, αγαπώ να οδηγώ τους ηθοποιούς σε μία εξομολόγηση που προσπαθώ κάθε φορά να τολμήσω, αυτό νομίζω κάνω σκηνοθετώντας. Και για να γίνει αυτό, είναι ανάγκη να εκτίθεμαι σ’ αυτούς όσο γενναία εκτίθενται έπειτα εκείνοι στο κοινό.

Η πιο δυνατή ανάμνηση από την πρώτη της σκηνοθετική δουλειά:

Η πρώτη μου δουλειά ήταν και η πρώτη δουλειά των ΠΥΡ, το «Γλέντι στον καιρό της πανούκλας». Αυτή η δουλειά συνέβη μέσα από άπειρα εμπόδια που ξεπεράστηκαν χωρίς να μας διαλύσουν και χωρίς να μας στοιχίσουν καλλιτεχνικά επειδή όλοι όσοι δουλέψαμε, μηδενός εξαιρουμένου, ήμασταν μια πανίσχυρη ένωση. Το μεσημέρι πριν την πρεμιέρα άνοιξαν οι ουρανοί και το θέατρο πλημμύρισε. Θυμάμαι να σκέφτομαι πως δεν θα παίξουμε, θυμάμαι ύστερα να μαζεύουμε τα νερά και να στεγνώνουμε το σκηνικό με μια άγρια λαχτάρα να τα καταφέρουμε και όλο αυτό να είναι τελικά το ίδιο το θέμα της παράστασης: Υπέρβαση.

Αντιμετωπίζει σκηνοθετικά την «Αφιξη»:

Παντελής Δεντάκης – Πρώτη φορά στο Μικρό Θέατρο της Επιδαύρου

_{credit/Δομνίκη Μητροπούλου}

Με 17χρονη σκηνοθετική δραστηριότητα και 19 σκηνοθεσίες στο ενεργητικό του είναι μάλλον οξύμωρο που του χρεώνεται τώρα η “ταμπέλα” του πρωτάρη. Ήταν το μακρινό 2000 όταν δοκίμασε για πρώτη φορά τις δυνάμεις του στο κείμενο του Νίκου Καμτσή «Through the dragons country» στο θέατρο «Τόπος αλλού» για να ακολουθήσουν σειρά παραγωγών (τόσο στο παιδικό όσο και στο θέατρο ενηλίκων) με βασική του στέγη το Θέατρο του Νέου Κόσμου – και με πιο πολυσυζητημένη του σκηνοθεσία το «Μουνή» της Λένας Κιτσοπούλου πριν από τέσσερα χρόνια. Ο Παντελής Δεντάκης κάνει φέτος την πρώτη του εμφάνιση συνολικά στη διοργάνωση του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου αναλαμβάνοντας να παρουσιάσει τον «Κύκλωπα» του Ευριπίδη (21 και 22 Ιουλίου). Του αμιγώς γυναικείου θιάσου ηγείται η Στεφανία Γουλιώτη.

Στράφηκε στη σκηνοθεσία γιατί:

Μάλλον γιατί μου προσφέρει μια πιο ολοκληρωμένη αίσθηση ή… ψευδαίσθηση δημιουργίας.

Η πιο δυνατή ανάμνηση από την πρώτη του σκηνοθετική δουλειά:

Ήμουν τόσο χαρούμενος δεν με απασχολούσε αν θα αρέσει ή όχι. (χαχα!)

Αντιμετωπίζει σκηνοθετικά τον «Κύκλωπα»:

Κατερίνα Ευαγγελάτου – Πρώτη φορά στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου

Από τις εμπειρότερες και ολοένα εξελισσόμενες περιπτώσεις σκηνοθετών που συνδέονται συνάμα με το σκηνοθετικό ντεμπούτο στη διοργάνωση του Φεστιβάλ, η Κατερίνα Ευαγγελάτου – κόρη του Σπύρου Ευαγγελάτου και της Λήδας Τασοπούλου – μετράει τουλάχιστον 15 παραστάσεις μικρότερης ή μεγαλύτερης κλίμακας με μεγάλους οργανισμούς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Συστήνεται σκηνοθετικά το 2006 κατά την πρώτη φάση δράσης της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού θεάτρου κι εκεί επιστρέφει τώρα με μια ακόμα πρωτιά: Την παρθενική σκηνοθεσία της στο αργολικό θέατρο με την «Αλκηστη» (17 και 18 Ιουλίου) του Ευριπίδη. Το εξαιρετικά παραγωγικό μεσοδιάστημα επιφύλασσε για εκείνην παραστάσεις τόσο πάνω στο σύγχρονο όσο και στο κλασιό δραματολόγιο όπως ο «Χρυσός δράκος» (Εθνικό θέατρο, 2010), «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν» (Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, 2013), «Τα παραμύθια του Χόφμαν» (Κρατική Όπερα της Περμ, 2015).

Στράφηκε στη σκηνοθεσία γιατί:

Γιατί μου αρέσει να φτιάχνω έναν κόσμο ολόκληρο.

Η πιο δυνατή ανάμνηση από την πρώτη της σκηνοθετική δουλειά:

Η απόλαυση των προβών με δημιουργικούς, ακούραστους ηθοποιούς.

Αντιμετωπίζει σκηνοθετικά την «Αλκηστη»:

Αρης Μπινιάρης – Πρώτη φορά στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου

_{credit/ Κική Παπαδοπούλου}

Από το 1999 και για οκτώ χρόνια εργάζεται ως περφόρμερ και ηθοποιός του θεάτρου δρόμου για να κάνει την πρώτη του εμφάνιση σε επαγγελματική παράσταση στον «Μεγαλέξανδρο και τον καταραμένο δράκο» σε σκηνοθεσία Δήμου Αβδελιώδη. Είναι 2006. Ο ‘Αρης Μπινιάρης δεν θ’ αργήσει και η δική του πρώτη σκηνοθεσία πάνω στην «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, παράσταση που θα διαδεχθεί μια ακόμα μελέτη του στο αρχαίο δράμα – οι «Βάκχες» του Ευριπίδη. Διόλου τυχαίο λοιπόν, που παίρνει το βάπτισμα στο φετινό Φεστιβάλ Επιδαύρου με ελληνική τραγωδία. Αυτή τη φορά ανεβάζει για λογαριασμό του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου τους «Πέρσες» (11 και 12 Αυγούστου) του Αισχύλου με την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη στο ρόλο της Ατοσσας και το Νίκο Ψαρρά ως Δαρείο. Παρόλα αυτά, το αθηναϊκό κοινό τον γνωρίζει με μια ακολουθία παραστάσεων όπου η θεατρική αφήγηση σμίγει με τη ροκ συναυλία χάρη στο «Θείο τραγί» (2011, Bios) και «Το ’21» (2015, Φεστιβάλ Αθηνών).

Στράφηκε στη σκηνοθεσία γιατί:

Η σκηνοθεσία ξεκινά ταυτόχρονα με την απόφασή μου να ασχοληθώ με το θέατρο και ως ηθοποιός. Η δημιουργία μιας παράστασης είναι για μένα ένα ταξίδι αυτογνωσίας.

Η πιο δυνατή ανάμνηση από την πρώτη του σκηνοθετική δουλειά:

Η πιο δυνατή ανάμνηση δεν έρχεται από την πρώτη μου σκηνοθετική δουλειά. Είναι τον Ιούλιο του ’15 που παίζαμε το «’21» στο Φεστιβάλ Αθηνών την προηγούμενη του δημοψηφίσματος. Οι Γερμανοί μας είχαν κλείσει τις τράπεζες και εμείς αφηγούμασταν για τους εξοδίτες του Μεσολογγίου που έφτασαν να τρώνε γάτες για να μην παραδοθούν.

Αντιμετωπίζει σκηνοθετικά τους «Πέρσες»:

Μαρία Πανουργιά – Πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Αθηνών

_{credit/Δημήτρης Κοιλαλούς}

Το βιογραφικό της στη σκηνοθεσία είναι εξαιρετικά σύντομο, περιλαμβάνοντας μόλις δύο παραστάσεις. Κι αυτό επειδή η σκηνοθεσία προέκυψε, μάλλον, κατ’ ανάγκη στη ζωή της Μαρίας Πανουργιά. Το 2013 αποφασίζει να παραστήσει το υλικό ενός πολύτιμου ημερολογίου στο «Μινιόν, μια χριστουγεννιάτικη ιστορία», παράσταση που ανεβαίνει στο Bios. Τρία χρόνια μετά, συμμετέχει στην επανεκκίνηση της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου με το έργο του Μπουλγκάκοφ «Μαιτρ και Μαργαρίτα». Φέτος, κάνει την επίσημη πρώτη της στην Πειραιώς 260 με το τελευταίο διήγημα του αυστριακού Γιόζεφ Ροτ «Ο θρύλος του άγιου πότη» (27 – 29 Ιουνίου, Πειραιώς 260, Κτήριο Ε) σε διασκευή του Ευθύμη Φιλίππου.

Στράφηκε στη σκηνοθεσία γιατί:

Η αφορμή ήταν ένα ημερολόγιο που είχε βρεθεί στα σκουπίδια και το είχε δημοσιεύσει το λογοτεχνικό περιοδικό «Πλανόδιον». Το κείμενο αυτό γραμμένο από ένα άγνωστο άνδρα μου έκανε βαθιά εντύπωση. Για χρόνια μιλούσα σε φίλους σκηνοθέτες με ενθουσιασμό γι’ αυτό με την προοπτική μιας παράστασης. Κανείς όμως δεν ενδιαφέρθηκε. Τελικά – και μετά από χρόνια – αποφάσισα να το σκηνοθετήσω εγώ με τον τίτλο «Μινιόν, μια χριστουγεννιάτικη ιστορία».

Η πιο δυνατή ανάμνηση από την πρώτη της σκηνοθετική δουλειά:

Η αγάπη και η βοήθεια που μου έδωσαν φίλοι και συνεργάτες.

Αντιμετωπίζει σκηνοθετικά το «Θρύλο του αγίου Καρτάκ»:

Ενκε Φεζολάρι – Πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Αθηνών

_{credit/Μαριλένα Σταφυλίδου}

Ως σκηνοθέτης γεννήθηκε κι ανδρώθηκε στα χρόνια της κρίσης. Πήρε το βάπτισμα το 2010 με την εμβληματική «Παρέλαση» της Λούλας Αναγνωστάκη στο Θέατρο του Νέου Κόσμου κι έκτοτε “επιμένει” στην ελληνική δραματουργία. Ωστόσο ως η σημαντικότερη, μέχρι σήμερα, δουλειά του εκτιμάται η σκηνοθεσία στο κλασικό κείμενο του Τσέχοφ «Πλατόνοφ» για το Cartel το χειμώνα του 2014. Εν τω μεταξύ, έχει εκπροσωπήσει την Πειραματική Σκηνή του Εθνικού θεάτρου στο Βερολίνο (Θέατρο Μαξίμ Γκόρκι) και συνάμα έχει προσκληθεί από το Εθνικό θέατρο της πατρίδας του, της Αλβανίας και την Πειραματική του Σκηνή για ν’ ανεβάσει «Αμλετ». Στα πάτρια εδάφη επιστρέφει, μ’ έναν τρόπο, και φέτος με το έργο της Ελβίρα Ντόνες «Ορκισμένη παρθένα» (13-14 Ιουλίου, Πειραιώς 260, Κτήριο Η)· για το φαινόμενο των γυναικών που ενδύονται τους άνδρες στη Βόρεια Αλβανία προκειμένου να επιβιώσουν. Θα είναι η πρώτη του εμφάνιση στο Φεστιβάλ Αθηνών, με πρωταγωνίστρια την Άντζελα Μπρούσκου.

Στράφηκε στη σκηνοθεσία γιατί:

Προέκυψε στη πορεία· δεν ξύπνησα ένα ωραίο πρωινό και σκέφτηκα να σκηνοθετήσω, μα ανέκαθεν από παιδί ήμουν αυτός που μάζευα τα παιδιά και τους αφηγούμουν ιστορίες. Αργότερα στη σχολή βρέθηκαν κάποιοι άνθρωποι που με οδήγησαν να στραφώ σε αυτό (η Ρούλα Πατεράκη με ενθάρρυνε) ενώ την ίδια ώρα υπήρχε ένα έδαφος που με καταπίεζε. Ήθελα να μιλήσω συνολικά για όλα αυτά που με έπνιγαν όχι μόνο σε προσωπικό επίπεδο αλλά σφαιρικά.

Η πιο δυνατή ανάμνηση από την πρώτη του σκηνοθετική δουλειά:

Όταν ήρθε μια φίλη της μητέρας μου από τα Τίρανα και χωρίς να καταλαβαίνει γρι ελληνικά μου είπε: «Αυτά τα αστέρια που προσπαθούσαν να ανασάνουν, είδα την ιστορία της χώρας μου, την δική τους και τις πληγές μας». Επίσης, η υποψηφιότητα της Βασιλικής Τρουφάκου για το Μερκούρη, ο Μάνος που εγχειρίστηκε και έπαιζε με πατερίτσες (και οι θεατές που πίστευαν ότι ήταν σκηνοθετικό τρικ) όταν τα παιδιά έπαιξαν την παράσταση στο σπίτι της Λούλας Αναγνωστάκη και φυσικά η μητέρα μου ως θεατής της παράστασης για δέκα φορές.

Αντιμετωπίζει σκηνοθετικά την «Ορκισμένη Παρθένα»:

Σοσιαλιστικός αλβανικός ρεαλισμός – αποδόμηση – τρυφερότητα και η απόλυτη ξενιτιά του ανθρώπου. Η παράσταση πατά στο τελετουργικό βαλκανικό θέατρο και στον απόλυτο ρεαλισμό. Πλανάται στην Αλβανία του Χότζα, στα άγρια βουνά, στο Κανούν (αλβανικό δίκαιο του 15ου αιώνα) και στην Δημοκρατία της Δύσης όπου ουσιαστικά η πολιτισμένη Ευρώπη και Αμερική βιάζουν την ανθρώπινη διάσταση.