Βιβλία στο… κομοδίνο: διακοπές με Έλληνες συγγραφείς

Πρώτη ενότητα σήμερα, μερικές προτάσεις Ελλήνων δημιουργών. Κείμενα κάθε είδους: αυτοβιογραφικά, διηγήματα, μυθιστορήματα, αφηγήματα μυστηρίου. Κάποιο ή κάποια θα ταιριάζουν στις δικές σας αναζητήσεις.

Αν σας αρέσουν τα αυτοβιογραφικά κείμενα και η αφήγηση προσωπικών αναμνήσεων και είστε παραλλήλως λάτρεις της λογοτεχνίας, το βιβλίο του βιβλιογράφου και κριτικού λογοτεχνίας Δημήτρη Δασκαλόπουλου «Τα χρόνια μου και τα χαρτιά μου» (εκδ. Πατάκης) θα είναι πολύ καλή παρέα. Στις σελίδες του δεν θα παρακολουθήσετε μόνο την προσωπική και λογοτεχνική πορεία του συγγραφέα. Θα συναντήσετε σημαντικές στιγμές, κοινωνικές και πολιτικές, που σημάδεψαν την Ελλάδα το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, θα συναντηθείτε με μεγάλους δημιουργούς αυτού του τόπου, που άφησαν το στίγμα τους στην πνευματική ζωή του τόπου. Ενα ξεχωριστό χρονικό με έμφαση στην ελληνική λογοτεχνική ζωή των τελευταίων εξήντα χρόνων.

Αν θέλετε να δείτε συγκεντρωμένα μερικά δείγματα ημερολογιακών γραφών μερικών από τους σημαντικότερους δημιουργούς αυτού του πλανήτη δεν έχετε παρά να επιλέξετε το βιβλίο της Κατερίνας Σχινά «Μυστικά του συρταριού – Η τέχνη και οι τεχνίτες της ημερολογιακής γραφής» (εκδ. Πατάκης). Στο βιβλίο ανθολογούνται εκατόν τριάντα ημερολογιογράφοι (συγγραφείς, μουσικοί, εικαστικοί καλλιτέχνες, στοχαστές και απλοί άνθρωποι, που έγραψαν στα ημερολόγιά τους τις μύχιες σκέψεις, ανησυχίες, ερωτήματα και μυστικά. Στην εποχή της δημόσιας εκμυστήρευσης μέσω των social media, η Κατερίνα Σχινά επιλέγει να αναδείξει την απολύτως ιδιωτική εκμυστήρευση «προτού τα όρια ανάμεσα στη δημόσια και στην ιδιωτική σφαίρα, στο μέσα και στο έξω, στο υποκείμενο και στο αντικείμενο γίνουν ρευστά και εναλλάξιμα».

Μια που βρισκόμαστε στο χώρο της αυτοβιογραφικής γραφής και των ημερολογιακών καταγραφών, ας σταθούμε και σε ένα επιστολικό μυθιστόρημα. Συγγραφέας ο Δημήτρης Φύσσας, τίτλος «Μουσείο Λαογραφίας» (Εκδόσεις της Εστίας). Η υπόθεση: τον Αύγουστο του 2015 ο τριανταπεντάχρονος (πρώην διάσημος) ζωγράφος Λέων, έχοντας στην τσέπη του μια γερή προκαταβολή για τον υπερμεγέθη πίνακα Ο μυστικός δείπνος του κοινοτισμού, εγκαταλείπει μια μεγάλη ελληνική πόλη και μια γυναίκα ονόματι Μάρθα, και αποσύρεται σ’ ένα άκρως πρωτόγονο χωριό της Πίνδου, όπου ετοιμάζει τις σπουδές για τα πρόσωπα του πίνακα της παραγγελίας: είκοσι τρεις ήρωες της διαχρονικής, παγκόσμιας Αριστεράς. Ο πίνακας, όταν ολοκληρωθεί, θα εκτεθεί για την επέτειο των 100 χρόνων της «Οκτωβριανής Επανάστασης». Από το χωριό αυτό στέλνει στη Μάρθα γράμματα που αναφέρονται στην κρίση της σχέσης τους, στις σπουδές που ζωγραφίζει, στο τζόγκινγκ και στην ειδυλλιακή ζωή του βουνίσιου χώρου – μέχρι που, αργά αργά, συνειδητοποιεί ότι κάτι δεν πάει καλά με τις γυναίκες στο χωριό…

Ενα δικό του χρονικό, όχι αυτοβιογραφικό, αλλά κυρίως ιστορικό και κοινωνιολογικό, για τον τόπο καταγωγής του, την Κρήτη, κάνει ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιώργης Γιατρομανωλάκης στο βιβλίο του «Το βασίλειο της Κρήτης – Γενικές πληροφορίες και χωριά» (εκδ. Αγρα). Ενα είδος περιηγητικού οδηγού «για όσους -μολονότι ζουν και κατοικούν στη νήσο Κρήτη ή για όσους την έχουν επισκεφτεί- δεν έτυχε, για διάφορους λόγους, να γνωρίσουν τους κρυφούς τόπους της και τις αφανέρωτες αρετές της. Το βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο παρουσιάζονται είκοσι ενότητες με χρήσιμες πληροφορίες για τους μελλοντικούς επισκέπτες της Νήσου («εντοπίους και μη») και στο δεύτερο μέρος ο Γιώργης Γιατρομανωλάκης μας συστήνει είκοσι «χωριά» της Κρήτης, που πιστεύει ότι αξίζει να επισκεφτεί κανείς: το χωριό των υφαντριών, το χωριό των μουσικών, το χωριό των ζωοκλεφτών, το χωριό των μαγείρων, το χωριό των αφιερωμένων γυναικών, το χωριό των ποιητών, το χωριό των μεθυσμένων…

Αν σας ενδιαφέρει το ταξίδι σε άλλες εποχές και τόπους μέσω της λογοτεχνίας, δύο γυναίκες συγγραφείς επιλέγουν να ταξιδέψουν και να μας ταξιδέψουν σε τόπους και πρόσωπα. Η Νίκη Τρουλινού στο βιβλίο με τα αφηγήματα και με τον τίτλο «Με θέα στο Λεβάντε» (εκδ. Κέδρος) συρράπτει μνήμες και ιστορίες, μας γνωρίζει πρόσωπα, σκέψεις και διαβάσματα σε περιοχές στα ανατολικά της Μεσογείου. Η Πέρσα Κουμούτση, γεννημένη στο Κάιρο, μας καλεί να επισκεφτούμε την Αλεξάνδρεια και συγκεκριμένα την οδό Λέψιους (εκεί που έμενε ο Κ. Π. Καβάφης). «Αλεξανδρινές φωνές στην οδό Λέψιους» είναι ο τίτλος του βιβλίου (εκδ. Μεταίχμιο) και στις σελίδες του ζωντανεύει τους ενοίκους της πολυκατοικίας της οδού Λέψιους. Μας δίνει την ανθρωπογεωγραφία τους, μαζί με νοσταλγία και ένα ξεχωριστό φόντο της πόλης της Αλεξάνδρειας.

Θέλετε να ταξιδέψετε σε άλλες εποχές; Ισως σας βοηθήσει το μυθιστόρημα του Δημήτρη Στεφανάκη «Ευτυχισμένες οικογένειες» (εκδ. Μεταίχμιο). Η υπόθεση: «Οι ευτυχισμένες οικογένειες δεν έχουν μυστικά, αλλιώς δεν είναι ευτυχισμένες». Αυτό ισχυρίζεται ο Άγης Δημητριάδης-Σέραρντ. Ο ίδιος βέβαια συντηρεί δύο σπίτια, δύο γυναίκες, δύο παιδιά, ζει ουσιαστικά δύο ζωές. Στο μεταξύ η οικογένειά του, από τις επιφανέστερες της Αθήνας, περνά δύσκολες ώρες. Ο Ρόμπερτ Σέραρντ, ιδρυτής του ομώνυμου πολυτελούς ξενοδοχείου, βρίσκεται ξαφνικά στο στόχαστρο νεαρού φοιτητή ο οποίος διεξάγει έρευνα για το κρίσιμο διάστημα 1939-1945 και απειλεί να αμαυρώσει τη μνήμη του. Μια σάγκα που χτίζεται σε τρεις γενιές και φέρνει στο φως τα μελανά σημεία μιας οικογένειας, τα μικρά και μεγάλα εγκλήματα των ανθρώπων μέσα από την κλειδαρότρυπα του χρόνου και της Ιστορίας.

«Ιστορίες από το Μετς» (εκδ. Κέδρος) και όλα κινούνται ανάμεσα σε ιστορίες ενηλικίωσης, σε παρέες, σε ξενύχτια, σε μουσικές της εποχής, σε ταινίες, σε φλερτ. Και πάντα γύρω από τη Μάρκου Μουσούρου, την Αρχιμήδους, την Ερατοσθένους. Και πάντα γύρω από τις μνήμες της νιότης. Τη δεύτερη εμφάνισή του στον χώρο της πεζογραφίας κάνει ο δημοσιογράφος Δημήτρης Τερζής με τη συλλογή διηγημάτων του «Θερισμός» (εκδόσεις Ιωλκός). Ο συγγραφέας επιμένει στη μικρή φόρμα (όπως και στο πρώτο βιβλίο του «Το τέλος μιας τέλειας μέρας»), για να μας πει τις ιστορίες δέκα ανθρώπων οι οποίοι ψάχνουν τον τρόπο να γλιτώσουν από την αβεβαιότητα μιας χώρας βυθισμένης στην κρίση. Ο Οράνζ, η Ντίνα με το μπλε φόρεμα, ο έφηβος που το σκάει από το σπίτι του για να γνωρίσει τον κόσμο, ο Ρομπέρτο Μπάτζιο, κάποιοι ψαράδες στην άκρη ενός μόλου που βλέπουν τις νυφικές λιμουζίνες να περνούν και κάπου στο βάθος ν’ ακούγεται η φωνή του Κόουλ Πόρτερ. Είναι η εποχή του θερισμού όσων έσπειραν κι αυτό οι ήρωες του Δ. Τερζή το ξέρουν καλά…

Τελευταία, αλλά όχι έσχατη, άφησα μια πρόταση από μια συγγραφέα που πάντα εκπλήσσει. Είναι η πρώτη συγγραφέας του απόλυτου μπεστ σέλερ της σύγχρονης εκδοτικής εποχής η Μάιρα Παπαθανασοπούλου, αλλά δεν έμεινε στις δάφνες του μπεστ σέλερ. Συνέχισε, αντιμετώπισε τις ταμπέλες, δοκιμάστηκε και σε άλλες ιστορίες. Και συνεχίζει να δοκιμάζεται. Αυτή τη φορά, στο βιβλίο της με τίτλο «Η ιεραποστολική στάση» (εκδ. Πατάκης), γυρίζει στη δεκαετία του ’80 και στο τότε Ανατολικό Βερολίνο όπου βρίσκεται η Ζαΐρα, μια 19χρονη που σπουδάζει Οδοντιατρική, ακολουθώντας τα όνειρα των γονιών της, ενώ εκείνη θα ήθελε να γίνει ζωγράφος. Ενα μυθιστόρημα με ταξίδι, με τέχνη, με έρωτες, με φόντο την Ευρώπη που αλλάζει. Η Μάιρα Παπαθανασοπούλου ξέρει να εκπλήσσει.