Ωδείου Ηρώδου Αττικού: Μετά από εντάσεις και αναθεωρήσεις, ένα αναμενόμενο πρόγραμμα για το φθινόπωρο

Οι πρώτες, έντονες δυσαρέσκειες διατυπώθηκαν στα τέλη Ιουνίου, οπότε και ανακοινώθηκε ο αρχικός προγραμματισμός για τις εκδηλώσεις του φθινοπώρου στο Ηρώδειο. Και παρότι το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο συνεδρίασε ξανά την Τρίτη για το ίδιο θέμα, σε μια προσπάθεια να συμπεριλάβει κάποια από τα θεάματα που είχαν εκτοπιστεί κατά την πρώτη απόπειρα σύστασης ρεπερτορίου, τα ερωτήματα παραμένουν και – το κυριότερο – είναι διαχρονικά: Με ποια κριτήρια προκρίνονται οι παραστάσεις που φιλοξενούνται στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού; 

Οι προσθήκες ή αντικαταστάσεις ημερομηνιών και παραγωγών – που εμπλουτίζουν την ατζέντα του χώρου κατά επτά ακόμα ημέρες – με γνώμονα να μετριαστεί η δυσαρέσκεια των αιτούντων δεν μοιάζουν να λύνουν το πρόβλημα. Μπορεί οι παραστάσεις μεγάλων σκηνών (ανάμεσα τους το Εθνικό θέατρο, το Θέατρο Τέχνης και ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου) να βρίσκουν τελικά τη θέση τους αλλά η δυνατότητα του μνημείου να φιλοξενήσει ονόματα διεθνούς κύρους υποβαθμίζεται.

_{Τα χαμηλά αντανακλαστικά του ΚΑΣ στις ξένες μετακλήσεις, κόστισαν και την ακύρωση της συναυλίας των Tindesticks.} 

Τουλάχιστον δύο μετακλήσεις μουσικών σχημάτων, οι Βρετανοί Tindersticks και η θρυλική Τζέιν Μπίρκιν (η μούσα του Σερζ Γκενσμπούρ) ακυρώνουν τις εμφανίσεις τους ενωπίω του αθηναϊκού κοινού αφού οι ημερομηνίες που τους παραχωρήθηκαν από τους διοργανωτές ήταν ανακόλουθες με αυτές του προγράμματος της περιοδείας τους. «Δεν είναι δυνατόν το ΚΑΣ να συνεδριάζει στα μέσα Ιουλίου για μια παράσταση που θα παιχτεί στις αρχές ή στα μέσα Σεπτεμβρίου και αφορά σ’ ένα διεθνή καλλιτέχνη ο οποίος έχει δεσμεύσει το πρόγραμμα της περιοδείας του από το 2016» διαμαρτύρεται ο παραγωγός της Lykofos, Γιώργος Λυκιαρδόπουλος που είχε καταθέσει πρόταση για μια συναυλία της Τζέιν Μπίρκιν, βασισμένη στο τελευταίο της άλμπουμ με τίτλο «Birkin/Gainsbourg: Le Symphonique» με τη συμμετοχή της 52μελούς Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ σε διεύθυνση του Αλέξανδρου Μυράτ. Παρόμοια τύχη είχε και η εμφάνιση των Tindersticks καθώς η ημερομηνία που εγκρίθηκε από το ΚΑΣ δεν ανταποκρινόταν στο χρονικό πλαίσιο κατά το οποίο ήταν διαθέσιμοι οι Βρετανοί, στο πλαίσιο πάντα της διεθνούς τους περιοδείας.

Και καθώς οι μετακλήσεις ξένων καλλιτεχνών περιορίζονται σε τέσσερις – μέσα σε σύνολο 30 παραγωγών – οι ατυχείς επιλογές δεν σταματούν εδώ. Ο αρχικός προγραμματισμός που εξαιρούσε τη φιλανθρωπική μουσική βραδιά για τους σκοπούς του συλλόγου «Ελπίδα», αναθεωρήθηκε κακήν κακώς, παραχωρώντας τελικά το Ωδείο Ηρώδου του Αττικού για την 1η Σεπτεμβρίου “αντικαθιστώντας” το αφιέρωμα στο Λέοναρντ Κοέν που ήταν προγραμματισμένο για την ίδια μέρα. Το αίτημα πολλών παραγωγών να βρεθούν για δύο βράδια στη σκηνή του Ηρωδείου παρακάμφθηκε – μεταξύ αυτών και το προγραμματισμένο αφιέρωμα στη μνήμη του Σπύρου Ευαγγελάτου με την αναβίωση της τελευταίας του σκηνοθεσίας «Αμύντας» – δίνοντας μεν δύο ημέρες στη διάθεση κάθε παράστασης εκ των οποίων όμως η μία αξιοποιείται για τις ανάγκες προβών στο χώρο. «Προκειμένου να αποφύγουμε κι άλλα περιστατικά ασυνέπειας θα ήταν ωφελιμότερο η γνωμοδοτική επιτροπή που εισηγείται στο ΚΑΣ να αποτελούνταν από γνώστες, από ανθρώπους που μπορούν να αξιολογήσουν καθαρότερα τις καλλιτεχνικές προτάσεις» παρατηρεί η καλλιτεχνική διευθύντρια του θεάτρου Τέχνης, Μαριάννα Κάλμπαρη που είδε – μετά το μπαράζ των αναθεωρήσεων – να “στριμώχνεται” και η συμπαραγωγή του Ελληνικού Φεστιβάλ και του Θεάτρου Τέχνης «Μήδεια» στις αρχές Οκτωβρίου.

_{Πλάνο από τη «Μήδεια», συμπαραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου και του Θεάτρου Τέχνης, που συμπεριελήφθη στον προγραμματισμό μετά από σειρά συνεδριάσεων του ΚΑΣ.}

Η ύπαρξη της εννιαμελούς γνωμοδοτικής επιτροπής – την οποία φέτος απαρτίζουν εκτός από τους υπηρεσιακούς παράγοντες του Υπουργείου Πολιτισμού και οι καλλιτεχνικοί διευθυντές του Ελληνικού Φεστιβάλ και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος και ο Γιώργος Κουμεντάκης, αντίστοιχα – θεσμοθετήθηκε ως όργανο επί Γενικής Γραμματείας Λίνας Μενδώνη ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα κακής ή μερικής αξιολόγησης από τους υπηρεσιακούς παράγοντες οι οποίοι συνήθιζαν να λαμβάνουν περισσότερο υπόψιν την προστασία του μνημείου παρά τα καλλιτεχνικά χαρακτηριστικά ενός φθινοπωρινού προγραμματισμού κύρους για το Ηρώδειο. Καθήκον της επιτροπής ήταν και είναι να φιλτράρει τις αιτήσεις και να καταθέτει τις προτάσεις της στο ΚΑΣ ώστε εκείνο με τη σειρά του να εγκρίνει τον τελικό προγραμματισμό.

Ωστόσο, όπως όλα δείχνουν, η σχέση μεταξύ της ειδικής επιτροπής και του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου δεν αποδίδει τα μέγιστα. «Το ΚΑΣ έρχεται να ανατρέψει τις εισηγήσεις μας και επί της ουσίας καταργεί το ρόλο της γνωμοδοτικής επιτροπής» διαπιστώνει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος επισημαίνοντας την ανάγκη για «διαχείριση του Ηρωδείου με πολύ συγκεκριμένα και καθαρά καλλιτεχνικά κριτήρια».

_{Η Vanessa Mae, ανάμεσα στις ελάχιστες παρουσίες ξένων καλλιτεχνών στο φθινοπωρινό Ηρώδειο.}

Η ισχύουσα κατάσταση, πάντως, φαίνεται να επεκτείνει ακούσια τη διάρκεια του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, επαναλαμβάνοντας παραγωγές του επιδαύριου προγραμματισμού για ένα ή δύο βράδια· γεγονός που ακόμα και ο ίδιος ο καλλιτεχνικός διευθυντής του βρίσκει λάθος. «Το φεστιβάλ πρέπει να “μικραίνει” σε διάρκεια, όχι να μεγαλώνει» σημειώνει χαρακτηριστικά.

Παρόλα αυτά, στη χθεσινοβραδινή ανακοίνωση που εξέδωσε το Υπουργείο Πολιτισμού, κοινοποιώντας το εμπλουτισμένο πρόγραμμα του φθινοπωρινού Ηρωδείου σημείωνε, υπεραμυνόμενο της διαδικασίας όσο και των επιλογών του, πως «η επιτροπή εξέτασε τη συνάφεια των εκδηλώσεων με τον αρχαιολογικό χώρο, καθώς και την πληρότητα των φακέλων, και κατάρτισε ένα προτεινόμενο πρόγραμμα, με κριτήρια: α) την ποιότητα της προτεινόμενης παραγωγής, όπως αυτή μπορεί να αξιολογηθεί από την υποβληθείσα πρόταση β) το σεβασμό στο χώρο, την αρχιτεκτονική και την ιστορία του μνημείου γ) τον χαρακτήρα του αιτούντος πολιτισμικού φορέα, με προτεραιότητα στους μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορείς και δ) τον συσχετισμό της εκδήλωσης με φιλανθρωπικές δράσεις του φορέα. Για το προτεινόμενο πρόγραμμα συνεξετάστηκε η διαθεσιμότητα του μνημείου, σε συνάρτηση με τις επιθυμητές ημερομηνίες πραγματοποίησης των εκδηλώσεων, όπως αυτές υποβλήθηκαν από τους διοργανωτές».

_{Η αναβίωση του «Αμύντα», της τελευταίας σκηνοθεσίας του Σπύρου Ευαγγελάτου περιορίζεται, σύμφωνα με τον προγραμματισμό, σ’ ένα βράδυ παρουσίας στο Ηρώδειο.} 

Σαν αποτέλεσμα, η εικόνα της φθινοπωρινής περιόδου για το Ηρώδειο παραμένει αγκυλωμένη στα γνωστά στερεότυπα: Ένα πρόγραμμα πολυσυλλεκτικό μεν, αναμενόμενο δε, συγκροτημένο χωρίς ιδιαίτερη έμπνευση ή καινούργιες προτάσεις – καθώς προσπαθεί να χωρέσει όσο το δυνατόν περισσότερα θεάματα για να αποσοβηθούν οι εντάσεις και ενστάσεις των αιτούντων – πρόθυμο ν’ αναπαράγει τα hit της φεστιβαλικής περιόδου, ελαχιστοποιώντας τη διεθνή παρουσία ή έχοντας προηγουμένως επιδείξει κακά αντανακλαστικά προς αυτήν.

Το τελικό πρόγραμμα για το Ωδείο Ηρώδου Αττικού για τους μήνες Σεπτέμβριο και Οκτώβριο διαμορφώνεται ως εξής:

• 29-30 Αυγούστου: «Πέρσες» του Αισχύλου ΘΟΚ
• 31 Αυγούστου: «Σουίνη Τοντ, ο δαιμόνιος κουρέας της οδού Φλιτ» – Kαμεράτα, Ελληνικό Φεστιβάλ
• 1 Σεπτεμβρίου: «Συνάντηση Μίκης Θεοδωράκης, Στέφανος Κορκολής» Σύλλογος φιλων παιδιών με καρκίνο.
• 2 Σεπτεμβρίου: «Carmen από την Compania Antonio Cades» – παράσταση χορού, Prime Entertainment LTD
• 4-5 Σεπτεμβρίου: «Ειρήνη» του Αριστοφάνη, Εθνικό Θέατρο
• 6 Σεπτεμβρίου: «Tango del Sur»- Το Tango του Νότου», Acropolis Tango Festivals
• 7-8 Σεπτεμβρίου: «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή, VENUS AE
• 9 Σεπτεμβρίου: «Αλέξης Ζορμπάς», ΑΦΟΙ ΤΑΓΑΡΗ Ο.Ε.
• 10-11 Σεπτεμβρίου: «Βάκχες» του Ευριπίδη, ΔΗΠΕΘΕ Λάρισας Ελληνικό Φεστιβάλ
• 13-14 Σεπτεμβρίου: «Γκαλά Όπερας, Αφιέρωμα στη Μαρία Κάλλας για τα 40 χρόνια από το θάνατό της», Εθνική Λυρική Σκηνή
• 15 Σεπτεμβρίου: «Ερωτόκριτος», Εθνική Λυρική Σκηνή
• 16-18 Σεπτεμβρίου: «Maurice Fette Bejart» παράσταση χορού, GR Entertainment World LtD
• 19-20 Σεπτεμβρίου: «The All Stars of Russian Ballet», Αφιέρωμα Μπολσόι με τον Ιβάν Βασίλιεφ, ΛΑΒΡΥΣ ΜΕΠ.Ε.
• 21-22 Σεπτεμβρίου: «Rock the Opera-The Prague Philarmonic Orchestra meets Athens State Orchestra», Κρατική Ορχήστρα Αθηνών
• 23 Σεπτεμβρίου: «Gala 1001 Aστεριών», μουσική εκδήλωση, ΑΡΙΕΤΤΑ ΑΜΚΕ.
• 24 Σεπτεμβρίου: «Σταύρος Ξαρχάκος – Αλκηστη Πρωτοψάλτη «Η Συνάντηση»
• 25-26 Σεπτεμβρίου: «Αμύντας», Ελληνικό Φεστιβάλ
• 27 Σεπτεμβρίου: «Εκεί στο Νότο» -μουσική εκδήλωση – Ένωση Σωματείων «Μαζί για το παιδί»
• 28 Σεπτεμβρίου: «Ασκητική», θεατρική παράσταση, Sound and Picture Productions
• 29 Σεπτεμβρίου: «Καλιγούλας», Δημοτικό Θέατρο Πειραιά
• 30 Σεπτεμβρίου: «Μάνος Χατζιδάκις, Ελλάς η χώρα των ονείρων»
• 1 Οκτωβρίου: «Ένα τραγούδι για τη Θράκη», Σύλλογος των Αγχιαλιτών της Αθήνας
• 2-3 Οκτωβρίου: «Μήδεια» του Ευριπίδη Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν, Ελληνικό Φεστιβάλ – ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων
• 4 Οκτωβρίου: «Sissi: Once upon a time of the emperor, the queen the court and the gypsy girl» – παράσταση χορού – Robin 4 Arts GmbH
• 5 Οκτωβρίου: Vanessa Mae, MUSIC BOX PRODUCTIONS
• 6 Οκτωβρίου: «Ο Γκάτσος που αγάπησα», μουσικοθεατρική παράσταση
• 7 Οκτωβρίου: «Η 9η Ιουλίου», μουσική εκδήλωση, Πρεσβεία Κυπριακής Δημοκρατίας
• 8 Οκτωβρίου: «Terranima», παράσταση χορού, Υπηρεσία Πολιτιστικών Συλλόγων και Σωματείων DAGIPOLI DANCE CO
• 9 Οκτωβρίου: «Μ. Θεοδωράκης ένα ενιαίο μουσικό σύμπαν», Symphonic Art.