Λεξικό: Elvis Presley

«Ο θάνατος αιχμαλωτίζει το στέμμα του rock and roll». Πάνε 40 χρόνια από τη στιγμή που τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και τα τηλεοπτικά δίκτυα ανακοίνωναν αιφνίδια στην παγκόσμια κοινότητα πως ο βασιλιάς είναι νεκρός. 16 Αυγούστου 1977. Ο Έλβις Πρίσλεϊ είχε αφήσει την τελευταία του πνοή από καρδιακή προσβολή στο «βασίλειο» του, την Graceland. Μόλις 42 ετών. 

Στην πραγματικότητα, ο βασιλιάς δεν πέθανε ποτέ. Κι όχι επειδή τα σενάρια συνωμοσίας (με κυρίαρχο moto το «Elvis ain’t dead») εξακολουθούν να υποστηρίζουν πως ο Ελβις Αρον Πρίσλεϊ από το Μισισίπι ζει και βασιλεύει στα 82 του, σήμερα, χρόνια αλλά γιατί η καριέρα του πήρε μια νέα τροπή, μετά θάνατον.

Από το 1953 οπότε το φτωχό αγόρι από το Μέμφις, θα πλήρωνε 4 δολάρια για να ηχογραφήσει το πρώτο του demo στο Sun Studio – και να γίνει μήλον της έριδος για τους Αμερικανούς παραγωγούς – μέχρι τις τελευταίες του posh and glam εμφανίσεις στη χώρα του Las Vegas, ο Έλβις ήταν ο άνθρωπος που θα τοποθετούσε για πάντα το rock and roll στη θέση της κυρίαρχης έκφρασης της νεότητας – κι όχι μόνο στο Δυτικό κόσμο.

Ο ίδιος πίστευε ότι στάθηκε τυχερός καθώς την εποχή που εμφανιζόταν στην αμερικανική μουσική βιομηχανία υπήρχε πενία σταρ και ονομάτων. Κι όμως, αν και σύμφωνα με τα λεγόμενα του έπαιζε σε ασφαλές έδαφος, ο Πρίσλεϊ θα έφερνε μαζί του μια επανάσταση που όμοια της δεν είχε γνωρίσει η μαζική, ποπ κουλτούρα. Από το λουκ του Τζέιμς Ντιν (ήξερε απ’ έξω κι ανακατωτά όλες τις ατάκες των ταινιών του), το χαρακτηριστικό λίκνισμα στους γοφούς, τα δαγκωμένα χείλη, τις ερεθιστικές αναπνοές στο τραγούδισμα του και φυσικά τη φυσική ομορφιά του, ο Έλβις Πρίσλεϊ δεν προσερχόταν στη σκηνή μόνο με την ανεπανάληπτη, ώριμη blues φωνή του αλλά και με την ακαταμάχητη σεξουαλικότητα του. Το rock n’ roll είχε αποκτήσει το sex symbol του. Κι ας ήταν μόλις 1955 σε μια συντηρητική Αμερική.

Με τα σινγκλάκια να βγαίνουν το ένα πίσω από το άλλο, τα ωρυόμενα κορίτσια να αφήνουν το κέικ στο φούρνο και να τον ακολουθούν σε κάθε του βήμα κι ένα συμβόλαιο με την Paramount να τον τοποθετεί πρωταγωνιστή, στο πικ της καριέρας του δηλαδή, ο Ελβις ντύνεται στα χακί και υπηρετεί στη Γερμανία. Εκεί θα γνωρίσει και θα ερωτευτεί μια έφηβη, τη μετέπειτα γυναίκα του Πρισίλα με την οποία θα αποκτήσει μια κόρη, τη Λίζα Μαρί.

Δέκα χρόνια δισκογραφίας μετά και οι μέρες κορυφής φαίνεται πως έχουν τελειώσει. Ούτε τα charts ούτε και τα box office – αφού μέχρι το 1967 παραμένει ατυχώς επικεντρωμένος στο Χόλιγουντ – τον αγαπούν όσο στα twenties του. Κι όμως ο Έλβις επανεφεύρει τον εαυτό του κι επιστρέφει σαν βασιλιάς. Ενα live τηλεοπτικό show το 1968 με τον τίτλο «Comeback special», ο ροκαμπίλις Έλβις, τα μαύρα εφαρμοστά δερμάτινα και η κιθάρα του αρκούν για να τον ξαναβάλουν σε αστέρων τροχιά.

Είναι η ώρα για τις επικές εμφανίσεις στο Las Vegas και τις κατατεθέν πλουμιστές λευκές φόρμες, τις αστρονομικές αμοιβές των εκατομμυρίων δολαρίων· είναι η ώρα που ο Ελβις μιξάρει τη soul και blues κουλτούρα με το rock n roll και την country αμερικανική παράδοση και παραδίδεται σε βαρύγδουπες πατριωτικές δηλώσεις στο πλευρό του προέδρου Νίξον κατά της κουλτούρας των ναρκωτικών.

Τι ειρωνεία. Ο Ελβις Πρίσλεϊ θα πεθάνει επτά χρόνια μετά από κατάχρηση ενός μείγματος συνταγογραφημένων φαρμάκων και κοκαΐνης, σχεδόν παραμορφωμένος, ψυχολογικό ράκος από το διαζύγιο του με την Πρισίλα τέσσερα χρόνια πριν, ακολουθώντας ωστόσο ένα βαρύ πρόγραμμα συναυλιών έως και δύο μήνες πριν το θάνατο του.

Τα χρυσά, τα πλατινένια άλμπουμ, τα Grammy στα ράφια της Craceland και οι εκατομμύρια δίσκοι που πουλήθηκαν και εξακολουθούν (ακόμα και στις επανεκδόσεις τους) να πουλιούνται τον καθιστούν ως έναν από τους πιο επιτυχημένους, με εμπορικούς όρους, καλλιτέχνες όλων των εποχών. Τα νούμερα ωστόσο καταγράφουν τη μια πλευρά του φαινομένου «Έλβις». «Πολλά απίστευτα πράγματα τον περιγράφουν αλλά το εντυπωσιακότερο είναι η ανθεκτικότητα του σ’ έναν κόσμο όπου οι καριέρες μοιάζουν με μετεωρίτες που σβήνουν σαν διάττοντες αστέρες» έγραφε το Newsweek το 1968, κατά την εντυπωσιακή επάνοδο του. Πενήντα χρόνια μετά, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί το ίδιο.

_{Στις πρώτες live εμφανίσεις του, με τα κορίτσια να παραλληρούν.} 

• Αλήθεια. Η αλήθεια είναι σαν τον ήλιο. Μπορείς να κλείσεις το παράθυρο για λίγο, αλλά το φως θα είναι εκεί.

• Αξία. Οι αξίες μοιάζουν με τα αποτυπώματα. Είναι ξεχωριστά για τον καθένα αλλά τα αφήνει παντού, όπου κι αν βρεθεί.

• Βασιλιάς. Όχι, γλυκιά μου δεν είμαι βασιλιάς. Ο Χριστός είναι βασιλιάς· εγώ είμαι, απλώς, ένας τραγουδιστής.

• Βίβλος. Έχω πίστη στη Βίβλο. Πιστεύω πως όλα τα καλά πράγματα συμβαίνουν χάρη στο Θεό. Δεν πιστεύω πως θα τραγουδούσα με αυτό τον τρόπο αν ο Θεός δεν το είχε θελήσει.

• Γκόσπελ. Δίνουμε δύο παραστάσεις κάθε βράδυ επί πέντε εβδομάδες. Και πολλές φορές αποσυρόμαστε στα παρασκήνια και τραγουδάμε τραγούδια γκόσπελ μέχρι το ξημέρωμα. Μεγαλώσαμε με τα γκόσπελ· τα γκόσπελ σου ξεκουράζουν το μυαλό – τουλάχιστον το δικό μου.

• Εικόνα. Η εικόνα ενός ανθρώπου και ο ίδιος ο άνθρωπος είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Είναι πολύ δύσκολο να επενδύσεις τη ζωή σου σε μιαν εικόνα.

• Ζωή. Το πέρασμα σου από τη ζωή είναι μοναδικό, συμβαίνει μια φορά. Δεν επιστρέφεις για το ανκόρ.

• Θάνατος. Κάθε φορά που σκέφτομαι ότι μεγαλώνω και πλησιάζει η στιγμή που θα πεθάνω, κάτι περίεργο συμβαίνει.

_{Με φόντο το κεντρικό οίκημα της Graceland, όπου και έγινε η τελευταία του κατοικία.}

• Θαυμασμός. Κάποια στιγμή είχα βιώσει τόσο πολύ θαυμασμό, κολακεία και ψευτιά και αισθάνθηκα πως έπρεπε να θυμηθώ ποιος ήμουν κι από που είχα έρθει. Κι έτσι μια μέρα τηλεφώνησα σ’ ένα συγγενή μου στο Μέμφις. Ήταν ανήμερα Χριστούγεννα κι εκείνη την ώρα βρίσκονταν στο τραπέζι για φαγητό. Είχαν μαγειρέψει μοσχάρι. Σοκαρίστηκα σκεπτόμενος πως εγώ γευόμουν ό,τι καλύτερο κι εκείνοι δεν είχαν λεφτά παρά να αγοράσουν μοσχαρίσιο κρέας. Πληγώθηκα πολύ κι έτσι άρχισα, κάθε βράδυ, επί οκτώ μήνες, να τρώω μόνο μοσχαρίσιο κρέας ώστε να θυμηθώ το πόσοι πολλοί άνθρωποι στερούνταν όσα εγώ διέθετα σε αφθονία. Ήταν ένας είδος τιμωρίας.

• Κοινό. Δεν ξεπέρασα ποτέ το φόβο της σκηνής. Τον νιώθω κάθε φορά που εμφανίζομαι σε μια συναυλία. Είμαι πολύ προβληματισμένος σχετικά με το σόου. Ποτέ δεν ένιωσα απολύτως ελεύθερος μέσα σε αυτό όπως και δεν επέτρεψα στους συνεργάτες μου να νιώσουν ελεύθεροι με αυτό. Τους υπενθυμίζω πάντα ότι εκεί έξω μας περιμένει ένα καινούργιο κοινό, ένα κοινό που δεν μας έχει δει ποτέ ξανά. Συνεπώς, πρέπει να είμαστε τόσο καλοί στα μάτια του, όπως θα ήμασταν αν κάναμε την πρώτη μας εμφάνιση.

• Κριτική. Μην κρίνεις αυτό που δεν καταλαβαίνεις. Δεν έχεις περπατήσει με τα παπούτσια του άλλου.

• Λάθος. Όταν τα πράγματα πάνε στραβά ή λάθος, μην πας μαζί τους.

• Μουσική. Η μουσική οφείλει να είναι κάτι που σε ωθεί να κινηθείς, μέσα κι έξω σου.
  &
  Έκανα την εμφάνιση μου στη μουσική σκηνή όταν δεν υπήρχε ούτε ένα trend.

_{Ανήμερα του γάμου του με την Πρισίλα, στο Λας Βέγκας, το 1967.}

• Νεότητα. Όλα φαντάζουν τόσο ονειρεμένα όταν είσαι νέος. Μετά μεγαλώνεις και όλα μοιάζουν απλώς πραγματικότητα.

• Όνειρο. Ως παιδί, ήμουν ονειροπόλος. Διάβαζα κόμικς και ονειρευόμουν πως ήμουν ο ήρωας τους. Παρακολουθούσα ταινίες και φανταζόμουν πως ήμουν ο πρωταγωνιστής τους. Κι έτσι κάθε όνειρο που έκανα, έγινε πραγματικότητα στο εκατονταπλάσιο.

• Παιδιά. Σκέφτομαι ότι κάθε παιδί χρειάζεται ελπίδα για να μεγαλώσει και χρειάζεται να νιώσει το αίσθημα του ανήκειν. Αν θα μπορούσα να κάνω ή ή να πω κάτι που θα προσφέρει αυτή την ελπίδα έστω κι σ’ ένα παιδί, τότε πιστεύω πως κάτι θα έχω συνεισφέρει στον κόσμο.

_{Η κόρη του ζευγαριού, Λίζα Μαρί γεννιέται την 1η Φεβρουαρίου του 1968.}

• Παράδειγμα. Δεν νομίζω πως είμαι ή υπήρξα κακό παράδειγμα για τους ανθρώπους. Δεν είμαι άγιος αλλά προσπάθησα να μην πληγώσω την οικογένεια μου ή να προσβάλλω τα θεία. Αν πίστευα πως έστω και μια φορά έδωσα το κακό παράδειγμα, θα γυρνούσα πίσω στο Μέμφις να οδηγώ φορτηγά. Και το εννοώ.

• Πολιτική. Δεν μου αρέσουν καθόλου οι άνθρωποι που ασκούν πολιτική για τον εαυτό τους και όχι για τους άλλους. Γιατί αν ήθελαν το πρώτο θα μπορούσαν απλώς να δουλέψουν στη βιομηχανία του θεάματος.

_{Στην ιστορική συναυλία του στη Χαβάη, το 1973.} 

• Rock n’ Roll. Αν σου αρέσει, αν αγαπάς το rock and roll δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς παρά να κινηθείς προς αυτό. Αυτό ακριβώς συνέβη και σε μένα: Δεν μπορούσα να κάνω αλλιώς.

• Σέξι. Δεν επιδιώκω να είμαι σέξι. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο εκφράζομαι όταν κινούμαι. Μερικοί άνθρωποι κουνούν τα πόδια τους, κάποιοι άλλοι δουλεύουν με τα δάχτυλά τους κι άλλοι κουνιούνται πέρα δώθε. Εγώ, υποθέτω, ότι κάνω όλα τα παραπάνω μαζί.

• Σκηνή. Την πρώτη φορά που εμφανίστηκα στη σκηνή, φοβήθηκα πάρα πολύ. Δεν μπορούσα να καταλάβω γιατί ούρλιαζαν όλοι εκεί έξω. Δεν μπορούσα να συνειδητοποιήσω ότι το κορμί κινούνταν. Μου φαινόταν κάτι τόσο αυτονόητο… Έτσι πήγα στον διευθυντή σκηνής και τον ρώτησα «Μα τι να κάνω; Τι να κάνω;». Και μου απάντησε «Ο,τι κι αν είναι βγες στη σκηνή και κάνε το πάλι».

Σε γυρίσματα ταινίας. Αποσύρθηκε οριστικά από το Χόλυγουντ το 1967.

• Τραγούδι. Συνέβη αβίαστα. Μου άρεσε να τραγουδώ και το έκανα καλά. Κι έτσι άρχισα να τραγουδώ και κάποιοι άρχισαν να με ακούνε. Δεν μπορώ να ισχυριστώ ότι δούλεψα σκληρά για να μάθω, να μορφωθώ και να ξεπεράσω τις δυσκολίες, γιατί θα ήταν ψέμα.

• Τύχη. Είμαι τόσο τυχερός που βρίσκομαι στη θέση να μπορώ να δίνω στους άλλους. Είναι ένα πραγματικό δώρο το να μπορείς να δίνεις.

Με την πολυαγαπημένη του μητέρα Γκλάντις, που έχασε σε ηλικία 28 ετών. 

• Φτώχεια. Όταν ήμουν μαθητής Λυκείου οδηγούσα ένα φορτηγό. Ήμουν ένα πολύ φτωχό παιδί από το Μέμφις και ποτέ δεν πίστευα ότι θα εξελιχθώ σε κάποιον σημαντικό. Εκπαιδευόμουν για να γίνω ηλεκτρολόγος. Υποθέτω πως, εφόσον έφτασα εδώ, έκανα κάποια λάθος «σύνδεση» στην πορεία των πραγμάτων.

  Χόλιγουντ. Προφανώς κι έχασα το μουσικό προσανατολισμό μου για όσο διάστημα δούλεψα στο Χόλιγουντ. Τα τραγούδια μου, εκείνη την εποχή, ήταν ένα προϊόν μαζικής παραγωγής όπως και σχεδόν όλες οι ταινίες μου. Βαρέθηκα να παίζω τον τύπο που μπλέκει σ’ έναν καβγά και μετά αρχίζει να τραγουδάει σ’ αυτόν που προηγουμένως χτυπούσε. Δεν μπορώ να υποστηρίξω την ιδέα του Χόλιγουντ. Δεν έχω τίποτα εναντίον του, απλώς δεν με ευχαριστεί.

  Χρήματα. Θα ήθελα να τραγουδάω τις μπαλάντες όπως ο Εντι Φίσερ και ο Πέρι Κόμο. Αλλά ο τρόπος που τις τραγουδάω τώρα είναι αυτός που “φέρνει” τα χρήματα.