Μπάμπης Στόκας: Καταλήξαμε να πληρώνουμε την φυλακή μας

Ποιος είναι ο Μπάμπης Στόκας; Ενας καλλιτέχνης που αγαπά το μέλλον του περισσότερο από το παρελθόν του; Ο τραγουδιστής που έχει βαρεθεί να λέει τις παλιές επιτυχίες που ταυτίστηκαν με τη βαθιά φωνή του ή εκείνος που φλερτάρει ξανά με τους ένδοξους Πυξ Λαξ;

Είναι ο πρώην frontman μιας μπάντας που δεν ενέδωσε στη «μαγαζίλα» ή αυτός που υπέκυψε στις σειρήνες ενός talent show; Είναι ένας μαθητευόμενος ζωγράφος ή ένας φιλόδοξος σεναριογράφος μαύρων κωμωδιών; Το άκρως ενδιαφέρον, μέσα στην αντίφαση του, πορτρέτο του Μπάμπη Στόκα προκύπτει σε μια συνέντευξη και με μια μόνο αφορμή: Την εμφάνιση του στη σκηνή του Bolivar Βeach Club την Τετάρτη 13 Σεπτεμβρίου.  

Πως διαλέγεις τις συνεργασίες;

Αυτό είναι το ζητούμενο. Οι συνεργασίες. Στο τελευταίο δίσκο ήταν οι συνεργασίες που με καλέσανε. Άκουσα τα τραγούδια, μου άρεσε ο στίχος και έτσι είπαμε να πούμε τα μισά ο Γιώργος Νταλάρας και τα μισά εγώ. Οι συνεργασίες έτσι γίνονται. Έχει κάποιος μια ιδέα, σου το προτείνει και αν σου αρέσει το κάνεις.

Με τον Νταλάρα έχετε συνεργαστεί και στο παρελθόν. 

Ναι, πράγματι. Στη δικιά μας τη γενιά όλοι έχουν δουλέψει μαζί του. Μας καλούσε εκείνος. Ο Γιώργος πάντα καταλάβαινε τι γινόταν γύρω του. Εμείς τότε είμασταν πιο φρικιά αλλά ήταν ωραίες όλες οι συνεργασίες που έχουμε κάνει μαζί.

Είπες πως σε ενδιαφέρει ο στίχος.

Με απασχολεί πολύ ο στίχος. Να γράψω μελωδίες μου είναι εύκολο αλλά μου είναι δύσκολο να γράψω κάτι που να στοχεύει σε αυτό που έχω στο μυαλό μου. Να μπορέσω να το πω απλά και ουσιαστικά. Γι’ αυτό υπάρχουν τραγούδια που έχω δυσκολευτεί να τα φτιάξω. Τραγούδια που με ταλαιπώρησαν. Και είναι άλλα που τα έφτιαξα με την μια. Και με ενδιαφέρει πάντα η έμπνευση. Δεν μπορώ να γράψω κατά παραγγελία. Δεν μπορώ να μου πουν: «Κάτσε, πάρε δέκα χιλιάρικα και γράψε ένα τραγούδι». Μου φαίνεται πολύ παράξενο. Είναι άλλοι που το κάνουνε και μπράβο τους. Εγώ θέλω τον χρόνο μου.

Θες να είναι βίωμα δηλαδή. Βιώματα είναι εν τέλει τα τραγούδια σου;

Η τέχνη είναι σε μεγάλο βαθμό βιωματική. Όλοι τα ίδια πράγματα λένε αλλά ο καθένας τα λέει με βάση το δικό του βίωμα.

Όπως είχε πει ένας καλλιτέχνης παλιότερα: «Όλοι μας μια ταινία προσπαθούμε να φτιάξουμε όλη μας τη ζωή».

Σωστό. Αυτό προσπαθείς να κανείς. Βασικά σκηνοθέτες είμαστε, με μια έννοια πιο ανοιχτή. Τι κοιτάμε; Αυτό που θέλεις να πεις, το θέμα, το σενάριο, την αισθητική προσέγγιση, και ποιοι θα παίξουν. Το ίδιο πράγμα είναι. Είχε δίκιο αυτός που το είπε.

Ο καλλιτέχνης οφείλει να κάνει του κεφαλιού του

Κάποια παλιότερα τραγούδια είχες πει πως πλέον δεν σου αρέσουν.

Φυσιολογικό δεν είναι αυτό;

Γιατί συμβαίνει; Χάνουν την επικαιρότητα τους, είναι μια στιγμή που πέρασε;

Αυτό συμβαίνει είτε από βαρεμάρα, είτε γιατί μου θυμίζουν μια στιγμή που δεν θέλω να την λέω όπως όταν είναι ένα τραγούδι που το λες επί τριάντα χρόνια. Εδώ μια γυναίκα ερωτεύεσαι βαθιά και μπορεί μετά από δυο χρόνια να μην θες να την βλέπεις. Φαντάζεσαι μετά από τριάντα χρόνια! Υπάρχουν τραγούδια που έχω πει άπειρες φορές και συλλαμβάνω το εαυτό μου να τα λέει σαν… κασετοφωνάκι.

Αυτό δεν είναι μια συνέπεια της δουλειάς του μουσικού; Να κινείται βάει αυτού που θέλει το κοινό να ακούσει;

Είναι μια παγίδα αυτό και στην οποία έχουμε μπει όλοι. Ο κόσμος έρχεται στις συναυλίες να ακούσει τις επιτυχίες. Ή να ακούσει το τραγούδι του που του άρεσε. Αν δεν το παίζω και κάθε φορά που έρχεται αυτό δημιουργεί δυσαρέσκεια. Μου έχει τύχει πολλές φορές να έρχονται και να μου βάζουν χέρι. Αν έχεις κάνει πενήντα δίσκους και διακόσια τραγούδια, στη συναυλία πρέπει να παίξεις τριάντα επιτυχίες. Θα βάλεις και δυο τρία για πάρτυ σου. Αλλά τι να πρωτοπείς;

Όπως η δισκογραφία αντιστοιχεί σε μια νέα σου πρόταση έτσι επιδιώκεις να κάνεις και με τις εμφανίσεις σου; Δεν θα έπρεπε το κοινό να την αγκαλιάσει;

Κανονικά ναι. Αλλά το κοινό θα έπρεπε να είναι εκπαιδευμένο. Προετοιμασμένο. Είναι ωραίο να πας να ακούς τον Μπάμπη που τον έχεις δει είκοσι φορές φέτος και να μην ακούσεις πάλι το «Δεν θα δακρύσω πια για σένα». Αλλά έχεις δίκιο. Ο καλλιτέχνης οφείλει για μένα να κάνει του κεφαλιού του. Και να πληρώνει όπως πληρώνουν όλοι το τίμημα της επιλογής του. Αν και στις εποχές που ζούμε είναι πολύ δύσκολο. Γιατί και ο καλύτερος μπορεί να μην έχει δουλειά. Έτσι, γίνεσαι και λίγο μικροπρεπής με τον εαυτό σου. Έχεις ανασφάλεια. Αν και ουσιαστικά είναι ανύπαρκτη. Αν εσύ κάνεις ένα πρόγραμμα που θα το ευχαριστηθείς, συνήθως θα το ευχαριστηθεί και το κοινό. Απλά είσαι και εσύ με την αμφιβολία και η αμφιβολία δεν δουλεύει στην τέχνη.

Δεν επιδιώκω τη μοναξιά. Την τραγούδησα αφοριστικά και όχι ως ήρωας

Και πως εκπαιδεύεται ο κόσμος;

Καλώς ή κακώς, αυτό το κάνεις εσύ. Είχε περάσει ένα διάστημα με τους Πυξ Λαξ που ο κόσμος δεν ερχόταν στις συναυλίες. Ήθελε μαγαζάκι – μπουκαλάκι. Είχαμε κάνει επιτυχία μεγάλη αλλά δεν ερχόταν ο κόσμος στα live, δεν ήθελε να κάθεται όρθιος. Αυτό άλλαξε με τα χρόνια κι εμείς δεν κάναμε πίσω.

Ο νέος σου δίσκος ονομάζεται «Φυλακές υψίστης ασφαλείας». Είναι ο μικρόκοσμος μας;

Μήπως το να μας κάνουν φοβισμένους έχει ένα βαθύτερο στόχο;

Φυσικά. Και είναι μακροχρόνιος σχεδιασμός. Ποτέ δεν γίνεται κάτι χωρίς πολλή δουλειά. Για τη σαπίλα που υπάρχει έχει γίνει δουλειά. Κάποιοι έχουν δουλέψει. Έχει γίνει δουλειά για να φτάσει η χώρα σε αυτό το χάλι. Δεν έγινε ξαφνικά με το τρίτο μνημόνιο. Έχει γίνει από τότε που δεν υπήρχαν μνημόνια. Σου λέει: «Θες να πάρεις αυτό το διαμέρισμα, που κάνει ένα εκατομμύριο». Και επειδή δεν έχεις, θα χρωστάς. Πρέπει να χρωστάς. Αν χρωστάς, δεν είσαι το παλικαράκι που νόμιζες. Είσαι ένα άλλο παιδάκι. Της σφαλιάρας.

Έχεις δεχτεί ποτέ καλλιτεχνική απόρριψη, σε σημείο που σε κάνει ν’ αναρωτηθείς αν αξίζει τον κόπο; Ακόμη και όταν βρήκες την αναγνώριση;

Πολλές φορές. Η “πριν” απόρριψη όμως δεν σε πειράζει. Αν έχεις μια μικρή μπάντα, είναι φυσιολογικό να τη φας. Όταν όμως γίνεις μεγάλος και ξαφνικά βρίσκεσαι στην άκρη, σε πειράζει. Αλλά αυτή είναι και η δημιουργική απόρριψη. Πιστεύω αυτό που λέγανε οι παλιοί «Όταν βλέπεις την επιτυχία να φεύγεις, όταν βλέπεις την αποτυχία να γυρνάς». Είναι παλιές, σοφές κουβέντες.

Στην ιστορία του X-Factor είμαι το “κακό σπυρί” και αυτό με εξιτάρει

Πως αποφάσισες να συμμετέχεις στο X-Factor; 

Εμείς, στην εποχή μου, δεν είχαμε τηλεόραση και εκτός αυτού η μεγάλη δημοσιότητα κάνει κακό. Σε κάνει να νομίζεις ότι είσαι κάτι άλλο από αυτό που όντως είσαι. Αυτά τα show στήθηκαν, ίσως αν το πάρω από την συναισθηματική πλευρά, για να βρούνε ένα ταλέντο. Στο εξωτερικό, η μεγάλη διαφορά είναι, πως αυτό το ταλέντο που θα βρουν ξέρουν τι θα το κάνουν. Εδώ κανείς δεν ξέρει τι θα το κάνει το παιδί. Το μόνο που κάνει τόσα χρόνια είναι να ανοίγει το πρόγραμμα στα λαϊκά μαγαζιά. Να κάνει ένα δίσκο που δεν γουστάρει, να συνεργαστεί με ανθρώπους που δεν γουστάρει, να πάρει τα ελάχιστα των ελαχίστων. Εγώ πήγα σε αυτό το show για να μπορέσω να τους πω την άλλη πλευρά. Πως αυτό είναι μια πόρτα επικίνδυνη και οφείλεις να είσαι ο εαυτός σου. Αληθινός. Να δώσεις το 100% των δυνατοτήτων σου και να το ευχαριστηθείς. Είμαι το “κακό σπυρί” σε όλη αυτή την ιστορία και αυτό με εξιτάρει. Εκεί πήγα ως Μπάμπης. Δεν είμαι άλλος που εξυπηρετεί κάποια πράγματα.

Η μεγάλη δημοσιότητα κάνει κακό. Σε κάνει να νομίζεις ότι είσαι κάτι άλλο από αυτό που όντως είσαι

Σκέφτεστε δηλαδή να κυκλοφορήσετε δίσκο;

Προχτές γράψαμε ένα τραγουδάκι μαζί. Είχε πολύ ενδιαφέρον.

Δεν έχουμε σκοπό να συνεχίσουμε τους Πυξ Λαξ. Τελειώσανε. 

Να περιμένει το κοινό ένα καινούριο δίσκο από τους Πυξ Λαξ;

Ασχολείσαι με άλλες τέχνες;

Άρα εσύ νιώθεις ο δημιουργός.

Αυτή η θέση σου καταργεί πολλά στερεότυπα ότι ένας μουσικός βγαίνει απλά και τραγουδάει, ενώ εσύ προσπαθείς να εκφραστείς με διάφορους καλλιτεχνικούς τρόπους.

Αυτό που είπαμε στην αρχή. Είμαστε σκηνοθέτες βασικά. Γράφεις ένα τραγουδάκι και σκέφτεσαι πως θα το ντύσεις. Θα το πάω στο βουνό, θα του βάλω ψιλοτάκουνο… Ένας από τους λόγους που αγαπώ πολύ τον κινηματογράφο και την ζωγραφική είναι γιατί μου αρέσει η εικόνα, το κάδρο. Και για να είναι καλό, είναι θέμα συνεργατών. Γιατί ένας άνθρωπος φτάνει, για να την «φας». Να τρελαθείς. Αλήθεια είναι πως αυτό το διάστημα με εξιτάρει περισσότερο η ταινία, παρά η μουσική.

Στην Ελλάδα την τέχνη πολλοί την θεωρούν… τσάμπα. Κανείς δεν ασχολείται

Ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι πολιτικό όν;
Πρέπει να είσαι πολιτικοποιημένος. Στην Αρχαία Ελλάδα αν δεν ήσουν, σε διώχνανε. Σε εξορίζανε. Έτσι πρέπει να είναι τα πράγματα.