Στην πρόβα: «Αμλετ» στο θέατρο Άνεσις – Ο πρίγκιπας της Δανίας μένει στην κουζίνα

Το «Southern nights» στο repeat. Το disco country τραγούδι του Γκλεν Κάμπελ από τα μακρινά 70’s παίζει ξανά και ξανά μέχρι να στηθεί σωστά η εναρκτήρια σκηνή του «Άμλετ». Ο Ρόζενκραντζ και ο Γκίλντενστερν σέρνουν κεφάτα ένα τροχήλατο μπαράκι στη διάρκεια μιας αντιφατικής βραδιάς για το παλάτι της Δανίας· όταν «τ’ αποφάγια του δείπνου της κηδείας, τ’ αποτελειώνουν κρύα στο γαμήλιο τραπέζι». Ξαφνικά, ο Λεβάν Τσουλάτζε σκαρφαλώνει στη σκηνή μπαίνει ανάμεσα στο Δημήτρη Καπετανάκο και το Δημήτρη Διακοσάβα, δείχνοντας τους με κάθε λεπτομέρεια πως θ’ ανάψουν και θα κρατήσουν το τσιγάρο τους. «Ο Τσουλάτζε έχει καταρρίψει το μύθο που θέλει τον σκηνοθέτη να μιλάει τη γλώσσα των ηθοποιών. Καταλαβαίνει τι λέμε, κάθε στιγμή, αντιλαμβάνεται ακόμα και τα λάθη μας» διαπιστώνουν οι πρωταγωνιστές του.

_{Λεβάν Τσουλάτζε.}

Προσκεκλημένος του «Ανεσις» για τρίτη συνεχή χρονιά – κι ενώ φέτος δέχθηκε προτάσεις κι από άλλα αθηναϊκά θέατρα – ο Γεωργιανός σκηνοθέτης επέλεξε να ενδώσει στην πρόταση του ηθοποιού και παραγωγού Τάσου Ιορδανίδη – ο οποίος τον «εμπιστεύεται απόλυτα για την τρυφερότητα και τη σκηνοθετική εξυπνάδα του» – ν’ ανεβάσει Σαίξπηρ. «Αν μπορώ να το πω έτσι, ο Σαίξπηρ είναι ο αγαπημένος μου συγγραφέας. Όμως, πίσω στην πατρίδα μου δεν είχα δουλέψει ποτέ πάνω στον Άμλετ. Νομίζω ότι εδώ θα κάνουμε μια αρκετά ιδιαίτερη παράσταση» σχολιάζει ο Λεβάν Τσουλάτζε με τα σπαστά αγγλικά του.

_{Τάσος Ιορδανίδης.}

Στο vintage σαλόνι που δεσπόζει στο, υπό κατασκευή, σκηνικό του Σταύρου Λίτινα, καθρεφτίζεται η πρόθεση του Γεωργιανού ν’ “αναποδογυρίσει” τον τρόπο που μπορεί να διαβαστεί το έργο. Η τραγωδία εξελίσσεται στην κουζίνα του παλατιού· όπως δηλαδή αποτυπώνεται στα μάτια και τις συνειδήσεις των υπηρετών του. «Μπροστά στο τοπίο αλλαγής και στον ερχομό του νέου βασιλιά που θέλει ν’ αλλάξει τα πάντα, οι πολίτες κρίνουν και κανιβαλίζουν την εξουσία. Κι αυτό αναδεικνύει ένα άλλο βάθος, φανερώνει ένα εσωτερικό τοπίο αλλά και μια καινούργια ελαφράδα σ’ ένα κατεξοχήν σκοτεινό έργο» σημειώνει η Πέμυ Ζούνη – στην παράσταση η βασίλισσα Γερτρούδη της Δανίας.

_{Πέμυ Ζούνη.}

Δουλεύοντας εντατικά με τη δεκαμελή ομάδα του «Ανεσις» (Τάσος Ιορδανίδης, Άρης Λεμπεσόπουλος, Πέμυ Ζούνη, Ιωάννα Παππά, Θοδωρής Κατσαφάδος, Νίκος Πουρσανίδης, Δημήτρης Καπετανάκος, Δημήτρης Διακοσάββας, Θοδωρής Κανδηλιώτης, Ιάσονας Παπαματθαίου) επί 30 ημέρες σε τρεις πυκνούς κύκλους προβών, ο σκηνοθέτης καταλήγει πως δεν τον απασχολεί η αποδόμηση του κλασικού: «Μα είναι τόσο ωραία αυτή η δραματουργία, τόσο τέλεια. Πώς να τολμήσεις να την αλλοιώσεις; Για μένα νεωτερισμός σημαίνει να υπενθυμίσεις γιατί αυτό το έργο αξίζει» ξεκαθαρίζει.

_{Σύσσωμη η πρωταγωνιστική ομάδα του «Αμλετ».}

Κοιτάζοντας ωστόσο το ύφος, το ρυθμό και την αισθητική της πρόβας, είναι σαφές πως αποδίδει ένα περιβάλλον αχρονίας στο Σαίξπηρ. «Δεν βαραίνει κάποια εποχή στο ανέβασμα μας. Η ιστορία αποκτά τις διαστάσεις που θα είχε αν συνέβαινε τώρα, στην πραγματική ζωή» εξηγεί η Ιωάννα Παππά που ερμηνεύει το ρόλο της Οφηλίας. Είναι η δεύτερη φορά που η ηθοποιός συνεργάζεται με ανατολικο-ευρωπαίο σκηνοθέτη πάνω σε σαιξπηρικό υλικό (προηγήθηκε η «Μιράντα» σε σκηνοθεσία Οσκάρας Κορσουνόβας στο θέατρο Πορεία το 2015) για να είναι σύμπτωση η διαπίστωση της πως «και στις δύο περιπτώσεις, ο σαιξπηρικός λόγος αποκωδικοποιείται μ’ ένα μαγικό τρόπο. Δυσνόητα έργα όπως αυτά γίνονται τρομερά εύκολα στην επικοινωνία τους, εύληπτα».

_{Ιωάννα Παππά.}

Η πολιτική καταγωγή του Λεβάν Τσουλάτζε φορτίζει αναπόφευκτα το βλέμμα με το οποίο επεξεργάζεται τον «Αμλετ». «Μπορεί να μην είναι φορέας αλλαγής, μπορεί να μη μιλάει για τη δικαιοσύνη και τη δημοκρατία ή να μην είναι γεννημένος πολιτικός, ωστόσο ο πρίγκιπας Αμλετ κάνει τη δική του επανάσταση απέναντι στην εξουσία, αρνείται τον κόσμο γύρω του. Και στο τέλος θυσιάζει τον εαυτό του. Είναι παλιομοδίτης ήρωας ο Αμλετ γιατί έρχεται σε αντίθεση με τους νέους “επαναστάτες” που μοναδικό τους μέλημα είναι να σώσουν την πάρτι τους και να βγάλουν λεφτά. Θα έλεγα πως μου θυμίζει πρόσωπα της γενιάς και της πατρίδας μου, λίγο πριν την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης που, μ’ έναν τρόπο, έχασαν το χρονικό σημείο της αλλαγής, της μετάβασης στο καινούργιο».

_{Τάσος Ιορδανίδης, Αρης Λεμπεσόπουλος.}

Πίσω στο σαλόνι, ο Τάσος Ιορδανίδης δοκιμάζει την απόγνωση του Αμλετ που εύχεται «καλύτερα να πέθαινα»· αρνούμενος να δεχθεί την ξαφνική απώλεια του πατέρα και βασιλιά του μα και τον ακαριαίο γάμο της μητέρας του Γερτρούδης με τον θείο του Κλαύδιο (τον ερμηνεύει ο Αρης Λεμπεσόπουλος). «Είχα πάντα όνειρο να παίξω τον Αμλετ αλλά τώρα θέλω να βρω την αλήθεια μου μέσα σ’ αυτόν. Να δω πως η ευφυΐα μπορεί εξαιτίας ενός μεγάλου σοκ, μιας βίαιης κατάστασης να μετασχηματιστεί σε τρέλα, σε παραφορά, να κάνει τον άνθρωπο να σκεφτεί όλα τα μεγάλα της ζωής και του θανάτου και να βιώσει πιο δυνατά όλες τις σχέσεις που ανδρώνουν αυτές τις σκέψεις» σημειώνει ο πρωταγωνιστής κι επικεφαλής του θιάσου.

_{Θοδωρής Κατσαφάδος.}

Η μπάσα φωνή του Λεβάν Τσουλάτζε που ζητεί διαρκώς από τους ηθοποιούς του «περισσότερη ειρωνεία» επιβεβαιώνει την πρόθεση του να εμφανίσει τους ήρωες του «Αμλετ» “κουνημένους” από στερεοτυπικές προσεγγίσεις, «δίνοντας έμφαση στις αντιφάσεις και στις ακραίες αντιδράσεις τους» όπως λένε και οι ίδιοι. «Έχω συμμετάσχει σ’ ένα σωρό ανεβάσματα του Άμλετ και μου έχει δοθεί η ευκαιρία να αντιμετωπίσω το κείμενο κάθε φορά μέσα από άλλο ρόλο» συνηγορεί ο Θοδωρής Κατσαφάδος – τώρα ως δολοφονημένος βασιλιάς της Δανίας. «Σ’ αυτή την ανάγνωση όμως, μοιάζει σαν το γνωρίζω για πρώτη φορά, κι αυτό γιατί κανείς μας, ούτε ο σκηνοθέτης, ούτε και οι ερμηνευτές δεν ξεχνάμε ότι παίζουμε».