Συν & Πλην: Αυγουστος του Tracy Letts στο Θέατρο Δημήτρης Χόρν

Το 2007 ο Αμερικανός Tracy Letts γράφει τον “Αύγουστο”, ένα από τα από τα πιο δυνατά και οικεία του κείμενα αφού έχει βιωματικές καταβολές, γεγονός που έναν χρόνο αργότερα θα του χαρίσει τα βραβεία Pulitzer και Tony Αward. Στην ουσία ο Αύγουστος αποτελεί το ψυχογράφημα μιας οικογένειας, όπως αυτό ξετυλίγεται με αφορμή την απώλεια του πατέρα. 

Το έργο

Η οικογένεια Γουέστον βρίσκεται αντιμέτωπη με τον ξαφνικό χαμό του πατέρα και γύρω από το τραπέζι μνήμης, ως μια άλλη οικογενειακή γιορτή του Τόμας Βίντερμπεργκ, συντελείται η αρχή του τέλους: κάθε δεδομένο ανατρέπεται, κάθε πλασματικό καταλύεται, οι ρήξεις δεν έχουν συγκάλυψη και προσχήματα. Όλα έρχονται στην επιφάνεια, μυστικά, πάθη, εξαρτήσεις, ο δρόμος για ξεκαθάρισμα και αλληλοσπαραγμό μοιάζει να μην έχει επιστροφή. Λόγια βαριά ακούγονται χωρίς περιτύλιγμα, με τρόπο μοχθηρό, σκληρό, μαζί με χιουμοριστικά κατάλοιπα.

Η βία -η λεκτική πρωτίστως- είναι πια η κινητήριος δύναμη της οικογένειας Γουέστον που χάνει κάθε ισορροπία. Όλες οι σχέσεις δοκιμάζονται και καταρρέουν, της μητέρας με τις κόρες, των τριών αδερφών, των ζευγαριών. Οι ήρωες επικεντρωμένοι στο “εγώ” τους και στις κάθε λογής δεσμεύσεις τους αδυνατούν να καταλάβουν ο ένας τον άλλο και τελικά επιλέγουν τον δρόμο της μοναξιάς ή της υποταγής στις ψευδαισθήσεις τους. Ό,τι νιώθουν δεν μπορούν να το ελέγξουν καθώς είναι πάνω από τις δυνάμεις τους, το ανθρώπινο ένστικτο κυριαρχεί και καθορίζει τις πράξεις τους, αυτοί μόνο εξωτερικεύουν τον όποιο “πανικό” τους στις καταστάσεις. 

Η παράσταση

Στις δυόμιση περίπου ώρες η ιστορία ξετυλίγεται αρχικά με πιο αργούς ρυθμούς, λίγο πριν τη μέση και μετά με καταιγιστικούς, που δεν επιτρέπουν στον θεατή να πλήξει. Στο εγχείρημα τον κύριο ρόλο κατέχει η επιδέξια σκηνοθετική ματιά του Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη που πέτυχε να “χειριστεί” με μαεστρία το πολυπρόσωπο καστ για να αποδώσει το σύνθετο εκ φύσεως έργο, ταλαντευόμενος μεταξύ δράματος και σαρκασμού, αποδίδοντας με επιτυχία τον λυρισμό και τη φιλοσοφία της εποχής, υποδεικνύοντας τέτοια υποκριτική γραμμή ώστε να φωτιστούν ολόπλευρα πρόσωπα και καταστάσεις που διαμορφώνουν ολοκληρωμένους χαρακτήρες μέσα σε ένα διαρκές υποκριτικό κρεσέντο.

Εμφανείς αρωγοί στην προσπάθεια του είναι το σύνολο των ηθοποιών που ακολουθούν τον έντονο ρυθμό με τρόπο άρτιο και συνδετικά υποδειγματικό, ερμηνεύοντας ήρωες που αφήνουν τα κατώτερα ένστικτα να αναδυθούν, μετατρέποντας τη διαμάχη τους σε κόλαση.

Η Θέμις Μπαζάκα αφοπλιστική στον ρόλο της διαταραγμένης μητέρας και συζύγου, η Μαρία Πρωτόπαππα ως πρωτότοκη κόρη ισορροπεί με λεπτότητα μεταξύ κωμικού και τραγικού τόνου, η Βίκυ Βολιώτη ως μεσαία κόρη αποτελεί την ήρεμη δύναμη που σιγοβράζει δίνοντας μία ελεγχόμενη ερμηνεία, η Μαρίνα Ασλάνογλου ξεχωρίζει με το ταπεραμέντο της, αυτά μόνο για τους εν δυνάμει πρωταγωνιστικούς ρόλους, καθώς όλος ο θίασος, χωρίς να εξαιρείται κανείς, μοιάζει ιδανικός σε ό,τι υποδύεται. Οι ηθοποιοί έχουν κατακτήσει τους ρόλους σε τέτοιον βαθμό που παίζουν εντελώς φυσικά, εκφράζοντας άλλοι τη μη παραδοχή για την αλήθεια των συμβάντων κι άλλοι την έμμεση αποδοχή στη μοίρα τους. Η χημεία μεταξύ τους, ακόμα και την ώρα που όλοι μαζί βρίσκονται επί σκηνής (ενδεικτικά η στιγμή του γεύματος), είναι υποστηρικτική, συμπληρωματική και καθόλου επικαλυπτική.

Tα Συν (+)

• Η σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη που κινείται στο τραγικό αλλά και το κωμικό (θυμίζοντας την αντίστοιχη προσέγγιση της ομότιτλης κινηματογραφικής εκδοχής, απαραίτητο στοιχείο για να ελαφρύνει ενίοτε η ατμόσφαιρα, χωρίς ωστόσο να υπερισχύει και να γίνεται γραφικό αφαιρώντας από τη συνολική ποιότητα) δίνοντας δυνατές σκηνές.

• Οι εξαιρετικές ερμηνείες όλου -ανεξαιρέτως- του θιάσου: οι προσδοκίες που δημιουργούν ικανοποιούνται και με το παραπάνω.

• O συνδυασμός σκηνοθεσίας και ερμηνειών, όχι πάντα δεδομένος, αλλά και των ερμηνειών μεταξύ τους, δημιουργούν ένα ξεκάθαρο αποτέλεσμα, ισομερές και έντιμο από και προς όλους. Τα πάντα μοιάζουν φυσικά, είναι ισορροπημένα και συντονισμένα.

• Το σκηνικό της Αθανασίας Σμαραγδη – εσωτερικό σπιτιού- που υπηρετεί το άμεσο καθρέφτισμα των ηρώων και των πράξεων τους, στην απεικόνιση του χαρακτήρα τους.

• Η μουσική του Μίνωα Μάτσα που περισσότερο υπηρετεί την αποφόρτιση από την ένταση.

Τα Πλην (-)

• Η κάπως αργή εξέλιξη στην αρχή, που λειτουργεί αντιθετικά με τις καταιγιστικές ανατροπές από τη μέση και μετά, δημιουργώντας αναμονή.

• Η συνολικά μεγάλη διάρκεια (2,5 ώρες), προϋποθέτει ξεκούραστους θεατές.

• Η συνήθης καθυστερημένη έναρξη (όπως πληροφορηθήκαμε) με αποτέλεσμα τη δυσκολία συγχρονισμού με τα τελευταία δρομολόγια των συγκοινωνιών.

Το Άθροισμα (=)

 
Εύστοχη και ολοκληρωμένη ματιά στην αποδόμηση της “αγίας” αμερικάνικης οικογένειας, με σκηνοθετική ακρίβεια, μεγάλες ερμηνείες που εντρυφούν στα πάθη και σε συμπεριφορές – αδιέξοδα. Από τα καλύτερα της περσινής σεζόν, στα σίγουρα και της φετινής.