ΕΜΣΤ: Απολογισμός εν αναμονή «λευκού καπνού»

Διασχίζοντας τις εκτυφλωτικά λευκές αίθουσες των ορόφων του πρώην εργοστασίου Φιξ νιώθεις την αδειοσύνη του χώρου να σε καταθλίβει. Αυθόρμητα έρχεται στο νου ένα παλιό σύνθημα: «Να μην αφήσουμε το λευκό να εξορίσει τα άλλα χρώματα». Γιατί, μέχρι στιγμής αυτό έχει συμβεί στο ΕΜΣΤ, που παρά τις πεισματικές προσπάθειες της διεύθυνσής του, παραμένει ακόμη ένα αδειανό κέλυφος, ένα «σπίτι χωρίς μουσείο».

_{Φωτογραφία: Stephie Grape}

Αυτή τη φορά, κάτι φαίνεται να έχει αλλάξει, όμως. Σε κάθε όροφο, σε κάθε γωνία, σε υποδέχεται κάποιος από το προσωπικό του. «Μόλις σήμερα προστέθηκαν 15 νέοι υπάλληλοι, φτάνοντας έτσι τους 58», λέει η Κατερίνα Κοσκινά, ανακουφισμένη, καθώς η στελέχωση ήταν ένας από τους όρους προκειμένου να μπορέσει το ΕΜΣΤ να διεκδικήσει εκ νέου τη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, με την οποία θα χρηματοδοτηθεί η εφαρμογή της μουσειογραφικής μελέτης, δηλαδή της έκθεσης της μόνιμης συλλογής.

Αλλά και οι υπόλοιπες προϋποθέσεις φαίνεται πως έχουν συγκεντρωθεί: Βασικότερη, η έγκριση, τον Αύγουστο, του εσωτερικού κανονισμού, της «Βίβλου του ΕΜΣΤ», όπως είπε χαρακτηριστικά. Για τη μουσειογραφική μελέτη (η οποία προβλέπει το πώς ακριβώς θα εκτεθούν τα έργα) αναμένεται «μια υπογραφή» από το ΥΠΠΟ, καθώς και η λύση ορισμένων τεχνικών εκκρεμοτήτων.

_{Κατερίνα Κοσκινά | Φωτογραφία: Μενέλαος Μυρίλλας}

Επιπλέον, η χρηματοδότηση του ΕΜΣΤ από τον τακτικό προϋπολογισμό του υπουργείου Πολιτισμού και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων χαρακτηρίστηκε επαρκής, ώστε το μουσείο να μπορεί να καλύπτει τα λειτουργικά του έξοδα και να εξοφλήσει, ουσιαστικά, παλαιότερες υποχρεώσεις του, ενώ λύθηκαν οριστικά οι εκκρεμότητες σχετικά με κονδύλια του ΕΣΠΑ, που κυνηγούσαν από την αρχή την απερχόμενη διοίκηση.

Με αυτόν τον θετικό απολογισμό στα χέρια, θα ανέμενε κανείς ότι η Κατερίνα Κοσκινά θα μπορούσε να μιλήσει με περισσότερη σαφήνεια για τα επόμενα βήματα. Όμως ακόμη και για το πότε το ΕΜΣΤ θα καταθέσει την αίτηση για τη δωρεά του ΙΣΝ υπήρξε επιφυλακτική: «Τον Σεπτέμβριο το ΕΜΣΤ πέτυχε την πλήρωση των προαπαιτουμένων και ως εκ τούτου πήρε το πράσινο φως για την υποβολή εκ νέου του αιτήματος», αρκέστηκε να αναφέρει. Ούτε λόγος, βέβαια, για τα εγκαίνια της έκθεσης της μόνιμης συλλογής, ο επαναπατρισμός της οποίας από το Κάσελ (όπου παρουσιάστηκε στο πλαίσιο της documenta 14) ολοκληρώνεται αυτές τις μέρες: Θα γίνει «σύντομα», «εντός του 2018»…

_{Φωτογραφία: Σπύρος Ρεκούνας}

Είναι γνωστό, όποιος καεί στο χυλό, φυσάει και το γιαούρτι. Και το ΕΜΣΤ έχει καεί, κι όχι μία μόνο φορά. Άλλωστε, η Κατερίνα Κοσκινά έχει μπροστά της μία ακόμη εκκρεμότητα: Η θητεία της, που αρχικά έληγε τον Ιανουάριο του 2016 (καθώς τότε συμπληρωνόταν αυτή της ιδρυτικής διευθύντριας, Άννας Καφέτση, την οποία και αντικατέστησε), παρατάθηκε ώστε να συμπίπτει με τη θητεία του Δ.Σ. και λήγει στις 26 Νοεμβρίου. Καθώς στην ωραία μας χώρα λευκός καπνός από τις καμινάδες των υπουργείων βγαίνει συνήθως στο «παρά πέντε» (αν όχι στο «και πέντε» ή παραπάνω), η διευθύντρια του ΕΜΣΤ είναι φειδωλή στις δηλώσεις της για το μέλλον – μολονότι διεκδικεί, και δικαστικά, για τον εαυτό της μία πλήρη, τετραετή, θητεία, αμφισβητώντας τη νομιμότητα της κουτσουρεμένης τριετίας που της δόθηκε.

_{Φωτογραφία: Stephie Grape}

Με δεδομένες τις εκκρεμότητες αυτές, η μελλοντική εκθεσιακή δραστηριότητα του ΕΜΣΤ χωράει σε μικρό καλάθι:

• Τον Νοέμβριο προγραμματίζεται η πρώτη έκθεση με νέα αποκτήματα της συλλογής του, 70 έργα που συγκεντρώθηκαν, κυρίως από δωρεές, τα τελευταία τρία χρόνια, στα οποία θα προστεθούν, μέχρι το τέλος του χρόνου, άλλα 50.

• Τον Ιανουάριο του 2018 θα φιλοξενήσει έναν νέο θεσμό, που οργανώνεται από το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης (AICA), τα «Θεωρήματα», παρουσίαση νέων ή παλαιότερων ελλήνων καλλιτεχνών που επιλέγονται από τα μέλη της AICA-Ελλάς. Θέμα της πρώτης έκθεσης είναι «Παραγωγικά και αξιωματικά συστήματα» με τη συμμετοχή 43 εικαστικών καλλιτεχνών.

• Τέλος, στις 22 Νοεμβρίου θα εγκαινιαστεί η έκθεση των έργων που προέκυψαν από τα εργαστήρια «Face Forward …into my home», που απευθύνονταν σε πρόσφυγες και διοργανώθηκαν με τη συνεργασία της Ύπατης Αρμοστείας του OHE για τους Πρόσφυγες (UNHCR).