Status Update: Αιμιλιανός Σταματάκης, ηθοποιός

Φέρνοντας ξανά μνήμες από το παρελθόν, συνειδητοποιώ πως όλα με οδήγησαν στον δρόμο της τέχνης αναπόφευκτα, αβίαστα. Ήταν ένα μονοπάτι απλούστατα τόσο πιο μαγευτικό από οποιοδήποτε άλλο. Ως παιδί διψούσα να το εξερευνήσω. Στα χρόνια των σπουδών μου, στο Πανεπιστήμιο θεατρικών σπουδών και τη δραματική σχολή, έφτασε η στιγμή της αμφισβήτησης. Άρχισα να αντιλαμβάνομαι σιγά σιγά, πως αυτό δεν είναι, μονάχα, ένα μονοπάτι παιδικής εξερεύνησης. Χρειαζόταν να το προσέξεις και να το φροντίσεις γιατί θα το περπατήσουν και άλλοι. Είναι δίοδος προς έναν τόπο «συνάντησης». Αποφάσισα τότε πως ήταν ένα μυστήριο που όφειλα να υπηρετήσω. Τώρα, η επαγγελματική πορεία, είναι μια τελείως διαφορετική ιστορία, που σήμερα φέρνει συχνά σε σύγκρουση την τέχνη και την επιβίωση. Έτσι επέλεξα να βιοπορίζομαι, μαχόμενος να αμβλύνω αυτήν ακριβώς την σύγκρουση.

Έχει να μάθει κανείς πολλά και από το τραγούδι, αλλά και από την υποκριτική. Με έναν πολύ φυσικό τρόπο, αλληλοτροφοδοτούνται. Δεν θα επέλεγα ποτέ το ένα από τα δυο, μιας και πιστεύω πως και τα δύο είναι μέρος της ζωής. Η μελωδία και το μέτρο υπάρχουν στην ομιλία μας. Μία αφήγηση είναι από μόνη της τραγούδι. Είτε μιλάμε για έναν επικό τροβαδούρο, όπως τον παρουσιάζει ο Μπρεχτ, είτε για έναν υποκριτή Αρχαίας τραγωδίας, είτε για έναν σύγχρονο Αθηναίο, ένα σώμα βλέπουμε και μία φωνή ακούμε. Αυτά είναι τα εργαλεία μας. Η μόνη διαφορά είναι, πως όταν μπει το θέατρο στη μέση, μπορούμε επίσης να δούμε μια φωνή και να ακούσουμε ένα σώμα.

Το μιούζικαλ είναι σαφέστατα παρεξηγημένο, αλλά και ταυτόχρονα αγαπητό είδος θεάτρου για αμέτρητους λόγους. Ο κυριότερος αυτών είναι η «φτιαχτή» εικόνα που έχουμε στο μυαλό μας, από το πώς μας έχει πουληθεί από το εξωτερικό. Στρας-Γκλίτερ-Σόου, κοινώς – «Εμπορίλα». Και μιας και λεφτά υπάρχουν; Αγόραζε! Και κάπως έτσι έχουμε φτάσει στην σύγχρονη Ελλάδα (και μόνο Ελλάδα) στον πολύ εύλογο, αλλά πλέον καταστροφικό διαχωρισμό των «Εμπορικών» και «Κουλτουριάρηδων». Κάπου εκεί, πονεμένος μα πάντα εύελπις, φωνάζω από μια γωνιά και εγώ, πως δεν έχει σημασία. Όλα ένα είναι. Και ένας ηθοποιός πάντα θα δοκιμάζεται άνευ είδους και συνόρων. Δεν με αφορά το θέατρο που έχει να πει τί είδος είναι. Με αφορά το θέατρο που έχει να πει.

Πάντοτε ένιωθα το εξωτερικό να με έλκει. Όταν μου δόθηκε η ευκαιρία την άδραξα. Αποφάσισα πως ήταν ο καιρός μου να δοκιμαστώ σε μία τέτοια εμπειρία. Πήρα μια βαλίτσα και πήγα Λονδίνο. Είχα έρθει σε επαφή με ένα agency, με την βοήθεια του Μάριου Φραγκούλη. Από εκεί περίμενα τις οντισιόν. Στην τρίτη μου προσπάθεια μου προσφέρθηκε πρωταγωνιστικός στο “Joseph“ του Andrew Lloyd Webber. Η εμπειρία αυτή αποτέλεσε για πολλούς λόγους την καλλιτεχνική «ενηλικίωση» μου. Ήρθα αντιμέτωπος με μία πραγματικότητα που ούτε περίμενα, αλλά και ούτε με πληρούσε. Απομυθοποίησα το σύστημα του εξωτερικού και αγάπησα ακόμα περισσότερο την χώρα μας. Παράλληλα όμως, άκουσα καλύτερα τον εαυτό μου. Επέστρεψα για να ξαναφύγω αργότερα. Και θα ξαναφύγω γιατί πάντα εδώ θα επιστρέφω.

Δεν με αφορά το θέατρο που έχει να πει τι είδος ειναι. Με αφορά το θέατρο που έχει να πει.

Η κύρια διαφορά Ελλάδας και εξωτερικού είναι πως το budget λειτουργεί ως αλυσιδωτή αντίδραση σε όλους τους τομείς μιας παραγωγής. Πέρα από αυτό πολλά πράγματα διαφέρουν όπως ο κώδικας επικοινωνίας, η κουλτούρα και ο τρόπος οργάνωσης. Στο εξωτερικό μία υπερπαραγωγή μπορεί να στηθεί και σε μία εβδομάδα. Το σημαντικό βέβαια σε αυτό είναι η προεργασία, η άψογη εκτέλεση και η αυστηρή τήρηση χρονοδιαγραμμάτων. Κινέζικα; Ναι αυτές όμως είναι οι διαφορές. Το άργησα 10´ δε σημαίνει “δεν πειράζει”, σημαίνει: έχει κιόλας βρεθεί αντικατάσταση.

Θα μπορούσα να μείνω στο εξωτερικό για όσο διάστημα, μέρες, μήνες ή και χρόνια θα πρόσταζε η εκάστοτε επαγγελματική περίοδος. Έχω αποφασίσει πως θα ήθελα να κυνηγήσω ευκαιρίες στο εξωτερικό, όσον αφορά τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Αλλά το θέατρο είναι κάτι, που τουλάχιστον προς το παρόν, για μένα έχει τον πυρήνα του εδώ.

Θα επέστρεφα από την Αγγλία για να συμμετέχω στην παράσταση του Εθνικού θεάτρου «Ειρήνη» του Αριστοφάνη που παίχτηκε το καλοκαίρι στην Επίδαυρο, όταν ο Δημήτρης Μαλλισόβας μου τηλεφώνησε τότε, για να μου προτείνει τον ρόλο του «Τσέ» στο «Εβίτα», που ανεβάσαμε την περασμένη άνοιξη στο δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Από τότε δέσαμε και ο Γιώργος Ισαάκ μας «χτύπησε» με ένα δεύτερο παραγωγικό εγχείρημα, η σκέψη του οποίου τον συγκινούσε πάντα: Το “Hair”. Είναι ένα έργο που μου προκάλεσε μεγάλη έκπληξη, για τον απρόσμενο τρόπο με τον οποίο με άγγιξε. Μπορείς πάντοτε να μιλάς ιδεολογικά και να στηρίζεις έννοιες όπως η ελευθερία και η ειρήνη. Η ερώτηση όμως είναι τί σημαίνει να το κάνεις πράξη – χωρίς επιστροφή.

Το «Hair» αγγίζει θέματα που εμείς δεν αντιμετωπίζουμε αυτήν την στιγμή άμεσα στην καθημερινότητα μας. Μιλάει για τον πόλεμο του Βιετνάμ, για κοινωνική και φυλετική ισότητα, φιλία, προσωπική και συνολική ελευθερία, σεξουαλική απελευθέρωση. Δεν είναι θέματα που μας αφορούν άμεσα γιατί απλούστατα καταπίνουμε το χάπι «όλα καλά θα πάνε» και κοιμόμαστε τα βράδια ήσυχοι. Το πρωί ξυπνάμε και κοιτάμε ο ένας τον άλλον, σιωπηλά, όλο νόημα, γιατί κάθε άλλο παρά εξασφαλισμένα, είναι αυτά τα ανθολογήματα περασμένων επαναστάσεων.

Εάν ο κόσμος τότε κινδύνευε από πόλεμο, τώρα κινδυνεύει από αδυναμία ένωσης και αντίστασης σε αυτόν. Τώρα έχουμε διαδικτυακούς φίλους σε ιντερνετικά κοινόβια και προγράμματα προβολής της προσωπικής μας ζωής στην τουαλέτα του διπλανού. Τώρα έχουμε ελευθερία και ισότητα τις 7 ώρες που μας απομένουν για να κοιμόμαστε. Τώρα μας λένε πως η πληροφορία και η γνώση παρέχονται απλόχερα. Και ας μη μας νοιάζει που ψάχνουμε ψύλλους στ’ άχυρα, γιατί προς θεού αυτό που μετράει είναι πως δεν είμαστε τοιούτοι ή Αλβανοί!

Το θέατρο είναι από την δημιουργία του πράξη δημοκρατίας και ελευθερίας. Πιστεύω αποτελεί παντοτινά, κοινητοποίηση για όλους μας.

Ποια είναι η ιστορία του Hair; Ο άνθρωπος απέναντι στο δημιούργημα του: «Το σύστημα». Άλλα τα του τότε και άλλα τα του τώρα. Το ζήτημα όμως είναι ότι ζεις, έχεις σάρκα και οστά και πρέπει αυτήν την ζωή να την διεκδικήσεις, για να μην στην στερήσουν. Το θέατρο είναι από την δημιουργία του πράξη δημοκρατίας και ελευθερίας. Εκ φύσεως λοιπόν πιστεύω πως θα αποτελεί παντοτινά, κινητοποίηση για όλους μας.