«Ηλεκτρικός» Μοντεβέρντι στο Μέγαρο Μουσικής
Στην θεωρούμενη ως πρώτη όπερα στην ιστορία της μουσικής, τον «Ορφέα» (1607) του Κλάουντιο Μοντεβέρντι, επιστρέφει το Μέγαρο Μουσικής, με μια καινούργια παραγωγή που ερμηνεύει το ελληνικό μπαρόκ σύνολο Latinitas Nostra, σε μουσική διεύθυνση Μάρκελλου Χρυσικόπουλου και σκηνοθεσία Θάνου Παπακωνσταντίνου, στις 24 και 25 Νοεμβρίου.
Μέσα στα σπλάχνα του Μεγάρου, σε μια αίθουσα στα δαιδαλώδη υπόγεια του κτιρίου, οι μουσικοί της Latinitas Nostra κάνουν τις τελευταίες τους πρόβες. Μια παράξενη συνύπαρξη οργάνων, αφού δίπλα στα όργανα εποχής, όπως η θεόρβη, μπορεί να δει κανείς ηλεκτρικές κιθάρες ή θέρεμιν, ακόμη κι ένα μουσικό πριόνι.
Όχι, δεν πρόκειται να παρουσιάσουν έναν «ηλεκτρικό» Μοντεβέρντι, διευκρινίζει ο Μάρκελλος Χρυσικόπουλος, μολονότι την κάθοδο του Ορφέα στον Κάτω Κόσμο θα συνοδεύουν live electronics. Άλλωστε, για την πέμπτη πράξη, το φινάλε της όπερας, επέλεξαν μια εκδοχή η μουσική της οποίας δεν σώζεται, παρά μόνο το λιμπρέτο. Αυτό επέτρεψε στον συνθέτη Πάνο Ηλιόπουλο να μελοποιήσει εκ νέου τον επίλογο, βασισμένος στο υλικό του Μοντεβέρντι.
Όπως διευκρίνισε ο σκηνοθέτης Θάνος Παπακωνσταντίνου, που καταπιάνεται για πρώτη φορά με την όπερα, έχουν διασωθεί δύο διαφορετικά φινάλε για τον «Ορφέα», που κινούνται προς δύο εντελώς διαφορετικές κατευθύνσεις: Ένα «απολλώνιο», με την ανάληψη του Ορφέα στους ουρανούς μετά την επιστροφή του από τον Κάτω Κόσμο, και ένα «διονυσιακό» (αυτό που θα δούμε), όπου ο Ορφέας απαρνείται τους θεούς και για τιμωρία κατασπαράσσεται από έναν θίασο μαινάδων, επικεφαλής των οποίων, στην παράσταση, είναι η Σαββίνα Γιαννάτου.
Στην παράσταση των Latinitas Nostra, τον ρόλο του Ορφέα κρατά ο 35χρονος ισπανός τενόρος Juan Sancho, που χαρακτήρισε «πρόκληση» τη συνεργασία του με τον Μάρκελλο Χρυσικόπουλο, «όχι για τη χρήση ηλεκτρονικών αλλά γιατί έχει μια ιδιαίτερη αντίληψη για την ερμηνεία του μπαρόκ», διευκρινίζοντας ότι την εποχή του Μοντεβέρντι η όπερα «ήταν ένα πείραμα, όχι ένα εδραιωμένο στυλ. Ήταν μια απόπειρα να φανταστούν πώς θα ηχούσε η αρχαία τραγωδία».
Μάρκελλος Χρυσικόπουλος
Από τη μεριά του, ο Μάρκελλος Χρυσικόπουλος σημείωσε πως αυτό που επιδιώκει είναι το τραγούδι «να βρίσκεται πιο κοντά στην ομιλία, στο θέατρο, όχι στον Παβαρότι», γι’ αυτό και οι ιδανικές συνθήκες ώστε να αποδοθεί η προσωδία θα ήταν μια μικρή αίθουσα, όπως αυτές όπου αρχικά παρουσιάζονταν οι όπερες δωματίου σαν κι αυτήν. «Όμως τότε θα το βλέπαμε μόνο εμείς και οι οικογένειές μας», συμπλήρωσε γελώντας. Γι’ αυτό, επιλέγοντας την αίθουσα «Αλεξάνδρα Τριάντη», κατέφυγαν και στην ηλεκτρονική ενίσχυση του ήχου.
Μιλώντας για τους Latinitas Nostra, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Μεγάρου Μίλτος Λογιάδης τους χαρακτήρισε «μια ομάδα μουσικών που μπορούν να αποδώσουν την ουσία του μπαρόκ, αποφεύγοντας την στείρα αναπαράσταση». Ό,τι ακούμε «έχει έναν οδηγό, τα υπόλοιπα είναι αυτοσχεδιασμός, όπως στην τζαζ ή την παραδοσιακή μουσική», συμπλήρωσε.
Στην παράσταση του Μεγάρου (που θα παρουσιαστεί με ελληνικούς υπέρτιτλους), τους υπόλοιπους ρόλους αποδίδουν οι έλληνες μονωδοί Θεοδώρα Μπάκα, Χρήστος Κεχρής, Ειρήνη Μπιλίνη, Αναστασία Κότσαλη (στον ρόλο της Ευριδίκης), Σοφία Πάτση (μπαρόκ τραγουδίστρια που κάνει καριέρα στην Ολλανδία), Λένια Ζαφειροπούλου, Μάριος Σαραντίδης, Μαρία Παλάσκα και ο Πέτρος Μαγουλάς από την Εθνική Λυρική Σκηνή.