Οι πρωταγωνιστές των «Δαιμονισμένων» αναζητούν την αλήθεια του Ντοστογιέφσκι

Στο οπισθόφυλλο των «Δαιμονισμένων», στην έγκυρη μετάφραση του Αρη Αλεξάνδρου (εκδόσεις Γκοβόστη) υπάρχει το εξής σημείωμα «Ποτέ και σε κανένα έργο λογοτεχνικό, κοινωνιολογικό, φιλοσοφικό, δεν παρουσιάστηκε ακέραιη η Ανθρωπότητα, έτσι και τόσο γυμνή αντίκρυ στη Φύση, στο Θεό, στον εαυτό της. Το πρόβλημα, το αιώνιο πρόβλημα της ζωής και της καταγωγής της και του σκοπού της, το πρόβλημα της βούλησης και των ορίων της, το πρόβλημα του θανάτου και της εκλογής του, ποτέ κανείς δεν το βίωσε τόσο καυστικά, τόσο τραγικά όσο οι “Δαιμονισμένοι”».
Εκεί ακριβώς εδράζεται η ανάγνωση του Κονσταντίν Μπογκομόλοφ, του ανατρεπτικού Ρώσου που σκηνοθετεί, για λογαριασμό της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, το πυρετικό αριστούργημα του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. Οι δέκα Ελληνες πρωταγωνιστές της σκηνικής μεταφοράς του (Χρύσα Κουγιουμτζή, Έλενα Μεγγρέλη, Άρης Μπαλής, Αντώνης Μυριαγκός, Δημήτρης Ξανθόπουλος, Μαρία Πανουργιά, Γιάννης Παπαδόπουλος, Έλενα Τοπαλίδου, Αινείας Τσαμάτης, Μιλτιάδης Φιορέντζης) αναζητούν μαζί του την κρισιμότερη αλήθεια που διατυπώνεται στο έργο – στο πλέον πολιτικοποιημένο μυθιστόρημα του Ντοστογιέφσκι, μια φλεγόμενη μαρτυρία ζωής της τσαρικής Pωσίας στα τέλη του 19ου αιώνα και συνάμα ένα φιλοσοφικό μανιφέστο – και την μοιράζονται όλοι, εδώ, πριν ανέβουν στη σκηνή.

(Οι ηθοποιοί σε αλφαβητική σειρά)

Χρύσα Κουγιουμτζή

«Οι ήρωες του έργου χαρακτηρίζονται από μια αίσθηση ανεκπλήρωτου και προσπάθειας για λύτρωση. Στην ατμόσφαιρα υπάρχει πάντα η μυρωδιά του έρωτα και του θανάτου, όπου όλα περιστρέφονται γύρω από αυτά τα δύο. Η ματαιότητα και η δειλία κυριαρχούν, βρίσκοντας κάποιες φορές διέξοδο και κάποιες άλλες όχι. Ο καθένας μπορεί να βρει τη δική του αλήθεια στους “Δαιμονισμένους”, να συνυπάρξει και να ταυτιστεί».

Έλενα Μεγγρέλη

«Κλειδί της παράστασης είναι ο αινιγματικός Μεσσίας που γοητεύει τους ανθρώπους, γιατί ξεπερνάει τα όρια και επιτρέπει στον εαυτό του να κάνει ό,τι θέλει, χωρίς κανένα εμπόδιο. Αυτός είναι η Φύση και το Χάος και δεν υπακούει σε κανόνες. Σε αυτό το πρίσμα, οι «Δαιμονισμένοι» είναι οι ήρωες του έργου που έχουν ανάγκη αυτόν τον δαιμονικό Μεσσία, το δημιουργούν οι ίδιοι και μαγεύονται από αυτόν και την επιδημία της λατρείας του θανάτου που αυτός πρεσβεύει. Όλοι οι χαρακτήρες του έργου αναπτύσσουν διαφορετικές συμπεριφορές απέναντι στο γεγονός του θανάτου και ζουν στα συμφραζόμενα της θρησκευτικής συνείδησης αυτού του ακαταμάχητου ελκυστικού Μεσσία, ερεθίζοντας πληθώρα φιλοσοφικών ζητημάτων και αναφορών που προκύπτουν από τις θέσεις τους».

Άρης Μπαλής

«Η ανάγκη δημιουργίας ενός Μεσσία που θα εναποθέσεις τις ελπίδες και τη ζωή σου πάνω του για να καταφέρεις να επιβιώσεις. Η δημιουργία ενός «κέντρου» που θα ταυτιστείς μαζί του και θα σε καθορίζει πλήρως».

Αντώνης Μυριαγκός

«O Μπογκομόλοφ προσεγγίζει το έργο με τρόπο που φωτίζει το πώς έχει δημιουργηθεί ένα σύστημα θρησκειών, από τον ιουδαϊσμό έως τον μουσουλμανισμό, από την καθολική εκκλησία έως την ορθόδοξη, ένα σύστημα που εξουσιάζει τους ανθρώπους και καταστέλλει την ελεύθερη βούληση».

Δημήτρης Ξανθόπουλος

«Η δική μου αίσθηση είναι πως σε αυτό το κείμενο, που ο θάνατος και ο έρωτας γι’ αυτόν είναι διάχυτος παντού, σε κάνει να αναρωτηθείς πώς θα ζήσεις, πώς θα σταθείς απέναντι στα ερωτήματα που σου θέτει η ζωή».

Μαρία Πανουργιά

«Η βασική αλήθεια που πραγματεύεται η παράσταση είναι ο θρησκευτικός φανατισμός, που αποτελεί το καινούριο πρόσωπο της τρομοκρατίας στις μέρες μας. Η προσέγγιση του Κονσταντίν Μπογκομόλοφ ενώ είναι κυνική, καταφέρνει με μαγικό τρόπο να έχει φοβερή πνευματικότητα, αγγίζει το μεταφυσικό».

Γιάννης Παπαδόπουλος

«Η ερώτηση μου φαίνεται φιλολογικού ενδιαφέροντος. Εγώ, διαβάζοντάς το, συγκινήθηκα και αγάπησα τους ήρωες του που αγωνιούν για τη ζωή και φοβούνται τον θάνατο».

Έλενα Τοπαλίδου

«Η αλήθεια της ζωής. Η ζωή είναι εδώ, αυτή είναι το μόνο αποδεικτικό στοιχείο, δεν μπορούμε να ξέρουμε τι θα γίνει μετά και δεν έχει σημασία. Δεν μπορούμε να ζούμε για το μετά. Ούτε να πεθαίνουμε για το μετά, ούτε να σκοτώνουμε. Είμαστε πλάσματα θνητά με φόβους, αγωνίες, ανάγκες ,σκοτάδια. Η ζωή στη γη είναι η αλήθεια».

Αινείας Τσαμάτης

«Μια ζωή είναι, θα περάσει».

Μιλτιάδης Φιορέντζης

«Η πιο ισχυρή, κατά τη γνώμη μου, αλήθεια των «Δαιμονισμένων» είναι η κατάδειξη της τάσης του σύγχρονου ανθρώπου να επιλέγει την ιδεολογία του κυνισμού, της πρόκλησης και της απανθρωπιάς απέναντι στο μυστήριο της ανθρώπινης φύσης, καθώς και η απροκάλυπτη απουσία παρηγοριάς ή συγχώρεσης σε κάθε έκφανση της ανθρώπινης συμπεριφοράς».