Κωνσταντίνος Ασπιώτης: Εχω μεγάλες απαιτήσεις από τον εαυτό μου, όπως και μεγάλη αυτοπεποίθηση

Στο κινητό έρχεται ένα μήνυμα που γράφει «οδηγώ, είμαι στο δρόμο». Λίγα λεπτά αργότερα, φτάνει ασθμαίνοντας στο θέατρο «Αποθήκη» για την παράσταση «Επτά χρόνια», κατευθείαν από την πρόβα της «Γυναίκας με τα μαύρα» όπου πρωταγωνιστεί με το Νίκο Κουρή. Η κούραση γράφει στο πρόσωπο του. Παραγγέλνει ένα καφέ, τον «τέταρτο της ημέρας». Καμία αμφιβολία πως ο Κωνσταντίνος Ασπιώτης διανύει μια εξαιρετικά πιεστική περίοδο αναφορικά με τις επαγγελματικές του υποχρεώσεις. «Δυστυχώς ή ευτυχώς, αυτή τη στιγμή, αυτή είναι η ζωή μου. Δεν έχω προσωπικό χρόνο. Βιώνω πάρα πολύ το εδώ και τώρα και δεν θέλω να σκέφτομαι πέρα από αυτό» σχολιάζει όταν βρισκόμαστε να μιλάμε επί ώρα για την παρουσία του και την σχέση του με το θέατρο.

Ο ικανότατος ηθοποιός, με την ισχυρή σκηνική προσωπικότητα και τους ζηλευτούς ρόλους στο πρόσφατο βιογραφικό του ήταν έτοιμος να δώσει μια αυστηρά “επαγγελματική” συνέντευξη μέχρι που έκανε μόνος του την ανατροπή. «Αλήθεια, ποιον αφορά, από αυτούς που θα διαβάσουν τη συζήτηση μας ο Κωνσταντίνος; Θα είχε νόημα να δηλώσω τι κάνω στην προσωπική μου ζωή; Αν μου αρέσει να κυκλοφορώ γυμνός στο σπίτι μου τρώγοντας φρούτα; Στ’ αλήθεια, δεν το νομίζω». Στο τέλος, δοκιμάσαμε μια μέση οδό.

Παίζεις σε δύο παραστάσεις, έχεις υπογράψει τη σκηνοθεσία μιας μουσικής παράστασης, κάνεις κινηματογράφο στο ενδιάμεσο. Τι δικό σου μένει απ’ όλο αυτό;
Δείχνει να μην μένει τίποτα αφού τόσο μια θεατρική όσο και μια μουσική παράσταση είναι θνησιγενής. Μόνο τα πλάνα της ταινίας είναι πιο δυνατά από τη μνήμη. Πιθανόν, το ίδιο να συμβαίνει και στις προσωπικές μου δυνάμεις: Μοιάζει να μην μένει τίποτα. Ωστόσο, από την στιγμή που θα καταφέρω να βρω μια ρότα μέσα σε όλα αυτά, παίρνω δύναμη. Βρίσκομαι, μάλλον, στη χρονική στιγμή όπου παρακαλώ να μπω σε μια ρουτίνα.

Δεν είναι πολύ νωρίς για κάτι τέτοιο;
Δεν είναι ηλικιακό το ζήτημα, αλλά θέμα κατάστασης. Έχει να κάνει με την άτακτη και ατακτοποίητη ζωή, τις πολλές και περίεργες ώρες δουλειάς, την εργασιακή ανισορροπία. Η ρουτίνα, από την άλλη, έχει μια ισορροπία που αυτή τη στιγμή μου λείπει. Πάντως, δεν επιδιώκω να βρω τη ρουτίνα για να βολευτώ μέσα σε αυτήν.

Βρίσκομαι στη στιγμή που παρακαλώ να μπω σε μια ρουτίνα

Σε τι κατάσταση βρίσκεσαι κατά τη διάρκεια της πρόβας;
Η πρόβα απαιτεί πολύ κόπο και χρόνο. Όπως αναφέρει και ο Ηθοποιός στη «Γυναίκα με τα μαύρα» η υποκριτική χρειάζεται δάκρυα και ιδρώτα, χρόνο και δάκρυα. Έτσι είναι.

Κάτω από τέτοιες συνθήκες προλαβαίνεις να καταθέσεις κάτι από τον εαυτό σου;
Αν δεν ένιωθα ότι καταθέτω κάτι, θα προτιμούσα να μην το επιχειρήσω καθόλου. Μόνον έτσι μπορώ να αντιληφθώ την πολλή δουλειά και να μην δίνω μεγάλη βάση στην τρομερή πίεση. Δουλεύω πολύ, πράγματι, αλλά η κούραση είναι πνευματική και ψυχική ακριβώς επειδή πρέπει να καταθέτω δικά μου πράγματα. Αν κι εδώ θα ήθελα να διευκρινίσω πως τις τρεις προηγούμενες σεζόν δεν είχα τόσες υποχρεώσεις· για την ακρίβεια έκανα μια παράσταση που διαρκούσε από δύο έως τέσσερις μήνες. Θέλω να πω ότι βρίσκω το χρόνο να μαζέψω υλικό.

Ανησυχείς για την επαγγελματική υπερκατανάλωση του εαυτού σου;
Δεν ανησυχώ· θέλω, όμως, να αφοσιώνομαι σε ότι κάνω. Θέλω να έχω εγκεφαλική καθαρότητα, ψυχική δύναμη και καλή σωματική κατάσταση. Κι αυτά όλα απαιτούν χρόνο για να κατακτηθούν. Μετά από τον «Αμλετ» – που έκανα πέρυσι το χειμώνα – αισθάνθηκα ότι ήθελα χρόνο να ησυχάσω. Αποδείχθηκε πως είχα δίκιο. Έκανα μήνες για να βρω μια κανονικότητα και δεν ξέρω καν αν την έχω βρει ακόμα.

 Αν έμπαινα σε διαδικασία εργασιακής ματαίωσης, δεν θα μπορούσα να δουλέψω, θα σταματούσα

Δοκιμάζεις λοιπόν για πρώτη φορά ένα μοτίβο δουλειάς που “φοριέται” πολύ τα τελευταία χρόνια στο θέατρο.
Το είχα δοκιμάσει και στο παρελθόν αλλά αφενός ήμουν νεότερος και αφετέρου ήταν άλλο το βάρος της δουλειάς. 

Φτάνεις τώρα να συμμερίζεσαι τις ματαιώσεις κι άλλων πολλών ηθοποιών της γενιάς σου που τρέχουν από παράσταση σε παράσταση, άδειοι από δυνάμεις;
Αν έμπαινα σε τέτοια διαδικασία ματαίωσης, δεν θα μπορούσα να δουλέψω, θα σταματούσα. Θα με έφθειρε πολύ, θα ένιωθα στεγνός.

Τι σε κάνει να παραμένεις τόσο αφοσιωμένος ώστε να μην διακρίνεις τις παράπλευρες απώλειες;
Δεν είμαι σίγουρος… Είναι πολύ ωραίο να λες παραμύθια και να δημιουργείς, ν’ ανοίγεις ένα χώρο στη φαντασία του άλλου. Μου αρέσουν αυτά τα πράγματα και συνεχίζουν να είναι πολύ τροφοδοτικά στη σχέση μου με το θέατρο. Από την άλλη, πρέπει να εξετάσει κανείς ποιες είναι οι παράπλευρες απώλειες που τρέχουν μαζί με αυτή την αίσθηση. Αν ήταν μεγαλύτερες από αυτά που αποκομίζω, στο ξαναλέω, θα σταματούσα.

Απώλεια είναι να μην κερδίζεις αρκετά για τα προς το ζην;
Καταρχάς, πρέπει να έχεις τα προς το ζην για να μη τα χάσεις. Και στο θέατρο οι περισσότεροι δεν τα έχουμε. Προσωπικά, έχω καταφέρει ν’ αντέχω την οικονομική δυσκολία. Για παράδειγμα, μέχρι να ξεκινήσουμε την παράσταση στο «Αποθήκη» και τη μουσική παράσταση της Μαρίζας Ρίζου δεν είχα χρήματα ούτε για να πάρω καφέ. Είχα δανειστεί από παντού και τώρα βρίσκομαι να μπαλώνω τρύπες. Το αναφέρω ακριβώς γιατί έχω μάθει να το αντέχω προκειμένου να μην κάνω κάτι το οποίο θα με φθείρει, δεν θα μου αρέσει ή δεν θα το επιλέξω. Και θεωρώ ιερή αυτή τη διαδικασία ιεράρχησης.

Εχω καταφέρει να αντέχω την οικονομική δυσκολία

Πως επιλέγεις; Με ποια κριτήρια;
Με κριτήριο το έργο, τους συντελεστές, τους συνεργάτες – κι όχι απαραίτητα με αυτή τη σειρά. Μετά ακολουθούν όλα τα υπόλοιπα, το θέατρο, ο ρόλος, τα χρήματα.

Βάζεις τα χρήματα τελευταία παρότι η γενιά σου πρόλαβε ν’ ανέβει για λίγο στο τρένο της ευημερίας.
Η αλήθεια είναι πως όχι μόνο προλάβαμε αυτή την πραγματικότητα αλλά μας δόθηκε και η ευκαιρία να κερδίσουμε χρήματα. Εξαιτίας αυτού αποκτήσαμε την ψευδαίσθηση ότι η ευημερία θα κρατήσει για πάντα. Άρα και πάλι βρεθήκαμε χρεωμένοι: Ξοδεύαμε πολύ περισσότερα από όσα κερδίζαμε, οπότε σύντομα ήρθαν οι πιστωτικές και τα δάνεια. Εγώ, για παράδειγμα, βρέθηκα με 30.000 ευρώ χρέος τα οποία τα ξεχρέωσα κάνοντας τηλεόραση, δουλεύοντας νύχτα. Ξόδευα δηλαδή γιατί σκεφτόμουν ότι μετά θα κάνω μια “μπίζνα” τηλεοπτική, θεατρική και θα ισορροπήσω την κατάσταση.

Πόσο διαμορφώνει τελικά το χρήμα τις αξίες ενός ανθρώπου;
Δυστυχώς, είναι απόλυτα καθοριστικό στο αξιακό σύστημα της εποχής μας. Πολλές αποφάσεις παίρνονται με βάσει αυτό, πολλές ζωές περιστρέφονται γύρω από αυτό. Νομίζω, όμως, πως παίζει ρόλο το πως έχεις μεγαλώσει, σε τι έχεις συνηθίσει, τι έχει έρθει και τι έχεις χάσει και φυσικά παίζει ρόλο η ηλικία που βρίσκεται ο καθένας. Κάποια στιγμή, κουράζεσαι να μην ζεις μια κάπως άνετη ζωή. Φέτος, ας πούμε, όταν βρέθηκα στην οικονομική δυσκολία έδειξα λιγότερη υπομονή από ότι παλαιότερα σε αντίστοιχη κατάσταση. Θες τα τσιγάρα σου, βρε αδελφέ! Δεν μπορείς να κάνεις τράκα στα 35 σου! Θέλω να μπορώ να πάω ένα ταξίδι και να μην το σκέφτομαι βασανιστικά.

Είχες ποτέ γεμάτο τραπεζικό λογαριασμό;
Δεν είχα ποτέ πάνω από 2.000 ευρώ στην τράπεζα. Αυτό ήταν το ανώτατο σημείο του προσωπικού μου πλούτου. Αντίθετα – όπως σου είπα – έχω βρεθεί χρεωμένος και έχω ξεχρεώσει.

Θες τα τσιγάρα σου βρε αδελφέ, δεν μπορείς να κάνεις τράκα στα 35 σου 

Φανταζόσουν πως τα πράγματα θα ήταν καλύτερα όταν ξεκινούσες να σπουδάζεις θέατρο;
Πάντα ήθελα να κάνω κάτι καλό. Μου άρεσαν τα πράγματα που ανακάλυπτα μέσα στο θέατρο – γιατί μέχρι τότε δεν είχα σχέση με το χώρο – μου άρεσαν οι αλλαγές που έβλεπα στον εαυτό μου – γιατί κάπου εκεί, στη σχολή άρχισα να ενηλικιώνομαι. Ήμουν περισσότερο μέσα στα πράγματα παρά μέσα σ’ ένα όνειρο. Και νομίζω πως ακόμα ζω περισσότερο μέσα στην πραγματικότητα. Δεν ονειρεύομαι, δεν ονειροπολώ.

Κι ούτε τοποθετείς κάπου τον εαυτό σου;
Δεν θα ήθελα ποτέ να μου συμβεί αυτό. Μου αρέσουν και θέλω να δοκιμάζομαι σε διαφορετικά πράγματα στο θέατρο.

Τι έχει αλλάξει από το ξεκίνημα σου;
Παρατηρώ τις αλλαγές γύρω μου προσπαθώντας να θυμηθώ πως ήμουν και να διαπιστώσω πως είμαι τώρα. Παίζει μεγάλο ρόλο ότι το θέατρο γίνεται πια με τεράστια δυσκολία, ότι το κοινό συρρικνώνεται, οι αποδοχές είναι πολύ μικρότερες. Καλούμαι, επομένως, να διαχειριστώ άλλα δεδομένα. Κι από την άλλη, νομίζω πως σε προσωπικό επίπεδο δεν είμαι πια τόσο ψύχραιμος. Οσο μεγαλώνω η ενασχόληση με ένα ρόλο μου φαίνεται πολύ πιο δύσκολη· προφανώς επειδή βλέπω τα πράγματα σε ένα άλλο βάθος πια.

Έχεις άλλες απαιτήσεις από τον εαυτό σου;
Όχι, και παλαιότερα είχα μεγάλες απαιτήσεις από τον εαυτό μου όπως και μεγάλη αυτοπεποίθηση. Ακόμα έχω. Απλώς, ανακαλύπτω ολοένα τη φωνή μου, αποκτώ περισσότερη γνώση.

Που έγκειται η αυτοπεποίθηση σου;
Εχει να κάνει καθαρά με τον τρόπο που μεγάλωσα. Είναι μια αξία που μου έχει εμφυσήσει η οικογένεια μου. Κάθε οικογένεια έχει και τα προβλήματα της αλλά μέσα σε αυτήν πήρα πολλή αγάπη. Κι αυτό με βοήθησε αργότερα και στη δουλειά μου, το είχα από μικρός, ήταν πάντα στοιχείο της προσωπικότητας μου. 

Σαν ηθοποιός μπορεί να μετράω, αλλά σαν σκηνοθέτη με έχουν γραμμένο

Τι έχεις πετύχει έως τώρα – αν αισθάνεσαι ότι έχεις πετύχει κάτι δηλαδή…
Φυσικά και έχω πετύχει. Σε ότι με αφορά, ασχολούμαι με πράγματα που με κάνουν ευτυχισμένο. Φαντάζομαι πως στα μάτια των άλλων, έχω πετύχει να κάνω κάποιους ρόλους, να με σέβονται περισσότερο οι παραγωγοί, να μπορώ να μιλάω έχοντας πίσω μου ένα βιογραφικό.

Σε απασχολεί πως σε βλέπουν οι άλλοι;
Δεν μπορώ να ισχυριστώ ότι δεν με νοιάζει πως με βλέπουν οι άλλοι – είτε στη ζωή είτε στο θέατρο. Το ζήτημα είναι, ωστόσο, πως δεν επιλέγω βάσει αυτού. Ενεργοποιούμαι από όσα θέλω εγώ να ψάξω κι από εκεί και πέρα θα χαιρόμουν αν αρέσουν και στους άλλους.

Είσαι σε θέση να προτείνεις μια δουλειά απευθείας σε κάποιον παραγωγό;
Αν έβρισκα κάτι που με ενδιέφερε πραγματικά, θα το έκανα. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει ανάγκη. Μου προτείνονται πράγματα τα οποία με ενδιαφέρουν. Κι επιπλέον, δεν έχω την ανάγκη να σκηνοθετώ – μπορεί να μου δημιουργηθεί ξανά όπως και στο παρελθόν. Αυτή τη στιγμή όμως, δεν θέλω να κάνω κάτι για να δηλώσω σκηνοθέτης. Εξάλλου, δεν είναι η δουλειά μου.

Μέσα σου “μετράς” περισσότερο σαν ηθοποιός;
Σαν ηθοποιός μπορεί να μετράω κάπως και στους άλλους, αλλά σαν σκηνοθέτη με έχουν γραμμένο. Δεν είμαι σκηνοθέτης και κάθε φορά που το επιχειρώ ξεκινάω από το μηδέν που σημαίνει πως απαιτείται χρόνος κι εμπιστοσύνη. Κι όταν μιλάω για εμπιστοσύνη εννοώ την οικονομική γιατί κανείς δεν μπορεί να σε πληρώνει για να δοκιμάζεις.

Τελικά τι σηματοδοτεί αυτή η δουλειά για σένα;
Κάπως με γεμίζει. Δεν είναι ακριβώς η αποδοχή ή η χαρά της έκθεσης γιατί δεν με αφορά η επιτυχία του κάθε ρόλου. Έχω την ίδια χαρά πριν και μετά από ένα ρόλο.

Δεν θέλω να κάνω κάτι για να δηλώσω σκηνοθέτης. Εξάλλου, δεν είναι η δουλειά μου 

Στη «Γυναίκα με τα μαύρα» υποδύεσαι το ρόλο του ηθοποιού; Τι σου θυμίζει αυτό για την τέχνη σου;
Δουλεύουμε πάνω σε μια διασκευή του έργου που παίζει με τα υλικά θεάτρου. Το πως, δηλαδή, προσέρχεται ένας άνθρωπος ο οποίος θέλει να αφηγηθεί μιαν ιστορία στον Hθοποιό ο οποίος έχει τον τρόπο να την αφηγηθεί. Βλέπουμε δηλαδή, τον τρόπο με τον οποίο γίνεται μια ιστορία πράξη μέσα από τα υλικά του θεάτρου. Το έργο παίζει με τη φαντασία του Ηθοποιού και τη φαντασία των θεατών. Σε μια σκηνή, για παράδειγμα, αναπαριστούμε μιαν άμαξα έχοντας στη διάθεση μας ένα μπαούλο. Ολα αυτά μπορούν να γίνουν μόνο στο θέατρο. Μόνο στο θέατρο μπορείς να πάρεις ένα παπούτσι και να παραστήσεις πως πρόκειται για ακουστικό τηλεφώνου. Μου αρέσει πολύ αυτή η δυνατότητα. Οπως έχει πει και ο Σταμάτης Φασουλής «στο θέατρο μπορεί να συμβούν τα πάντα, αλλά τα πάντα».

Συναντάς στο θέατρο τον εαυτό σου;
Ναι, με τον εαυτό μου παίζω στο θέατρο, εγώ είμαι το όργανο. Όταν πρέπει να αφηγηθείς την ιστορία ενός άλλου πρέπει να συναισθανθείς. Εγώ, τουλάχιστον, έτσι δουλεύω. Βάζω τον εαυτό μου σε μια διαδικασία ώστε να μπορέσω να έχω συναισθηματικό αντίκρισμα αντάξιο του ρόλου. Κι αυτό είναι υλικό δικό μου. Φέρνω μπροστά – μέσα από μια τεχνική – το φόβο μου για κάτι, την ελπίδα μου για κάτι, το βίωμα μου για κάτι.

Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος που έχεις συναντήσει παίζοντας;
Από τον ένα φόβο στον άλλο, από την μια αλήθεια στην άλλη, τον άνθρωπο τον περιγράφουν χιλιάδες μικρά πράγματα μέσα σε μια καθημερινότητα. Δεν πορεύομαι μόνο με μιαν αλήθεια, ακόμα κι αν αυτή μεγεθύνεται μπροστά μου εξαιτίας ενός ρόλου. Βρίσκω οπωσδήποτε δικά μου προσωπικά πράγματα για να μου θυμίζουν αυτά που βιώνει ένας θεατρικός ήρωας. Το θέμα όμως είναι πως στο βίωμα ενός ήρωα συναντιέμαι εγώ με το θεατή.

Έχεις καταλάβει καλύτερα τον εαυτό σου μέσα από αυτή τη δουλειά;
Πάρα πολύ! Δουλειά μου είναι να καταλαβαίνω τον εαυτό μου για να κατανοήσω ένα ρόλο. Ο ρόλος είναι λέξεις, είναι σήματα που δείχνουν προς μιαν κατεύθυνση. Σαν να οδηγώ το αυτοκίνητο μου και ψάχνω τη σωστή σήμανση για να πάρω το σωστό δρόμο.

Τι σε κάνει χαρούμενο δουλεύοντας;
Αυτό τον καιρό, νιώθω φανταστικά αν βρω κάτι μέσα στην πρόβα. Επίσης, χαίρομαι πολύ τις συναντήσεις, αυτό που έχουμε αποκτήσει μεταξύ μας οι ηθοποιοί στα «Επτά χρόνια». Ερωτεύομαι τους συμπρωταγωνιστές μου, θέλω να τους βλέπω στη σκηνή, να τους θαυμάζω, να παίζουμε μαζί και μετά να περνάμε χρόνο μαζί. Αυτό με κάνει ξανά λίγο άνθρωπο.

Άρα χρειάζεται και λίγο προσωπική ζωή ώστε να αντλήσεις για το θέατρο….
Μα κρατάω πράγματα από τη ζωή μου κι αυτά τα χρησιμοποιώ αργότερα στη δουλειά. Έναν έρωτα, κάτι που άγγιξε συναισθηματικά μια χορδή μου, κάτι που ειπώθηκε από ένα συγγενικό μου πρόσωπο και με τάραξε, η γέννηση του παιδιού ενός φίλου μου. Όλα αυτά εισβάλλουν μέσα στην καθημερινότητα μου όταν δουλεύω πολύ και μου κάνουν καλό.