Συν & Πλην: Μόλλυ Σουήνη στο Θέατρο του Νέου Κόσμου

Έργο γραμμένο το 1985, η «Μόλλυ Σουήνυ» είναι μια αλληγορική ιστορία για τη συγκινητική προσπάθεια του ανθρώπου να διατηρήσει την -όποια- ταυτότητά του.

Το έργο

Η Μόλλυ είναι μια σχεδόν εκ γενετής τυφλή κοπέλα που κάποια στιγμή, σε ώριμη ηλικία, εγχειρίζεται και ξαναβρίσκει το φως της. Η ίδια όμως επιλέγει πάλι την επιστροφή στην τυφλότητα και την απομόνωση από τον κόσμο, καθώς η πραγματικότητα την απογοητεύει. Μετά την επέμβαση πρέπει να γίνει μια άλλη Μόλλυ, να απαρνηθεί τον προηγούμενο της εαυτό που βασιζόταν σε μέρος μόνο των αισθήσεων, αρκετές όμως για κείνη. Αν και το θέμα που θίγεται -μια μορφή αναπηρίας- είναι από τη φύση του σκληρό, ωστόσο το κείμενο στέκεται μακριά από κάθε είδους μελοδραματισμό, αλλά μέσω μιας σχεδόν ψυχογραφικής διαδικασίας αποκαλύπτει τις υπαρξιακές διαδρομές των ηρώων του: της Μόλλυς, του συζύγου της και του γιατρού της.

Η παράσταση

Το έργο, αν και δύσκολο θεατρικό εγχείρημα εξαιτίας της ιδιαιτερότητας του περιεχομένου και της σύστασής του, έτυχε καλής τύχης από τη σκηνοθεσία της Ιώς Βουλγαράκη.

Μελετημένο όχι μόνο στην επιφάνειά του -βοήθησε σε αυτό και η μετάφραση του Αργύρη Ξάφη-, με πολλά επίπεδα ανάγνωσης και ποικίλες ερμηνείες, δουλεμένο με ευαισθησία και ρεαλισμό μαζί. Με τρόπο λιτό αναδείχθηκε η ουσία του: η ανθρώπινη φύση και πώς αυτή συμπεριφέρεται στους άλλους καθορίζοντας τις διαπροσωπικές σχέσεις, η διαφορετικότητα με τον διττό της χαρακτήρα, που άλλοτε δημιουργεί την αίσθηση του ελαττώματος και άλλοτε της αυτάρκειας, οι μεγάλες προσδοκίες και οι ακόμα μεγαλύτερες απογοητεύσεις, η επίδραση της επιστήμης -της ιατρικής εν προκειμένω- στα ζητήματα αυτά.

Τα επίπεδα ανάγνωσης λοιπόν πολλά και ο κάθε θεατής εισπράττει και εστιάζει σε κείνα που τον συγκινούν περισσότερο. Στο σύνολο τους χτίζουν μια παράσταση που αν θα έπρεπε μονολεκτικά να τη χαρακτηρίσω αυθόρμητα έρχεται η λέξη γλυκύτητα. Έχουμε λοιπόν τρεις παράλληλους, εν εξελίξει μονολόγους, χωρίς άμεση δράση και πλοκή, με κοινό παρανομαστή τον “χειρισμό” της τυφλότητας. Η υπόθεση εξελίσσεται καθώς οι μονόλογοι μπλέκονται μεταξύ τους, ο ένας μοιάζει να απαντά στον άλλο, συμπληρώνοντας την ιστορία.

Εκ πρώτης μπορεί να ακούγεται -και ακολούθως να αποδειχτεί- αντιδραματουργικό, βαρετό και κουραστικό. Χωρίς όμως τεχνάσματα, παρά μόνο μέσα από το κείμενο και τις ερμηνείες, το αποτέλεσμα είναι μια παράσταση ανθρωποκεντρική, συναισθηματική, χωρίς όμως εκβιαστική συγκίνηση. Όλα έρχονται από μόνα τους, απλά, με τρόπο φυσικό. Αξίζει να προσέξει κανείς το παιχνίδι με τα χρώματα των κοστουμιών και του μετακινούμενου κατά περίσταση σκηνικού (απλοί πάγκοι), που δηλώνει άλλοτε τον πραγματικό χαρακτήρα ενός υποκειμένου και άλλοτε το πώς διαμορφώνεται αυτό από τις ελπίδες και τις προσδοκίες των άλλων.

Εστιάζοντας τώρα στο άλλο βασικό και κύριο συστατικό της παράστασης, τις ερμηνείες, στην περίπτωσή μας συνεργάζονται τρεις ταλαντούχοι ηθοποιοί: η Δέσποινα Κούρτη, η Μόλλυ, στον δύσκολο ρόλο της πριν και μετά “τυφλής” κοπέλας, διαχειρίζεται με τρόπο ικανοποιητικό την κεντρική ηρωίδα. Σε σημεία μπορεί να διακρίνει κανείς έναν πιο μηχανικό και νευρικό τόνο, αναλογιζόμενοι όμως τις απαιτήσεις του σύνθετου ρόλου έχουμε μια αφηγηματική μεν ερμηνεία, εξίσου ζωντανή και πειστική ωστόσο με αναπαράσταση. Ο Δημήτρης Γεωργιάδης, αποκάλυψη μεγάλη, ως γιατρός της Μόλλυς θα χειριστεί το πρόβλημα από τη δική του οπτική, την επιστημονική, όχι όμως με την απρόσωπη και αυστηρή σκοπιά, καθώς διακρίνει κανείς και την ανθρώπινη διάσταση, τις αδυναμίες, τις μεταπτώσεις, τις ενοχές, όλα αυτά τα περάσματα έξοχα δοσμένα. Η τριάδα συμπληρώνεται από τον Αργύρη Ξάφη, τον σύζυγο της Μόλλυς που τρέφει προσδοκίες για εκείνη/εκείνους, για τη νέα της/τους ζωή. Μια ακόμα ευκαιρία για να επιβεβαιώσουμε το εύρος αυτού του ηθοποιού, ερμηνευτής ποικίλων δυνατοτήτων, που κινείται και εδώ ανάμεσα στο κωμικό αλλά και τη συγκίνηση, με τρόπο φυσικότατο, σαν βιωματική εμπειρία, που σε στιγμές αναρωτιέσαι τι από αυτά που λέει είναι μέσα σε σελίδες ή προκύπτουν πηγαία εκείνη την ώρα.

Τα Συν (+)

• Οι σπουδαίες ερμηνείες, που στην πράξη είναι εκείνες που σηκώνουν το βάρος της παράστασης

• Η σκηνοθετική οπτική που χειρίζεται ένα λεπτό θέμα χωρίς να δημιουργεί λύπηση, ούτε όμως και να το ωραιοποιεί, επιτυγχάνοντας τη συνολική νηφαλιότητα

• Το ευρηματικό – βαθιά ανθρώπινο και συγκινητικό- τέλος

Τα Πλην (-)

• Καθότι έχουμε να κάνουμε με μονολόγους, με περιεχόμενο ποικίλο και ενδεχομένως διαφορετικά εισπραττόμενο από τον κάθε θεατή, το μάζεμα τους σε σημεία, θα δημιουργούσε μια πιο περιορισμένη χρονικά παράσταση και κατ επέκταση πιο ελεγχόμενη ως προς τα μηνύματα και τη δεκτικότητα τους.

Το Άθροισμα (=)

• Μια παράσταση που αν και έχει ως κέντρο της ένα θέμα σκληρό, εντούτοις δεν το αντιμετωπίζει γλαφυρά αλλά με φρεσκάδα. Το αποτέλεσμα είναι να εκπέμπει γλυκύτητα και ηρεμία, χωρίς να στερείται νεύρου, κερδίζοντας δικαίως το κοινό.