Ομάδα 4frontal: Επτά χρόνια φαγούρα

Fore front, σημαίνει «προσκήνιο». Full frontal σημαίνει «αφήνω εκτεθειμένο (γυμνό) το μπροστινό μέρος του σώματος μου». Μιξάρουμε κι έχουμε τους 4frontal. Πριν από επτά χρόνια, κάτω από αυτή τη λέξη στριμώχτηκε μια κολλεκτίβα αποφοίτων του Ωδείου Αθηνών που μέχρι και σήμερα κανείς δεν ξέρει πόσοι ή ποιοι ακριβώς είναι. «Και είμαστε παντού» λένε οι έξι από αυτούς που, προς το παρόν, με περιτριγυρίζουν εύθυμα, αυτό το πρωϊνό στο καφέ του Μουσείου της Ακρόπολης.

_{(από αριστερά) Ελένη Κουτσιούμπα, Σταύρος Γιαννουλάδης, Αμαλία Νίνου, Θανάσης Ζερίτης, Χάρης Κρεμμύδας και Πάνος Τοψίδης.}

Οι Σταύρος Γιαννουλάδης, Θανάσης Ζερίτης, Ελένη Κουτσιούμπα, Χάρης Κρεμμύδας, Αμαλία Νίνου και Πάνος Τοψίδης είναι ο στενός πυρήνας της ομάδας (μαζί με τις Ευαγγελία Καρακατσάνη, Ηρώ Καρρά, Νεφέλη Μαϊστράλη, Αριστέα Σταφυλαράκη) που γεννήθηκε μέσα στον ενθουσιασμό των φοιτητικών χρόνων αλλά αποδείχθηκε πως δεν ήταν μόνο αυτό. Από τις συστάσεις των καθηγητών του Ωδείου να μην δουλεύουν μόνο μεταξύ τους, από τις ατελείωτες ώρες προβών για τις πρώτες τους παραστάσεις, από τις παραγωγές που διαδέχονταν, χωρίς ανάσα, η μία την άλλη πέρασαν επτά δημιουργικά χρόνια ώστε σήμερα να συγκαταλέγονται σε μια από τις δραστήριες θεατρικές ομάδες της πόλης. «Από την αρχή καταφέραμε να σεβόμαστε το αίσθημα του άλλου, να μην πνιγόμαστε από τα θέλω του άλλου. Ετσι δημιουργήσαμε ένα κλίμα αγέλης – με την καλή έννοια – όπου ο καθένας άρθρωνε τη δική του φωνή» παρατηρεί ο Χάρης Κρεμμύδας.

_{Θανάσης Ζερίτης και Χάρης Κρεμμύδας.} 

Πάνω σε αυτή την αρχή, το χειμώνα του 2011 θα εμφανίζονταν σε επαγγελματική βάση όχι με μία, ούτε με δύο αλλά με τρεις παραστάσεις: Τους «Ορνιθες», τον «Καλιγούλα τύραννο» τον «Υμπύ Τύραννο» και με την περιέργεια των παιδιών που πειραματίζονται, θ’ αναζητούσαν το «μίνιμουμ ενός καλλιτεχνικού στίγματος».

Δεκαέξι παραγωγές μετά – γιατί, ναι, ο νεανικός ενθουσιασμός τους έφερε να ανεβάζουν έως και τέσσερις σε μια σεζόν – μπορούν να εισηγούνται πως έχουν διαμορφώσει κι εξελίσσουν τη δική τους σκηνική γλώσσα. Ο Θανάσης Ζερίτης την εντοπίζει στην ανάγκη για αφήγηση και την άμεση απεύθυνση στο θεατή – «κοιτάζουμε τον άλλο στα μάτια σε σημείο που αστειευόμενοι λέμε πως ξέρουμε πού καθόταν ο καθένας από τους θεατές μας» λέει. Η Αμαλία Νίνου βρίσκει πως τους αφορά συστηματικά η θεατροποίηση διηγημάτων και κλασικών κειμένων φιλτραρισμένων μέσα από τον δικό τους χιουμοριστικό κώδικα – «εμείς το λέμε και μπαλαφάρα» λέει. Και ο Χάρης Κρεμμύδας διαπιστώνει πως οι παραστάσεις της ομάδας φέρουν την ταυτότητα του χειροποίητου θεάτρου όπου «τα σώματα είναι πολύ πιο ενεργά για να περιγράψουν τα σκηνικά περιβάλλοντα» όπως λέει.

Ολα αυτά θα συμπυκνώνονταν ξαφνικά τον Οκτώβριο του 2013, μόλις δυο χρόνια μετά το ντεμπούτο τους, όταν οι 4frontal θα γνώριζαν το big bang της, μέχρι τώρα, διαδρομής τους. «Ο Μουνής», η παράσταση με τον πιο αθυρόστομο τίτλο στα σύγχρονα θεατρικά χρονικά (βασισμένη στο μυθιστόρημα της Λένας Κιτσοπούλου), θα τους έφερνε λίγο πιο κοντά στο “μεγάλο” κοινό. Talk of the town στα γρήγορα, απανωτά sold out και τρεις γεμάτες σεζόν θα περιέγραφαν αυτό που «κάθε ομάδα ονειρεύεται να γίνει πραγματικότητα» σημειώνει η Ελένη Κουτσιούμπα. «Ο Μουνής διεύρυνε τη σκέψη μας· σαν να αποχαιρετούσαμε πια οριστικά τη σχολική νοοτροπία με την οποία μέχρι τότε ανεβάζαμε παραστάσεις» προσθέτει ο Πάνος Τοψίδης.

_{Σταύρος Γιαννουλάδης.}

Μολονότι το σχήμα άλλοτε άνοιγε (σε εξωτερικούς συνεργάτες όπως ο Παντελής Δεντάκης και η Τζωρτζίνα Κακουδάκη) κι άλλοτε έκλεινε (κάποια μέλη της αποστασιοποιούνταν προσωρινά για άλλες δραστηριότητες) εκείνο δεν έχασε ποτέ ως τώρα τον προσανατολισμό του. «Η ομάδα εξελίσσεται ως αυτόνομος οργανισμός αλλά συνάμα είναι και μια πλατφόρμα προσωπικής εξέλιξης του καθένα από εμάς. Βεβαίως, τα τελευταία χρόνια είμαστε πολύ πιο συγκεντρωμένοι. Κάνουμε λιγότερες παραστάσεις στοχεύοντας στο σημαντικό λόγο παρουσίας μας. Υπάρχει, εξάλλου, τόσο πολύ θέατρο σε αυτή την πόλη που δεν είμαι της άποψης ότι ο καθένας πρέπει να κάνει μια παράσταση» σημειώνει ο Θανάσης Ζερίτης, ο οποίος μαζί με το Σταύρο Γιαννουλάδη είναι οι residents της σκηνοθεσίας των 4frontal.

Ο δεύτερος είναι εκείνος που σκηνοθετεί την τελευταία παραγωγή των 4frontal, το «Μισάνθρωπο», μια μετασκευή του μολιερικού κλασικού με όρους social media· μια παράσταση που σου επιβάλλει αυτό που όλες οι άλλες απαγορεύουν δια ροπάλου: Τη χρήση του κινητού κατά τη διάρκεια της. «Εισάγουμε την κοινωνική δικτύωση στη λειτουργία της παράστασης ερευνώντας ένα νέο τρόπο επαφής με το κοινό και προσπαθώντας να κατανοήσουμε γενικότερα τον τρόπο που επικοινωνεί ο σύγχρονος άνθρωπος» παρατηρεί ο Σταύρος Γιαννουλάδης για το «Μισάνθρωπο» που έκανε μόλις πρεμιέρα στο Θησείον.

Ένα ακόμα πείραμα; Ένα ακόμα ρίσκο; Αυτές οι, κατά τα άλλα, στομφώδεις λέξεις δεν μοιάζουν να συγκινούν ιδιαίτερα μια θεατρική ομάδα που, όπως και οι περισσότερες της κατηγορίας της, πήραν το ρίσκο ως ιδρυτική τους αρχή. Και πορεύτηκαν με αυτό. Κι όπου ρίσκο βλέπε οικονομική δυσπραγία. «Δεν θα πρωτοτυπήσουμε. Η βασική μας δυσκολία είναι η έλλειψη χρημάτων με αποτέλεσμα ο καθένας μας να κάνει και κάτι διαφορετικό, εκτός ομάδας, το οποίο αναπόφευκτα επηρεάζει και τις συνθήκες της δουλειάς. Οι πρόβες αναγκαστικά προσαρμόζονται στις ανάγκες και στα προγράμματα πολλών ανθρώπων κι έτσι ακόμα και το να βρούμε μια κοινή ώρα ως ομάδα είναι ένα ζήτημα» τονίζει ο Σταύρος Γιαννουλάδης που εξαργυρώνει και το πτυχίο του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών επιβλέποντας τα οικονομικά της ομάδας. Η περίοδος που το ταμείο της ομάδας ήταν επικίνδυνα μείον δεν είναι μακριά. Ο Θανάσης Ζερίτης θυμάται πως «την ίδια σεζόν που ανεβάζαμε το “Μουνή” έπαιζαν δύο ακόμα δικές μας παραγωγές – όλες με δικά μας έξοδα εννοείται – και ανακαλώ το Σταύρο να μου λέει πως αν μέχρι το Δεκέμβριο δεν πάμε καλά “την έχουμε εξασφαλίσει τη φυλάκα”».

_{Αμαλία Νίνου, Ελένη Κουτσιούμπα.}

Η επάνοδος των επιχορηγήσεων με τη στήριξη των οποίων χρηματοδότησαν το «Μισάνθρωπο» τους βρίσκει να διανύουν μια ομαλότερη, οικονομικά, εποχή, μολονότι ακόμα δεν έχουν καταφέρει να βιοπορίζονται από τη δουλειά τους. «Δηλαδή, δεν βγάζετε χρήματα;» ρωτώ. «Ακούγεται λίγο απαισιόδοξο αυτό. Βγάζουμε λίγα ή δεν βγάζουμε πάντα· σίγουρα όχι όσα χρειαζόμαστε για να ζήσουμε» απαντούν.

Στο μεταξύ, κάνουν περικοπές «από το όνειρο» όπως λέει η Ελένη Κουτσιούμπα, περιορίζοντας τα έξοδα για τα κοστούμια, τα σκηνικά κι άλλα οργανικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά ενός ανεβάσματος. «Εννοείται πως τους μισθούς τους έχουμε ξεχάσει» υπενθυμίζει ο Σταύρος Γιαννουλάδης.

Παρόλα αυτά – και παρά τις ενδιάμεσες προστριβές, διαφωνίες, τσακωμούς ακόμα και τα… σκανδαλώδη ερωτικά τρίγωνα (!) – οι 4frontal δεν κινδύνευσαν ποτέ να διαλυθούν. «Το χειρότερο που έχουμε πει είναι να σταματήσουμε να βγαίνουμε για ποτό μετά την πρόβα!» λέει γελώντας ο Θανάσης Ζερίτης. «Δεν ξέρω τι μας κάνει να αντέχουμε, τι τροφοδοτεί αυτή την τόσο στενή σχέση μεταξύ μας, γιατί στο τέλος είναι κάπως μαζοχιστικό» σχολιάζει ο Πάνος Τοψίδης. «Μάλλον η φιλία τροφοδοτεί τη δουλειά και η δουλειά τη φιλία».

Γι’ αυτό και επιδιώκουν να σκέφτονται ήδη το μέλλον της ομάδας: Μια μόνιμη στέγη για τις παραστάσεις τους – το 4frontalιο μέγαρο – και μια εξίσου δημιουργική παρουσία που θα την ταϊζει η ανάγκη κι όχι η συνήθεια. Η Αμαλία Νίνου προτρέπει τρυφερά «να μεγαλώσουμε εμείς και να μην παλιώσει η ματιά μας».