Στέφανος Κορκολής: Η μουσική είναι μία. Δεν πιστεύω στις ταμπέλες

Το πρώτο πράγμα που βλέπει κάποιος μπαίνοντας στην προσωπική σας ιστοσελίδα είναι ένα σημείωμα του Μίκη Θεοδωράκη. Τί σηματοδοτεί για εσάς αυτό;

Δεν είναι μόνο ένα σημείωμα, είναι πολλά τα “παράσημα” που μου έχει δώσει ο μέγιστος και οικουμενικός μουσουργός μας, είναι πολλές οι αναφορές μπροστά σε κοινό και ενώπιόν μου, αλλά το βασικότερο όλων είναι το γεγονός ότι έχω τη μοναδική ευκαιρία τα τελευταία πέντε σχεδόν χρόνια να βρίσκομαι κυριολεκτικά δίπλα του, να μαθητεύω ξανά δίπλα του όχι μόνο μουσική, αλλά και όλα τα υπόλοιπα που μια προσωπικότητα σαν αυτή του Μίκη Θεοδωράκη μπορεί να σου προσφέρει. Από την άλλη, το γεγονός του ότι με έχει ανακηρύξει πρεσβευτή της μουσικής του και η σημαντική κουβέντα που είπε μετά την συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής ότι “ο Κορκολής δεν είναι λόγια, αλλά είναι πράξεις ή ότι αυτό είναι ένα καινούριο ξεκίνημα για τη μουσική μου και το οφείλω στον Κορκολή”, μπορείτε εύκολα να καταλάβετε πόσο τεράστια είναι η ευθύνη στο να μπορέσω να είμαι ανά πάσα στιγμή σε εγρήγορση και κυρίως σε αυτό που αφορά την διάδοση του συμφωνικού του έργου, το οποίο δυστυχώς δεν είναι διαδεδομένο στη χώρα μας ενώ στο εξωτερικό όχι απλά είναι γνωστό, αλλά διδάσκεται σε πολλές ακαδημίες παγκοσμίως που φέρουν το όνομα Μίκης Θεοδωράκης. Άρα αν θέλατε να απαντήσω εν συντομία στο τι σηματοδοτεί για εμένα το σημείωμα του Μίκη, οι μόνες λέξεις που μου έρχονται είναι ευτυχία και ευθύνη.

Η μουσική σας πορεία σε αριθμούς – αλλά και σε ποικιλία – είναι πολύ εντυπωσιακή. Μετά από αυτή τη διαδρομή πώς καταλήγετε στο ότι «η μουσική είναι μία»;

Ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι μεγάλωσα “μουσικά” σε ένα ωδειακό και βαριά ακαδημαϊκό περιβάλλον, δεν θα μπορούσα να βάλω ωτοασπίδες στις μουσικές που οι συνομήλικοί μου άκουγαν και που τελικά ήταν μουσικές που με άγγιζαν. Τι εννοώ; Δεν θα μπορούσα ποτέ να γυρίσω την πλάτη στα μεγάλα συγκροτήματα, όπως Queen, Genesis, Pink Floyd και τόσα άλλα, τα οποία εμπεριείχαν τόσα πολλά στοιχεία συμφωνικής μουσικής, δοσμένα, όμως, στους ρυθμούς της εποχής της δεκαετίας του ’80, κάτι το οποίο μετέπειτα το έκανα στην πράξη ανάποδα, δηλαδή σε συναυλίες μου που αφορούσαν την πιο ποπ περίοδο της ενασχόλησής μου με την μουσική, έπαιζα σε γήπεδα κλασσικούς συνθέτες. Για μένα αυτό σημαίνει ότι η μουσική είναι μία. Δεν πιστεύω στις ταμπέλες, δεν πιστεύω σε αυτό που παλιά έλεγαν η ελαφριά και η βαριά μουσική, εκτός εάν έχει εφευρεθεί ζυγαριά που μετράει τις νότες και μου διαφεύγει. Όμως, για να μην παρανοηθούν αυτά τα οποία λέω, όπως δεν είμαι άνθρωπος των άκρων, έτσι και δεν μπορώ να εντάξω σε αυτά που έχω πει ακραίες περιπτώσεις μουσικών ειδών, οι οποίες γίνονται για φθηνούς εντυπωσιασμούς είτε από τη μία είτε από την άλλη πλευρά.

Δεν πιστεύω σε αυτό που παλιά έλεγαν η ελαφριά και η βαριά μουσική, εκτός εάν έχει εφευρεθεί ζυγαριά που μετράει τις νότες και μου διαφεύγει.

Πώς αυτό εκφράζεται στο live που θα παρουσιάσετε στο Half Note;

Αν και είναι πολύ δύσκολο με τα λόγια να περιγράψεις κάτι που είναι νότες, το μόνο που θα μπορούσα να πω είναι πως η δομή του προγράμματος είναι τέτοια που τα διάφορα είδη μπλέκονται μεταξύ τους. Ενδεικτικά, από ένα κομμάτι του Γιαννίδη να περνάς σε ένα κομμάτι του Σαντάνα. Σκοπός μας εκτός από την ψυχαγωγία του κόσμου ή καλύτερα των φίλων που θα έρθουν, είναι να αποδείξουμε ότι πραγματικά η μουσική είναι μία. Γενικά, είμαι ένας άνθρωπος που ο τίτλος κάθε παράστασής μου, είναι πάντα σχετικός με το τι πρόκεται να παρουσιαστεί.

Εκτός από δικά σας κομμάτια θα ερμηνεύσετε και τραγούδια και άλλων δημιουργών. Με ποια κριτήρια έγιναν αυτές οι επιλογές;

Τα κριτήριά μου πάντα και σε σχέση με αυτά που αναφέρθηκαν παραπάνω, είναι καθαρά υποκειμενικά, δηλαδή τραγούδια και μουσικές άλλων δημιουργών που έχω ακούσει, είτε Ελλήνων είτε ξένων και κατά κάποιον τρόπο τα έχω ζηλέψει. Τι σημαίνει αυτό; Με έχουν χτυπήσει κατευθείαν στην ψυχή.

Έχετε απορρίψει δικά σας τραγούδια; Ή τα έχετε επαναπροσεγγίσει; Και αν ναι, με ποιους τρόπους;

Το αστείο της υπόθεσης είναι ότι, άλλοι έχουν απορρίψει στο παρελθόν δικά μου τραγούδια και τα έχουν προσεγγίσει στο παρόν. Δεν είμαι άνθρωπος που απορρίπτω πράγματα τα οποία έχουν γεννηθεί από την ψυχή μου σε δεδομένες στιγμές, χωρίς, όμως, αυτό να σημαίνει ότι δεν έχω τις προτιμήσεις μου. Σίγουρα τα τραγούδια τα οποία έχουν περάσει τις εξετάσεις του χρόνου, όπως το “Στους πέντε ανέμους” και το “Σκόνη και θρύψαλλα” ή και τραγούδια που έχω δώσει σε μεγάλους ερμηνευτές, όπως “Ό Άγγελός μου”, “Θες”, “Δεν είσαι εδώ” κλπ, πάντα είναι πρώτα στις επιλογές μου και αυτό διότι, όταν γράφτηκαν, προφανώς η ψυχή μου είχε λίγο παραπάνω ψυχή.

Η Σοφιά Μανουσάκη είναι εξαιρετική ερμηνεύτρια του έργου σας. Πώς λειτούργησε αυτή η συνεργασία;

Η Σοφία Μανουσάκη είναι εξαιρετική ερμηνεύτρια του έργου του Μίκη Θεοδωράκη. Μην ξεχνάμε ότι σε τόσο νεαρή ηλικία, ο Θεοδωράκης της εμπιστεύθηκε σχεδόν άγνωστα έργα του και η Σοφία με το μοναδικό ταλέντο που έχει τα μετέφερε στον κόσμο, με αποτελέσματα εντυπωσιακά (δύο διπλά χρυσά cd στην εποχή μας… /Συνάντηση Ι και Συνάντηση ΙΙ). Για μένα, όμως, το σημαντικότερο είναι ότι η Σοφία δεν ανήκει στην μερίδα των καλλιτεχνών που βιάζονται να κάνουν επιτυχία και να γίνουν άμεσα αναγνωρίσιμες στον κόσμο, αλλά με αργά και σταθερά βήματα προχωράει έχοντας επιλέξει τον δύσκολο, αλλά και ταυτόχρονα αληθινό δρόμο της τέχνης. Άρα, λοιπόν, έχοντας όλα αυτά τα εφόδια, θεωρώ ότι είναι η καταλληλότερη ερμηνεύτρια των έργων μου για αυτήν την περίοδο.

Αναμένουμε καινούργια σας δουλειά. Πώς προσεγγίσατε τον Καβάφη; Γνωρίζουμε πόσο δύσκολη είναι η μελοποίηση του καβαφικού έργου.

Θα ήθελα πάρα πολύ να αναπτυχθώ σε αυτήν την ερώτηση, αλλά θα χαρώ και ελπίζω να μας δοθεί η ευκαιρία να τα πούμε πολύ σύντομα, άμα τη κυκλοφορία του διπλού cd. Παρόλα αυτά, σίγουρα είναι πάρα πολύ δύσκολο να μελοποιήσεις Καβάφη, αλλά θεωρώ ότι έχοντας μελετήσει την ψυχή του ποιητή και έχοντας εισπράξει ήδη πολύ θετικά σχόλια από ανθρώπους που είναι βαθύτατα γνώστες του έργου του* (Όπερα Καϊρου, Αλεξάνδρεια – Καβάφεια 2017/ υπάρχει σχετικό βίντεο) και την καταλυτική φράση “Ο Καβάφης τραγουδιέται”, θεωρώ πως μάλλον το εγχείρημα πέτυχε. Βέβαια, ο χρόνος είναι ο ιδανικότερος κριτής.

Kάθε συνεργασία έχει τη δική της βαρύτητα και την δικιά της θέση στην ψυχή και στο μυαλό μου.

Στο Half Note θα ακούσουμε τραγούδια από αυτήν τη δουλειά;

Ναι. Είναι έτσι “φτιαγμένη” η συγκεκριμένη δουλειά που να μη χρειάζεται εξειδικευμένους χώρους για να μπορεί να υποστηριχθεί. Δηλαδή, μπορεί να ακουστεί σε ένα σπίτι με ένα πιάνο και μια φωνή μέχρι και έναν συναυλιακό χώρο με μεγάλη συμφωνική ορχήστρα και χορωδίες, όπως άλλωστε έχει αποτυπωθεί και στο επερχόμενο cd.

Εάν σας ζητούσαμε να ξεχωρίσετε τις τρεις πιο σημαντικές στιγμές (ή συνεργασίες) στη χρονογραμμή της καριέρας σας ποιες θα επιλέγατε;

Θεωρώ ότι κάθε συνεργασία έχει τη δική της βαρύτητα και την δικιά της θέση στην ψυχή και στο μυαλό μου. Άλλωστε, δεν συνεργάζομαι απλά για να συνεργαστώ. Για να απαντήσω, όμως, στην ερώτησή σας, θα έβαζα όλους τους δασκάλους μου, την ευκαιρία που μου δόθηκε να μαθητεύσω έστω και για λίγο δίπλα στους Vladimir Horowitz, Astor Piazzola και βέβαια, τον Μίκη Θεοδωράκη.

Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας και τί εύχεστε για τη νέα χρονιά;

Τα άμεσα σχέδιά μου είναι σαφώς η διάδοση του έργου μου σε ποίηση Κ. Π. Καβάφη, η μεταγραφή της ραψωδίας για τσέλο και ορχήστρα του Μίκη Θεοδωράκη σε πιάνο και ορχήστρα κατόπιν ιδέας του ίδιου του συνθέτη και μέχρι εκεί, διότι ζούμε σε πάρα πολύ ρευστούς καιρούς και το κάνεις μακροπρόθεσμα σχέδια, πλέον μοιάζει λίγο ουτοπικό. Σαν ευχή για την καινούρια χρονιά, πέρα από τη συνηθισμένη, αλλά και τόσο πολύτιμη όπως υγεία σε όλους, θα χρησιμοποιούσα την φράση ειρήνη υμίν.., διότι μόνο έτσι θεωρώ πως θα βγούμε από το τέλμα.

_{Απόσπασμα από τη συναυλία του Στέφανου Κορκολή και της Σοφίας Μανουσάκη σε έργα του Μίκη Θεοδωράκη, που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στις 17-10-2015.}