Ο Ντάνιελ Ντέι Λιούς στην Αθήνα: Αποχαιρετισμός με μια ταινία

Τζιν (μισάνοιχτο) πουκάμισο, καφέ φαρδύ παντελόνι, εκτεθειμένα τατουάζ στο δεξί χέρι, ασημένιο περικάρπιο. Και ξυρισμένο κεφάλι. Πιθανώς, ο καλύτερος, εν ζωή, ηθοποιός του πλανήτη μπαίνει στην αίθουσα του πρώτου όροφου του ξενοδοχείου King George φορώντας, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, ένα πλατύ, γενναιόδωρο χαμόγελο. Τι κι αν ο λόγος που τον φέρνει αυτή τη φορά στην Αθήνα είναι ο ρόλος ενός μονήρη μόδιστρου στο Λονδίνο του ’50; Ο Ντάνιελ Ντέι Λιούις το παραδέχεται: Ντύνεται όλους τους ρόλους που έχει ερμηνεύσει, όπου κι αν πηγαίνει, ό,τι κι αν κάνει· φυσικά κι αυτόν που, κατά δήλωση του, είναι και ο τελευταίος του στη μεγάλη οθόνη.

«Νομίζω ότι έχω ήδη μιλήσει πάρα πολύ γι’ αυτό αλλά πραγματικά κι εγώ δεν το καταννοώ πλήρως. Μου ήρθε σαν καταδίκη, είμαι πεπεισμένος γι’ αυτήν και επέλεξα να προχωρήσω προς τα εμπρός παρά να την αντιπαλέψω. Είμαι βέβαιος ότι θα με βασανίσει πάλι στο μέλλον διότι έχω αγαπήσει την ηθοποιοία όχι μόνο στην ενήλικη ζωή μου αλλά από τα παιδικά μου χρόνια και κατά, κάποιο τρόπο, με έσωσε. Ηταν ένα καταφύγιο με πάρα πολλούς τρόπους. Είχα εξαιρετικές συνεργασίες με πάρα πολλούς ηθοποιούς, σκηνοθέτες, κινηματογραφιστές και είμαι πραγματικά ευγνώμων. Ομως, πραγματικά πιστεύω ότι τώρα ήρθε η ώρα να εξερευνήσω τον κόσμο μ’ ένα διαφορετικό τρόπο» λέει, εξηγώντας την απροσδόκητη απόφαση του να αποσυρθεί από την υποκριτική. 

_{Πλάνο από την «Αόρατη κλωστή».} 

Τρεις φορές βραβευμένος με Οσκαρ Α΄ Ανδρικού ρόλου και συνολικά έξι φορές υποψήφιος – με πιο πρόσφατη την ερμηνεία του στην «Αόρατη κλωστή» που βγαίνει σήμερα στις αίθουσες – ο Ντάνιελ Ντέι Λιούς μοιάζει στα 60 του χρόνια να έχει κατακτήσει την απόλυτη κορυφή. Και, υπέρ το δέον, χαλαρός προλογίζει τη νίκη του Γκάρι Ολντμαν (για την ερμηνεία του στην «Πιο σκοτεινή ώρα» στα Οσκαρ. «Θα είμαι ευτυχής να χειροκροτήσω τον Γκάρι. Μεγαλώσαμε στην ίδια γειτονιά του ΝΑ Λονδίνου και παρότι είχαμε κοινούς φίλους, ήμασταν χούλιγκαν την ίδια περίοδο, δεν γνωριστήκαμε ποτέ. Πιστεύω πως έχει κάνει εξαιρετική δουλειά κι έτσι δεν χρειάζεται ν’ ανησυχώ για τίποτα!».

Ο Ντάνιελ Ντέι Λιούις δεν μετανιώνει και για τίποτα· τουλάχιστον δεν μετανιώνει, όπως λέει, για όσα δεν έκανε. «Προφανώς όταν ήμουν νέος και συμμετείχα σε διάφορες οντισιόν υπήρξαν πράγματα που ήθελα μα δεν έκανα. Βεβαίως στάθηκα εξαιρετικά τυχερός για πολύ καιρό, επέλεξα εκείνα που ήθελα και τα κατάφερα. Στενοχώθηκα όταν πρόσφατα, εξαιτίας ενός τραυματισμού, δεν μπόρεσα να συνεργαστώ μ’ ένα συγκεκριμένο σκηνοθέτη αλλά δεν γενικά έχω παράπονο. Πιθανώς, αν γύριζα πίσω το χρόνο να εξαιρούσα δύο ταινίες από το ρεπερτόριο μου αλλά και πάλι δεν έχει νόημα να μετανιώνω γι’ αυτό» ομολογεί.

_{Ο Ντάνιελ Ντέι Λιούις στην πρώτη του τη συνεργασία με τον Πολ Τόμας Αντερσον στο «Θα χυθεί αίμα».} 

Σπάνια περίπτωση στα κινηματογραφικά σετ, αφόρητα επιλεκτικός, εμμονικά αφοσιωμένος στην προετοιμασία και απόδοση του κάθε ρόλου συνειδητοποιεί τώρα πως οι άνθρωποι γύρω τον «θεωρούν τρελό». «Δεν με ενοχλεί πια, στο παρελθόν ενδεχομένως να με ενοχλούσε. Απολαμβάνω πολύ την έρευνα, τη διαδικασία της προετοιμασίας και είμαι πολύ χαρούμενος που διασφαλίζω αυτή την πολυτέλεια. Δεν είναι μαζοχιστικό, όσο κι αν δίνει μια τέτοια εντύπωση. Είναι μέρος της δουλειάς του ηθοποιού να κολυμπάει στην ανθρώπινη εμπειρία, να εξερευνά πως θα εισβάλει στη ζωή ενός άλλου πλάσματος. Εχοντας την ψευδαίσθηση ότι βλέπεις τον κόσμο μέσα από τα μάτια ενός άλλου, τελικά διερευνάς μια πλευρά του ευατού σου, αλλιώς δεν έχεις να προσφέρεις τίποτα στο ρόλο» δηλώνει με πίστη, μια διαδικασία που ακολούθησε ευλαβικά και στην προσέγγιση του Ρέινολντς Γούντκοκ, του κεντρικού ήρωα της «Αόρατης κλωστής». Για ένα χρόνο, παρακολούθησε μαθήματα δίπλα στον ενδυματολόγο των μπαλέτων της Νέας Υόρκης Μαρκ Μπρίτζες γεγονός που σήμερα του κληροδότησε, μεταξύ άλλων, και τη δυνατότητα να ράβει τα ρούχα του όταν φθείρονται!

Ο Γούντκοκ είναι ο τελευταίος στην πινακοθήκη των χαρακτήρων που ερμήνευσε ο Ντάνιελ Ντέι Λιούς και τον… ακολουθεί όπως και οι υπόλοιποι, καθώς προσαρτώνται, ο ένας μετά τον άλλο στο υποσυνείδητο του. «Είναι αφύσικο να μπαίνεις σε ένα κόσμο και κάποιος να σου λέει “τέλος, αυτό ήταν”. Κάθε ρόλος που υποδύομαι με ενδιαφέρει ακόμα κι αν πρέπει να τον αφήσω και είναι πολύ δύσκολο αυτό το κομμάτι του αποχωρισμού, είναι μια οδυνηρή απώλεια, ένα κοινό αίσθημα κάθε φορά που τελειώνουν τα γυρίσματα. Το μόνο που βοηθάει σ’ αυτό τον “εξορκισμό” είναι να δω την ταινία στο τέλος, κάτι που στην περίπτωση της “Αόρατης κλωστής” δεν έχω κάνει ακόμα».

_{Με τις συμπρωταγωνίστριες του στην «Αόρατη κλωστή» Λέσλι Μάνβιλ και Βίκι Κριπς.} 

Καθώς περιγράφει το προτσές παραγωγής της ταινίας, μεταδίδει το αίσθημα μιας συναρπαστικής εμπειρίας. Κυρίως γιατί ο σκηνοθέτης του Πολ Τόμας Αντερσον (υπεύθυνος για το δεύτερο Όσκαρ του στο γουέστερν «Θα χυθεί αίμα») έχει το ταλέντο να υπογράφει θαυμάσια σενάρια την ώρα που είναι και ταλαντούχος σκηνοθέτης. Με αυτή την πρώτη ύλη οι δυο τους αποφάσισαν να πειραματιστούν και να δουλέψουν σε μια μικρότερη κλίμακα, να επιστρέψουν στην αφετηρία των δημιουργικών ονείρων τους. «Όλοι όσοι ασχολούμαστε με τον κινηματογράφο – και είναι τόσο κακομαθημένοι όπως εμείς – ονειρευόμαστε να επιστρέψουμε στον τρόπο από τον οποίο ξεκινήσαμε: Να μην έχουμε χρήματα και παρ’ όλα αυτά να δημιουργούμε. Το υπέροχο είναι να διαπιστώνεις πως η φαντασία σου δεν δουλεύει ποτέ καλύτερα παρά μόνο όταν δεν έχεις τίποτα στη διάθεση σου. Τότε μόνο έχεις την απόλυτη ελευθερία και είσαι απαλλαγμένος από τα φοβερά που συνοδεύουν μια κινηματογραφική ταινία. Με αυτή την έννοια, ξεκινήσαμε με την ιδέα ενός μικρότερου σχεδίου. Η ταινία είναι ένα έργο μουσικής δωματίου και όχι ένα έργο για συμφωνική ορχήστρα. Ξεκινήσαμε με το τίποτα».

_{Ως πρόεδρος Λίνκολν και νικητής του τρίτου Οσκαρ.} 

Στ’ αλήθεια, δεν ήταν καθόλου δύσκολο για το Ντάνιελ Ντέι Λιούις ν’ ανακαλέσει το ξεκίνημα του αφηγούμενος με φοβερές λεπτομέρειες την πρώτη εμφάνιση του στη σκηνή ως ένας από τους τρεις Μάγους σε χριστουγεννιάτικη σχολική παράσταση. Κι αργότερα, όταν μαθητής ενός οικοτροφείου «μια πολύ γκρίζα περίοδο της ζωής μου» ενεπλάκην ξανά με το θέατρο. «Ήταν ένας μικρός χώρος επιφοίτησης. Μετά από αυτήν την εμπειρία δεν μου πέρασε ποτέ από το μυαλό να κάνω κάτι διαφορετικό».

_{Καθηλωτικός στο «Αριστερό μου πόδι» του 1989, αφορμή της πολύχρονης σχέσης του με την Εταιρεία Προστασίας Σπαστικών.} 

Και παρότι ως φοιτητής στο πανεπιστήμιο του Μπρίστολ Βικ του πέρασε από το μυαλό η ιδέα να γίνει ξυλουργός «γιατί πάντα μου άρεσε να δημιουργώ με τα χέρια μου, λάτρευα αυτή την πνευματική ηρεμία» οι καθηγητές του τον απέτρεψαν θεωρώντας πως ο θυμός και η οργή του έπρεπε να βρει έναν άλλο τρόπο για να εκφραστεί. Εκεί στο Μπρίστολ Βικ γνώρισε και τον Ελληνα επιστήθιο φίλο του, το σκηνοθέτη Γιώργο Οικονόμου, ηθικό αυτουργό για τις πολυάριθμες επισκέψεις του Λιούς στην Ελλάδα όλα αυτά τα χρόνια. Ο ρόλος του ως παραπληγικού ζωγράφου στο «Αριστερό μου πόδι» αύξησε περαιτέρω το ενδιαφέρον για τα παιδιά με αναπηρία και την Εταιρεία Προστασίας Σπαστικών που διευθύνει η μητέρα του Γιώργου Οικονόμου, Δάφνη. Έκτοτε δεσμεύτηκε να βρίσκεται στην Αθήνα σε κάθε πρεμιέρα νέας του ταινίας, στηρίζοντας με αυτήν το σπουδαίο έργο της εταιρείας. «Δεν υπάρχει ούτε ένας στην αίθουσα που θα αμφισβητήσει το ταλέντο του Ντάνιελ ως ηθοποιού. Θεωρώ όμως, πως το σπανιότερο χάρισμα του είναι αυτό στη φιλία και στην αγάπη» σημείωνε συγκινημένη η κ. Οικονόμου.

_{Ο Ντάνιελ Ντέι Λιούις με το Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλος στο συντονισμό της συνέντευξης Τύπου και τη Δάφνη Οικονόμου.} 

Σήμερα το απόγευμα ο Ντάνιελ Ντέι Λιούς θα βρίσκεται στο Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος με τα εισιτήρια για την εκεί ομιλία του και την επίσημη πρεμιέρα της «Αόρατης κλωστής» να έχουν εξαντληθεί προ πολλού κι εντός πέντε ημερών. Φαίνεται πως εκτός από να δίνει αγάπη, ο Ντάνιελ Ντέι Λιούς είναι πρόθυμος να τη δεχθεί.