Beloved! της Manuela Hartel στο Θέατρο Τέχνης

Η γερμανίδα βίντεο-καλλιτέχνης και performer Manuela Hartel δημιουργεί βίντεο-εγκαταστάσεις γεμάτες μαγεία. Το έργο “BELOVED!” δημιουργήθηκε σε συνεργασία με την εικαστικό Χριστίνα Κάλμπαρη και τον συνθέτη Σταύρο Γασπαράτο και πρωτοπαρουσιάστηκε πέρυσι στο Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν παράλληλα με την Documenta 14. Η παράσταση, που συνεχίστηκε τον περασμένο μήνα στο HochX Theater του Μονάχου και επαναλαμβάνεται τώρα στην Αθήνα, είναι ένα εντυπωσιακό tableau vivant του ανθρώπινου ψυχισμού.

Απόλυτη σιωπή. Ύστερα ψίθυροι, μεταλλικοί ήχοι, αντήχηση. Μια γυναίκα σε μια κούνια, ακίνητη. Το κεφάλι λυγισμένο προς τα εμπρός, τα μακριά μαλλιά μπροστά στο πρόσωπο. Προβολές ζωγραφισμένων μαύρων φιγούρων κινούνται πάνω στην γυναίκα, που γίνεται η ίδια καμβάς. Μια κουρτίνα κινείται. Το κεφάλι της γυναίκας στρέφεται σε αργή κίνηση στο πλάι. Ηλεκτρονικοί ήχοι, κύματα, ηχώ. Οι μαύρες μορφές πολλαπλασιάζονται και εξαπλώνονται ξαφνικά παντού. Μετά όλα μαύρα. Και οι φιγούρες φωτεινές.

Οι εικόνες της βίντεο-ηχητικής performance της Manuela Hartel, η οποία δημιουργεί επίσης βίντεο για την Βαυαρική Κρατική Όπερα, το ETA Hoffmann Bamberg Theater και για την Junge Oper Stuttgart, πάνε βαθιά. H Hartel αναζητά, σε συνεργασία με την ζωγράφο και σκηνογράφο Χριστίνα Κάλμπαρη και με τον μουσικό και συνθέτη Σταύρο Γασπαράτο, την ψυχική, συναισθηματική και φυσική διάσταση της ανθρώπινης ύπαρξης. Φέρνουν μαζί τον θεατή αντιμέτωπο με τον εσωτερικό του κόσμο μέσα από εικόνες, προβολές και ήχους.

Αυτό που κάνει η Manuela Hartel με το βίντεο, τη φωνή και την παρουσία της, είναι εντυπωσιακό: ζωντανεύει τα σχέδια της Κάλμπαρη μέσω υπολογιστή, ενώ η ίδια η Hartel βρίσκεται πάνω στη σκηνή ενσωματωμένη στο σκηνικό και στις εικόνες των προβολών. Οι κινήσεις της είναι ελάχιστες. Ακούγεται το κυκλικό τραγούδι της, το οποίο ο Γασπαράτος την ίδια στιγμή πολλαπλασιάζει ηλεκτρονικά, υποστηρίζοντας και διευρύνοντας την εικαστική εικόνα.

Τα κορίτσια της Κάλμπαρη, αρχικά θαραλλέα και χαρούμενα με μακριές πλεγμένες κοτσίδες, κινούνται αργά πάνω στον καμβά. Στη συνέχεια πέφτουν σε μια ατελείωτη λούπα στο κενό. Κοιτάζοντας πιο προσεκτικά, τα κεφάλια των κοριτσιών κάμπτονται, τα πρόσωπά τους είναι άδεια, οι πλεξούδες τους είναι δεμένες μεταξύ τους. Είναι όμορφα πλάσματα που ταυτόχρονα μας προκαλούν αμηχανία, γιατί μας οδηγούν να κοιτάξουμε προς το κρυφό παιδικό κομμάτι της προσωπικότητάς μας.

Είναι τελικά ο άνθρωπος δημιουργός ή δημιούργημα; Υποκείμενο ή αντικείμενο; Το έργο “BELOVED!” δεν παρέχει απαντήσεις, αλλά προσφέρει χώρο σκέψης, ήχων και συσχετίσεων που αγγίζουν βαθιά τις καρδιές των θεατών. Το αποτέλεσμα είναι ένα εκπληκτικό, πολυμορφικό διόραμα που σκιαγραφεί την ψυχική διάσταση της ύπαρξής μας, μια οπτική αναπαράσταση του υποσυνείδητού μας.

Manuela Hartel, Πολυμεσική Τέχνη και performance, Μόναχο

Η Manuela Hartel δημιουργεί εγκαταστάσεις βίντεο για το θέατρο και την όπερα – μεταξύ άλλων συνεργάζεται με την Bavarian State Opera, την Junge Oper Stuttgart, την Orchester am Jakobsplatz και με παραγωγές σύγχρονου χορού και θεάτρου του Μονάχου. Σκηνοθετεί τις δικές της βίντεο-μουσικές παραστάσεις σε διάφορους χώρους, τους οποίους επεκτείνει και μεταμορφώνει μέσω των βίντεο προβολών της. Εμφανίζεται ως ερμηνεύτρια επί σκηνής, ενσωματώνοντας το σώμα της μέσα στο ψηφιακό σκηνικό της και στις εικόνες των προβολών. Χρησιμοποιεί ως μέσο έκφρασης τη φωνή και το κείμενο, και υποστηρίζεται από μουσικούς και συνθέτες της Neue Musik και ηλεκτρονικής μουσικής. Το 2009 έγινε η πρεμιέρα της performance της «Es ist kein‘ Zeit / Δεν υπάρχει χρόνος» στο Μόναχο. Ακολούθησαν οι «Lohengrin Pirates», «Tosca Pirates» και «Fidelio Pirates» ως ζωντανές εικαστικές παρεμβάσεις κατά τη διάρκεια των Φεστιβάλ Όπερας της Bavarian State Opera 2009-2011. Ακολούθησε το 2012 η παράσταση «Rites de Passage» σε μια προτεσταντική εκκλησία και το «Ring-Motives», μια διαδραστική ιστοσελίδα για το Έτος Wagner. Το 2015 πραγματοποίησε την performance «Set Fire to Flames» και προσκλήθηκε να συμμετάσχει στο RODEO Festival 2016 στο Μόναχο. To 2016 παρουσίασε επίσης το «No Weapon Formed Against Me Shall Prosper» στο UNPAINTED art lab 3.0 στο Μόναχο. Η τρέχουσα παραγωγή της είναι η βίντεο/ηχητική εγκατάσταση και performance «BELOVED!», που έκανε πρεμιέρα στις 18 Μαΐου 2017 στην Αθήνα και στις 16 Μαρτίου 2018 στο Μόναχο.

Χριστίνα Κάλμπαρη, εικαστικές τέχνες, Αθήνα

Η Χριστίνα Κάλμπαρη σπούδασε ζωγραφική στην Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών, φωτογραφία στη Σχολή Καλών Τεχνών Βερολίνου και Ψηφιακές Μορφές Τέχνης στο μεταπτυχιακό τμήμα της ΑΣΚΤ Αθηνών. Εχει παρουσιάσει τη δουλειά της σε ατομικές εκθέσεις (Francoise Heitsch Gallery, Μόναχο / Joey Ramone Gallery, Ρόττερνταμ/ Γκαλερί Μπαταγιάννη, Αθήνα / ΑrtCore Gallery, Bari, Ιταλία / Αίθουσα Τέχνης Αθηνών) και σε ομαδικές εκθέσεις (7th Beijing Biennial China 2017 / ΙV Florence Biennale of Contemporary Art / 2nd Thessaloniki Biennial etc.), ενώ έργα της βρίσκονται σε μουσεία και σε ιδιωτικές συλλογές. Το 2001 έλαβε το 1ο Βραβείο Φωτογραφίας στην 4η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης στη Φλωρεντία. Παράλληλα εργάζεται ως σκηνογράφος-ενδυματολόγος στο θέατρο (Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Φεστιβάλ Αθηνών, Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν κλπ.)

Σταύρος Γασπαράτος, σύνθεση και ηχητική τέχνη, Αθήνα

Ο Σταύρος Γασπαράτος είναι συνθέτης και sound artist. Εκτός από τα προσωπικά του έργα συνθέτει μουσική για το Θέατρο, τον Κινηματογράφο και τον Χορό. Από το 2000 έχει συνθέσει μουσική για πάνω από 100 παραγωγές, συνεργαζόμενος με μερικούς από τους σημαντικότερους δημιουργούς και φορείς (Εθνικό Θέατρο, Φεστιβάλ Αθηνών, Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Φεστιβάλ Επιδαύρου, Μέγαρο Μουσικής, Κρατική Σχολή Χορού, Θέατρο του Νέου Κόσμου Ryerson Theatre School – Toronto, Mime Festival – London, Dock 11 – Berlin, De Wagg – Amsterdam, Macau C.C. – China, Paris Villette, EMPAC – N.Y., Dallas Opera , BAM – New York κ.α.)