Στάθης Σταμουλακάτος: Δεν θέλω να αποβάλω τη λαϊκότητα από πάνω μου· κι επίσης δεν θέλω να την πουλήσω

Σε λίγες ημέρες έχει γενέθλια· κλείνει τα 46. Αλλά δεν τον πειράζει που μεγαλώνει αφού και στο θέατρο υπάρχουν άφθονοι ρόλοι γι’ αυτή την ηλικία. Επίσης, δεν τον πειράζει που έχει κοιλίτσα και φαλάκρα «αφού η κοινωνία έχει αποδεχτεί τους άνδρες με τις αδυναμίες τους». Ο Στάθης Σταμουλακάτος συμπληρώνει ήδη 17 χρόνια στο θέατρο αλλά μόλις πρόπερσι είδε το όνομα του να φιγουράρει πρώτο σε κριτικές και συνεντεύξεις. Κι ας είχε περάσει τα νιάτα του στην ομάδα των ΝΑΜΑ στο Επί Κολωνώ· κι ας κοντεύει να συμπληρώσει δέκα χρόνια ως πρωταγωνιστής στις ταινίες του Γιάννη Οικονομίδη.

Μετά την ερμηνεία του στο «Στέλλα κοιμήσου» του Εθνικού θεάτρου – που, όπως όλα δείχνουν θα συνεχίσει και την επόμενη σεζόν την πορεία της στην αθηναϊκή σκηνή – ο Στάθης Σταμουλακάτος συνάντησε την αναγνώριση που του άξιζε. Και μπήκε στην κάστα των πρωταγωνιστών αφού τώρα επανακάμπτει στη νέα σκηνοθεσία του Γιώργου Παλούμπη (και παλιού του γνώριμου από το «Penalty») στον «Εθνικό Ελληνορώσων». Αν και δεν είναι ο τύπος που ψαρώνει με τη φήμη. Ψαρώνει μόνο με το θέατρο που λέει πως «δεν έχει χορτάσει ακόμη».

Δυο χρόνια πριν η θεατρική Αθήνα μιλούσε για την ερμηνεία σας στο «Στέλλα κοιμήσου». Τι άλλαξε από τότε;
Δεν τρελάθηκα με την πάρτη μου. Απλώς είμαι χαρούμενος. Περισσότερο ήταν μια δικαίωση για όλα αυτά τα χρόνια δουλειάς. Πάντως, δεν κομπάζω ότι έκανα μια υπέρβαση ή κάτι φοβερό.

Αυξήθηκαν έκτοτε οι προτάσεις;
Ναι, πράγματι. Αλλά κάποιες τις κλότσησα γιατί δεν μου πήγαιναν.

Άργησε να έρθει η αναγνώριση;
Όχι, ήρθε όταν έπρεπε να έρθει. Αγαπώ πολύ τη δουλειά μου και δεν είχα τέτοιες σκέψεις. Εξάλλου, είμαι πολύ μεγάλος τώρα για να γίνω σταρ. Θα το βίωνα έτσι αν η «Στέλλα» προέκυπτε στα 20 μου χρόνια. Τώρα, όμως, είμαι εδώ γιατί γουστάρω.

Αποφοίτησα στα 29 μου και οι περισσότεροι θα έβλεπαν πως το τρένο είχε περάσει για μένα. Εγώ πάλι σκεφτόμουν πως στη ανάγκη θα καθίσω στο τρένο όρθιος

Μπήκατε στο θέατρο σχεδόν στα 30, αργά δηλαδή. Το μετανιώσατε ποτέ στην πορεία;
Όχι, δεν αναίρεσα την επιθυμία για το θέατρο ούτε μια στιγμή και παρά τις δυσκολίες. Από το θέατρο έχω πάρει περισσότερες χαρές από λύπες.

Και πως φτάνετε στη δραματική σχολή στα 25; Αν δεν κάνω λάθος δεν υπήρχε κανένα καλλιτεχνικό ερέθισμα από το σπίτι σας…
Μέχρι και τα 21 μου ήμουν ψιλοχαμένος, δεν ήξερα τι ήθελα να κάνω. Σταδιακά άρχισα να βλέπω κάποιες παραστάσεις κι ένιωσα πως το θέατρο όχι μόνο μου άρεσε αλλά μου πήγαινε. Είδα τον εαυτό μου μέσα σε αυτό. Οι τρεις παραστάσεις έγιναν δέκα – έβλεπα και πολύ σινεμά. Έμπαινα στις 17.00 κι έβγαινα μεσάνυχτα με τρεις ταινίες στη σειρά. Το θέατρο δεν ήρθε σαν κάτι σαρωτικό, δεν μου άλλαξε ξαφνικά η ζωή, αλλά άρχισα να κυνηγάω συστηματικά τη σχέση μου μαζί του. Θυμάμαι πήγαινα μόνος μου στο θέατρο, χωρίς παρέα. Ήταν δύσκολο να πω στους, τότε, φίλους μου ότι πάω στο θέατρο χωρίς να με κοιτάξουν περίεργα. Ηταν λαϊκά παιδιά και δεν καταλάβαιναν πολύ αυτή τη λειτουργία. Κάποια στιγμή, λοιπόν είπα «γιατί όχι;». Θυμάμαι όταν μπήκα στην δραματική ο Κώστας Καζάκος μας είπε – ήμασταν 25 φοιτητές στην τάξη – πως ένας, το πολύ δύο θα συνεχίζουν να δουλεύουν μετά από εδώ. Και 7-8 άτομα θα βρουν δουλειά από ολόκληρη τη σχολή. Ήξερα, λοιπόν, μέσα μου τι είχα να αντιμετωπίσω. Δεν είχα φαντασιώσεις να γίνω Δημήτρης Παπαμιχαήλ με το που αποφοιτήσω. Ήμουν πολύ συνειδητοποιημένος και γι’ αυτό ότι κατέκτησα ήρθε σιγά – σιγά, δεν άφησα ποτέ το μυαλό μου να πετάξει.

Πιστέψατε πραγματικά ότι θα είστε ανάμεσα στους δύο που θα τελειώσουν τη σχολή και θα βρουν δουλειά;
Ναι. Μετά από αυτή τη συζήτηση μπήκε ένα μικρόβιο στο μυαλό μου για το πως θα ξεχωρίσω ανάμεσα από μια ολόκληρη στρατιά ανθρώπων που στην πορεία χάθηκαν, παρέκκλιναν από το δρόμο τους. Αν δεν το είχα δει έτσι θα τα είχα παρατήσει. Εγώ, όμως, επιβίωσα. Αγαπούσα πολύ το θέατρο για να το αφήσω. Είχα αποφασίσει ότι θα το πάρω το κωλόχαρτο ότι και να γίνει. Παρότι στο τέλος είχα κουραστεί πολύ ψυχολογικά γιατί αποφοίτησα στα 29 μου και οι περισσότεροι θα έβλεπαν πως το τρένο είχε περάσει για μένα. Εγώ πάλι, δεν το αντιμετώπισα έτσι, σκεφτόμουν πως στη ανάγκη θα καθίσω στο τρένο όρθιος.

Αλλάξατε σαν άνθρωπος από τη στιγμή που μπήκατε στο θέατρο;
Στα πάντα. Μπήκα σε άλλο τρόπο σκέψης κι έκφρασης, ντυνόμουν αλλιώς, μοιραία έκανα πέρα κάποιους ανθρώπους που μέχρι τότε συναναστρεφόμουν επειδή δεν μπορούσαμε να συμβαδίσουμε – κι ίσως κι εκείνοι θύμωσαν που έκανα μια άλλη επιλογή από αυτή που ήξεραν μέχρι τότε.

Αφήσατε πίσω κομμάτια του εαυτού σας;
Εκείνα που δεν μου άρεσαν. Αλλά κάποια με βαραίνουν ακόμα… Θα ήθελα να είμαι πιο πνευματικός, πιο διαβασμένος. Δεν είμαι τόσο και το ζηλεύω αυτό στους ανθρώπους του χώρου. Προσπαθώ να μάθω από αυτούς.

Θα ήθελα να είμαι πιο πνευματικός, πιο διαβασμένος. Το ζηλεύω αυτό στους ανθρώπους του χώρου

Από την άλλη, ήταν βοηθητικό το γεγονός ότι ήσασταν ένα λαϊκό παιδί;
Ναι, γιατί ήμουν πραγματιστής. Ήξερα πως είναι τα πράματα έξω. Ήξερα πως τίποτα δεν πρόκειται να μου χαριστεί αρκεί να έχω ψυχραιμία. Υπήρχαν στιγμές – ειδικά όταν έφυγα από τους ΝΑΜΑ στο Επί Κολωνώ οπότε έκλεινε ένας κύκλος 10 ετών – όπου πραγματικά τα χρειάστηκα. Όμως, ακριβώς επειδή σκεφτόμουν ρεαλιστικά, πολύ γρήγορα ανασυγκροτήθηκα, είπα πως έχω την πρωινή δουλειά μου, θα έχω ένα εισόδημα μέχρι να ανέβω ξανά στο τρένο. Έτσι κι έγινε.

Ήταν δύσκολη η απόφαση να απογαλακτιστείτε από την ομάδα;
Μέσα σε μια ομάδα είσαι καλομαθημένος, προστατευμένος όπως ένα παιδί σε μια οικογένεια. Ξέρεις ότι θα έχεις κάποιο ρόλο στην επόμενη παραγωγή – μπορεί να μην είναι πρωταγωνιστικός, αλλά τουλάχιστον θα έχεις μιαν ασφάλεια. Όταν έφυγα πράγματι έχασα τη γη κάτω από τα πόδια μου· ήταν ένα σοκ. Αλλά επειδή ήταν μια δική μου απόφαση, πήρα την ευθύνη της, πλήρωσα το τίμημα που ευτυχώς δεν μου βγήκε σε κακό.

Σας ωρίμασε η συνεργασία με τους ΝΑΜΑ;
Μου έμαθε τι σημαίνει ταπεινότητα. Όλα αυτά τα χρόνια έβαλα πίσω τα θέλω μου για το καλό της ομάδας αφού δεν έπαιρνα πρώτους ρόλους κι αυτό έπρεπε να το διαχειριστώ. Έπρεπε να αποδεχτώ τη συνθήκη της συνύπαρξης.

Σας έμειναν απωθημένα για ρόλους; Έχετε συγκεκριμένες επιθυμίες δηλαδή;
Ακόμα και σε αυτή την ηλικία που άλλοι έχουν παίξει Επίδαυρο, έχουν κάνει Άμλετ, δεν εντυπωσιάζομαι. Αν είναι να έρθει ο ρόλος, θα έρθει. Είμαι απόλυτα ευχαριστημένος με όσα μου συμβαίνουν. Δεν με ενδιαφέρει να μπω στο κυνήγι του ρόλου, δεν είναι αυτοσκοπός μου. Ίσως, κάποια στιγμή, στο μέλλον, θα ήθελα να ζήσω και την εμπειρία της Επιδαύρου. Αυτή τη στιγμή, όμως, δεν με βλέπω στην ορχήστρα.

Τι συμβαίνει και παίζετε διαρκώς ρόλους κακών; Σας ελκύουν οι τύποι του περιθωρίου ή μήπως αυτό αναγνωρίζουν και οι άλλοι σε εσάς;
Συμβαίνουν και τα δύο! Ο Γιάννης Οικονομίδης μου είπε κάποια στιγμή πως «ευτυχώς που δεν έχεις εξουσία πάνω σου». Του είχα φανεί τόσο κακός παίζοντας τον Γερακάρη στη «Στέλλα». Η αλήθεια είναι πως θα ήμουν επικίνδυνος αν είχα επιδιώξει να αποκτήσω δύναμη. Τώρα βεβαίως είμαι ένας κανονικός, απλός άνθρωπος, τίποτα το σπουδαίο. Απλώς όταν μου ανατίθεται κάτι το παίρνω και το γιγαντώνω. Έχω αυτό το χάρισμα, να αλλάξω διάσταση σ’ ένα πρόσωπο. Κι έτσι όταν ο Γιάννης έφτιαξε το ρόλο, εγώ επέτρεψα σε ότι σκατένιο έχω μέσα μου να φανερωθεί.

Θα ήμουν επικίνδυνος αν είχα επιδιώξει να αποκτήσω δύναμη

Έχετε θυμό μέσα σας;
Έχω αποθέματα θυμού τα οποία είναι πολύ δικά μου αλλά με τα χρόνια υποχωρούν. Πλέον μπορώ να τα κοντρολάρω.

Τι σας έχει δώσει η συνεργασία με το Γιάννη Οικονομίδη;
Ο Γιάννης έχει μια μοναδική φόρμα. Δεν θέλει να παίζεις το ρόλο αλλά να είσαι ο ρόλος. Θέλει από μένα να εμπλέκομαι συναισθηματικά στο ρόλο.

Μαζί του δουλεύετε και τώρα που μιλάμε, σωστά;
Ναι έχουμε μπει στη φάση των προβών για μια μαύρη κωμωδία – τουλάχιστον όπως την αντιλαμβάνεται ο Οικονομίδης. Ο προσωρινός τίτλος της είναι «Η μπαλάντα της τρύπιας καρδιάς» και δεν έχει έναν ξεκάθαρο πρωταγωνιστή, παρελαύνουν πολλοί χαρακτήρες. Νομίζω ότι θα είναι η πιο ενδιαφέρουσα ταινία που έχει κάνει. Κι εννοείται ότι θα παίξω έναν κακό, κυνικό τύπο.

Είμαι και τεμπέλης, ξέρεις. Για μένα πάντα μετρούσε πιο πολύ η ζωή

Καθαρόαιμο κωμικό ρόλο πότε θα παίξετε;
Κανονικά κωμικός ηθοποιός είμαι αλλά για κάποιο λόγο με παίρνουν όλοι στα σοβαρά. Πιστεύω ότι από τη φύση μου μπορώ να υποστηρίξω την κωμωδία.

Κάτι ενδιάμεσο, ωστόσο, θα υποδυθείτε στον «Εθνικό Ελληνορώσων» σε σκηνοθεσία του Γιώργου Παλούμπη.
Ναι. Το έργο μιλάει για μια παρέα φίλων που ήταν μαζί στο Δημοτικό και μετά από χρόνια αποφασίζουν να συσφίξουν τις σχέσεις τους παίζοντας κάθε τόσο ένα μπασκετάκι για να «ξεσκουριάσουν». Ο ήρωας μου έχει νυχτερινά μαγαζιά, είναι επιχειρηματίας δηλαδή και η πλοκή του έργου τροφοδοτείται όταν αυτός αποφασίζει να διεκδικήσει ως υπάλληλο ένα παιδί από την παρέα ο οποίος δουλεύει ήδη στην επιχείρηση κάποιου άλλου, επίσης από την παρέα. Και μάλιστα τον διεκδικεί παίζοντας τον στοίχημα! Μέχρι εκείνο το σημείο το έργο είναι μια κωμωδία για άνδρες στα 40 και κάτι. Μετά αποκτά κάτι πιο μαύρο, πολύ πιο σκοτεινό και όσο προχωράει αποκαλύπτονται πολλά θαμμένα πράγματα από το παρελθόν τους.

Έχετε απωθημένα πράγματα στο παρελθόν σας;
Ναι, έχω κι από αυτά. Δεν είναι πολλά αλλά με κυνηγούν. Και πρέπει να βρω το θάρρος να τα λύσω. Γι’ αυτό το λόγο, το έργο με αγγίζει πολύ.

Το δικό σας μπασκετάκι ποιο είναι; Ποια είναι αυτή η υπόμνηση αθωότητας;
Καταρχάς, έπαιζα κι εγώ μπάσκετ. Έφευγα από το σπίτι και γύριζα μετά τα μεσάνυχτα. Δεν με ενδιέφερε τίποτα. Όλη εκείνη η εποχή είχε μια ανεμελιά.

Δεν μπορούσα το πρωί να πουλάω πνεύμα ως κούριερ όπως και το βράδυ δεν μπορούσα να φέρνω το δρόμο μέσα στο θέατρο

Είχατε ωραία παιδικά χρόνια;
Ναι, παρότι είμαι παιδί χωρισμένων γονιών. Δεν στερήθηκα κάτι. Αλήτευα, έπαιρνα το ποδήλατο μου κι αλώνιζα τις γειτονιές.

Μικρός τι ονειρευόσασταν να γίνετε;
Έπεσα κι εγώ στην παγίδα του «Τοπ Γκαν» και ήθελα να γίνω πιλότος. Όταν συνειδητοποίησα ότι απαιτεί πολύ διάβασμα άλλαξα γνώμη. Είμαι και τεμπέλης, ξέρεις. Για μένα πάντα μετρούσε πιο πολύ η ζωή.

Σε τι φάση σας είστε τώρα στα 40 plus;
Είμαι καλά στην υγεία μου, τα πάω καλά στη ζωή μου. Το μόνο που θα ήθελα είναι να έχω περισσότερα χρήματα γιατί χρωστάω, όπως όλος ο κόσμος.

Βιοπορίζεστε από αυτή τη δουλειά; Γιατί μέχρι πρότινος διατηρούσατε και την πρωινή σας δουλειά για να τα βγάλετε πέρα.
Τα τελευταία δύο χρόνια ναι, τα βγάζω πέρα αλλά δεν είναι δεδομένο ότι θα συνεχίσει έτσι. Προς το παρόν, έχω αφήσει την πρωινή δουλειά γιατί ο Οικονομίδης μου ζήτησε να μην διακινδυνεύσουμε τη σωματική μου ακεραιότητα πάνω στο μηχανάκι. Ωστόσο, δεν ξέρω αν θα χρειαστεί να επιστρέψω εκεί του χρόνου.

Δεν είναι κάπως οξύμωρο το πρωί να δουλεύετε ως κούριερ και το βράδυ να ανεβαίνετε στη σκηνή;
Πολύ· είναι δύο διαφορετικοί πλανήτες, που επί της ουσίας ζητούν από δύο διαφορετικούς ανθρώπους να τους ζήσουν. Κι εγώ ήμουν δύο διαφορετικοί άνθρωποι σε μια μέρα: Δεν μπορούσα το πρωί να πουλάω πνεύμα ως κούριερ όπως και το βράδυ δεν μπορούσα να φέρνω το δρόμο μέσα στο θέατρο.

Η’ θα γίνει επανάσταση ή δεν θα γίνει τίποτα. Κι όταν μιλώ για επανάσταση μιλώ για αγώνα κανονικό, να μην μείνει κολυμπηθρόξυλο

Από την άλλη, πόσο χρήσιμος αποδείχθηκε ο δρόμος για το θέατρο;
Μπήκε στους ρόλους. Οι άνθρωποι που παρατηρούσα και συναναστρεφόμουν άφησαν κάτι στους ρόλους μου. Άνθρωποι καθημερινοί, πιο αυθεντικοί. Ξέρεις, δεν θέλω να αποβάλω τη λαϊκότητα από πάνω μου γιατί με βοηθάει σε κάποιες στιγμές. Κι επίσης δεν θέλω να την πουλήσω. Δεν θέλω να γίνω Ξανθόπουλος και να πω «πουτάνα κοινωνία».

Υπάρχουν πελάτες που σας αναγνωρίζουν από τη δραστηριότητα του ηθοποιού ενώ τους παραδίδετε πακέτα;
Ναι, έχει συμβεί κι αυτό. Εκπλήσσονται γιατί έχουν μια ψευδαισθητική εντύπωση ότι οι ηθοποιοί έχουν λυμένα τα βιοποριστικά προβλήματα τους. Αδυνατούν να πιστέψουν ότι το θέατρο δεν δίνει αρκετά χρήματα ώστε να ζήσεις. Όμως, ο ηθοποιός στην Ελλάδα – με εξαίρεση μια πολύ συγκεκριμένη κατηγορία – δεν είναι ακριβώς επαγγελματίας. Επαγγελματίας είναι αυτός που ζει 100% από το επάγγελμα του και ο Ελληνας ηθοποιός δύσκολα τα καταφέρνει οπότε αυτό τον κάνει ημιεπαγγελματία. Απλώς, οι περισσότεροι δεν το λένε, κρύβονται.

Εσείς πως αποφασίσατε να το εκθέσετε;
Εγώ δεν ήθελα να κρύβομαι.

Παρόλα αυτά επιμένετε να παίζετε σε μικρές σκηνές.
Ναι, και είναι ηθικό το ζήτημα. Είμαι ένα παιδί που προέρχεται από κατώτερα στρώματα, δεν θα αλλάξω τώρα. Άρχισα να αναπτύσσω αυτή τη λογική από τη στιγμή που ξεκίνησα να δουλεύω και να διαπιστώνω πόσο σκατένιος είναι ο κόσμος.

Συνεπώς είναι μια πολιτική θέση αυτή; Δηλώνει μια πεποίθηση σας;
Ναι, γιατί διαπίστωσα από νωρίς ότι ο κόσμος αυτός δεν αλλάζει – έχουν μοιραστεί τα χαρτιά εδώ και χρόνια. Δεν είμαι ουτοπιστής να ελπίζω ότι θα έρθει μια καλύτερη μέρα. Η’ θα γίνει επανάσταση ή δεν θα γίνει τίποτα. Κι όταν μιλώ για επανάσταση μιλώ για αγώνα κανονικό, να μην μείνει κολυμπηθρόξυλο. Κι από την άλλη, δεν ξέρω αν η επανάσταση έχει θέση στον κόσμο αυτό. Εδώ δεν έχουν πια οι διαδηλώσεις· απλά χαλάμε τις φωνητικές μας χορδές.

Μεταξύ φήμης, δόξας και χρημάτων προτιμώ τα χρήματα – τόσο στεγνά

Με αυτά ως δεδομένα θα κάνατε εμπορικό θέατρο για να κερδίσετε περισσότερα;
Θα έκανα με την προϋπόθεση να είναι ένα εμπορικό θέατρο που ταιριάζει στην αισθητική μου. Εξάλλου, το εμπορικό θέατρο έχει και καλά δείγματα να παρουσιάσει. Σε κάθε περίπτωση δεν το καταδικάζω – θα το έκανα ακόμα κι από περιέργεια.

Θα το κάνατε για τα χρήματα ή και να απευθυνθείτε σε ένα μεγαλύτερο κοινό;
Τα χρήματα είναι καλό να τα έχει κανείς σε μεγάλη ηλικία, όταν κρυώνεις. Θυμάμαι πως όταν ήμουν μικρός έβγαινα στο δρόμο μ’ ένα τζιν κι ένα φουτεράκι και δεν μ’ ένοιαζε καθόλου. Τώρα πια θέλω τη ζέστη μου, θέλω να ζω καλά. Οπότε μεταξύ φήμης, δόξας και χρημάτων προτιμώ τα χρήματα – τόσο στεγνά. Δεν θέλω να πεθάνω στην ψάθα. Παραχωρώ τη δόξα στους άλλους. Ποτέ δεν επιθύμησα τη δόξα ή την εξουσία.