Τη σπουδαία προσωπικότητα της Δανάης Στρατηγοπούλου, της δυναμικής γυναίκας που χάραξε την εποχή της, ως τραγουδίστρια, μουσικός, συγγραφέας, ποιήτρια, μεταφράστρια, δημοσιογράφος και αγωνίστρια για την ελευθερία του λαού μας, θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν οι φίλοι του θεάτρου, σε μια παράσταση που ανεβαίνει στις 13 Μαΐου στον Πολυχώρο «Εκστάν» στα Πατήσια. Το έργο δεν αποτελεί βιογραφία αλλά προβάλει ξεχωριστές πτυχές από την πολυκύμαντη ζωή της μοναδικής και ανεπανάληπτης Δανάης.
Η παράσταση πραγματοποιείται με αφορμή τα 20 χρόνια από την απονομή του παρασήμου “Orden – Libertador O’ Higgins” της Δημοκρατίας της Χιλής στις 7 Μαΐου 1998 στην Πρεσβεία της Χιλής, για την μεγάλη προσφορά της στην σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, της Ελλάδας και της Χιλής. Το παράσημο αυτό απονέμεται σε διεθνείς προσωπικότητες που έχουν διακριθεί στον πολιτικό, καλλιτεχνικό και ακαδημαϊκό χώρο.
Στην πρεμιέρα θα τιμηθεί η κόρη της Δανάης Στρατηγοπούλου, η επιτυχημένη τραγουδίστρια Λήδα Χαλκιαδάκη για την προσφορά της στο ποιοτικό ελληνικό τραγούδι.
«Αυτές οι τρεις λέξεις έπαιξαν ένα παιχνίδι κάποτε σε μένα. Όταν ο εκδότης μου, όρισε το μονοτονικό στις μεταφράσεις μου, για μένα αυτό ήταν χτύπημα. Κάνοντας την επανάστασή μου έβαλα περισπωμένη στις τρεις λέξεις: Φῶς, Νοῦς, Γῆ. Δεν άντεχα τις λέξεις αυτές απροστάτευτες».
«Οι γυναίκες φέρνουν τη ζωή, οι άντρες τη σκοτώνουν. Αν κυβερνούσαν οι γυναίκες δε θα ΄χαμε πόλεμο. Γιατί οι γυναίκες γεννάνε τα παιδιά. Είναι δυνατόν οι γυναίκες να σκοτώνουν τα παιδιά που γεννήσανε; Είναι η φύση του πράγματος τέτοια».
«Οι δυο λαοί μοιάζουνε πολύ. Ο Νερούντα είχε πει. Δεν χρειάζεται να πω για την Ελλάδα. Αν πω για τη Χιλή το ίδιο είναι».
Δανάη Στρατηγοπούλου, Ιούνιος 1995, «Εφημερίδα Αίσθηση Λόγου και Τέχνης»
Λίγα λόγια για τη Δανάη
Η Δανάη Στρατηγοπούλου γεννήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 1913 και έφυγε στις 18 Ιανουαρίου του 2009. Πέρασε τα παιδικά της χρόνια στη Γαλλία. Γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο για να σπουδάσει οικονομικά και πολιτικές επιστήμες, τελικά όμως την κέρδισε η μουσική. Από νωρίς ασχολήθηκε με το ελαφρό τραγούδι ενώ σπούδασε ορθοφωνία και φωνητική μουσική. Το 1935 ο Αττίκ την επέλεξε για τραγουδίστρια σε μια περιοδεία του στην Αίγυπτο και από τότε η συνεργασία της αυτή με τον ξακουστό καλλιτέχνη, της άνοιξε τα φτερά για να φτάσει ψηλά και να γράψει ιστορία στο ποιοτικό ελληνικό τραγούδι.
Την αποκάλεσαν το αηδόνι του Αττίκ και δεν είναι τυχαία τα λόγια που είπε ο διάσημος συνθέτης της «Μάντρας» γι αυτήν: ««Με κιθάρα να τα λέει η Δανάη και κάθε πέτρα να πονάει». Είχε την τύχη να τραγουδήσει τους σπουδαιότερους σύνθετες της εποχής της εκτός του Αττίκ όπως οι: ο Χρήστος Χαιρόπουλος, Μιχάλης Σουγιούλ, Κώστας Γιαννίδης, Τάκης Μωράκης, Γιώργος Μουζάκης, Μίμης Πλέσσας, Πάνος Βισβάρδης και πλήθος άλλων εξαίσιων μουσικών και στιχουργών.
Την περίοδο της Κατοχής, εντάχθηκε στο ΕΑΜ και ανέπτυξε έντονη αντιστασιακή δράση, που την οδήγησε στις φυλακές Αβέρωφ. Έκρυβε αγωνιστές, βοηθούσε διωκόμενους συναγωνιστές της, οργάνωνε συσσίτια στα πλαίσια της αλληλεγγύης και τραγουδούσε στα νοσοκομεία. Έγραψε περισσότερα από 300 τραγούδια, εκ των οποίων ένας σημαντικός αριθμός φέρει την υπογραφή της στο στίχο, ενώ παράλληλα συνέγραψε και πολλά βιβλία. Σημαντικό είναι το μεταφραστικό της έργο, όπου μεταξύ άλλων μετέφρασε ελληνικά δημοτικά τραγούδια στα ισπανικά και ποιήματα στα ελληνικά του Πάμπλο Νερούδα.
Κατά την περίοδο της δικτατορίας, έζησε στη Χιλή, όπου δίδαξε ως καθηγήτρια φωνητικής στο Ωδείο και καθηγήτρια της ελληνικής λαογραφίας στο Πανεπιστήμιο του Σαντιάγο. Σημαντικό σταθμό στη ζωή της, αποτέλεσε ή γνωριμία της με τον σπουδαίο Χιλιανό ποιητή Πάμπλο Νερούδα του οποίου μετέφρασε στα ελληνικά το κορυφαίο έργο του «Κάντο Χενεράλ». Από τον γάμο της με τον Γιώργο Χαλκιαδάκη γεννήθηκε μία κόρη, η γνωστή τραγουδίστρια Λήδα Χαλκιαδάκη.
Γρηγόρης Χαλιακόπουλος
«Τη Δανάη την γνώρισα αρχές του 1990. Τα συναισθήματά μου όταν την αντίκρισα για πρώτη φορά, ήταν, θαυμασμός, εκτίμηση και μια κεραυνοβόλα αγάπη γι αυτήν, εξαιτίας της ανθρώπινης πλευράς της και κυρίως της σεμνότητάς της. Η Δανάη Στρατηγοπούλου δεν υπήρξε μόνο η σπουδαία τραγουδίστρια που άφησε εποχή, αλλά και η δυνατή αγωνίστρια που κινδύνεψε πολλές φορές για την ελευθερία του λαού μας. Θυμάμαι να μου λέει, όταν συζητούσαμε με φίλους στη Ραφήνα, ότι δεν επιθυμούσε να την αναφέρουν άλλο ως «τραγουδίστρια» αλλά ως «συγγραφέα» γιατί έτσι πλέον ένιωθε. Ως επί το πλείστον την ενδιέφεραν τα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα η δε κρίση της ήταν πάντοτε σαφής, τεκμηριωμένη και αψεγάδιαστη. Αισθάνομαι ευλογημένος που είχα την τιμή να την γνωρίσω και κυρίως γιατί διδάχτηκα πολλά απ’ την ελεύθερη και γενναία στάση της καθ’ όλη την διάρκεια της ενδιαφέρουσας ζωής της. Σήμερα λοιπόν νιώθω ξεχωριστή συγκίνηση που το θεατρικό εγχείρημα «Δανάη» πραγματώνεται, ως ελάχιστη ένδειξη σεβασμού στη μνήμη της».
Νίκος Χατζηπαπάς
«Είναι γνωστή η δυσκολία που ενυπάρχει σε έργα με βιογραφική θεματολογία, όταν φιλοδοξούν να ανεβούν στο θεατρικό σανίδι. Η Δανάη Στρατηγοπούλου μια εξέχουσα προσωπικότητα του 20ου αιώνα, που χάραξε με τη δυναμική παρουσία της τα καλλιτεχνικά και πολιτισμικά δρώμενα της χώρας μας και της δεύτερης πατρίδας της, της Χιλής, αποτέλεσε για μένα μια ενδιαφέρουσα θεατρική πρόκληση. Στόχος μου ήταν να δημιουργήσω μια μουσικοθεατρική όσμωση έτσι ώστε να αναδειχθούν τα κύρια στοιχεία της γυναίκας αυτής που εκτός της καλλιτεχνικής της διαδρομής, έζησε και βίωσε καταστάσεις επικίνδυνες λόγω της ανθρωπιστικής και αλληλέγγυας δράσης της κατά την περίοδο της Κατοχής. Το ταξίδι μου μαζί της ήταν ξεχωριστό και οι εκπλήξεις συνεχόμενες καθώς μέσα από την ζωή της, αναδύονταν πράγματα που ενδυνάμωναν την αναγκαιότητα μιας συνθετικής διαδικασίας. Μια ισχυρή προσωπικότητα που προσπάθησα σκηνοθετικά να απεικονίσω όσο το δυνατόν το ελεύθερο πνεύμα της».
Κατερίνα Βαρδακαστάνη
«Η τιμή για μένα είναι ύψιστη να υποδυθώ στη σκηνή την σπουδαία και αξέχαστη Δανάη Στρατηγοπούλου. Έχω μεγαλώσει με τα τραγούδια της, τη μουσική της και την μοναδική φωνή της. Ανέκαθεν είχα την επιθυμία να παίξω σε μια παράσταση σχετική με τη ζωή της και την καλλιτεχνική διαδρομή της. Όταν ο Γρηγόρης Χαλιακόπουλος μου μίλησε το 2017 για την φιλία που είχε μαζί της, του εκμυστηρεύτηκα την επιθυμία μου. Αυτό ήταν! Το έργο γράφτηκε και η Δανάη πλέον αποτελούσε για μένα καθημερινή μου σκέψη και ενασχόληση. Κάθε τραγούδι και φράση της, ενσωματώθηκε σ’ ολόκληρο το είναι μου. Πέρασα μέρες και νύχτες μαζί της, βίωσα μέσα από την ιστορία της τον πολιτικό κοινωνικό και καλλιτεχνικό της χαρακτήρα φροντίζοντας να μην προδώσω τον στόχο μου. Η αφοσίωσή μου στη ζωή και το έργο της, μου προσέδωσε διεισδυτικά χαρακτηριστικά να εισχωρήσω βαθιά στον εσώτερο εαυτό της. Και τότε διαπίστωσα με έκπληξη ότι η μεγάλη μας Δανάη δεν έκρυβε τίποτε από κανέναν. Ήταν σε κάθε περίπτωση ο πεντακάθαρος εαυτός της! Μια προσωπικότητα που πάντα θαύμαζα και αγαπούσα. Ήρθε η ώρα να την ζήσω μέσα από μια παράσταση με την απόλυτη συναίσθηση, ότι μόνο δέος και σεβασμό μπορεί να νιώθει ο καθένας μας μπροστά στο ανθρώπινο μεγαλείο της και το σπουδαίο μέγεθός της».
Κώστας Χαδούλης
«Μια μουσικοθεατρική παράσταση έχει πολύπλευρες απαιτήσεις για να στηθεί και να οριοθετηθεί στα σκηνοθετικά πλαίσια που απατούνται αφενός μεν από την θεματολογία της αφετέρου δε, από τον στόχο που εξ’ αρχής τίθεται όσον αφορά στα μηνύματα που θέλει να περάσει στο θεατρικό κοινό. Η Δανάη Στρατηγοπούλου, «το αηδόνι του Αττίκ» δεν είναι μια απλή περίπτωση για να αποτυπωθεί επί σκηνής καθότι εκτός του λόγου που μας υπαγορεύει το κείμενο, ένα μεγάλο μέρος αυτής της παράστασης είναι τα τραγούδια της που μας χάρισε με την βελούδινη φωνή της. Οι δυσκολίες είναι πράγματι μεγάλες για ένα τόσο σημαντικό τόλμημα, και γι αυτό όλη η προσπάθειά μας έγκειται στο να πλησιάσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο την προσωπικότητα και την φυσιογνωμία αυτής της ξεχωριστής γυναίκας. Κάθε φορά που πατώ τα πλήκτρα του πιάνου για να συνοδεύσω την ερμηνεύτρια του έργου, αισθάνομαι να με κατακλύζει ο σεβασμός για την αξέχαστη τραγουδίστρια Δανάη».
