Équilibre / Cacti των Α. Φωνιαδάκη και Α. Έκμαν στην Εθνική Λυρική Σκηνή

Équilibre – Χορογραφία Αντώνης Φωνιαδάκης

O διεθνώς καταξιωμένος χορογράφος Αντώνης Φωνιαδάκης παρουσιάζει μια νέα χορογραφία του για το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, με τίτλο Équilibre. Μια χορογραφία για τη σιδηρά πειθαρχία και την ατσαλένια θέληση των χορευτών του κλασικού χορού, την αυστηρή του δομή και την ερμητική του ιεραρχία, στοιχεία που παραπέμπουν ευθέως στην αυλική του καταγωγή. Με συνεργό τους υποβλητικούς, νοσταλγικούς, καθαρτικούς σαν προσευχή ήχους του Φίλιπ Γκλας από το εμβληματικό του έργο Koyaanisqatsi, ο Αντώνης Φωνιαδάκης, φιλοξενούμενος χορογράφος του Μπαλέτου της ΕΛΣ, προσκαλεί το κοινό σε ένα ταξίδι στον ανεξερεύνητο πυρήνα του χορού. «Ο τίτλος, Équilibre –ισορροπία–, απαντά στη δική μου ανάγκη και επιθυμία να κρατήσω μια γραμμική αίσθηση στο έργο αλλά, ταυτόχρονα, να εμφυσήσω μέσα στους άξονες της κίνησης κάτι πολύ πιο ρευστό, πιο παιχνιδιάρικο από άποψη χώρου και χρόνου», σημειώνει ο Αντώνης Φωνιαδάκης.

Η μουσική στο Équilibre είναι του Φίλιπ Γκλας. Για την επιλογή της μουσικής, ο χορογράφος αναφέρει: «Ο Φίλιπ Γκλας είναι ένας «χιλιοχορογραφημένος» συνθέτης, που έχει δουλέψει πολύ και για τον κινηματογράφο. Συναισθηματικά η μουσική του «χτυπάει φλέβα» στο ευρύ κοινό. Είναι λυρική και επαναλαμβανόμενη, με αποτέλεσμα τα μουσικά της μοτίβα, θες δε θες, να σε υπνωτίζουν και να σε συνεπαίρνουν. Το συγκεκριμένο μουσικό έργο είναι η μουσική επένδυση της γνωστής ταινίας Koyaanisquatsi του Φράνσις Φορντ Κόπολα. Η μουσική έχει ένα εξαιρετικό «δέσιμο» με την ταινία και ακούγοντάς την μου δημιούργησε μια αίσθηση επιβλητικότητας και ευλάβειας. Θα έλεγα ότι έχει κάτι το θρησκευτικό. (..) Είναι τόσο μεγάλη χαρά να πάλλομαι στις δονήσεις αυτής της μουσικής που ό,τι δημιούργησα στο Équilibre βγήκε μέσα από ένα συναίσθημα πέραν της τεχνικής και της αισθητικής». Η πρώτη εκδοχή της χορογραφίας με τίτλο Des/Équilibre/s παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Summer Nostos Festival του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος τον Ιούνιο του 2017 στην σκηνή του καναλιού του ΚΠΙΣΝ. «Το έργο Équilibre χτίστηκε από την αρχή πάνω στην ιδέα του Des/Équilibre/s και εξυπηρετεί μια αισθητική και μια γραφή νεοκλασική. (..) Η επεξεργασία του έργου γίνεται εκ νέου σε όλα τα επίπεδα με στόχο να δημιουργηθεί ένα καινούριο έργο, ατόφιο και ισορροπημένο», αναφέρει ο Αντώνης Φωνιαδάκης.

Cacti – Χορογραφία Αλεξάντερ Έκμαν

Ο σπουδαίος Σουηδός χορογράφος Αλεξάντερ Έκμαν, ο οποίος είναι γνωστός για τον γρήγορο ρυθμό, το πνευματώδες του χιούμορ και τις έξυπνες μεταμορφώσεις, συνεργάζεται για πρώτη φορά με το μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, με την επιτυχημένη του χορογραφία Cacti (2010). 

Το πολυβραβευμένο Cacti (Ολλανδικό βραβείο χορού Zwaan 2010, National Dance Award 2012, Βραβείο Ολίβιε 2012, Βραβείο Helpmann 2013) είναι ένα σχόλιο για τη σχέση τέχνης και κριτικής. Με λεπτό χιούμορ ο καλλιτέχνης σχολιάζει την επιτηδευμένη διανόηση κάποιων «δήθεν» ειδικών οι οποίοι εξασκώντας από ασφαλή θέση και με υπερβάλλοντα ζήλο την κριτική τους οδηγούνται σε παράλογους προσδιορισμούς με μεγάλη δόση ναρκισσισμού. Στο συγκεκριμένο έργο, ένα έργο με υπαινικτικές αναφορές στον ντανταϊσμό, οι δώδεκα χορευτές, αόρατα παγιδευμένοι στις τετράγωνες λευκές πλατφόρμες τους, κινούνται με στρατιωτική ακρίβεια δημιουργώντας κίνηση και ήχο με τα σώματά τους και τα σκηνικά αντικείμενα. Ο Έκμαν για πρώτη φορά συνεργάζεται με μουσικούς επί σκηνής – με ένα κουαρτέτο εγχόρδων.

Η μουσική των Χάυντν, Μπετόβεν και Σούμπερτ αποτελούν τον μουσικό καμβά στον οποίο εισέρχονται εμβόλιμα σε μορφή ηχογραφημένου κειμένου, οι επιτηδευμένες, γεμάτες αυτοπεποίθηση σκέψεις ενός κριτικού τέχνης. Οι δώδεκα χορευτές στέκονται παγιδευμένοι σε υπερμεγέθη κουτάκια του σκραμπλ. Με συνοδεία κουαρτέτου εγχόρδων και απαγγελιών κειμένων, οι χορευτές τρέχουν, πέφτουν, σφαδάζουν προσπαθώντας να ξεφύγουν από τις αόρατες φυλακές τους. Ο Έκμαν θεωρεί ότι η τέχνη είναι πολυδιάστατη και καθετί μπορεί να έχει πολλές διαφορετικές ερμηνείες. Όπως και οι κάκτοι που «πρωταγωνιστούν» ως σκηνικά αντικείμενα στο Cacti δίνοντας τη δυνατότητα για πολλές διαφορετικές μεταφορικές ερμηνείες. «Είναι ένα αλλόκοτο, ένα παράξενο φυτό. Είναι τρομακτικό αλλά ταυτόχρονα όμορφο. Υπάρχει ένα μυστήριο γύρω του», λέει ο Έκμαν, ο οποίος όταν χορογραφεί ενδιαφέρεται όχι τόσο για τον ρεαλισμό όσο για τη δημιουργία των δικών του μαγικών κόσμων. Δεν θα ήταν υπερβολή να ειπωθεί ότι ο Έκμαν έχει συνεργαστεί με μερικές από τις σπουδαιότερες ομάδες χορού ανά τον κόσμο, όπως μεταξύ άλλων το Μπαλέτο της Βιέννης, το Netherlands Dance Theatre, το Βασιλικό Σουηδικό Μπαλέτο, τα Μπαλέτα του Μονακό, την ομάδα χορού του Σύδνεϋ, το Μπαλέτο της Δρέσδης, το Μπαλέτο της Βοστώνης, ενώ τον περασμένο Δεκέμβρη παρουσίασε τη νέα του δουλειά στο Παλαί Γκαρνιέ της Όπερας των Παρισίων.

Συντελεστές

Équilibre
Χορογραφία: Αντώνης Φωνιαδάκης
Μουσική: Φίλιπ Γκλας – Ζυλιέν Ταρρίντ
Σκηνογραφία-φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης
Κοστούμια: Τάσος Σοφρονίου

Cacti
Χορογραφία: Αλεξάντερ Έκμαν
Μουσική: Γιόζεφ Χάυντν (Τα επτά τελευταία λόγια του Σωτήρα στον σταυρό, Σονάτα αρ.5 (adagio): Sitio), Λούντβιχ βαν Μπετόβεν (Κουαρτέτο εγχόρδων αρ.9 σε ντο μείζονα, έργο 59, αρ.3), Φραντς Σούμπερτ (Κουαρτέτο εγχόρδων αρ. 14 σε ρε ελάσσονα, «Ο θάνατος και η κόρη», Διασκευή Άντυ Στάιν), Συλλογική σύνθεση, αυτοσχεδιασμός και δημιουργία των Τόντα Σμιτ φον Άλτενστατ, Ντέηβις Μαρκς, Σάσκια Βήρσεν, Άρτουρ Τράικο και Γιαν Κοχ / μουσικός συντονιστής.
Σκηνικά: Αλεξάντερ Έκμαν – Τομ Βίσσερ
Κοστούμια: Αλεξάντερ Έκμαν
Φωτισμοί: Τομ Βίσσερ
Κείμενο: Σπένσερ Θήμπερτζ
Ερμηνεύουν οι μουσικοί: Διονύσιος Βερβιτσιώτης & Μιχάλης Βρέττας (Βιολί), Ιωάννης Αθανασόπουλος (Βιόλα), Αλέξανδρος Κασαρτζής (Τσέλο)

Με τους Α’ Χορευτές, τους Σολίστ, τους Κορυφαίους και το Corps de Ballet της ΕΛΣ.