Δημήτρης Κανέλλος: Ο άνθρωπος που αγαπούσε τον Μπέκετ

Παρά τα πολλά χρόνια που μετράει σήμερα στο θέατρο, στο διπλό ρόλο του ηθοποιού και σκηνοθέτη, μένει πάντα σεμνός, απόλυτα προσγειωμένος σε ό,τι κι αν κάνει. Ίσως γιατί αφήνει πάντα τις δουλειές του να μιλούν ηχηρά. Τις παραστάσεις που ανεβάζει. Τους συνεργάτες που επιλέγει. Παραστάσεις που κρύβουν μέσα τους «δουλειά, αγώνα, καλλιτεχνική σκέψη και φαντασία». Και ναι αγχώνεται όταν σκηνοθετεί, αλλά επιλέγει να μην το δείχνει στους ηθοποιούς, ούτε να το κουβαλάει στο σπίτι του, όπως μας εκμυστηρεύτηκε.

Ο Δημήτρης έγινε ηθοποιός από ανάγκη. Από μια βαθιά εσωτερική ανάγκη του να εκφραστεί. Παρότι ξεκίνησε να σπουδάζει στην Γεωπονική, το θέατρο γρήγορα τον κέρδισε, ευτυχώς για εμάς, και έκτοτε αποτέλεσε «έναν δρόμο γνώσης και αυτογνωσίας χωρίς τελειωμό, μια αέναη πορεία, ένα ταξίδι στο άγνωστο που δεν θέλει να τελειώσει».

Έχει συγκινηθεί με πολλούς ηθοποιούς πάνω στη σκηνή, όπως με τον Σοφοκλή Πέπα για την ερμηνεία του στον Οθέλο και τον Θείο Βάνια, έναν άνθρωπο που ο Δημήτρης αγαπούσε βαθιά αλλά και τον Γιάννη Μπέζο στον Κρέοντα από την Αντιγόνη του Ανούιγ, έναν άνθρωπο που επίσης αγαπά πολύ. Αυτό όμως που τον συγκινεί περισσότερο, που τον συγκλονίζει θα λέγαμε είναι οι συμπεριφορές των ανθρώπων κάτω από τη σκηνή… στη ζωή! Γιατί η ζωή, όπως ακριβώς και το θέατρο είναι «μια συνεχής συνδιαλλαγή με συναντήσεις, συγκρούσεις, ανταλλαγές, μια ζωντανή διαδικασία που απαιτεί να έχεις ανοιχτές όλες σου τις αισθήσεις».

Δημήτρη τι είναι για σένα θέατρο και πότε ουσιαστικά αρχίζει; 

Το Θέατρο, όπως έλεγε και ο μεγάλος Σαίξπηρ είναι ο καθρέφτης της ζωής! Με καλλιτεχνικό τρόπο η αντανάκλαση της, μεστά και μεγενθυμένα, όπως σε όλες τις τέχνες! Το Θέατρο έχει όμως την ιδιομορφία της στιγμής! Αναφέρεται μόνο στο τώρα, αυτή τη στιγμή, με τους συγκεκριμένους θεατές, τους συγκεκριμένους ηθοποιούς. Δεν αναφέρεται ούτε στο πριν, ούτε στο μετά. Ισορροπεί τέλεια κάπου ανάμεσα στην ενέργεια των ηθοποιών και στη συνδιαλλαγή ενέργειας και συναισθημάτων μεταξύ ηθοποιών και θεατών.

Δηλώνεις λάτρης του Μπέκετ, αλλά τον κατατάσσεις στο ποιητικό θέατρο και όχι στο θέατρο του παραλόγου, όπως πολλοί άλλοι. Γιατί;

Ο Μπέκετ νομίζω ότι προσπαθεί να ερμηνεύσει με το δικό του τρόπο, το «παράλογο» της ζωής και το κάνει με έναν άκρως ποιητικό τρόπο. Καθαρός εκπρόσωπος του είδους του παράλογου θεάτρου είναι ο Ιονέσκο, που με παράλογα στοιχεία προσπαθεί να ερμηνεύσει τη ζωή…

Οι ήρωες του Μπέκετ είναι και σημερινοί ήρωες; 

Οι ήρωες του Μπέκετ είναι διαχρονικοί, είναι οι άνθρωποι όλων των εποχών, είναι ο άνθρωπος με τον δικό του προσωπικό αγώνα από τη γέννηση μέχρι το θάνατό του. Όπως χαρακτηριστικά λέει κι ο Μπεκετικός ήρωας Ποτζό στα τελευταία του λόγια, πριν χαθεί για πάντα, «Ξεγεννάνε Καβάλα σε ένα τάφο, αστράφτει για μια στιγμή το φως και μετά σκοτάδι». Είναι ένας τρόπος να ερμηνεύσει κανείς την ίδια τη ζωή, σαν μια «στιγμιαία λάμψη» ανάμεσα στο σκοτάδι της αιώνιας Αρχής και του αιώνιου Τέλους.

Ο Μπέκετ εκφράζεται συχνά με μονολόγους. Πιστεύεις στη δύναμη του μονολόγου; 

Ο μονόλογος είναι ένα πολύ δυνατό είδος θεάτρου που απαιτεί έναν ηθοποιό πολύ ικανό, για να μπορέσει να έχει την προσοχή του κοινού πάνω του για αρκετό χρονικό διάστημα. Πιστεύω ότι στο θέατρο βασιλιάς είναι ο ηθοποιός, εν αντιθέσει με τον κινηματογράφο που είναι ο σκηνοθέτης. Ο μονόλογος λοιπόν είναι ένα δύσκολο θεατρικό είδος και απαιτεί έναν άξιο βασιλιά.

Τι θα έλεγες στον Μπέκετ, αν τον συναντούσες σήμερα; 

Νομίζω ότι δεν θα μπορούσα να του πω τίποτα γιατί θα είχα λιποθυμήσει από τη συγκίνηση. Είναι ένα πρόσωπο που σίγουρα θα ήθελα να είχα πιει τουλάχιστον ένα καφέ μαζί, να τον συνδιαλλαγώ έστω και για λίγο. Αν έπρεπε να του πω κάτι θα του έλεγα “χαίρω πολύ” και θα το εννοούσα!

Όταν πρόκειται να σκηνοθετήσεις μια καινούργια παράσταση, πώς ξεκινάς; Υπάρχουν κάποια στάδια συγκεκριμένα που ακολουθείς ή ακολουθείς την έμπνευση της στιγμής και προχωράς συμπληρώνοντας τα κενά;

Καταρχάς διαβάζω πολύ καλά το έργο, αρκετές φορές, αφού πρώτα έχω διαβάσει αρκετά στοιχεία για τον συγγραφέα. Νομίζω διαβάζοντας το βιογραφικό του συγγραφέα, δηλαδή πως έζησε, πως μεγάλωσε, πως σκεφτόταν, τις ιδέες του, την πολιτική του σκέψη, την ψυχική και σωματική του υγεία και άλλα τέτοια, τότε μόνο μπορείς να ερμηνεύσεις ένα έργο του. Αφού λοιπόν προσπαθήσω να καταλάβω το συγκεκριμένο έργο, αρχίζω να φαντάζομαι. Φαντάζομαι τρόπους που θα μπορούσε να γίνει, έχοντας στο μυαλό μου ένα συγκεκριμένο υλικό ηθοποιών που υπάρχει διαθέσιμο κάθε φορά. Βαδίζω με αυτό που έχω αρχικά φανταστεί, αλλά στην πορεία πολλά αλλάζουν μέσα από μια δημιουργική πρόβα. Το αποτέλεσμα που βλέπετε είναι πάντα μία σύνθεση αυτών που έχω φανταστεί αρχικά, μαζί με αυτά που προκύπτουν – προτείνουν οι ηθοποιοί, κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.

Τελικά, η ζωή μιμείται το θέατρο ή το θέατρο τη ζωή;

Νομίζω, το θέατρο μιμείται τη ζωή. Η ζωή είναι πάνω από όλα, πάντα απρόβλεπτη, πάντα ενδιαφέρουσα και η μεγαλύτερη τέχνη είναι να τη ζεις! Και θα επανέλθω στο «τώρα», στη «στιγμή». Η ζωή, όπως και το θέατρο, είναι στο τώρα. Ούτε στο πριν, ούτε στο μετά. Στο τώρα!

Ο Μάιος βρίσκει τον Δημήτρη Κανέλλο περιοδεία, όπου ανεβάζει στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος το κλασικό αριστούργημα του Α. Στρίνμπεργκ «Δεσποινίς Τζούλια», για μια εβδομάδα στο θέατρο της μονής Λαζαριστών με παραστάσεις στις 3, 4, 5 & 6 Μαΐου και συνεχίζει μια μίνι περιοδεία με την επιτυχημένη παράσταση «Ζωή Μετά Χαμηλών Πτήσεων» του Αρκά σε Βόλο και Θεσσαλονίκη 18 με 28 Μαΐου.

Έχει δύο υπέροχες κόρες που τις λατρεύει και ασχολείται μαζί τους με τις ώρες και μια χαρούμενη οικογένεια με την ηθοποιό Ελένη Κούστα.