Συν & Πλην: Ιούλιος Καίσαρας του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ στο Θέατρο Τέχνης

Το κλασικό αριστούργημα του Σαίξπηρ δεν αποτελεί μόνο ένα κείμενο πολιτικής ιστορίας, αναφερόμενο στην άνοδο και την πτώση ενός μονάρχη. Εστιάζει στις μεταπτώσεις, στις ψυχολογικές διακυμάνσεις, στο πάθος για εξουσία, στα ηθικά διλήμματα της τιμιότητας και της ατιμίας, του πατριωτισμού και της προδοσίας, του εγκλήματος και της πολιτικής πράξης, θέματα ανέκαθεν επίκαιρα. Από την άλλη πλευρά, ο λαός, άβουλος πρωταγωνιστής, υποταγμένος σε παιχνίδια δημαγωγών, άγεται και φέρεται χειραγωγούμενος στις όποιες προσωπικές εξουσίες.

Υπόθεση

Ο Ιούλιος Καίσαρας εξουδετερώνει τον Πομπήιο και επιστρέφει στη Ρώμη. Το πλήθος είναι διχασμένο. Για μερικούς είναι ο θριαμβευτής, για άλλους ο μελλοντικός τύραννος. Η Σύγκλητος τον ονομάζει δικτάτορα, εκείνος αρνείται τον τίτλο, χωρίς όμως να κάμπτεται η φιλοδοξία του να γίνει βασιλέας. Οι πολιτικοί της εποχής αντιδρούν στο ενδεχόμενο. Αφήνοντας στην άκρη τους κακούς οιωνούς εκείνος οδεύει στο Καπιτώλιο στη συνεδρίαση της Συγκλήτου. Οι συνωμότες του τον περικυκλώνουν και με 23 μαχαιριές τον δολοφονούν. Ο λαός της Ρώμης εξεγείρεται διχασμένος. Από τη μια ο Βρούτος εξηγεί τα πολιτικά κίνητρα της δολοφονίας και από την άλλη τα λόγια του συγκρατημένου Αντώνιου φαίνεται να βρίσκουν απήχηση στο πλήθος. Ο Καίσαρας δε ζει πια, αλλά είναι “ζωντανό” σημείο αναφοράς στον εμφύλιο που ξεκινά.

Παράσταση

Η Νατάσσα Τριανταφύλλη στήνει στο πρόσωπο του Ρένου Χαραλαμπίδη ένα one man show. Ο ίδιος είναι ο υπερβατικός Καίσαρας, ταυτόχρονα μέσα από τη σκιά του γίνεται Βρούτος, Κάσσιος και Αντώνιος. Το δρώμενο, απρόβλεπτο στο σύνολό του, ξεκινά έξω από το θέατρο: μέσα σε ένα γιορτινό κλίμα -άραγε είναι ο “Θρίαμβος” για την επιστροφή του Καίσαρα;- οι σπουδαστές του Τέχνης αναμειγνύονται με το κοινό μεταφέροντας κομμάτια από τη βιογραφία του. Στο πέρασμα στα εντός η έκπληξη συνεχίζεται με μια ανατροπή: οι θεατές όρθιοι στη σκηνή παρακολουθούν τους ηθοποιούς στην εξέδρα, με τον Ρένο Χαραλαμπίδη και τον Πέτρο Κούρτη προεξάρχοντες, να εισάγουν το κοινό όχι μόνο στην παράθεση της σαιξπηρικής ιστορίας αλλά στη σύνθεσή της μέσα σε ένα παράλληλο μουσικό σύμπαν. Γοργοί ρυθμοί, γρήγορα περάσματα που δημιουργούν μικρά θέματα στη συνοχή, έχουν ως αποτέλεσμα μια ασυνήθιστη και απρόσμενη προσέγγιση στο κλασικό κείμενο -η πρωτοτυπία πραγματώνεται όχι μόνο σε στιγμές αλλά ως συνολική ιδέα σύλληψης και αυτό είναι ένα σημαντικό γεγονός-.

Από την άλλη φέροντας κατά νου ότι έχουμε να κάνουμε με ένα κλασικό έργο πολλαπλών νοημάτων και μηνυμάτων (εξουσία, χρήματα, φθόνος) είναι φανερό ότι αυτά περνούν συνοπτικά, εν τάχει, σαν σε αναλόγιο, στερώντας στοιχεία πέρα από το περιεχόμενο και από την ουσία, δίνοντας αίσθηση ανολοκλήρωτου. Ο Ρένος Χαραλαμπίδης αναλαμβάνει το ρίσκο να φέρει εις πέρας το σύνθετο εγχείρημα, την απόδοση όλων των ρόλων από το πρόσωπο ενός, και βγαίνει σπουδαίος νικητής, στέκεται στο ύψος όλων των περιστάσεων που αλλάζουν συνεχώς. Οι σπουδαστές του θεάτρου Τέχνης έχουν συνμερίδιο στην καλή παράσταση, δεν τη συμπληρώνουν απλώς, αλλά αποτελούν βασικό συστατικό της καθώς με την πυγμή τους αποδίδουν δυναμική. Εξίσου σημαντική και η παρουσία του Πέτρου Κούρτη με τους ποικίλους ήχους του Ludovico Einaudi, που πότε αισθαντικοί, πότε σκοτεινοί και μυστηριώδεις δίνουν το δικό τους παλμό.

Συν (+)

• η πρωτότυπη σύλληψη και η απόδοσή της
• η πολλαπλή ερμηνεία του Ρένου Χαραλαμπίδη
• η ταυτόχρονα εν εξελίξει μουσική σύνθεση

Πλήν (-)

• οι -πολύ- γρήγοροι ρυθμοί δημιουργούν θέματα συνοχής και απώλειας
• η απουσία σκηνικού

Σύνολο (=)

Πρωτότυπη παράσταση, μοντέρνα πρόταση για ένα πειστικό ανέβασμα του κλασικού έργου.