Δημήτρης Τσιάμης: Από το χάος στην αρμονία, μέσα από μύθους της κοσμογονίας

In A Gadda Da Vida – Επτά Ημέρες Δημιουργίας. O πιο γνωστός κοσμογονικός μύθος, μεταφέρεται για πρώτη φορά στο θέατρο σε μία σκηνική σύνθεση που παρουσιάζει τα επτά στάδια της δημιουργίας του κόσμου σε αντιστοιχία με τα στάδια δημιουργίας ενός καλλιτεχνικού έργου. Πώς προέκυψε αυτή η ιδέα;
Μετά την πρόσφατη σκηνοθεσία της παράστασης «Ο Ξένος» του Α.Καμύ και την ενασχόληση μου εκεί με τον Μύθο του Σίσυφου, με ενδιέφερε πολύ να ασχολήθώ ξανά με έναν μύθο. Ο συγκεκριμένος κοσμογονικός μύθος φάνηκε να καλύπτει ενα μεγάλο πεδίο των ενδιαφερόντων μου. Πρώτα απ’ολα αφορά σε κάτι που μας είναι ασύλληπτο: στην δημιούργία του Κόσμου αλλά και στην θέση του ανθρώπου μέσα σε αυτόν. Επίσης το ότι κύριο θέμα του μύθου είναι η Δημιουργία και οι φάσεις της, είναι κάτι που αναπόφευκτα θα έφερνε και την δική μας δημιουργική διαδικασία σε μια βαθύτερη σύνδεση με τo υλικό μας. Οι μύθοι της κοσμογονίας, μας περνάνε συμβολικά από το χάος στην αρμονία και αυτή η διαδρομή έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον στη σκηνή.

Με ποιο τρόπο και ποιές μεθόδους, επί σκηνής, θα προσπαθήσετε να δώσετε στο κοινό αυτή την αντιστοιχία των σταδίων δημιουργίας καλλιτεχνικού έργου – κόσμου;
Η παράσταση συνδυάζει θέατρο, χορό, video design και πρωτότυπη μουσική σε μια σύνθεση που συστήνει ένα σύγχρονο τελετουργικό δρώμενο πάνω σε μια αντιστοιχία των ημερών της Δημιουργίας του Κόσμου με τα στάδια της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Οι μέθοδοι που συνδυάσαμε προέρχονται από πρακτικές του χορού και του θεάτρου, όπως είναι η τεχνική της Πρωτόγονης Έκφρασης οπου η χορογράφος της παράστασης Ελένη Χατζηγεωργίου γνωρίζει και διδάσκει, η μέθοδος Vertical of the Role του δασκάλου μου Jurij Alschitz και η πρακτική της Αυθεντικής Κίνησης με την οποία ασχολούμαι χρόνια. Επίσης πολλά στοιχεία από την ανθρωπολογική μελέτη του χορού και από τις παραδόσεις των τελετουργιών βρήκαν εφαρμογή στην συγκεκριμένη παράσταση. Το κείμενο, το οποίο γράφτηκε κατα την διάρκεια των προβών, ακολουθεί κι αυτό έναν τρόπο μυθικής και ποιητικής αφήγησης που συνδέει τα δύο θέματα του έργου, την δημιουργία του Κόσμου και την δημιουργία ενός καλλιτεχνικού έργου.

Τα νοήματα της παράστασης αφορούν στο πως μέσα από την δημιουργικότητα μας συμμετέχουμε στην δημιουργία του κόσμου μας και του εαυτού μας.

Κατά πόσο η καλλιτεχνική δημιουργία μπορεί να συσχετιστεί με την δημιουργία του κόσμου;
Είναι πολλές οι αναλογίες που μπορούμε να βρούμε ανάμεσα σε έναν μύθο της Δημιουργίας του κόσμου και στην καλλιτεχνική δημιουργία. Θα έλεγα πως μπορούμε ακόμα και να διδαχθούμε από έναν μύθο για τον τρόπο που εμείς δημιουργούμε. Για παράδειγμα στον συγκεκριμένο μύθο οι πρώτες Μορφές αρχίζουν να εμφανίζονται την πέμπτη ημέρα, αυτό με οδηγεί στην σύγκριση με την σύνηθη προσέγγιση των ηθοποιών που ανυπομονούν να δώσουν σχήμα και μορφή στον ρόλο τους από τις πρώτες ημέρες των προβών. Στη φάση δηλαδή της διαδικασίας που κατ’αναλογία θα έπρεπε να εξερευνούν την άβυσσο του έργου και του ρόλου που πρόκειται να δημιουργήσουν. Ο κοσμογονικός μύθος επίσης μας διδάσκει πως η δημιουργική διαδικασία είναι μια διαδικασία αναγέννησης, τότε μόνο είναι πραγματικά λειτουργική. Η δημιουργία του κόσμου και η καλλιτεχνική δημιουργικότητα έχουν στάδια και κανόνες αλλά αυτό που παραμένει ασύλληπτο και άγνωστο και στις δυο περιπτώσεις, είναι και αυτό που τις κάνει μυθικές, την κάθε μια στην κλίμακα της.

Τι είδους νοήματα θέλετε να περάσετε στο κοινό που θα έρθει να δει αυτή την παράσταση;
Οι αφηγήσεις των κοσμογονικών μύθων έχουν έναν λειτουργικό και όχι πληροφοριακό χαρακτήρα. Η λειτουργικότητα τους έγκειται, όπως είπαμε, στην συμβολική αναγέννηση των ανθρώπων που συμμετέχουν σε αυτή. Οι ιδέες ή αν θέλετε τα νοήματα της παράστασης αυτής αφορούν στο πως μέσα από την δημιουργικότητα μας συμμετέχουμε στην δημιουργία του κόσμου μας και του εαυτού μας, αλλά αφορούν και στην συνάντηση μας με αυτό που ποτέ δεν πρόκειται να πραγματοποιηθεί. Στη συνάντηση με τις ουτοπίες μας.

Η παράσταση αυτή μπορεί να απευθυνθεί στον οποιοδήποτε, ή μόνο όσοι έχουν κάποιου είδους επαφή με την Τέχνη θα μπορέσουν να καταλάβουν το βαθύτερο νόημα αυτών που θέλετε να περάσετε;
H παράσταση απευθύνεται σε όλους οσους τους απασχολούν τα θέματα της, αλλά ιδιαίτερα σε αυτούς που τα θέματα της δεν τους απασχολούν. Ειδικά αυτοί, νομίζω πως θα έχουν μια εμπειρία που θα εκπλαγούν και οι ίδιοι με τους εαυτούς τους.

Πώς θα είναι η συνύπαρξή σας με τη χορογράφο Ελένη Χατζηγεωργίου; Με ποιό τρόπο θα δέσoυν επί σκηνής χορός και υποκριτική;
Όλους τους διαφορετικούς τρόπους στην σκηνή τους συνδέει ένας κοινός κώδικας που είναι αυτός της τελετουργίας και η πίστη στη δημιουργική φύση του ανθρώπου.