Μια βόλτα που μας αποκάλυψε τα μυστικά του Εθνικού Κήπου

Είναι μια απλή ξενάγηση; Όχι ασφαλώς. Είναι ένα δρώμενο που αναβιώνει τη μνήμη στον φυσικό της χώρο. Ας τα πάρουμε από την αρχή.

Η ιστορία του Κήπου ξεκινάει το 1833 με την άφιξη των Βαυαρών στην Ελλάδα. Τη διαμόρφωση του χώρου επέβλεψε για μεγάλο διάστημα η ίδια Αμαλία, πρώτη βασίλισσα της Ελλάδας, που παθιασμένη με τη δημιουργία του επίσημου κήπου παρήγγειλε πολλά φυτά από το εξωτερικό, αλλά και από υπόλοιπα σημεία της χώρας. Στο πλαίσιο αυτό θα πληροφορηθούμε ενδιαφέροντα και για τους πρώτους κηπουρούς του.

Αφετηρία για αυτό το ιδιαίτερο ταξίδι στον χρόνο η οδός Αμαλίας. Από το βάθος του Κήπου εμφανίζονται οι οδηγοί μας, η Ελένη Κοκκίδου, ο Θανάσης Δήμου, η Έλενα Μεγγρέλη και η Κατερίνα Πατσιάνη.

Πρώτη στάση οι Ουασινγκτώνιες (όνομα που τους αποδόθηκε προς τιμήν του Τζορτζ Ουάσινγκτον), μια ποικιλία πανύψηλων φοινίκων, -εν προκειμένω οι ψηλότεροι στον κόσμο- και ακολουθούν άλλες πολλές σε σημεία που όσοι τα έχουμε ξαναδιαβεί απλώς τα προσπερνούσαμε. Τώρα όμως αποκτούν άλλη διάσταση καθώς διδασκόμαστε το ιστορικό υπόβαθρο και τη σημαντικότητά τους για την αλλοτινή εποχή: το μέρος όπου ο Παλαμάς περπατούσε και εμπνεόταν, το σημείο όπου η Πολυδούρη και ο Καρυωτάκης είχαν το πρώτο τους ραντεβού, εκεί που κάποτε υπήρχε ανοικτό θέατρο και διεξαγόταν και σχετικό Φεστιβάλ (σήμερα διασώζονται ανακατασκευασμένα μόνο τα καμαρίνια) με παραστάσεις και πρωταγωνιστές ονόματα – θρύλους, ο βράχος και η πέργκολα της Αμαλίας στα οποία η βασίλισσα περνούσε πολλές ώρες, το αρχαίο υδραγωγείο που ακόμα και σήμερα υδροδοτεί τον Κήπο. Ακολούθως στάσεις για χαιρετισμό στις προτομές.

Η ανάμνηση τώρα δεν επικεντρώνεται σε γεγονότα αλλά σε πρόσωπα που με το έργο τους χάραξαν το παρελθόν, κάποια και το μέλλον της χώρας: η προτομή του Σαμάρα, του μουσουργού του Ολυμπιακού Ύμνου, εκείνη του Εϋνάρδου, του μεγάλου και αθόρυβου ευεργέτη της Ελλάδας, με την αρωγή του οποίου συστάθηκε η Εθνική Τράπεζα, -αποτελεί μάλιστα την πρώτη προτομή που τοποθετήθηκε σε δημόσιο χώρο-, του Καποδίστρια, αλλά και οι μορφές δημιουργών, όπως του Ζαν Μωρέα, εκπροσώπου του Γαλλικού Συμβολισμού, κατά κόσμον Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλο, αλλά και των πιο επώνυμων εκπροσώπων της λογοτεχνίας, όπως του Βαλαωρίτη και του Σολωμού -η στάση εδώ συνοδεύεται από απαγγελία έργων τους-.

Στην ιδιότυπη αυτή πεζοπορία υπάρχει χώρος και για τη μουσική, με ήχους κυρίως από την Παλιά Αθήνα -ενδεικτικά η επιτόπου γιορτή που στήνεται προς το τέλος της παράστασης είναι μια από τις πιο όμορφες στιγμές της-, αλλά και για την πιο ανάλαφρη αφηγηματική αναπαράσταση της Κοκκινοσκουφίτσας και του συμπρωταγωνιστή της Κακού Λύκου. Τελευταία στάση οι σκάλες προς τη Βουλή, σημείο ιδανικό για να θυμηθούμε λεπτομέρειες και συγκυρίες από την περίοδο της Αντιβασιλείας, την κατάλυσή της, το πιο πρόσφατο παρελθόν, για να καταλήξουμε στο τέλος της διαδρομής, εκεί από όπου ξεκινήσαμε.

Οι δύο ωστόσο αυτές ώρες που μεσολάβησαν ήταν αρκετές για να μαθητεύσουμε -ενδεχομένως και να αλητεύσουμε όπως δηλώνει ο συνοδευτικός οδηγός- στον Κήπο και τα κρυμμένα μυστικά του, να τον περιδιαβούμε με διάθεση ρομαντική -βοηθάει εξάλλου και το περιβάλλον-, καθώς οι μαρτυρίες μπλέκονται με τα ντοκουμέντα (έρευνα από τη φιλόλογο Μάρα Ψάλτη). Εντός της σύλληψης της ιδέας τα κοστούμια της Ματίνας Μέγκλα.

Επίγευση: Είναι μια περίπτωση που οι όροι “διαφορετικό” και “πρωτότυπο”, ως προσδιορισμοί του θεατρικού δρωμένου, ακριβολογούν. Ένας ολόκληρος κόσμος ξαναζωντανεύει με απλότητα και ουσία σε ευρύ κοινό, μια ιστορία με κάθε είδους πρόσωπα και γεγονότα λύνει τη σιωπή της, έτσι όπως σταδιακά ξετυλίγεται, ξεπροβάλλοντας μέσα από τις φυλλωσιές του Κήπου. Δε μένει παρά να την ανακαλύψετε σε αυτό το πρώτης τάξεως “μάθημα” και στο εξής θα βλέπετε τον Κήπο με άλλο μάτι!