Ένα σημείωμα για τον Θάνο…
Πόσοι περπάτησαν μαζί μου;* Κάτι το νοσταλγικό μοιάζει να υπάρχει αρχικά σε αυτό το ενδοσκοπικό ερώτημα. Κάτι το «ένθεο» ίσως, όπως το χαρακτηρίζει περιπαιχτικά στο μικρόφωνο.
Με ιδιαίτερο χιούμορ και συναίσθημα –καθώς άλλωστε το χιούμορ θέλει υπερβολικές δόσεις συναισθήματος- μας κάνει να χαμογελάσουμε ξέροντας πως ο Θάνος δεν έχει τέτοιου τύπου αναζητήσεις.
Στέκομαι πίσω από την σκηνή. Πρόσωπα γνωστά και άγνωστα και όλοι να έχουν τα μάτια καρφωμένα στην φωτισμένη εξέδρα. Έχουν έναν δικό τους εκεί πάνω. Αυτόν που τα δάκτυλα του αγγίζουν το πιάνο σαν να είναι πρόσωπο αγαπημένο, όπως πάντοτε δηλαδή και όπως πάντοτε η ιδιόμορφη φωνή του ενεργοποιεί το μικρόφωνο και βγάζει λόγια που επαναφέρουν τον έρωτα, την ανθρωπιά, την πολιτική και αισθητική βεβαιότητα. Υπάρχει πράγματι στο χώρο μια απάντηση. Γήινη, υλική και όχι ένθεη.
Θάνος Μικρούτσικος- Βασίλης Παπακωνσταντίνου
Σκέφτομαι ότι βάζω τις μουσικές του και τις ακούω. Ποιήματα και συνθέσεις. Στίχοι και τραγούδια, αν θέλετε. Ανεπαίσθητη η διαφορά. Αλλά πρέπει να σηκώσω την φωτογραφική μηχανή. Με κοιτάζει εκείνη ακριβώς την στιγμή και με αναγνωρίζει. Σαν να μου λέει: «Και εσύ εδώ;». Πίσω μου χιλιάδες και σαν να του απαντώ: «Ε Θάνο, προφανώς. Όλοι μας εδώ». Καθιστοί, στεκούμενοι, στοιβαγμένοι, πράγματι μια διαδρομή είναι αυτή.
Ανθεκτικός. Δεν μας προδίδει. Δεν τον προδίδει τίποτα. Ό,τι είναι να δώσει το έδωσε και το δίνει. Αυτό που κατάφερε άλλωστε, άλλοι με εκατοντάδες προσπάθειες χάνουν την μπάλα. Αυτός, ας πούμε, με την μία. «Σταυρός του Νότου». Ήρθε την στιγμή που έπρεπε. Μια στιγμή που κράτησε αρκετά τελικά. Σε καθημερινή βάση και σε διαχρονικότητα. Το διαχρονικό εμπεριέχει το ιστορικό. Τεκμηριώνει μια ιστορική ανάγκη. Για παράδειγμα: Το σημείωμα που άφησε ο Άλκης στην «Ρόζα» του. Ανθεκτικά ζητήματα. Όσο περισσότερο συνηθίζονται τόσο μεγαλώνουν και ριζώνουν.
Σπανιότητα. Και αυτό το νιώθουν όλοι και το επιδεικνύουν όλοι. Προσωπικά ο καθένας μαζί του. Μια δημόσια συγκέντρωση σε χιλιάδες ιδιωτικές συναντήσεις.
Δεν ικανοποιείται στις δάφνες που άλλους θα τους εμπόδιζε τον δρόμο. Όλο και μια νέα τοποθέτηση κάνει. Κέρδισε και κερδίζει νέους συνοδοιπόρους στα στούντιο, στις συναυλίες, στα σιγοτραγουδίσματα, στα σπίτια μας και στις φιλίες μας. Εκεί μόνιμο μέλημα να κερδίζει ανθρώπους. Θα μπορούσε απλά να αράξει και να συμβουλεύει. Αποφεύγοντας την φωτιά. Αλλά προφανώς και είναι από αυτούς που την ανάβουν και την συντηρούν. Δεν την φοβάται.
Όρθιος, ευθυτενής αγκαλιάζει τους πάντες πάνω στην σκηνή και χαιρετάει τον κόσμο τώρα που τον κοιτάζει στα μάτια. Δίνει όντως και λίγες συμβουλές. Μας προτρέπει. Να περπατάμε δυναμικά. Χρειάζονται δεν χρειάζονται, οι συμβουλές του άλλωστε είναι οι ίδιοι οι στίχοι που διαλέγει να μας κοινωνήσει. Δεν αποστρατεύεται.
Τελευταία ή όχι εμφάνιση του, το σίγουρο είναι πως κι αυτή την φορά κάτσαμε και τον ακούσαμε. Επιβεβαίωσε ότι μπορεί να μας καλεί στην γιορτή του και να είμαστε όλοι ανεξαιρέτως εκεί. Φίλοι του, συνάδελφοι του, άνθρωποι του, εμείς οι ακροατές του. Εκεί είμασταν με παπούτσια που μας χάρισε για την διαδρομή.
Τον έχουμε γνωρίσει, του έχουμε μιλήσει, γράφονται συνεντεύξεις, άρθρα και ίσως μοιάζουν τα πράγματα κάπως εξαντλημένα από αυτή την άποψη. Δεν είναι άλλωστε η πρώτη ή η δεύτερη φορά που είναι δίπλα μας. Δυο, τρεις γενιές ολόκληρες τον ακολουθούν. Μια δύσκολη συνθήκη για όποιον γράφει, για όποιον τοποθετείται. Μπορούμε απλά να τον ακούσουμε. Ό,τι κάναμε άλλωστε πάντοτε αντί να κουράζουμε το λευκό χαρτί. Αυτό που τώρα είναι μπρος μου. Και υποθέτω μπρος σε πολλούς που θέλουν να εκφραστούν με λέξεις. Αυτό το λευκό χαρτί που γνωρίζουμε πως κάποια στιγμή πρέπει να γεμίσει. Άλλοτε με σκέψεις, άλλοτε με ιδέες, άλλοτε με παραγράφους και σβησίματα. Αυτό που είναι δύσκολο να ολοκληρωθεί. Δεν μπορώ να πω άλλα. Είμαι βέβαιος πως το κάνει ο ίδιος με την (και την χθεσινή) στάση του.
Άλλωστε οι λέξεις που μάθαμε είναι και δικές του. Από πλευρά μου παραμένει απλώς ένα σημείωμα. Ένα σημείωμα οφειλής: Για την εκτίμηση στον Θάνο που στηρίζει τις πικρές, τις αντοχές, τις επιθέσεις τόσων της γενιάς μου.