Beat Box & Mantras στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ
Ο φετινός κύκλος Ημέρες Μουσικού Θεάτρου φέρνει στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, δύο μοναδικές παραγωγές: το «Beat Box: Φωνητικές ακροβασίες στη σύγχρονη μουσική» και το «Mantras», στις 4 & 5 Ιουλίου 2018 αντίστοιχα.
Πιο συγκεκριμένα τη συναυλία όπου η τέχνη του Beat Box συνδιαλέγεται με τη σύγχρονη μουσική, μέσα από τις φωνητικές ακροβασίες της Φράουκε Άουλμπερτ, της επονομαζόμενης και βασίλισσας της πρωτοπορίας του Αμβούργου, στις 4 Ιουλίου 2018 και την παράσταση σύγχρονου μουσικού θέατρου Mantras του Βέλγου συνθέτη Βιμ Χέντερικς με την υψίφωνο και performer Δανάη Μπέτσα, ένα έργο που προσφέρει μια σύγχρονη οπτική στα ινδικά μάντρας, στις 5 Ιουλίου 2018.
4 Ιουλίου 2018
Φράουκε Άουλμπερτ
Beat Box: Φωνητικές ακροβασίες στη σύγχρονη μουσική
Φωνή, ερμηνεία, σύλληψη: Φράουκε Άουλμπερτ
Εlectronics, sound projection: Ντόννυ Κάρσαντι
Φωτισμοί: Γιαιργκ Μπίττνερ
Το beatboxing, το πέμπτο στοιχείο του χιπ-χοπ, συναντά τη σύγχρονη μουσική. Η Γερμανίδα σοπράνο και performer Φράουκε Άουλμπερτ, σε ένα συναρπαστικό σόλο project, όπου συναντώνται δύο κόσμοι εξ ολοκλήρου αντίθετοι και παράγουν την τέχνη τους. Μέσα από φωνητικές ακροβασίες σε τρία επίπεδα, με βίντεο-οπτικούς σχεδιασμούς και ηλεκτρονικά μέσα, το beatboxing μετουσιώνεται σε μια νεο-αβάντ-γκαρντ τέχνη του ήχου. Το πρόγραμμα της συναυλίας περιλαμβάνει έργα των Μπριγκίτα Μούντεντορφ, Γιώργου Απέργη, Όλε Χιούμπνερ, Γκόρντον Κάμπε, Έριν Τζι και Αλεξάντερ Σούμπερτ.
Φράουκε Άουλμπερτ
Η «βασίλισσα της πρωτοπορίας του Αμβούργου» Φράουκε Άουλμπερτ είναι μια από τις πιο δραστήριες και πολυτάλαντες τραγουδίστριες της σύγχρονης μουσικής σκηνής. Η σχεδόν απεριόριστη, εντυπωσιακή φωνητική της παλέτα περιλαμβάνει μια έκταση που απλώνεται σε τέσσερις σχεδόν οκτάβες καθώς και κλασικό τραγούδι (διπλωματούχος), τραγούδι με φωνή τοποθετημένη στα λαρυγγικά αντηχεία (overtone singing) και «διφωνικό» / «υποαρμονικό» τραγούδι (undertone singing), πολυφωνικά, τεχνικές από τη βουλγαρική παραδοσιακή μουσική, την κορεατική παραδοσιακή μουσική (γκουγκάκ), την ινδονησιακή παραδοσιακή μουσική γκάμελαν, την τζαζ, την ινδουιστική ντρούπαντ, το μπιτμπόξινγκ κ.ά. Σπούδασε στη Σάντα Κρουθ ντε Τενερίφε στην Ισπανία, καθώς και στο Κίελο και το Αμβούργο στη Γερμανία. Η διπλωματική της εργασία είχε θέμα το «Αρμονικό τραγούδι στη σύγχρονη μουσική». Για τις συναυλίες της έχει ταξιδέψει σε όλον τον κόσμο, έχει τιμηθεί με διάφορα βραβεία και υποτροφίες, ενώ συμμετείχε σε προγράμματα φιλοξενίας καλλιτεχνών σε Ρώμη, Παρίσι και Στουτγάρδη. Συνεργάστηκε με εξέχοντες συνθέτες και έχει κάνει ηχογραφήσεις για τον κινηματογράφο, τη δισκογραφία και το ραδιόφωνο. Ιδρυτικό μέλος και καλλιτεχνική (συν)διευθύντρια των ομάδων Collect / Project (Αμβούργο / Σικάγο) και Forum Neue Vokalmusik (Αννόβερο), και ιδρυτικό μέλος και σταθερή συνεργάτιδα του συνόλου Decoder Ensemble (Αμβούργο).
Φράουκε Άουλμπερτ
5 Ιουλίου 2018
Βιμ Χέντερικς
Mantras
Φωνή, σκηνοθεσία, σύλληψη: Δανάη Μπλέτσα
Εlectronics: Γιόρριτ Ταμμίνγκα
Το έργο σύγχρονου μουσικού θεάτρου Μantras (2013) είναι μια σύνθεση του Βέλγου Βιμ Χέντερικς για υψίφωνο και live electronics. Πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα του σε μια sold-out παράσταση στο Φεστιβάλ Ημέρες Όπερας του Ρόττερνταμ το 2017, στο κλαμπ Maassilo, όπου προσκλήθηκε να το ερμηνεύσει και να το σκηνοθετήσει η Δανάη Μπλέτσα.
Στο έργο Mantras o Χέντερικς επέλεξε να μελοποιήσει ένα κείμενο σε φανταστική γλώσσα, δημιουργώντας τα δικά του μάντρας. Η υψίφωνος, ως ένα είδος σύγχρονης ιέρειας, βρίσκεται υπερυψωμένη σε ένα γιγαντιαίο φόρεμα, πάνω στο οποίο είναι σχεδιασμένο το γεωμετρικό σχήμα της Σρι Γιάντρα, μιας αφηρημένης έννοιας που χρησιμοποιείται στον βουδισμό ως οδηγός διαλογισμού και ανάπτυξης της συνειδητότητας, η οποία αποτέλεσε πηγή έμπνευσης του Χέντερικς στο εν λόγω έργο. Η παρτιτούρα διαθέτει ανοιχτή φόρμα, επιτρέποντας στην υψίφωνο να συνδημιουργήσει το ακουστικό αποτέλεσμα. Το κέντρο της Σρι Γιάντρα (γνωστό ως σημείο μπίντου) είναι στην προκειμένη η ίδια η υψίφωνος, η οποία ξεκινάει να απαγγέλλει μουσικά ένα κείμενο σε φανταστική γλώσσα εν είδει χρησμού. Η ιέρεια περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό της και ανάλογα με το μάντρα που απαγγέλλει αναδεικνύει και μια διαφορετική πτυχή της ψυχικής της διάθεσης. Η εικόνα έχει το δίπτυχο μπλεκόκκινο στο επίκεντρό της, πάντα σε σχέση με τον ανάλογο συμβολισμό της Σρι Γιάντρα (κόκκινο: πάθος, ενέργεια, δύναμη / μπλε: ειρήνη και ψυχική υγεία). Το συγκεκριμένο σχήμα, γνωστό αλλιώς και ως μάνταλα, έχει υπάρξει σημείο αναφοράς και για τον Καρλ Γιουνγκ, ο οποίος συμβούλευε τους ασθενείς του να προβούν σε αυτοσχέδια ζωγραφιά κάποιου μάνταλα ώστε να απελευθερώσει μια αυθόρμητη έκφραση του ασυνειδήτου τους.
Το έργο ηλεκτρονικής μουσικής Shri Yantra (2009) λειτουργεί ως ιντερλούδιο ανάμεσα στα μάντρας (electronics: Γιόρριτ Ταμμίνγκα). Oι ήχοι των live electronics έχουν συντεθεί από ήχους ξύλου, πέτρας, νερού, θροΐσματος, ψιθύρων και θιβετιανών κυμβάλων. Η δομή του έργου αυτού όπως και του Elusive time (2013), καθώς και η τοποθέτηση των ακουστικών εφέ στον χώρο, βασίζονται στη γεωμετρική φόρμα της Shri Yantra και στα τέσσερα στοιχεία της φύσης (νερό-κύκλος, φωτιά-τρίγωνο, αέρας-λωτός, γη-τετράγωνο). Η συνολική δραματουργία και η σκηνοθεσία αποσκοπούν στη δημιουργία μιας νέας οπτικοακουστικής εμπειρίας για τον ακροατή, ώστε αυτός να εκλάβει το έργο ως τελετουργία.
Το έργο Mantras αποτελεί ευγενική χορηγία του Βιμ Χέντερικς στο Φεστιβάλ Ημέρες Μουσικού Θεάτρου / «Στα όρια της φωνής» της Εναλλακτικής Σκηνής ΕΛΣ.
Βιμ Χέντερικς
Σπούδασε σύνθεση και κρουστά στο Βασιλικό Ωδείο Αμβέρσας και ηχολογία (sοnology) στο Ινστιτούτο IRCAM του Παρισιού και στο Βασιλικό Ωδείο Χάγης. Ως συνθέτης εμπνέεται συχνά από διαφορετικoύς πολιτισμούς. Μεταξύ 2004 και 2010 συνέθεσε τον Tantric Circle με βάση την ανατολική φιλοσοφία και τον βουδισμό. Φιλοξενούμενος συνθέτης του Muziektheater Transparant από το 1996. Το 2008 έλαβε ανάθεση από τον διαγωνισμό Βασίλισσα Ελισάβετ των Βρυξελλών και το 2013 προσκλήθηκε ως φιλοξενούμενος συνθέτης της Συμφωνικής Ορχήστρας Αμβέρσας. Με την τελευταία ηχογράφησε τέσσερα έργα του που κυκλοφόρησαν σε διπλό CD (2016), το οποίο απέκτησε διεθνή φήμη με πεντάστερη κριτική από το BBC Music Magazine. Άλλες σημαντικές αναθέσεις περιλαμβάνουν τα: Revelations (2017) από το Muziektheater Transparant, SymphonyNo 2 (Aquarius’ Dream) για ορχήστρα, υψίφωνο, electronics και σχεδιασμό φωτισμών, και το μπαλέτο Requiem από το Βασιλικό Μπαλέτο Φλάνδρας. Έχει βραβευτεί πολλές φορές για το έργο του, το οποίο έχει εκδοθεί από το Norsk Musikforlag στο Όσλο. Είναι καθηγητής σύνθεσης στις μουσικές ακαδημίες του Άμστερνταμ και της Αμβέρσας και δημιούργησε τη θερινή ακαδημία SoundMine για νέους συνθέτες στο Νέερπελτ του Βελγίου.
Δανάη Μπλέτσα
Υψίφωνος και συνθέτρια, γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε σύνθεση στο Ωδείο του Άμστερνταμ με τους Βιμ Χέντερικς και Ρίτσαρντ Αρές (δίπλωμα μουσικής) και ειδικεύτηκε στην όπερα στην ίδια ακαδημία με την Κλάρον ΜακΦάντεν (μεταπτυχιακό μουσικής) και στη συνέχεια στη Βιέννη με την Έλενα Φιλίπποβα. Παρακολούθησε σεμινάρια σύνθεσης με διακεκριμένους Έλληνες και ξένους λυρικούς τραγουδιστές. Δραστηριοποιείται ως συνθέτρια όπερας και ως λυρική τραγουδίστρια. Το ρεπερτόριό της εκτείνεται από την παλαιά ως τη σύγχρονη μουσική και την ενδιαφέρει η γεφύρωση μεταξύ κλασικού και σύγχρονου, ενώ ως συνθέτρια έχει συνεργαστεί με πολλά φεστιβάλ σε Ελλάδα και εξωτερικό. Ως λυρική τραγουδίστρια επιλέχθηκε για τον πρώτο ρόλο της Τσέλιας στην όπερα Η αφοσίωση ανταμείβεται του Γ. Χάυντν στη Διεθνή Ακαδημία Όπερας Βιέννης και έγινε μέλος του ανσάμπλ του φεστιβάλ Ημέρες Όπερας του Ρόττερνταμ. Έχει ηχογραφήσει κύκλο τραγουδιών του Ντ. Σοστακόβιτς και παρουσίασε την πρεμιέρα του δικού της μονοδράματος για σοπράνο στο Senate House στο Λονδίνο.