Θεατής: “Αμάρυνθος” της Μάρθας Μπουζιούρη στην Πειραιώς 260 – Φεστιβάλ Αθηνών

H δουλειά της Μάρθας Μπουζιούρη για το φετινό Φεστιβάλ είναι από εκείνες που προκάλεσε έντονες συζητήσεις, ενώ γρήγορα έγινε sold out. Την προχθεσινή, πρώτη μέρα μάλιστα, πριν τη διεξαγωγή της παράστασης, συγκεντρώθηκαν «αλληλέγγυοι» που την καταδίκαζαν (πριν καν παιχτεί), οδηγούμενοι στο συμπέρασμα ότι αθωώνει βιαστές*. Εντασσόμενη σε πλαίσιο θεατρικού ντοκιμαντέρ φέρνει στην επιφάνεια μια προ δωδεκαετίας υπόθεση, που είχε συγκλονίσει αλλά και διχάσει τότε την κοινή γνώμη.

Στη μικρή επαρχιακή πόλη της Εύβοιας μια αλλοδαπή μαθήτρια καταγγέλλει ότι βιάστηκε από ομάδα συμμαθητών της. Το θέμα παίρνει τεράστιες διαστάσεις, σοκάρει την κοινή γνώμη και βάζει τη μικρή κοινότητα στο στόχαστρο μιας άνευ προηγουμένου αρνητικής δημοσιότητας. Η ομάδα μας ενημερώνει πως ό,τι θα παρουσιαστεί βασίζεται σε αρχειακό υλικό, σε έρευνα πεδίου και σε συνεντεύξεις. Σταδιακά συντίθεται μια διαδικασία που θυμίζει λιγότερο θεατρική πράξη και περισσότερο αστυνομική ανάκριση.

Eνώπιον μας παρουσιάζεται μια έρευνα άνευ συναισθηματικών αποχρώσεων στην οργάνωσή της, καθώς διατηρεί την ισορροπία και το μέτρο, χωρίς η πλάστιγγα να γέρνει προς τη μια ή την άλλη πλευρά 

Οι μαρτυρίες έχουν τον πρώτο λόγο και τέσσερις ηθοποιοί, μοιράζοντας τους ρόλους, τις αναπαριστούν με ποικίλους τρόπους, ως συνεντευξιαζόμενοι, ως μάρτυρες, ως δρώντες, ως ενθυμούμενοι, σε μια σκηνική πράξη όπου οι διακριτοί ρόλοι δεν είναι το κύριο ζητούμενο. Το κουβάρι αρχίζει να ξετυλίγεται, άλλοτε πάλι να μπερδεύεται ακόμα περισσότερο, σε ρυθμούς γοργούς. Με την εξέλιξη η εμβάθυνση εστιάζει περισσότερο σε πρόσωπα και καταστάσεις, σε ψυχικούς κόσμους, στην καταγραφή των αντιδράσεων της τοπικής κοινωνίας, αλλά και πιο γενικά στα στερεότυπα μιας εποχής, σε όλα όσα συνθέτουν τη δύσκολη υπόθεση. Αξιοσημείωτο ωστόσο είναι ότι ενώπιον μας παρουσιάζεται μια έρευνα -θα αποτολμούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε αντικειμενική-, άνευ συναισθηματικών αποχρώσεων στην οργάνωσή της, καθώς διατηρεί την ισορροπία και το μέτρο, χωρίς η πλάστιγγα να γέρνει προς τη μια ή την άλλη πλευρά. Δεν στήνεται ένα άτυπο, εκ νέου δικαστήριο, παρά έχουμε να κάνουμε με τη διαμόρφωση, την πραγμάτωση και την εξέλιξη μιας ιστορίας, χωρίς η παράσταση να παίρνει θέση -δε θα ήταν εξάλλου αυτή η ιδανική της σκοπιμότητα-, αφήνοντας τον καθένα ελεύθερο στην όποια κρίση του.

Μοναδική ένσταση στη διατήρηση της ουδετερότητας αυτής -που τόσο προσεγμένα έχει επιτευχθεί-, ίσως εκεί να λειτούργησε περισσότερο η ιδέα της αναπαράστασης ως θεατρικό γεγονός, είναι μια -άθελη ;- “αυτοπαγίδευση”: γυναικείοι ρόλοι ερμηνεύονται από άντρες, με χαλαρότερη ελαφρώς και πιο περιπαικτική διάθεση, δίνοντας εμμέσως λιγότερο υπολογίσιμη βαρύτητα και σημασία στα λεγόμενα, γεγονός που εύλογα θα μπορούσε να ερμηνευθεί, ενδεχομένως και να ταυτιστεί, ως κάποια θέση-τοποθέτηση.

Σημαντικό κομμάτι της δουλειάς αφιερώθηκε στον τρόπο που καλύφθηκε το περιστατικό από τα ΜΜΕ, την πρωταγωνιστική τους θέση και σημασία στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης, εμφανίζοντας την έρευνα πολύπλευρη.

Σχολιάζοντας την ερμηνευτική υποστήριξη του θεατρικού αυτού ντοκιμαντέρ θα προκρίναμε τους δύο άντρες ηθοποιούς (Πολύδωρος Βογιατζής, Γιώργος Κισσανδράκης), ικανοποιητική ήταν η Χαρά Μάτα Γιαννάτου, ενώ λιγότερο δεμένη με την υπόλοιπη ομάδα η Θεανώ Μεταξά που φαινόταν να δυσκολεύεται.

Επίγευση: Ήταν ένα δύσκολο, επιτυχημένο εν τέλει εγχείρημα, που εύκολα θα μπορούσε να ξεστρατίσει. Τίποτα ωστόσο δεν έγινε επιπόλαια ή για τον εντυπωσιασμό και έτσι έχουμε ένα ενδιαφέρον αποτέλεσμα, μια δουλειά που αξίζει τη θέση της σε ένα πολυσυλλεκτικό Φεστιβάλ.