Θεσμοφοριάζουσες: Τέσσερις άνδρες στην κωμωδία του Αριστοφάνη διαμαρτύρονται για τα δικαιώματα των άλλων

Ο Αριστοφάνης γράφει στις κωμωδίες του για όλα όσα σοβαρά πρέπει να ειπωθούν. Ανταποκρινόμαστε στο χιούμορ του μήπως και καταφέρουμε να αντιληφθούμε το δράμα του. Στις «Θεσμοφοριάζουσες», έργο της γυναικείας συλλογής του, ο ποιητής μιλάει δια της σατιρικής οδού για τη θέση των γυναικών ως αντικείμενο πολιτειακής ανισότητας.

Εικοσιπέντε αιώνες αργότερα, σε μια εποχή σοβαρών τριγμών όπου οι θεσμοί και τα δικαιώματα αμφισβητούνται ή πρακτικά ακυρώνονται οι τέσσερις άνδρες πρωταγωνιστές της παράστασης σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, ο Γιώργος Παπαγεωργίου, ο Μάκης Παπαδημητρίου, ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος και ο Γιώργος Χρυσοστόμου σχολιάζουν ζητήματα διακρίσεων εντός του σύγχρονου κοινωνικού ιστού, άλλοτε με σοβαρό κι άλλοτε με κωμικό τρόπο (εντάξει, ο Μάκης Παπαδημητρίου μόνο με κωμικό).

Γιώργος Παπαγεωργίου 

“H αποδοχή του αλλόθρησκου ή άθεου από πλευράς πολιτείας έχει μείνει πολύ πίσω”

Όσο κρίνω θετικά την σταδιακή αποδοχή της διαφορετικότητας που αφορά στον σεξουαλικό προσδιορισμό του κάθε πολίτη (με αργά και σταθερά βήματα – αλλά τουλάχιστον σταθερά), άλλο τόσο πιστεύω πως η αποδοχή του αλλόθρησκου ή άθεου από πλευράς πολιτείας έχει μείνει πολύ πίσω.

Θα το πω απλά: Η ελληνική ορθόδοξη Εκκλησία πρέπει να βιοπορίζεται αποκλειστικά από τους πόρους της και από τους πιστούς της. Και όσο σέβομαι το δικαίωμα ενός Χριστιανού να διατηρεί την πίστη του, άλλο τόσο πρέπει να χριστιανός να σεβαστεί το δικαίωμα μου να διατηρώ τη δική μου σχέση με τη θρησκεία πάντα σε πολιτειακό επίπεδο. Που σημαίνει: Δεν γίνεται να πληρώνω για κάτι που δεν συμφωνώ. Δεν γίνεται. Η περιουσία της Εκκλησίας είναι τεράστια, οι πιστοί της υπεραρκετοί, ας διαχωριστεί επιτέλους από το Κράτος και ας λειτουργήσουν αυτόνομα, με ειλικρίνεια και αξιοπρέπεια.  

Μάκης Παπαδημητρίου

“Με στεναχωρεί η έλλειψη ευαισθησίας και κατανόησης των προβλημάτων των πολύ ψηλών ανθρώπων”

Κορυφαίο πρόβλημα της λειτουργίας της σημερινής κοινωνίας αποτελεί σήμερα – και χαίρομαι ιδιαίτερα γαι την ερώτηση – η έλλειψη ευαισθησίας και κατανόησης των προβλημάτων των πολύ ψηλών ανθρώπων. Αντρών και γυναικών. Αναφέρομαι σε ανθρώπους άνω των 2,45m. Και πρώτα πρώτα φταίνε οι αρχιτέκτονες οι οποίοι χρόνια τώρα σχεδιάζουν κτίρια με πόρτες ύψους 2,20m αναγκάζοντας τους ανθρώπους αυτούς να σκύβουν για να περάσουν. Επίσης στα Mέσα Mαζικής Mεταφοράς δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για να καθίσει ένας τόσο ψηλός άνθρωπος χωρίς να χτυπήσουν τα γόνατά του στο μπροστινό κάθισμα. Το ίδιο στα σινεμά και τα θέατρα. Πώς θα έρθει στο καμαρίνι ένας τόσο ψηλός άνθρωπος να δώσει τα συγχαρητήριά του;

Εδώ φταίνε και οι επιχειρηματίες και πολύ περισσότερο αυτοί που είναι και ιδιοκτήτες, γιατί με αυτόν τον τρόπο καταλαβαίνουμε τι αδιάφοροι και παρτάκηδες χαρακτήρες είναι, και δεν εννοώ μόνο τον Θεοδωρόπουλο γιατί αυτός είναι τουλάχιστον ψηλός. Και τέλος – και ελπίζω με αυτόν τον τρόπο να αιτιολογώ την απάντησή μου στην ερώτησή σας που μου θυμίζει ευχάριστα την Tρίτη δέσμη της Γ’ λυκείου, ασχέτως αν ήμουν Α’ δέσμη – φαίνεται ότι σε δημοτικούς χώρους όπως π.χ. στα κολυμβητήρια οι άνθρωποι αυτοί χώρια που όταν είναι όρθιοι βρέχονται μέχρι τα γόνατα, με δυο χεριές βρίσκονται απέναντι. Προτείνω λοιπόν να τις μεγαλώσουμε. Γιατί να μην έχουμε ένα κολυμβητήριο 200m για τον έναν αυτόν άνθρωπο που είναι ας πούμε 2,53m;

Κι αν δεν υπάρχει τόσο ψηλός άνθρωπος σήμερα, γιατί είμαστε σίγουροι ότι δεν θα υπάρξει αύριο; Γιατί δεν ξαναχτίζουμε την πόλη μας, την Κυψέλη, το Παγκράτι, Νέα Σμύρνη και Μοσχάτο, σκεπτόμενοι αυτόν τον άνθρωπο. Την απάντηση την ξέρουμε όλοι. Γιατί, για αυτόν, τον έναν, τον πολύ ψηλό συμπολίτη μας, χεστήκαμε πατόκορφα. Αυτή είναι η κοινωνία μας.

Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος

“Τόσο πολιτειακά όσο και κοινωνικά είμαστε βαθιά αδιάφοροι απέναντι στους ανθρώπους που παρουσιάζουν, οποιασδήποτε, μορφής ειδική ανάγκη” 

Πριν από δύο χρόνια, όταν παίζαμε το «Θεό της σφαγής» στο θέατρο Αθηνών, δώσαμε μια παράσταση για ανθρώπους με προβλήματα ακοής. Για την ακρίβεια το κοινό ήταν μοιρασμένο, υπήρχαν τόσο ακούοντες όσο και μη ακούοντες ενώ μαζί μας, στη σκηνή, είχαμε τη συνεργασία ενός μεταφραστή. Ομολογώ ότι ήταν η πιο συγκινητική βραδιά στην 20χρονη πορεία μου στο θέατρο, η στιγμή που πραγματικά αισθάνθηκα πως αυτό που κάνω είναι χρήσιμο. Παίξαμε για ανθρώπους που δεν είχαν πάει ποτέ στο θέατρο, ακριβώς, επειδή όπως μας είπαν, «το θέατρο δεν τους περιέχει». Κι αναρωτήθηκα: Πρέπει να συναντηθούμε εμείς με τη δυσκολία προκειμένου να ανακαλύψουμε πως είναι η ζωή χωρίς να ακούς, χωρίς να βλέπεις, χωρίς να περπατάς; Η μήπως είναι χαρά, πραγματική χαρά να μπορέσουμε να αντιληφθούμε τη ζωή μέσα από τον άλλο; 

Οφείλουμε – και στους ίδιους αλλά και στους εαυτούς μας – να ανακαλύψουμε την ομορφιά της συνύπαρξης, να ανατρέψουμε την εχθρική σχέση που έχουμε με όλους εκείνους τους ανθρώπους που παρουσιάζουν, οποιασδήποτε, μορφής ειδική ανάγκη. Γιατί τόσο πολιτειακά όσο και κοινωνικά είμαστε βαθιά αδιάφοροι απέναντι τους· τους αφήνουμε καταδικασμένους σε μια τραγική κατάσταση ανισότητας· κι αυτό πρέπει να σταματήσει. Γιατί οι άνθρωποι με αναπηρίες δεν είναι μια έκτακτη αλλά μια εγκατεστημένη συνθήκη κι εμείς, ως κοινωνία, δεν τους έχουμε συμπεριλάβει καν μέσα στην παιδεία μας.

Γιώργος Χρυσοστόμου 

“Οι άνθρωποι με αναπηρίες υπομένουν ένα διαρκές bulling από την παιδική τους ηλικία”

Το βλέπω πια παντού. Κι όταν ταξιδεύω σε χώρες του εξωτερικού η απόσταση είναι τόσο μεγάλη που θυμώνω ακόμα περισσότερο. Ο ελληνικός δημόσιος χώρος είναι ανεκτός, είναι οριακά εντάξει για όσους είναι όρθιοι, για όσους στέκονται στα πόδια τους. Οι υπόλοιποι που βασανίζονται από κάποια αναπηρία είναι εντελώς εκτοπισμένοι. Στερούνται βασικών δικαιωμάτων του τύπου να μπορούν να βγουν από το σπίτι τους. Κι εμείς το ξέρουμε και το αποδεχόμαστε.

Αισθάνομαι πως αυτή η χώρα έχει, πραγματικά, πετάξει τους ανθρώπους με αναπηρίες. Επιτρέπει, συντηρώντας ένα σοβαρότατο έλλειμμα παιδείας, να υπομένουν ένα διαρκές bulling από την παιδική τους ηλικία: Από τη στιγμή που θα πάνε σχολείο μέχρι τη στιγμή που θα αποφασίσουν να βγουν έξω από το σπίτι τους.

Δεν χρειάζεται, νομίζω, να καταλογίσω ευθύνες στην αδιαφορία του οργανωμένου κράτους που παριστάνει πως τα ΑΜΕΑ δεν υπάρχουν. Είναι αυτονόητο. Όπως αυτονόητη είναι και η θέση μου απέναντι στην απαράδεκτη συμπεριφορά των απλών πολιτών που αρνούνται να σεβαστούν στοιχειωδώς τους συνανθρώπους τους. Γιατί, μη μου πείτε, πως όποιος παρκάρει πάνω σε ράμπες, σε πεζοδρόμια, όποιος εμποδίζει το δικαίωμα του συμπολίτη του να κινηθεί ελεύθερα και – πόσω μάλλον του πιο ευπαθή συμπολίτη του – δεν είναι ρατσιστής. Εδώ έχουμε φτάσει∙ να μην μιλάμε πλέον για σεβασμό αλλά για ξεκάθαρο ρατσισμό.